Emotieregulatie en zelfverwonding

Transcriptie

1 Dank vr de uitndiging! Emtieregulatie en zelfverwnding Prf. dr. Laurence Claes KU Leuven, Fac. Psychlgie & Pedaggische Wetenschappen U Antwerpen, Fac. Geneeskunde & Gezndheidswetenschappen Inhud Definitie ZVG Prevalentie Aanvangsleeftijd Geslacht Ppulatie Mdel ZVG als emtie-regulatie strategie Welke emties? Pijn & emties Impulsiviteit & emties Diagnstiek Zelfverwnding (ZVG) Definitie (Claes et al., 2007) ZVG verwijst naar sciaal niet aanvaardbaar gedrag waarbij een persn zichzelf pzettelijk schade tebrengt aan het eigen lichaam znder de intentie zichzelf het leven te benemen Bv. zichzelf snijden, branden, steken, slaan, excessief wrijven Zelfbeschadigingssyndrm (DSM-5, Sectie III) In het afgelpen jaar heeft de betrkkene p vijf f meer dagen pzettelijk letsel tegebracht aan het eigen lichaamsppervlak De betrkken verricht de zelfbeschadigende handelingen met één f meer van de vlgende verwachtingen: Het verlichten van negatieve gevelens f cgnities Het plssen van interpersnlijk cnflict Het pwekking van psitieve gevelens De pzettelijke zelfbeschadiging gaat samen met minstens één van de vlgende kenmerken: interpersnlijk cnflict f negatieve gevelens f gedachten vrafgaand aan de handeling is er een peride van preccupatie met het begde gedrag, die meilijk is te beheersen De betrkkene denkt frequent aan zelfbeschadiging, k wanneer hij f zij er niet naar handelt Zelfbeschadigingssyndrm (DSM-5, Sectie III) Het gedrag is niet sciaal aanvaard (zals piercings, tateages, en een religieus f cultureel ritueel) en blijft niet beperkt tt het plukken aan een krstje f nagelbijten Het gedrag f de gevlgen ervan verrzaken klinisch significante lijdensdruk f beperkingen in het interpersnlijke f schlse functineren f in het functineren p andere belangrijke terreinen Het gedrag kan niet beter wrden verklaard dr een andere psychische strnis f smatische aandening. Het gedrag treedt niet uitsluitend p in het belp van psychtisch episden, intxicatie dr een middel f nttrekking van een middel. Bij mensen met een neurbilgische ntwikkelingsstrnis is het gedrag geen nderdeel van een patrn van repetitief steretiep gedrag. 1

2 Prevalentie ZVG Aanvangsleeftijd ZVG (Claes, Luyckx, Maïtra, & Claes, in revisin) Niet-klinische ppulaties Middelbare schlieren ± % (Brunner et al., 2013) ± 18% (Muehlenkamp et al., 2012) ± 6.7% (DSM-5; Zetterqvist et al., in press) Jng vlwassenen ± 17% (Whitlck et al., 2006) Vlwassenen ± 4% (Klnsky et al.,2003) Klinische ppulaties Adlescenten ± 40%-61% (Darche, 1990; DiClemente et al., 1991) Eetstrnissen (Claes & Muehlenkamp, 2014; Svirk & Hawtn, 2007) AN-R: 13.6%-42.1% AN-BP: 27.8%-68.1% BN: 26%-55.2% Vlwassenen ± 4%-21% (Briere & Gil, 1998) BPS (Ludäscher et al., 2009) 69%-75% mannen 14 à 15 jaar vruwen 20 à 21 jaar Vruwelijke patiënten Vruwelijke adlescenten Mdel ZVG (Claes & Muehlenkamp, 2014) Mdel ZVG Emtinal Reactivity + Md Intlerance Stressr Functies van ZVG Emtieregulatie & ZVG ZVG als een uiting van psychische prblematiek (cmmunicatieve functie) f ZVG als een manier m hiermee m te gaan (prbleemplssende functie) Functinele schaal (Vanderlinden & Vandereycken, 1997) Emtieregulatie Aandacht Stimulatie Straf Zelfdestructiviteit - 2

3 Welk affect wrdt gereguleerd? High Arusal Kwaad, Angstig, Nerveus Blij Negatief Psitief Depressief, Verveeld, Schuldig Opgelucht N=177 Lw Arusal Variabiliteit p<.01 p<.001 Welk affect wrdt gereguleerd? Welk affect wrdt gereguleerd? ZVG Bij chrnische BPD patiënten zien we vr en na ZVG een stijging van negatief affect VICIEUZE CIRKEL VAN ZVG Wat gebeurt er met variabiliteit van affect? Emties & Pijn & ZVG LANGERE HISTORIEK VAN ZVG MINDER PIJN ERNSTIGER ZVG OPGELET MET MEDICATIE DIE PIJN GEVOELIGHEID BEÏNVLOEDT 3

4 Emties & Pijn & ZVG Emties & Impulsiviteit & ZVG (Claes et al., 2014) Enkel participanten die hg scren p emtinele reactiviteit vertnen een daling van negatief affect bij het tedienen van een pijnprikkel Functinal MRI f pain applicatin in yuth wh engaged in repetitive nn-suicidal self-injury vs. psychiatric cntrls (Osuch et al., 2014). Diagnstiek Functieanalyse Hlistische therie ZVG Uitlkkende gebeurtenis Individueel: mislukking Sciaal: ruzie, verlies Negatieve gedachten: Ik ben een mislukking, ik haat mezelf, ik ben waardels Negatieve gevelens: Bsheid, verdriet, nzekerheid, verwardheid Afremmende factren: Waardevl cntact In gezelschap zijn Negatieve gevlgen (p lange termijn): Schuld, schaamte, wnde, littekens, afwijzing dr mgeving Gedachten aan ZVG Zelfverwnding Versnellende factren: Alchl- en/f druggebruik Vermeidheid, alleen zijn, stress Psitieve gevlgen (p krte termijn): Afname van spanning, kwaadheid, verwarring, zelfbevestiging, gevel van sterkte 4

5 gelinkt aan emties 1. Vertruwensrelatie & mtivatie 2. Emtie-regulatie 3. Cgnitieve herstructurering 4. Gedragsverandering 5. Hervalpreventie 6. Zelfzrg 1. Vertruwensrelatie & mtivatie Niet ik, Niet jij, MAAR wij 2. Emtie-regulatie Psych-educatie Emties zijn uw vrienden Angst = Bescherming Kwaadheid = Actie Emtinele Expsure Velen Handelen Persnen die NIET stpten met ZVG waren diegene die meer frequent ZVG stellen een grter aantal vrmen van ZVG hanteren meer functies van ZVG rapprteren meer academische en emtinele stress rapprteren minder vertruwen in de eigen emtie-regulatie vaardigheden 3. Cgnitieve herstructurering 4. Gedragsalternatieven 5. Hervalpreventie Herval maakt deel uit van herstel 6. Zelfzrg ZELFZORG Drheen de ganse behandeling van ZVG zijn Respect vr zichzelf Zelfzrg belangrijke thema s Hulpverlener mag k grenzen stellen Zelfzrg is de bdschap vr de patiënt en de hulpverlener 5

6 Dank aan PhD team! Els Bekaerts Sylvia Gijbels Ellen Sleuwaegen Els Santens Tinne Buelens Nina Palmerni Dank vr uw aandacht! Vragen? 6