BESLUIT. Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Zaaknummer 1218/ Econocom-EDS Product Services I. MELDING 1. Op 15 januari 1999 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Econocom Distribution B.V. voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over EDS Product Services, een business unit van Electronic Data Systems (EDS) International B.V.. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 12 van 19 januari Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. II. PARTIJEN 2. Econocom Distribution B.V. (hierna: Econocom) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Alle aandelen van Econocom zijn in handen van Econocom Lease B.V.. Beide ondernemingen maken deel uit van de Econocom Group N.V. S.A. (hierna: Econocom Group).3. Econocom is actief op het gebied van de verkoop en leasing van hard- en software en het leveren van IT-diensten in Nederland.4. EDS Product Services (hierna: Product Services) is een onderdeel van Electronic Data Systems (EDS) International B.V. (hierna: EDS). Alle aandelen van EDS zijn in handen van Electronic Data Systems World Corp. (hierna: EDS World Corp.). EDS World Corp. is ook de moedervennootschap van Electronic Data Systems Europe Ltd., welke vennootschap op haar beurt de belangrijkste aandeelhouder van Electronic Data Systems (EDS) Belgium N.V. (hierna: EDS Belgium) is. 5. Product Services is actief op het gebied van de verkoop van hard- en software en het leveren van IT-diensten in de Benelux. III. DE GEMELDE OPERATIE 6. Econocom zal de activa van Product Services verwerven. Het voornemen van partijen is neergelegd in een draft Asset Purchase Agreement d.d. 3 februari 1999 tussen EDS en EDS Belgium enerzijds en Econocom anderzijds en een draft Partnership Agreement d.d. 5 november 1998, versie 1.0.

2 IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 7. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 6, omschreven transactie leidt er toe dat Econocom de uitsluitende zeggenschap verkrijgt over Product Services. 8. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn Econocom Group en Product Services. 9. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkten 10. Zowel Product Services als Econocom verkopen hard- en software aan eindgebruikers en leveren IT-diensten. 11. Partijen zijn van mening dat binnen de IT-markt in ieder geval een onderscheid gemaakt dient te worden tussen een markt voor verkoop van hard- en software aan eindgebruikers en een markt voor IT-dienstverlening. 12. Wat de verkoop van hard- en software betreft, blijkt uit de melding dat het grootste deel van de omzet van Econocom wordt gerealiseerd door leasing van hard- en software. Product Services ontplooit geen activiteiten op het gebied van leasing. Partijen zijn van oordeel dat leasing van computersystemen niet tot dezelfde markt behoort als verkoop daarvan. Partijen verwijzen hiervoor naar de beschikking KNP BT/Socit Gnrale[1] waarin de Europese Commissie in die zin oordeelde met betrekking tot leasing van personal computers voor zakelijk gebruik. [1] Zaaknummer IV/ M 640, beschikking van 3 oktober Met betrekking tot IT-dienstverlening wijzen partijen er tot slot nog op dat eventueel, in overeenstemming met de beschikking van de Europese Commissie in de zaak Digital/Philips[2], een aparte markt voor onderhoudsdiensten kan worden onderscheiden. Dit is de enige sector binnen de IT-dienstverlening waarin er sprake is van overlap tussen Econocom en Product Services. [2] Zaaknummer IV/ M 129, beschikking van 2 september In enkele recente besluiten heeft de directeur-generaal van de NMa overwogen dat de verkoop van hard- en software aan eindgebruikers als activiteit naar haar aard te onderscheiden is van de IT-dienstverlening[3]. Er is geen reden in het onderhavige geval niet dienovereenkomstig te oordelen dat

