BESLUIT. Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Zaaknummer 1272 / Rexel - Rolff I. MELDING 1. Op 26 maart 1999 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Rexel S.A. voornemens is uitsluitende zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over Rolff Beheer B.V. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 65 van 6 april Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen. II. PARTIJEN 2. Rexel S.A. (hierna: Rexel) is een onderneming naar Frans recht. De meerderheid van de aandelen in Rexel (ongeveer 70%) wordt gehouden door de Franse groep Pinault-Printemps-Redoute (hierna: PPR), waarvan de aandelen genoteerd staan aan de Franse effectenbeurs. Op basis van dit aandelenpakket beschikt PPR over ongeveer 80% van de stemrechten en daarmee over uitsluitende zeggenschap in Rexel. 3. PPR is middels Rexel internationaal actief op het gebied van de groothandel in elektrotechnische producten, de groothandel in consumentenelektronica en de verkoop van alarmsystemen. Daarnaast ontplooit PPR detailhandelsactiviteiten, onder andere middels enige grote warenhuisketens, en is zij actief op het gebied van de internationale handel. Ten slotte houdt zij zich bezig met financile dienstverlening, welke activiteiten zij voornamelijk ontwikkelt ter stimulering van de verkopen van haar detailhandelsbedrijven. 4. Rolff Beheer B.V. is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Zij staat aan het hoofd van de Rolff-Groep (hierna: Rolff). Rolff heeft als belangrijkste aandeelhouders: R.V. Hendriks Beheer B.V. (hierna: Hendriks) en R.C. Kirkenier Holding B.V. (hierna: Kirkenier) die beiden 50% van de aandelen in Rolff houden. 5. Rolff is in Nederland actief op het gebied van de groothandel in elektrotechnische producten, alsmede de verkoop van alarmsystemen.

2 III. DE GEMELDE OPERATIE 6. De gemelde operatie betreft, zoals aangegeven in de op 19 februari 1999 door partijen ondertekende Letter of Intent, de verkoop van alle door Hendriks en Kirkenier gehouden aandelen in Rolff aan Rexel. Aangezien PPR uitsluitende zeggenschap over Rexel heeft zal Rolff als gevolg van de voorgenomen transactie onderdeel gaan uitmaken van de PPR-Groep. IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 7. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 6, omschreven transactie leidt er toe dat PPR uitsluitende zeggenschap verkrijgt in Rolff, een voorheen van PPR onafhankelijke onderneming. 8. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn PPR en Rolff. 9. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkten Opvattingen van partijen 10. Partijen stellen zich op het standpunt dat er sprake is van een groothandelsmarkt voor elektrotechnische producten. Deze producten worden met name gebruikt in de industrie en de bouwsector. Als voorbeelden van deze producten kunnen genoemd worden (elektriciteits)kabels, schakelmateriaal (bijvoorbeeld stopcontacten en stekkers), groepenkasten en lichtproducten (met name gloeilampen, tl-buizen en tl-armaturen). Hoewel deze groepen producten naar hun aard en toepassingsgebruik veelal verschillen en derhalve vanuit het oogpunt van de eindgebruiker niet substitueerbaar zijn, behoren deze eindgebruikers niet tot de directe afnemers van Rexel en Rolff, aangezien het hier om een groothandelsmarkt gaat. 11. Zowel PPR als Rolff zijn middels dochterondernemingen actief op het gebied van de verkoop van alarminstallaties. PPR biedt op dit gebied in Nederland uitsluitend gehele alarmsystemen aan, terwijl Rolff hoofdzakelijk losse onderdelen verkoopt en daarnaast alleen actief is op het gebied van de kleinere alarmsystemen. 12. Afnemers van partijen bevinden zich hoofdzakelijk in de industrie en de installatiebranche. Partijen zijn van oordeel dat niet naar afnemersgroep hoeft te worden onderscheiden, aangezien het grootste deel van het productaanbod

