2/09. We breiden uit. nr driemaandelijks tijdschrift - april-mei-juni afgiftekantoor 8000 Brugge 1-2de afdeling

Transcriptie

1 BOUWEN MET BAKSTEEN 2/09 We breiden uit nr driemaandelijks tijdschrift - april-mei-juni afgiftekantoor 8000 Brugge 1-2de afdeling

2 Bouwen met baksteen is het driemaandelijks tijdschrift van de Belgische Baksteenfederatie. Voor meer informatie, aarzel niet ons te contacteren. Abonnement: Catherine Bral Redactie: Laurie Dufourni Verantwoordelijke uitgever: Jozef Van Den Bossche Adres: Kartuizersstraat, 19 bus Brussel tel. (02) ~ fax (02) Druk: inhoud We breiden uit!... 1 Uitbreiding van een woning te Sirault - Paul Robinet Woning en architectuurpraktijk te Koksijde - Geldhof-Decoene architecten...4 Uitbreiding van een woning te Pittem - Kris Vandecasteele architectenbureau....6 Woning en ingenieurspraktijk te Kessel-Lo - Koen Paridaens... 8 Zoeklicht op Bulkarchitecten Buitenlandse architectuur Stadskantoor te Goes (Nederland) - Rudy Uytenhaak Architectenbureau... Belgische dakpan- en baksteenfabrikanten

3 We breiden uit! Foto: Studio Claerhout Een aanbouw naast een bestaande woning komt meer en meer voor. De familie breidt uit, men wil een professionele activiteit onderbrengen in zijn of haar huis of men wil de woning gewoon wat functioneler maken... In tegenstelling tot nieuwbouw heeft een renovatie en/of aanbouw aan een bestaande woning het voordeel dat men de werken in verschillende fasen kan uitvoeren en zo de kosten kan spreiden. Men krijgt ook de mogelijkheid om de kwaliteiten van het gebouw en de verbeteringen die men kan uitvoeren goed in te schatten... Beetje bij beetje krijgt het project vaste vorm. Ja, maar welke vorm wilt u precies realiseren? Een contrasterende architectuur? Materialen in dezelfde tinten? De mogelijkheden zijn legio De aanpassing van een oud gebouw aan onze moderne leefgewoonten is zonder enige twijfel mogelijk, getuige daarvan zijn de projecten voorgesteld in dit nummer Bouwen met Baksteen. Dergelijke interventies hebben zeker een rol gespeeld in het herwaarderen van onze oude huizen zodat ze behouden kunnen blijven in ons patrimonium.

4 2 BOUWEN MET BAKSTEEN Uitbreiding van een woning te Sirault Paul Robinet Foto s: Serge Brison Is het een onmogelijke opdracht om oud en nieuw samen te voegen? Het mengen van stijlen, als dit gebeurt met een zekere soberheid, kan een originele en elegante atmosfeer creëren. Men ziet dit vaak bij binnendecoraties; maar dit geldt ook voor de architectuur. Het moderne gedeelte in rode baksteen die deze oude, landelijke woning omgrenst is getuige van de rijkdom van een dergelijke samensmelting. Het architecturale lijnenspel van stijlen zorgt voor een grotere aantrekkingskracht van deze klassieke woning. Ook de algemene functionaliteit van de (buiten)ruimten wordt hierdoor verbeterd. De inplanting van het gebouw zorgt er in werkelijkheid voor dat het terras bijna altijd in de schaduw ligt. U kunt het nieuwe gedeelte afsluiten zodat het een binnenplaats vormt of u kan ook een zonneterras met dakbedekking creëren. Dit terras is toegankelijk vanuit de tuin via een opklapbare, metalen trap. De twee kinderkamers kijken vanaf deze plaats uit op de dakgevel van het huis. De bouwheer wou ook een garage. De architect heeft daarom verschillende, coherente functies met elkaar in overeenstemming gebracht: buitenterras, rechtstreekse uitgang voor de kinderkamers, houten afdaken, barbecue, enz... Deze uitbreiding in volle eenvoud zorgt slechts voor een lichte interventie maar ze wijzigt zonder twijfel de levensgewoonten van de bewoners tijdens het zomerseizoen. Het geheim van dit gelukkige huwelijk? Elk gedeelte behoudt zijn eigen persoonlijkheid en geen enkel gedeelte domineert het andere. De tinten van de gebruikte materialen komen ook goed overeen, ook al heeft de architect hier gekozen voor een baksteen in een levendige tint en metselwerk met heel kleurrijke voegen.