3 de verkoop van hard- en software aan eindgebruikers tot een andere markt behoort dan de IT-dienstverlening. In het onderhavige geval is een nadere segmentering van de markt voor verkoop van hard- en software naar activiteiten (leasing onderscheiden van verkoop van computersystemen of verkoop hardware enerzijds en verkoop software anderzijds) en/of naar afnemers (zakelijk/niet zakelijk) niet relevant, omdat de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet wordt benvloed. Voorts kan in het onderhavige geval ook een nadere segmentering van de markt voor IT-dienstverlening naar type diensten (onderhoudsdiensten, detachering van IT-personeel, netwerkintegratie, et cetera) in het midden blijven (zie punten 16 tot en met 18). [3] Zie bijvoorbeeld zaaknr. 1139/8.B91 CSS-CNN, besluit van 4 december Relevante geografische markten 15. Partijen achten de Nederlandse markt voor de verkoop van hard- en software aan eindgebruikers de meest eng gedefinieerde markt, maar nemen hieromtrent geen definitief standpunt in. Ten aanzien van de geografische markt voor de verkoop van hard- en software aan eindgebruikers kan in het midden blijven of deze Europees is of beperkt is tot Nederland, omdat de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie punt 16). Partijen gaan er van uit dat de markt voor IT-dienstverlening nationaal is. In het onderhavige geval, zoals in verschillende eerdere besluiten[4], kan worden aangenomen dat de markt voor IT-dienstverlening inderdaad beperkt is tot Nederland (vanwege de vereiste nauwe samenwerking tussen leveranciers en clinten en de daarvoor van belang zijnde communicatie in de landstaal en lokale aanwezigheid om "after-sales"-ondersteuning te verlenen). B. Gevolgen van de concentratie [4] Zie bijvoorbeeld zaaknr. 93/14.B96 Wang-Olsy, besluit van 11 maart 1998, punt Op basis van gegevens van de branche-organisatie FENIT en International Data Corporation (IDC) behalen partijen op de markt voor verkoop van hard- en software aan eindgebruikers een gecombineerd marktaandeel van [0-5]% in Nederland. Indien leasing wordt aangemerkt als behorende tot verkoopactiviteiten is het gecombineerde marktaandeel van partijen nog steeds [0-5]% in Nederland. Indien leasing als een afzonderlijke markt bekeken zou worden, is er geen sprake van overlap, aangezien alleen Econocom lease-activiteiten ontplooit. Indien binnen de markt voor verkoop van hard- en software aan eindgebruikers een onderscheid wordt gemaakt naar activiteiten en/of naar afnemers schatten partijen hun gezamenlijke marktaandelen op [0-5]%. Er is geen aanleiding gevonden om aan deze marktaandelen te twijfelen. Volgens partijen geldt dat niet gevreesd hoeft te worden dat op enig te onderscheiden markt een hoog gezamenlijk marktaandeel bestaat (concurrentie op de Europese markt, IT-branche is competitief en dynamisch). 17. Op basis van de in punt 16 vermelde gegevens behalen partijen op de markt voor IT-dienstverlening een gecombineerd marktaandeel van [0-5]%. Indien een nader onderscheid wordt gemaakt naar activiteiten dan is er, zoals reeds aangegeven in punt 13, alleen ten aanzien van de onderhoudsdiensten sprake van enige overlap van activiteiten tussen partijen. Hier schatten partijen hun gezamenlijke marktaandeel op [0-5]%. Er is geen aanleiding gevonden om aan deze marktaandelen te twijfelen.

