BESLUIT. Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Zaaknummer 1288/KPN Telecom - Origin/TS&N (II) I. MELDING 1. Op 24 maart 1999 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa) een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat KPN Telecom B.V. voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over de activiteiten van TS&N, onderdeel van Origin Nederland B.V. Hierin is er tevens op gewezen dat het dezelfde concentratie betreft die partijen op 11 januari 1999 hadden aangemeld. Partijen hadden deze melding, die bij de NMa was geregistreerd onder nummer 1214, ingetrokken bij fax van 8 februari Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 60 van 26 maart Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen.ii. PARTIJEN 2. KPN Telecom B.V. (hierna: KPN Telecom) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Zij is een dochter van Koninklijke KPN N.V. (hierna: KPN). KPN staat aan het hoofd van een groep, waartoe een groot aantal ondernemingen behoort. KPN is hoofzakelijk actief in de telecommunicatiesector. 3. TS&N is een bedrijfsonderdeel van Origin Nederland B.V. (hierna als geheel: Origin). Origin is een dochter van Philips Electronics N.V. (hierna: Philips). TS&N levert beheersdiensten op het gebied van bedrijfstelefonie in de regio Eindhoven, vrijwel uitsluitend aan andere dochterondernemingen van Philips. III. DE GEMELDE OPERATIE 4. De gemelde operatie is een activa-passiva-transactie. Blijkens een door partijen overgelegde Letter of Intent d.d. 24 november 1998 (hierna: de Letter of Intent) zullen verkopers Philips en Origin de tot TS&N te rekenen activa, klanten en personeel overdragen aan KPN Telecom. Tot genoemde activa behoren onder meer een telecommunicatienetwerk, licenties, apparatuur en lopende contracten. IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT

2 5. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 4, omschreven transactie leidt er toe dat KPN Telecom zeggenschap verkrijgt over TS&N. 6. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn KPN en TS&N. 7. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkt 8. Partijen onderscheiden een markt voor beheersdiensten op het gebied van bedrijfstelefonie, exclusief off-net-verkeer (telefonisch verkeer tussen een bedrijf en derden). Het betreft een vorm van all-in dienstverlening, waarbij een bedrijf haar 'interne' telecommunicatieactiviteiten geheel uitbesteedt aan een beheerder. 9. Overwogen kan worden in hoeverre het leveren van interne telefoniebeheersdiensten voor aanbieders substitueerbaar is met reguliere telefoniediensten (off-net-verkeer), in de zin dat een aanbieder op een dergelijke veel grotere markt tevens interne beheersdiensten kan gaan leveren. Er zijn significante verschillen tussen de respectievelijk vereiste investeringen, kennis en know-how, maar tegelijk kan worden vastgesteld dat verschillende grote ondernemingen die actief zijn op het gebied van off-net verkeer ook beheersdiensten leveren. Voorbeelden zijn KPN Telecom zelf, Lucent en Telfort. Doorgaans worden beide soorten diensten gentegreerd als totaaloplossing geleverd, zoals ook concurrenten van partijen opmerken. 10. Het leveren van interne telefonie-beheersdiensten vertoont ook verwantschap met bepaalde vormen van IT-dienstverlening. Illustratief hiervoor is de aanwezigheid op dit gebied van IT-ondernemingen, zoals IBM en Getronics. 11. Een precieze marktafbakening is niet noodzakelijk, omdat de uiteindelijke beoordeling van de gevolgen van de onderhavige overname hierdoor niet beslissend wordt benvloed (zie punten 15 tot en met 18). 12. Aangezien TS&N geen andere activiteiten ontplooit dan genoemde beheersdiensten, kunnen de overige activiteiten van KPN in het onderhavige besluit buiten beschouwing blijven. Relevante geografische markt 13. Volgens partijen heeft de door hen gedefinieerde markt voor beheersdiensten op het gebied van bedrijfstelefonie een nationale dimensie.