5 BOUWEN MET BAKSTEEN 3

6 4 BOUWEN MET BAKSTEEN Woning en architectuurpraktijk te Koksijde Geldhof - Decoene Architecten Foto s: Studio Claerhout Toen dit vakantiehuis werd gebouwd in het begin van de 20 ste eeuw, liet niets vermoeden dat het mogelijk was om het één eeuw later om te vormen tot een hoofdverblijfplaats die ook uitstekend geschikt zou zijn voor de huidige noden van een familie met jonge kinderen. De eigenaars van het huis zijn architecten en hebben met behoud van de kwaliteiten van de bestaande woning een uitbreiding gerealiseerd. Aangezien ze het huis enkele jaren in zijn oorspronkelijke staat hebben bewoond, waren ze perfect op de hoogte van de sterke en zwakke punten ervan. Daardoor werd het ontwerp van de uitbreiding op zo een manier uitgewerkt dat de nieuwe ruimten de hele dag konden baden in het (zon)licht. Dit huis in cottage-stijl is typisch voor het architecturale patrimonium van Koksijde. De uitbreiding blijft desalniettemin zeer discreet en haalt op geen enkele manier het bestaande gedeelte onderuit.

7 BOUWEN MET BAKSTEEN 5 Een ruimte aan de voorzijde, afgewerkt met houten beplanking, huisvest de garage en de toegang tot het architectenbureau, dat zich in de sous-sol van het oude gedeelte bevindt. De uitbreiding steunt op de achterkant. Het nieuwe gedeelte heeft een hedendaags karakter en toch is het niet choquerend of opvallend. Het is over twee verdiepingen verspreid. Op de eerste verdieping profiteert de keuken en de ontbijthoek van de lichtinval die de ganse dag aanwezig is en van het zicht op de tuin. Dankzij de inrichting van het gelijkvloers heeft het huis nu een rechtstreeks contact met de tuin. Deze ruimte doet dienst als speelkamer en ontspanningsruimte die naadloos aansluit op het terras. De interventie blijft uiterst discreet Men kan zich vanaf de straatkant onmogelijk de rijkdom van de interne circulaties en het spel van niveaus inbeelden. Eenmaal binnen echter, laat men zich eenvoudig verleiden door de hele atmosfeer van het huis. Zowel in de binnenafwerking als in de uitvoering van het (nog) niet gevoegd metselwerk in wildverband vinden we dezelfde zorg terug om alles zo elegant en eenvoudig mogelijk te houden. Weloverwogen, functionele en krachtige keuzes!

8 6 BOUWEN MET BAKSTEEN Uitbreiding van een woning te Pittem Kris Vandecasteele Foto s: Mathieu Damiens ( De bestaande woning bevindt zich langs een drukke weg. Zijn zeer klassieke stijl maakt het tot een huis tussen de vele andere huizen... één dat men niet opmerkt. Nochtans, als men oplettend naar de achterzijde van het gebouw kijkt, trekt een zeer modern gedeelte onze aandacht. Het contrast, zowel in vorm als in tinten, is verbijsterend. Het lijkt alsof er geen enkele verbinding tussen de twee delen bestaat. Toch heeft de architect althans gezien vanaf de buitenkant van een echte architecturale inkeping gebruik gemaakt tussen de bestaande woning en zijn uitbreiding. Binnenin vormt de circulatie tussen de ruimten één geheel en een ware streling voor het oog. Al vanaf de inkom wordt de bezoeker verrast door het in elkaar vloeien van de ruimten en de openheid naar buiten toe. We komen aan in een vide waarrond er zich verschillende ruimten bevinden. Het bureau en de speelkamer bevinden zich op de eerste verdieping en ondergronds, op het niveau

