RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK DE DELTA. BRIN-nummer : 12HU Onderzoeksnummer : 91556

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK DE DELTA School : De Delta Plaats : Almere-Stad BRIN-nummer : 12HU Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 29 maart 2007 Datum vaststelling : 30 augustus 2007

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Delta

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 29 maart 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs De Delta in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school aan de orde geweest. Omdat niet eerder alle indicatoren van de kwaliteitszorg zijn beoordeeld, is kwaliteitszorg tijdens dit onderzoek opgenomen. Tevens zijn de voorwaarden voor kwaliteitszorg beoordeeld, met name om recht te doen aan de fase van schoolontwikkeling waarin de school zich bevindt. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan enkele documenten ingestuurd die op uw schoolontwikkeling en zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof de volgende documenten: schoolplandocument - kwaliteitsbeleid; zorgplan ; leeropbrengsten Cito groep 1 t/m 8; actielijsten bij uitval Cito; protocollen kindermishandeling en handelingsplan; functieomschrijving IB; afspraken werkwijze Piramide; oudertevredenheidsonderzoek. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Delta

6 Bovengenoemde documenten zijn door de inspectie bij de voorbereiding van het onderzoek betrokken. Op basis van de uitkomsten uit het oudertevredenheidsonderzoek is besloten om bij het onderzoek naar de sfeer op school geen apart oudergesprek te voeren. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2, 3, 4, 5/6, 7 en 8. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleiders. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leraren. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en team. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Delta

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van De Delta Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Voorwaarden kwaliteitszorg 2.1 De schoolleiding stuurt de kwaliteitszorg aan. 2.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan. 2.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur. 2.4 Bij de zorg voor kwaliteit zijn personeel, directie, leerlingen, ouders/verzorgers en bestuur betrokken. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Delta

8 Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Delta

9 Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 5 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Delta

10

11 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op Basisschool De Delta en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel uit het vorige hoofdstuk. Daarbij legt de inspectie zo veel mogelijk verbanden tussen de verschillende indicatoren onderling en voor zover relevant tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectiebezoeken. Algemeen beeld De inspectie concludeert dat het onderwijs op De Delta van voldoende kwaliteit is. De inspectie constateert met tevredenheid dat de eindopbrengsten van de school over een reeks van jaren van voldoende tot meer dan voldoende niveau zijn. Positief is de inspectie over de aansturing van de kwaliteitszorg, over veel onderdelen van het primaire proces en over de zorg en begeleiding op De Delta. Onvoldoende beoordeelt de inspectie de tussenopbrengsten van de school, onderdelen van de kwaliteitszorg en binnen het primaire proces de actieve betrokkenheid van de leerlingen en de verantwoordelijkheid die zij krijgen voor hun leren. De inspectie constateert dat met het aantreden van de nieuwe directeur een einde is gekomen aan een periode van discontinuïteit in de aansturing. Ook de schoolontwikkeling is weer terug en er wordt voldaan aan de voorwaarden voor kwaliteitszorg. Door gezamenlijk de schoolontwikkeling ter hand te nemen kan ook de stap worden gezet van een organisatie van professionals naar een professionele organisatie. Hieronder licht de inspectie dit oordeel toe. Opbrengsten De eindopbrengsten van De Delta zijn van voldoende niveau. Ook in moeilijke periodes is het team van De Delta erin geslaagd om steeds voldoende eindopbrengsten te genereren. Hiervoor verdienen zij een compliment. De tussenopbrengsten van de school zijn onvoldoende. Dit geldt niet voor de resultaten van technisch lezen, die zijn juist sterk verbeterd. Maar het geldt wel voor de resultaten voor rekenen en wiskunde en voor begrijpend lezen. De tegenvallende resultaten voor rekenen en wiskunde zijn pas recent geconstateerd en vragen nog om een nadere analyse. Bij die analyse kan ook worden betrokken dat er veel tijd zit tussen de instructie van de leerstof en de verwerking en dat leerlingen ongecorrigeerd gebruik maken van onhandige strategieën. De inspectie kan de bereikte sociale vaardigheden van de leerlingen nog niet beoordelen. Het instrument dat de school daarvoor gebruikt (Viseon) is namelijk nog niet landelijk genormeerd. Naast een goede analyse van de tussentijdse rekenresultaten vraagt de inspectie aandacht voor een plan van aanpak voor het verbeteren van de resultaten van de huidige, kleine groep 6 en voor het verder terugdringen van het aantal leerlingen dat langer verblijft in de kleuterbouw van de school. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Delta