3 14. Met partijen kan worden aangenomen dat interne telefoniebeheersdiensten behoren tot een minstens nationale markt. Een groot deel van de beheersactiviteiten kan op afstand worden uitgevoerd. Voor zover fysieke aanwezigheid van de beheerder wenselijk is, is het gebruikelijk personeel bij de klant te detacheren. Doorgaans is het derhalve niet noodzakelijk in de directe omgeving van de afnemer gevestigd te zijn. Concurrenten van partijen merken op dat opdrachtgevers op dit gebied doorgaans grote ondernemingen zijn, die n oplossing vragen op nationaal of zelfs internationaal niveau. B. Gevolgen van de concentratie 15. Naar schatting van partijen bedraagt de omvang van de door hen afgebakende nationale markt voor beheersdiensten op het gebied van bedrijfstelefonie circa NLG 800 miljoen inclusief de captive markt (eigen dan wel intra-concern beheer) en circa NLG 200 miljoen exclusief dit deel van de markt. Zij staan op het standpunt dat de eerstgenoemde marktomvang de juiste is, aangezien het een toenemende tendens is dat bedrijven hun telefonische beheersdiensten uitbesteden en de captive markt derhalve kan worden aangemerkt als 'te veroveren' markt. Dit captive gedeelte maakt circa 3/4 deel uit van de aldus gedefinieerde markt. Hierop hebben KPN en TS&N marktaandelen van respectievelijk circa [5-15]% en [0-10]%[1]. Indien de captive dienstverlening niet wordt meegerekend, is het nationale marktaandeel van KPN Telecom circa [25-35]%. [1] Verwijderd wegens vertrouwelijkheid. 16. Op het gebied van interne telefonie-beheersdiensten, exclusief intraconcern dienstverlening, is TS&N nauwelijks actief. Door de onderhavige overname wordt de capaciteit van KPN Telecom groter, maar de impact hiervan wordt gerelativeerd doordat de totale marktomvang door de 'toetreding' van TS&N ook toeneemt. De algemene nationale markt voor telefonie-diensten is naar schatting groter dan NLG 10 miljard. Als interne telefoniebeheersdiensten tot deze markt worden gerekend, is de toename van het marktaandeel van KPN Telecom door deze overname miniem. Een en ander geldt des te meer, als de markt groter is dan nationaal. 17. Veel concurrenten van KPN Telecom op het gebied van interne telefoniebeheersdiensten zijn sterke, gevestigde ondernemingen (zie punten 9 en 10). Ook afnemers van dergelijke dienstverlening zijn doorgaans grote ondernemingen. Ondervraagde marktpartijen verklaren unaniem niet te verwachten dat partijen zich als gevolg van de onderhavige overname onafhankelijk van concurrenten of afnemers zullen kunnen gedragen. 18. Ten slotte wordt er op gewezen dat de eventuele markt voor telefoniebeheersdiensten in sterke mate een groeimarkt is. Marktaandelen zijn derhalve niet stabiel en de potentile concurrentie - zowel vanuit de telecombranche als vanuit de IT-branche - is aanzienlijk. Ook gezien dit kenmerk van de markt is er geen reden om aan te nemen dat KPN Telecom in staat zal zijn zich met enige duurzaamheid onafhankelijk van concurrenten of afnemers te gedragen. VI. NEVENRESTRICTIES