9 BOUWEN MET BAKSTEEN 7 van het terras en de tuin, vindt men de keuken en de living. Dit nieuwe blok, dat zich op het eerste gezicht als onafhankelijk van de overige woningdelen lijkt te verhouden, vormt evenwel duidelijk één geheel met het bestaande gebouw. De overgangszone huisvest de verschillende toegangsmogelijkheden naar de kamers. Zowel binnen als buiten zijn het de soberheid en de zorg voor detail die primeren. De binnendecoratie wordt gevormd door een witte wandbekleding met figuren in grijze tinten en enkele kleurschakeringen. Het metselwerk in zwarte baksteen van willekeurige grootte contrasteert met het interieur maar harmonieert ook met dit unieke concept door zijn specifieke tinten. En overal treft men dezelfde drang naar perfectie in de uitvoering aan

10 8 BOUWEN MET BAKSTEEN Woning en ingenieurspraktijk te Kessel-Lo Koen Paridaens Foto s: Studio Claerhout De eigenaar van de locatie, een architect en stabiliteitsingenieur, heeft er enkele jaren geleden voor gekozen om een uitbreiding te bouwen naast het bestaande huis. Het nieuwe gedeelte huisvest vandaag zijn ingenieursbureau. Het nieuwe gedeelte heeft hetzelfde concept overgenomen als het oude deel: een sobere en functionele volumetrie, mee met zijn tijd. Het atelier, dat verspreid is over twee verdiepingen, bevindt zich ongeveer één meter onder de grond zodat het laterale venster van het gelijkvloers overeenkomt met het straatniveau. De inkeping aan de straatkant bevindt zich tussen oud en nieuw; de uitbreiding aan de achterkant daarentegen omvat de volledige breedte van de bestaande woning zodat het er één geheel mee vormt. De lichtinval wordt gemaximaliseerd door grote glazen nissen, dit zowel vooraan als achteraan de woning. De architecturale expressie tussen de twee volumetrieën zorgt voor een contrast, terwijl de gekozen materialen een

11 BOUWEN MET BAKSTEEN 9 harmonieus geheel creëren. De architect heeft baksteentinten en -formaten gebruikt van dezelfde soort als deze van de oorspronkelijke woning. De positie van de oude laterale façade in geschilderde baksteen kan als een soort van scharnier tussen de twee delen worden gezien.

12 10 BOUWEN MET BAKSTEEN Zoeklicht op Bulkarchitecten Foto s: Stany Deederen Architect zijn is meer dan alleen maar een beroep! Het is allereerst nadenken over oplossingen voor een nieuwe manier van leven en wonen. Passie, amusement en een vleugje excentriciteit zijn de ingrediënten die de architecten van bureau Bulk met elkaar gemeen hebben. Het bureau, opgericht in 2003 door drie geassocieerde architecten, Johan Peeters, Koen Van Bockstal en Tom Vermeylen, heeft als voornaamste werkterrein huisvesting. Maar hun activiteiten omvatten ook industriële gebouwen en multifunctionele ruimten zoals sport- en feestzalen. De naam die ze voor hun bureau hebben gekozen ( bulk ), doet wel heel wat vragen rijzen. Het is een verwijzing naar het feit dat de architecten niet de verpakking maar wel de inhoud als het belangrijkste aanzien!

13 BOUWEN MET BAKSTEEN 11 Een beetje gekte in de projecten Iedereen stelt vast dat beschikbare bouwgronden steeds moeilijker te vinden zijn. Of het nu in de stad is of op het platteland: de paar gronden waarop men nog kan bouwen zijn vaak twijfelachtig van aard en men heeft vaak een grote dosis vernuft nodig om de complexiteit ervan te kunnen trotseren. Maar Bulkarchitecten bekijken deze gronden veeleer als wat gekke gronden die hun creativiteit aanscherpen: moeilijke wijken, hoekige bouwgronden, ingesloten terreinen, enz... Bovendien houden de architecten ervan om zich in te laten met dergelijke gronden in de zogenaamd gevoelige wijken. Net zoals bij acupuncturisten zorgt de actie op één precies punt in een wijk voor een stimulans bij de andere inwoners van de wijk. Bulkarchitecten is trouwens één van de architectenbureaus die opgenomen zijn in de lijst van architecten die voor de vereniging AG VESPA, te Antwerpen, werken uitvoert. Deze organisatie heeft als doel het reconstrueren van een duurzame woonomgeving voor jonge gezinnen in de stad. Zie hier enkele realisaties uitgevoerd op dergelijke gronden. Allemaal hebben ze het probleem van de moeilijke ligging van de bouwgrond met elkaar gemeen waarbij de opgelegde stedenbouwkundige voorschriften de architecten ertoe hebben aangezet om met ongewone oplossingen op de proppen te komen en dit in een niet altijd eenvoudige context.

