RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK IMELDA SCHOOL VOOR KATH BASISONDERWYS

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK IMELDA SCHOOL VOOR KATH BASISONDERWYS School : Imelda School Voor Kath Basisonderwys Plaats : Rotterdam BRIN-nummer : 17UE Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 15 mei Datum vaststelling : 3 september

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 15 mei bezocht de Inspectie van het Onderwijs Imelda School Voor Kath Basisonderwys in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school gebeurd door de indicatoren voor kwaliteitszorg toe te voegen aan de basisset van indicatoren, omdat uit vorige onderzoeken was gebleken dat de kwaliteitszorg aan veranderingen onderhevig was. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan het Zorgplan Imeldaschool en enkele documenten in verband met zelfevaluatie ingestuurd. Deze documenten zijn betrokken bij de voorbereiding en de uitvoering van het schoolbezoek en bij het opstellen van dit rapport. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. 5

6 Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2a, 3, 4, 6 en 7. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. Voorts is aandacht besteed aan de zorg die de school heeft geboden aan leerlingen die het afgelopen jaar naar het vmbo met leerwegondersteuning zijn vertrokken. Op uw school is verder gesproken met leerlingen en met leraren. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de directie. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. 6

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van Imelda School Voor Kath Basisonderwys Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 7

8 Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. 8

9 Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 5 9

10

11 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op basisschool Imelda en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. Uitgangssituatie Basisschool Imelda is een rooms-katholieke basisschool in de Rotterdamse wijk Liskwartier. De school wil, onder meer via de Brede School, in alle opzichten deel uitmaken van deze wijk. De laatste jaren is het aantal leerlingen op de school flink gedaald. Aan deze daling lijkt inmiddels een einde te zijn gekomen. Het aandeel leerlingen zonder extra gewicht bedraagt dit schooljaar 17 procent, terwijl dat aandeel de voorgaande jaren rond de vijfprocent zweefde. In december 2006 bezocht de inspectie de school voor een jaarlijks onderzoek (JO). De kwaliteitszorg bleek zwakke plekken te vertonen. De opbrengsten waren voldoende. Wel bleken veel leerlingen tijdens hun schoolloopbaan vertraging op te lopen. Voor de in het schooljaar 2006/ nieuw aangestelde directie kwam dit PKO wat te vroeg. Men had liever wat meer tijd gehad om de effecten van de ingezette ontwikkelingen beter te kunnen laten zien. Algemeen beeld De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op basisschool Imelda als geheel van voldoende kwaliteit is. De school is volop in beweging en laat op verschillende indicatoren verbeteringen zien. De eindopbrengsten liggen op, en in de laatste twee jaren zelfs boven, het te verwachten niveau. De resultaten op de toetsen uit het leerlingvolgsysteem, zeker die in groep 7, vallen in vergelijking daarmee enigszins tegen. Verder valt op dat nog steeds veel leerlingen vertraging oplopen in het begin van hun schoolperiode. Het beeld van een school in ontwikkeling wordt onder meer bevestigd door de bereikte verbeteringen van het leerstofaanbod en in de zorg en begeleiding. Vooral bij zorg en begeleiding is zichtbaar, dat doel- en opbrengstgerichtheid toeneemt. Op andere aspecten zijn de ontwikkelingen nog niet ver genoeg gevorderd. Dat geldt vooral voor kwaliteitszorg, afstemming van het onderwijs op verschillen en de mate waarin leerlingen zelf verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces krijgen. De al bereikte verbeteringen en ingezette plannen geven, samen met de inzet en het enthousiasme van het team, vertrouwen in de toekomst. 11