3 (circa 80%) aan beide groepen geleverd wordt. 13. Van groot belang voor partijen is dat afnemers er vanwege praktische en commercile redenen voor kiezen elektrotechnische producten van n leverancier af te nemen. Daarnaast wijzen partijen erop dat hoewel ieder individueel product zijn eigen functie heeft, zij uitsluitend in combinatie met elkaar gebruikt en toegepast kunnen worden. Voorts hebben partijen gemeld dat de belangrijkste concurrenten met betrekking tot groothandelsactiviteiten op het gebied van elektrotechnische producten over een vergelijkbaar productaanbod beschikken als partijen zelf. Van segmentering is bij deze medeaanbieders volgens partijen geen sprake. Daarentegen signaleren partijen een toenemende trend van generalisatie, waarbij de diverse groothandelaren een steeds breder assortiment gaan leveren. Opmerkingen van derden 14. De belangrijkste concurrenten van partijen geven zonder uitzondering aan over een productaanbod te beschikken dat vergelijkbaar is met dat van partijen, eventueel aangevuld met specialisaties. Het merendeel van hen acht zich niet in staat onderscheid te maken naar soorten afnemers. Wel zien zij verschillen in toepassingen en dientengevolge in de gebruikte producten, maar aangezien afnemers in zowel de bouwsector als de industrie actief zijn, is voor hen geen sprake van onderscheid. En medespeler op de groothandelsmarkt voor elektrotechnische producten geeft echter aan wel een duidelijk onderscheid te kunnen maken naar productaanbod en afnemers. Beoordeling 15. Met partijen kan worden aangenomen dat de groothandelsmarkt voor elektrotechnische producten naar haar functie verschilt van de eindgebruikersmarkt voor elektrotechnische producten. Dit onderscheid is gebaseerd op het verschil in directe afnemers op beide markten en hangt in het bijzonder samen met de wijze waarop wordt ingekocht (hoeveelheden en schaalgrootte). 16. Naast de activiteiten van partijen op het gebied van elektrotechnische producten ontwikkelen beide ondernemingen tevens activiteiten op het gebied van alarminstallaties. In onderhavige concentratie kan in het midden blijven of betreffende activiteiten tot n productmarkt dan wel verschillende productmarkten behoren, aangezien de materile beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie punten 23 tot en met 26 en 28). 17. Hoewel elektrotechnische producten ten behoeve van de industrie in sommige gevallen verschillen van elektrotechnische producten ten behoeve van de bouwsector - in de industrie worden in het algemeen ook producten met een hoger vermogen gebruikt - kan in het onderhavige geval uitgegaan worden van n productmarkt voor de groothandel in elektrotechnische producten. Belangrijkste reden hiervoor is dat zowel partijen als hun concurrenten een volledig assortiment van elektrotechnische producten ten behoeve van beide afnemerscategorien aanbieden. Dat sommige ondernemingen zich mogelijk meer richten op de industrile afnemersgroep en andere ondernemingen meer georinteerd zijn op de bouwsector doet hieraan in casu niet af.

4 Relevante geografische markten Opvattingen van partijen 18. Partijen stellen zich op het standpunt dat er sprake is van een nationale groothandelsmarkt voor elektrotechnische producten. Ter onderbouwing hiervan wijzen partijen erop dat zijzelf en de vijf belangrijkste concurrenten allen over 'volledige dekking' beschikken en derhalve in geheel Nederland actief zijn. Hoewel vanuit n vestiging slechts een deel van de Nederlandse markt bediend kan worden (partijen geven hierbij aan dat er sprake is van een maximum gemiddeld bereik van circa 100 km) beschikken de grotere ondernemingen op deze markt over verschillende vestigingen, waardoor landelijke dekking verkregen wordt. Voorts stellen zij dat hoewel er kleinere spelers op de markt zijn die hun activiteiten in bepaalde regio's concentreren, dit geen afbreuk doet aan het nationale karakter van de markt. 19. Met betrekking tot alarmsystemen zijn beide ondernemingen actief in geheel Nederland. Ook in dit geval wordt gebruik gemaakt van verschillende vestigingen om tot 'nationale dekking' te komen. Opvattingen van derden 20. Derden geven aan dat de groothandelsmarkt voor elektrotechnische producten niet eenduidig geografisch af te bakenen is. Enerzijds is zij regionaal van aard, als gekeken wordt naar het verzorgingsgebied, anderzijds is zij nationaal van aard als de landelijk georganiseerde afnemers de maatstaf vormen. Beoordeling 21. Op de groothandelsmarkt voor elektrotechnische producten zijn zowel internationale, nationale als regionale spelers actief. Aangezien de uiteindelijke beoordeling echter niet wordt benvloed door de exacte wijze van geografische afbakening van de markt, kan in onderhavige geval in het midden gelaten worden of er sprake is van een internationale, nationale dan wel regionale markt (zie punten 25, 26 en 29). 22. Indien sprake zou zijn van een aparte productmarkt met betrekking tot alarminstallaties kan in onderhavige geval in het midden gelaten worden of er sprake is van een internationale, nationale dan wel regionale markt, aangezien de uiteindelijke beoordeling niet wordt benvloed door de precieze geografische afbakening van de markt (zie punten 23, 24 en 29). B. Gevolgen van de concentratie Markt voor alarminstallaties 23. Indien zou worden uitgegaan van een aparte nationale markt voor alarminstallaties dan schatten partijen op basis van de waarde van de verkochte producten de omvang van de totale markt op circa NLG 800 miljoen. Na totstandkoming van onderhavige concentratie zouden partijen uitkomen op een gezamenlijk marktaandeel van nog geen [0-10]%.