14 12 BOUWEN MET BAKSTEEN Voor deze hoekwoning te Antwerpen hebben de architecten een op maat gemaakte huisvesting gecreëerd voor een jong koppel. In dit geval is het zelfs de vorm van de bouwgrond die verplichtingen oplegt. Om het gebrek aan buitenruimte te compenseren, hebben de architecten een woning ontworpen waar de klassieke indeling wordt omgedraaid. De leefruimten werden verhuisd naar de bovenste verdiepingen zodat ze in rechtstreekse verbinding staan met een dakterras. De balustrade van het overdekte terras is vervaardigd uit een open metselwerk

15 BOUWEN MET BAKSTEEN 13 (claustra) dat functioneert als een filter en dat u toelaat om naar buiten te kijken zonder gezien te worden. Voor een andere woning te Oelegem hebben enkele beperkingen die op het eerste zicht dwingend leken te zijn, uiteindelijk als startpunt gediend voor het ontwerp van het huis. De interne schikking vloeide enerzijds voort uit een weinig aantrekkelijke oriëntatie (het zuiden is de straatkant) en anderzijds uit de stedenbouwkundige verplichting om dezelfde lage kroonlijsthoogte te respecteren als de naburige woning. Een volumetrie die de verplichtingen respecteert door het creëren van een innovatief model is geboren!

16 14 BOUWEN MET BAKSTEEN Elk project is uniek Als de particuliere huisvesting tot op de dag van vandaag het voornaamste werkterrein is van het bureau, moet elke woning natuurlijk een vormgeving hebben die eigen is en een eigen persoonlijkheid heeft. De architecten komen af met voorstellen die tegemoet komen aan een gegeven context en die gepersonaliseerd worden naargelang de behoeften en het budget van de opdrachtgever. Zowel in het plan, de volumetrie als in de materiaalkeuze is elk project werkelijk uniek! Tijdens de beschouwing van twee woningen te Schelle werden de architecten geconfronteerd met de bekommernissen van twee bevriende koppels die zich zorgen maakten omdat hun woningen, die door hetzelfde architectenbureau werden getekend, te veel overeenkomsten zouden vertonen. Maar hier waren de bouwgronden, de programma s en de verwachtingen wel verschillend. Een van de twee woningen is een huis gebouwd op een hoek; het andere is een rijwoning. Toch hebben de architecten in dit dubbele project opgemerkt dat er een zekere verbinding aanwezig was en wilden ze op een zeer subtiele manier een link maken tussen de twee huizen. De dakvensters en het materiaalgebruik zijn enkele van de gelijksoortige details die door de architecten aan deze twee families werden voorgesteld.

17 BOUWEN MET BAKSTEEN 15 Details en materiaalkeuze Een ander element dat ervoor zorgt dat elk project zich kan onderscheiden, is de zorg voor architecturale details die de architecten aanbrengen. De materiaalkeuze wordt vaak gemaakt in reactie op een context waarin men moet bouwen. Het is in de uitvoering van deze details dat de architecten tot het uiterste gaan. Deze originele constructiedetails laten toe om een link te leggen tussen de omgeving en de huidige architectuur. De architecten hebben voorgesteld om een nieuwe wind te blazen in een Antwerpse woonwijk van de jaren 50 waar de gevels van de huizen vaak werden opgetrokken in geel geglazuurde baksteen. Door het invoegen van een rijwoning waarvan de voorgevel bedekt is met keramische panelen van dezelfde tint hebben de architecten nogmaals aangetoond dat ze heel vindingrijk zijn en een goede analyse van de bouwomgeving kunnen maken.