12 Kwaliteitszorg en voorwaarden voor Kwaliteitszorg De inspectie concludeert dat veel indicatoren van de kwaliteitszorg op De Delta onvoldoende zijn. Dit resultaat wordt door de inspectie sterk in verband gebracht met de discontinuïteit in de aansturing. Het is goed om te constateren dat zich op dit terrein een omslag aan het voltrekken is. Zo heeft de school haar leerlingenpopulatie in kaart gebracht en zijn daar eerste consequenties aan verbonden. Dit heeft geresulteerd in een helder document waaraan de school nog verdere gevolgtrekkingen zoals 'speerpunt taal-lezen' en methodische aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling wil toevoegen. Ook is er een begin gemaakt met het maken van opbrengstenoverzichten op basis waarvan het gesprek in de school kan worden gevoerd. Een sterk punt in de school is dat er ruimte is voor gezamenlijke schoolontwikkeling. Er zijn afspraken gemaakt over zelfstandig werken en klassenmanagement. Er is nieuw uitdagend materiaal aangeschaft en er is een keuze gemaakt voor een systematisch aanbod voor sociaal emotionele ontwikkeling en voor voortgezet technisch lezen. In de voorwaarden voor kwaliteitszorg is al veel bereikt. De schoolleiding zorgt voor breed draagvlak voor de ontwikkelingen. Leerkrachten en bestuur zijn sterk betrokken en de school investeert in de het vergroten van de betrokkenheid van ouders. Er zijn op dat gebied al een aantal positieve zaken bereikt, bijvoorbeeld de bereidheid van tweederde van de ouders om deel te nemen aan de ouderraadpleging en de bemensing van de oudergeleding in de MR. Er is veel basiskwaliteit aanwezig op De Delta, wel stelt de inspectie vast dat er verschillen zijn gegroeid binnen de school, dit geldt bijvoorbeeld bij de instructie maar ook bij het pedagogisch handelen. Ook constateert de inspectie dat er nog geen cultuur binnen de school is ontstaan waarbij leerkrachten van elkaar leren en elkaar scherp houden. De omslag naar een professionele organisatie heeft de nodige aandacht van de schoolleiding. Sinds kort doet de inspectie onderzoek naar de mate waarin de school actief burgerschap en sociale integratie bevordert. Veel scholen doen al het nodige aan dit onderwerp, maar dit gebeurt nog veelal op een impliciete manier. Zo ook op De Delta. De inspectie constateert dat op dit onderdeel de school nog geen concrete visie of planmatig aanbod heeft uitgewerkt. Omdat de school waarneembare risico's ziet in de houding en vaardigheden van de leerlingen waardeert de inspectie deze indicator als voldoende. Onderwijs en leren De inspectie komt tot een voldoende oordeel over het primaire proces van onderwijs en leren op De Delta. Op basis van haar lesbezoeken en gesprekken komt de inspectie tot een voldoende oordeel voor aanbod, voor tijd, voor pedagogisch en didactisch handelen en voor omgaan met verschillen. Onvoldoende beoordeelt de inspectie de actieve rol van de leerlingen en de verantwoordelijkheid die zij hebben voor hun eigen leren. Het aanbod van de school voldoet aan de kerndoelen en de leerinhouden worden aangeboden tot en met groep acht. Ook slaagt de school er in om het aanbod in de kleuterbouw te verantwoorden. De Delta beschikt daar over een heldere leerlijn die is gebaseerd op de tussendoelen voor ontluikende geletterdheid en gecijferdheid. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Delta

13 Leerkrachten gaan efficiënt met tijd om, wat zichtbaar is in goed klassenmanagement. Leerlingen worden positief benaderd en hun zelfvertrouwen wordt gestimuleerd. Leerkrachten volgen de ontwikkeling van de leerlingen en leggen deze vast in hun klassenadministratie. Leerkrachten leggen helder uit. In de meeste lessen op de school was er voldoende aandacht voor leerstrategieën. Wel ontbreekt het vaak aan een reflectie op de gehanteerde leerstrategieën, waardoor onduidelijk blijft om waarom een bepaalde aanpak voor een leerling het handigst is. De school kent nog geen 'Delta'-aanpak. Hoewel de basiskwaliteit veelal voldoende is en de verschillen tussen leerkrachten zeker niet enorm groot zijn, werken de leerkrachten ieder op hun eigen manier. Er zijn weinig gemeenschappelijke schoolbrede afspraken waardoor leerkrachten in onvoldoende mate kunnen voortbouwen op wat er in vorige groepen is bereikt. Dit heeft op de Delta ook geleid tot een sterk leerkrachtgestuurde klassenorganisatie waarin weinig ruimte is voor eigen verantwoordelijkheid van leerlingen. Een sturing die ook negatieve gevolgen heeft voor de actieve betrokkenheid van leerlingen. Zowel bij de verwerking als bij de instructie sluiten leerkrachten aan bij de verschillen tussen leerlingen. Doordat er relatief veel tijd zit tussen de instructie en de verwerking constateert de inspectie tijdens de verwerkingsfase een grote instructiebehoefte. Zorg en begeleiding De inspectie concludeert dat de zorg en begeleiding op de Delta een voldoende kwaliteit heeft. De school volgt de schoolprestaties van de leerlingen in voldoende mate, zowel op cognitief gebied als sociaal-emotioneel. De school heeft de procedures in de zorg en begeleiding goed beschreven. Taken en verantwoordelijkheden zijn belegd en er is een goede toetskalender. Gesignaleerde uitval leidt tot een heldere analyse van het probleem en tot een duidelijk plan van aanpak. Handelingsplannen geven voldoende houvast bij de uitvoering van de zorg en na afloop van de zorgperiode worden zij geëvalueerd. De zorg en begeleiding op de Delta richt zich echter nog te weinig op het coachen van leerkrachten bij de uitvoering van de zorg. Ook hier kan de school nog een professionaliseringsslag maken. Systematische klassenbezoeken gericht op het versterken van leerkrachtcompetenties bij de zorguitvoering maken daar onderdeel van uit. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Delta

14

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een onderzoek plaats, waarbij de school eenmaal wordt bezocht. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Delta