4 19. Partijen hebben een aantal afspraken aangemerkt als nevenrestrictie. Deze afspraken zijn vervat in de Letter of Intent, in een overgelegde brief d.d. 8 januari 1999 en een Amendement d.d. 23 maart Het betreft, kort weergegeven en voor zover hier relevant: (i) de wederzijds verplichtende afspraak, te concretiseren in de vorm van een 'raamovereenkomst', dat TS&N - onder zeggenschap van KPN Telecom - beheersdiensten zal blijven leveren aan Philips, onder de voorwaarden als weergegeven onder (ii); (ii) een bevoorrechte status van KPN Telecom ten aanzien van het leveren van beheersdiensten en bijbehorende hardware aan Philips zoals TS&N momenteel aan haar levert, op marktconforme voorwaarden en tenzij er concurrerende bedrijven zijn die kunnen leveren onder significant betere voorwaarden. Wat betreft de beheersdiensten zal zij deze status genieten gedurende drie jaar en ter waarde van een totaalbedrag, bestaande uit 3 maal [meer dan 50]% van de omzet van TS&N op het gebied van beheersdiensten. Wat betreft de hardware zal KPN Telecom deze bevoorrechte status genieten gedurende twee jaar en ter waarde van een vastgesteld afbouwend minimum. Een en ander wordt niet benvloed door verplaatsing et cetera van Philipsvestigingen; (iii) een non-concurrentiebeding ten laste van de verkoper. Dit heeft betrekking op soortgelijke activiteiten als die van TS&N en is qua duur beperkt tot drie jaar en geografisch tot Eindhoven en omgeving, alsmede de kantoren van Philips in Amsterdam ("Greater Eindhoven Area"). Beoordeling 20. Een bepaalde mate van continuering van de relatie tussen TS&N en Philips is rechtstreeks verbonden aan, en noodzakelijk voor de onderhavige overname. Afspraken (i) en (ii) strekken ertoe, te verzekeren dat de overname geen schadelijke disrupties veroorzaakt bij de van elkaar los te maken ondernemingen, TS&N en Philips. 21. Ten aanzien van TS&N is in dit verband een aantal omstandigheden van belang. Het karakter van de telefonie-beheersdiensten die TS&N levert, brengt met zich mee dat het een lange-termijn partnerrelatie betreft (vaak voor een termijn van 3 5 jaar), waarbij de beheerder vertrouwd moet zijn met de complexe telefonie-infrastructuur van de opdrachtgever[2]. Dit vereist aanzienlijke klant-specifieke kennis, know-how en investeringen. KPN Telecom stelt, dat haar ervaring leert dat de acquisitie van een dergelijke 'partnerrelatie' minstens een jaar duurt. [2] Ter illustratie: de 'omgeving' in casu - van Philips - bevat circa namen. 22. De intra-concern ontwikkelde beheersdiensten van TS&N zijn tailor made voor Philips. Tijd is vereist om de organisatie breder inzetbaar te maken. Hier komt bij dat TS&N tijd nodig heeft om op marktconforme wijze te gaan opereren, waarbij moet worden voldaan aan specifieke 'service-levels' et cetera. [...] 23. Ook voor Philips is het noodzakelijk dat de dienstverlening door TS&N niet direct wordt stopgezet na voltrekking van de transactie. In dit verband kan worden gewezen op de aard van de door TS&N verrichte diensten, die in

5 sterke mate moeten worden afgestemd op de opdrachtgever (zie punt 21). 24. Gezien het feit dat TS&N momenteel vrijwel uitsluitend intraconcerndiensten verricht, is een minimum-omzetvereiste ter waarde van [meer dan 50]% van de omzet te rechtvaardigen. Gezien de hierboven genoemde omstandigheden gaat een termijn van drie jaar niet verder dan noodzakelijk voor de verwezenlijking van de concentratie. 25. Het non-concurrentiebeding genoemd onder (iii) is eveneens rechtstreeks verbonden aan de concentratie en noodzakelijk voor haar verwezenlijking. Overgedragen wordt onder meer de know-how van TS&N. Het inhoudelijke en geografische toepassingsgebied en de duur van het beding gaan niet verder dan noodzakelijk voor de verwezenlijking van de concentratie. VII. CONCLUSIE 26. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 27. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. 28. Gelet op de overwegingen genoemd in de punten 19 tot en met 25 is de directeur-generaal van oordeel dat, voorzover de in punt 20 omschreven clausules overeenkomsten vormen als bedoeld in artikel 6 van de Mededingingswet, dat artikel ingevolge artikel 10 van de Mededingingswet, niet geldt voor deze overeenkomsten. Datum: 9 april 1999 w.g. A.W. Kist Directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam.

6 Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.