18 16 BOUWEN MET BAKSTEEN Voor deze andere woning te Berchem hebben de architecten een onderbouw in bakstenen met een verticaal metselwerk vervaardigd. Hier kunt u ook een verwijzing opmerken naar de reeds aanwezige huizen in de woonwijk. De behandeling van de onderbouw is een thema dat de architecten soms op een andere manier aanpakken, nl. door gebruik te maken van beton in dezelfde kleur als de baksteen. Dit is het geval voor een appartementsgebouw te Antwerpen waar de voorgevel uit beton en de achtergevel uit baksteen in hetzelfde kleurengamma bestaat. visueel (rolluiken, beperkte opening naar de straatkant, enz...). Bulkarchitecten stelt voor om onze relatie met de openbare ruimte te herzien door op een of andere manier een deel van onze huisvesting terug te geven aan de openbare ruimte. Voor de voorbijganger is het aangenamer om een verscheidenheid in het stadsprofiel waar te nemen dan een aaneenschakeling van gevels die afgesloten zijn van de buitenwereld. Dit principe werd toegepast in de Wat teruggeven aan de openbare ruimte We kunnen de constructie van een gebouw zien als een manier om ruimte te consumeren. Over het algemeen gaan we nog verder door deze ruimte aan ons toe te wijzen en deze ontoegankelijk te maken voor anderen, dit zowel fysiek (hindernissen, hagen, beveiligde toegang,...), als

19 BOUWEN MET BAKSTEEN 17 woning te Berchem, waar de voorbijganger een blik kan werpen in de woning en zelfs in de achtertuin. Geen voyeurisme, maar een gezonde relatie die ontstaat mét een gebouw! Ruwe binnenafwerking De inhoud van een programma en de integratie in een gegeven context is belangrijker dan wat Bulkarchitecten verpakking noemt. Deze bekommernis geldt ook voor de binnenafwerking. Waarom niet kiezen voor een kwaliteitsvolle uitvoering van ruwbouw en dit duidelijk zichtbaar laten...? Bulkarchitecten baseren zich op concrete elementen in hun projecten: stedelijk context, budget, technische verplichtingen, enz... Toch zorgen ze elke keer voor een verrassing, zelfs als is de creativiteit in de ruimte beperkt. Niets extravagant, niets overdreven... alleen een (ludieke) herinterpretatie van de normen! Vandaag blaast er een klein leuk briesje door de architectuur.

20 18 BOUWEN MET BAKSTEEN Stadskantoor te Goes - Nederland Rudy Uytenhaak Architectenbureau Foto s: Studio Claerhout Als een poort fier en onafhankelijk vormt het stadskantoor van Goes de schakel tussen de binnenstad en de spoorwegzone. De locatie van het Stadskantoor is gelegen buiten de veste, bij het station, langs de spoorlijn en de nog aan te leggen ringweg. De richting van de infrastructuur waarlangs toekomstige stedelijke dynamiek wordt verondersteld is als uitgangspunt genomen. De markante uitsneden in het compacte gebouw ogen als een wijd openstaande deur. Binnen zijn alle functies en ruimtes georganiseerd rond een ruimtelijke hal. Het dak van het atrium loopt van het maaiveld tot de zesde verdieping en doorklieft het gebouw. Door efficiënt om te gaan met materiaal, ruimte en energie is een duurzaam gebouw ontstaan.