5 24. De omvang van de activiteiten van Rolff op dit gebied zijn beperkt en voor een belangrijk deel geconcentreerd in de drie noordelijke provincies en de Randstad. Tevens is van belang dat PPR relatief is ondervertegenwoordigd in het noorden van Nederland. Gezien het geringe marktaandeel van partijen op de nationale markt voor alarminstallaties en de spreiding van deze activiteiten over Nederland is het niet aannemelijk dat partijen op regionaal niveau een economische machtspositie zouden kunnen doen ontstaan dan wel versterken. Groothandelsmarkt voor elektrotechnische producten (exclusief alarminstallaties) 25. Indien sprake zou zijn van een nationaal afgebakende groothandelsmarkt voor elektrotechnische producten waarvan alarminstallaties geen onderdeel uitmaken dan geven partijen aan dat de omvang van de markt minimaal NLG 2,35 miljard[1] bedraagt en eventueel NLG 2,6 miljard[2]. Bij de minimale omvang van deze markt komen partijen uit op een gezamenlijk marktaandeel van een kleine [10-20]%. [1] Gebaseerd op de publicatie 'Vademecum 98' van de 'European Union of Electrical Wholesalers' [2] Gebaseerd op de publicatie 'Markt voor elektrotechnische producten in beeld' van 'Pricewaterhouse Coopers'. 26. Zou rekening worden gehouden met een geografisch nauwer afgebakende markt dan de nationale, dan zijn met name de Randstad en de drie noordelijke provincies van belang voor de beoordeling, aangezien Rolff in deze regio's sterker vertegenwoordigd is dan in de rest van Nederland. Eveneens dient evenwel in dat geval rekening gehouden te worden met een minder dan gemiddelde aanwezigheid van PPR in het noorden van Nederland. Op basis van een inschatting van partijen kan echter worden geconcludeerd dat het marktaandeel van partijen als gevolg van de voorgenomen concentratie in alle regio's ruim onder de 15% zal liggen. 27. Voor de beoordeling van de gevolgen van de voorgenomen concentratie is voorts van belang dat partijen op deze markt met enkele grote concurrenten worden geconfronteerd. Groothandelsmarkt voor elektrotechnische producten inclusief alarminstallaties 28. Zou worden uitgegaan van n nationale groothandelsmarkt voor elektrotechnische producten inclusief alarminstallaties dan blijft op deze markt het marktaandeel van partijen na voltrekking van de concentratie onder de 10%. Ook zijn op regionaal niveau geen mededingingsbeperkende concentraties te verwachten (zie punten 24 en 26). Gevolgen van de voorgenomen concentratie bij internationale marktafbakening 29. In het voorgaande zijn de gevolgen van de voorgenomen concentratie op nationaal en regionaal niveau beschouwd. Wat betreft de positie die partijen als gevolg van de voorgenomen concentratie op een in geografisch opzicht internationale markt zullen realiseren, wordt het volgende overwogen.

6 Uitgaande van een eventuele internationale groothandelsmarkt voor elektrotechnische producten (inclusief dan wel exclusief alarminstallaties) of een aparte internationale markt voor alarminstallaties, kan opgemerkt worden dat Rolff, dat uitsluitend in Nederland activiteiten ontwikkelt en daar beschikt over zeer beperkte marktaandelen, een dusdanig geringe positie inneemt dat het niet aannemelijk is dat partijen als gevolg van de voorgenomen concentratie op een in geografisch opzicht ruimere markt dan de Nederlandse een economische machtspositie zouden kunnen doen ontstaan dan wel versterken. Daarnaast is van belang dat partijen op internationaal niveau met meer concurrenten geconfronteerd worden dan wanneer uitgegaan wordt van een nationale of regionale markt. Zienswijze van concurrenten 30. Geen van de belangrijkste concurrenten verwacht dat partijen als gevolg van de voorgenomen concentratie een economische machtspositie kunnen doen ontstaan of versterken. Deze concurrenten menen zonder uitzondering dat er na totstandkoming van de concentratie nog voldoende concurrentie in de markt overblijft. Conclusie 31. Op grond van voorgaande kan niet geconcludeerd worden dat als gevolg van de voorgenomen concentratie een economische machtspositie ontstaat dan wel wordt versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. VI. CONCLUSIE 32. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 33. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. Datum: w.g. A.W. Kist Directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit

7 Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam. Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.