4 18. Gelet op het voorgaande bestaat er geen reden om aan te nemen dat ten gevolge van de concentratie een machtspositie ontstaat of wordt versterkt. VI. NEVENRESTRICTIES 19. Partijen hebben zich op het standpunt gesteld dat een nonconcurrentiebeding (draft Asset Purchase Agreement, artikel 16) en een beding in een overeenkomst waarbij Product Services door EDS als 'preferred supplier' wordt aangewezen voor de diensten die de onderneming aanbiedt (draft Partnership Agreement, artikelen 3 en 5), moeten worden beschouwd als rechtstreeks verband houdend met en noodzakelijk voor de gemelde concentratie. (i) Ten aanzien van het non-concurrentiebeding 20. Het genoemde non-concurrentiebeding houdt in een verbod voor EDS en EDS Belgium om gedurende een periode van 18 maanden activiteiten te ontplooien die concurreren met de activiteiten van Product Services. 21. Voorzover de geografische draagwijdte van het non-concurrentiebeding beperkt is tot het gebied waarin EDS en EDS Belgium vr de overdracht hun producten en diensten aanboden, kan met partijen worden aangenomen dat het non-concurrentiebeding (zoals beschreven in punt 20) rechtstreeks verband houdt met en nodig is voor de verwezenlijking van de concentratie. Immers, het non-concurrentiebeding waarborgt dat de waarde van de door Econocom verworven activa ten volle aan Econocom wordt overgedragen. Aangezien redelijkerwijs kan worden verwacht dat de verkoop van Product Services zonder het non-concurrentiebeding niet tot stand zou kunnen komen, is het beding noodzakelijk voor de verwezenlijking van de concentratie. (ii) Ten aanzien van de aanwijzing tot 'preferred supplier' * * Ten behoeve van de openbare versie van dit besluit werden enkele tekstpassages weggelaten omdat zij vertrouwelijke bedrijfs- en fabricagegegevens inhouden. 22. Krachtens de artikelen 3 en 5 van de draft Partnership Agreement verleent EDS aan Product Services voor een periode van [...] jaar, [...], de status van 'preferred supplier' voor de diensten die de onderneming aanbiedt. Partijen komen overeen dat deze 'preferred supplier'-status betekent dat EDS waar nodig samen met Product Services op nieuwe projecten zal inschrijven, bijvoorbeeld wanneer gentegreerde IT-oplossingen worden aangeboden die producten en/of product gerelateerde diensten omvatten, en Product Services deze diensten tegen marktconforme prijzen zal aanbieden. Naar de mening van partijen is het primaire doel van de Partnership Agreement de continuteit van zowel de orderstroom van Product Services als de bevoorrading van EDS te waarborgen. De huidige klanten van EDS (inclusief Product Services) zullen zich voor hun IT-behoeften, inclusief voor die diensten die Product Services aanbiedt, primair tot EDS wenden, waardoor Product Services een relatief lange periode nodig zal hebben om zich van voldoende alternatieve afzetmogelijkheden te verzekeren. Partijen wijzen er in de melding op dat er vele - vaak zeer sterke - concurrenten op de markt voor verkoop van hard- en software aanwezig zijn, waardoor Econocom/Product Services zeker een termijn van [...] jaar nodig zal hebben om geheel zelfstandig (onafhankelijk van

5 EDS-klanten) te kunnen opereren. Later, bij fax d.d. 10 februari 1999, hebben partijen de noodzakelijkheid van de termijn van [...] jaar zoals overeengekomen in de Partnership Agreement aangegeven. 23. Het doel van dergelijke verbintenissen als bedoeld onder punt 22 is de continuteit van activiteiten van n of meer der betrokken partijen te verzekeren [5]. De duur van verbintenissen zou evenwel beperkt moeten worden tot een periode die niet langer duurt dan nodig is om de banden van afhankelijkheid te vervangen door een zelfstandige positie op de markt. Gelet op de kenmerken van de IT-sector[6] kan redelijkerwijs worden aangenomen dat de continuteit van de bevoorrading van EDS verzekerd is bij drie jaar. Bovendien zal Product Services gedurende drie jaar een zelfstandige positie op de markt kunnen hebben verworven. Derhalve wordt in het onderhavige geval geconcludeerd dat genoemde clausule voor een periode van drie jaar wel als noodzakelijk voor de verwezenlijking van de concentratie kan worden beschouwd, aangezien deze periode noodzakelijk lijkt om zowel de nieuwe eigenaar evenals de verkoper in staat te stellen zich in te stellen op de nieuwe situatie. [5] Zie de 'Mededeling betreffende nevenrestricties bij concentraties', Pb EG C 203/ 5 e.v., pt. III. C. [6] Verwezen zij naar voetnoot 4, punt 18. VII. CONCLUSIE 24. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 25. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. 26. Gelet op de overwegingen 19 tot en met 23 is de directeur-generaal van oordeel dat, voorzover de in punt 19 omschreven clausules overeenkomsten vormen als bedoeld in artikel 6 van de Mededingingswet, dat artikel ingevolge artikel 10 van de Mededingingswet, niet geldt voor deze overeenkomsten, voorzover de geografische draagwijdte van het non-concurrentiebeding beperkt is tot het gebied waarin EDS en EDS Belgium vr de overdracht hun producten en diensten aanboden en de aanstelling tot 'preferred supplier' de duur van drie jaar niet overschrijdt. Datum: 11 februari 1999 w.g. A.W. Kist Directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit

6 Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam. Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.