21 BOUWEN MET BAKSTEEN 19

22 belgische dakpan- en baksteenfabrikanten Bakstenen voor gewoon metselwerk: V : volle baksteen voor gewoon metselwerk P : geperforeerde baksteen voor gewoon metselwerk L : geperforeerde baksteen met lichte scherf Bakstenen voor gevelmetselwerk S : strengpersgevelsteen ( machinale gevelsteen) H : handvorm en vormbakperssteen K : klampsteen A : andere soorten (traditionele en rustieke gevelstenen zoals veldovensteen, baksteen op basis van leisteen, enz.) Andere producten: W : welfsels D : dakpannen en muurdeksels T : Boomse kerktegels, ongeglazuurde tegels O : straatklinkers Voor details over het productiegamma van elke fabriek, kan men zich best rechtstreeks tot de bedrijven wenden. De lijst is samengesteld op basis van de ledenlijsten van de B.B.F. Vele producenten verkopen hun producten al dan niet exclusief, via een afzonderlijke verkoopsorgani satie. In de gevallen waar dit nuttig lijkt, is de naam tussen haakjes bijgevoegd. Oost-Vlaanderen Kleiprodukten HOVE bvba Lindendreef Ninove Tel. (054) Fax (054) (V-H-A) Steenfabriek VANDE MOORTEL nv Scheldekant Oudenaarde Tel. (055) Fax (055) (H-O) SVK nv Aerschotstraat 114, 9100 Sint-Niklaas Tel. (03) Fax (03) (V-P-L-S-H-W) Wienerberger nv - Syndikaat Machiensteen II nv (divisie STEENDORP) Kapelstraat 112a 9140 Steendorp (V-P-L) West-Vlaanderen Wienerberger nv - Steenbakkerij EGEM nv Brugsesteenweg Egem (Pittem) Tel. (051) Fax (051) (V-P-L-S) Wienerberger nv - Desimpel KORTEMARK Industries nv Hoogledestraat 92, 8610 Kortemark Tel. (051) Fax (051) (V-P-L-S-H) Wienerberger nv - Terca ZONNEBEKE nv Ieperstraat Zonnebeke Tel. (051) Fax (051) (V-P-S) Steenbakkerij DE KEIGNAERT nv Stationsstraat 30, 8460 Oudenburg Tel. (059) Fax (059) (V-S-H) Steenbakkerij DUMOULIN nv Rollegembosstraat Ledegem Tel. (056) Fax (056) (V-P) WIENERBERGER nv Terca, Desimpel, Porotherm, Koramic Kapel ter Bede Kortrijk Tel. (056) Fax (056) (V-P-L-S-H-A-O) Limburg Steenfabriek HEYLEN nv 2de Carabinierslaan Veldwezelt-Lanaken Tel. (089) Fax (089) (H) Steenfabriek NELISSEN - HAESEN nv Kiezelweg Veldwezelt Tel. (012) Fax (012) (H) Wienerberger nv - divisie Terca SCHOUTERDEN Venlosesteenweg Maaseik Tel. (089) Fax (089) (H-A) Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Riemstersteenweg Spouwen Tel. (089) Fax (089) (H) Steenfabriek VANDERSANDEN nv Nijverheidslaan Lanklaar Tel. (089) Fax (089) (H) Wienerberger nv - divisie Terca TESSENDERLO Havenlaan Tessenderlo Tel. (013) Fax (013) (P-L) Antwerpen Wienerberger nv - Porotherm Wall Systems nv (divisie NIEL) Landbouwstraat Niel Tel. (03) Fax (03) (H) Wienerberger nv - Syndikaat Machiensteen II nv (divisie RUMST) Nieuwstraat Rumst Tel. (03) Fax (03) (V-P-L-S) Swenden Nieuwstraat Rumst Tel. (03) Fax (03) DESTA nv Heerle Minderhout (Hoogstraten) Tel. (03) Fax (03) (S-O) Steenbakkerij FLOREN nv Vaartkant Rechts St.-Lenaarts Tel. (03) Fax (03) (V-S) Wienerberger nv - divisie Terca NOVA Steenbakkersdam Beerse Tel. (014) Fax (014) (V-P-L-S) Wienerberger nv - divisie Terca SAS Sint Jozefslei Rijkevorsel Tel. (014) Fax (014) (H-A) Wienerberger nv - divisie Terca BEERSE Absheide Beerse Tel. (014) Fax (014) (H) Wienerberger nv - divisie Terca QUIRIJNEN Sint Jobbaan Westmalle Tel. (03) Fax (03) (V-S-H-A) Brabant Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Kortenbos Hekelgem Tel. (053) Fax (053) (H) Henegouwen Wienerberger nv - divisie Terca PERUWELZ Rue de l Europe, Péruwelz Tel. (069) Fax (069) (H) Briqueterie de PLOEGSTEERT sa 'Barry' Chaussée de Bruxelles Barry Tel. (056) Fax (056) (S) Wienerberger nv - divisie Terca WARNETON Chaussée du Pont Rouge Warneton (Comines) Tel. (056) Fax (056) (H) Briqueterie de PLOEGSTEERT sa Touquetstraat Ploegsteert Tel. (056) Fax (056) (P-L-W) Namen Wienerberger nv - Porotherm Wall Systems nv (divisie WANLIN) Route de Beauraing Wanlin Tel. (082) Fax (082) (S-A-O)

23

24 Pour recevoir cette revue en français, contactez-nous au 02/