12 Toelichting Opbrengsten De opbrengsten aan het eind van de basisschool lagen op de Imeldaschool in de jaren 1999 tot 2005 gemiddeld lager dan op vergelijkbare scholen. In 2006 en zijn die opbrengsten verbeterd: in beide jaren scoorde de school duidelijk hoger dan scholen met een vergelijkbaar samengestelde leerlingenpopulatie. Toch bieden de resultaten op de toetsen uit het leerlingvolgsysteem nog geen garantie op blijvend hoge eindopbrengsten. De scores op de toets technisch lezen in de groepen 3 en 4 stellen school noch inspectie gerust. Bij rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6, en bij begrijpend lezen in groep 6 zijn de resultaten wel van voldoende niveau. Het aandeel doubleurs (in de groepen 3 tot en met 8) ligt iets boven de norm die de inspectie hiervoor hanteert. Ernstiger is de vertraging die leerlingen oplopen in de groepen 1/2: van elke tien leerlingen doen er vier langer dan gebruikelijk over de kleuterperiode. Kwaliteitszorg Ook de zorg voor de eigen kwaliteit verkeert in een ontwikkelingsfase. De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingen, evalueert regelmatig de kwaliteit van opbrengsten van leren en onderwijzen. Recent is een meerjarenplan opgesteld voor de periode tot en met het schooljaar 2008/2009. Uit dit plan wordt echter de relatie tussen voorgaande evaluaties en nieuwe plannen niet expliciet aangeduid. Ook aan herkenbare borging van en brede verantwoording over al bereikte resultaten is de school nog niet echt toegekomen. De inspectie stelt vast dat de ontwikkelingen in de goede richting gaan, maar planmatigheid en borging nog bijzondere aandacht vergen. Sociale veiligheid staat hoog in het vaandel bij de Imeldaschool. Men beschikt echter nog niet over een samenhangend beleidsplan op dit gebied. Bevordering van actief burgerschap en sociale integratie heeft tot nu evenmin een plaats in de kwaliteitszorg gekregen. De school besteedt overigens wel degelijk aandacht aan dit onderwerp. Tijdens het schoolbezoek zijn geen risico's op dit gebied gebleken. Schoolklimaat Over het schoolklimaat toonden de leerlingen zich positief. De school spant zich in ouders meer te betrekken bij de school en de ontwikkelingen in het onderwijs. Omdat een medezeggenschapsraad op de school ontbreekt en geen recente tevredenheidspeilingen onder ouders zijn gehouden, zijn op dit gebied extra inspanningen van de school gewenst. 12

13 Onderwijs en leren De meeste aspecten van onderwijs en leren heeft de inspectie van voldoende kwaliteit bevonden. De wijze waarop leraren de beschikbare onderwijstijd benutten, verdient een compliment. Het goede klassenmanagement komt ook tot uiting in de taakgerichte werksfeer op de school. Een compliment is eveneens op zijn plaats voor de wijze waarop in korte tijd verbeteringen bij zorg en begeleiding zijn bereikt. Afstemming van de instructie op verschillen binnen de groep, zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid van leerlingen zijn echter nog niet sterk genoeg. Daarnaast heeft de inspectie gewezen op het belang van het gebruik van het model van de directe instructie. Tijdens de geobserveerde lessen maakten leraren wel gebruik van een stoplicht om de gewenste werkhouding duidelijk te maken, maar kregen leerlingen in het algemeen weinig ruimte eigen keuzes te maken. Bij de afstemming binnen de groep en het gebruik van het model van de directe instructie waren de verschillen tussen leraren groot. De wijze om hierin verbeteringen te realiseren ligt dan ook voor de hand: creëer voldoende mogelijkheden leraren van elkaar te laten leren. De kwaliteit van het leerstofaanbod is op de Imeldaschool voldoende. Het vveprogramma dat de school hanteert, garandeert dat er ook binnen de groepen 1 en 2 sprake is van een doorgaande lijn. De school beschikt echter nog niet over duidelijke eind- en tussendoelen voor de kleuterperiode. Deze einddoelen en daarvan afgeleide duidelijke criteria voor de overgang naar groep 3 zijn ook van belang in verband met het hoge aantal leerlingen dat in de kleuterperiode vertraging oploopt. Zorg en begeleiding Zowel uit de praktijk in de groepen als uit het zorgplan blijkt dat de kwaliteit van zorg en begeleiding duidelijk vooruit gaat. De school laat daarbij zien dat doel- en opbrengstgerichtheid in de zorg toenemen. Het grootste deel van de handelingsplannen is voorzien van concrete en meetbare doelen. Hiermee is de school steeds beter in staat de effectiviteit van de zorg vast te stellen. Meer aandacht verdienen leerlingen met een afbuigende leerlijn: voor niet al deze leerlingen zijn duidelijke plannen vastgelegd. De school heeft toegezegd ook voor leerlingen die vertraging in hun schoolloopbaan oplopen een plan op te stellen om te garanderen dat zij optimaal van de extra tijd kunnen profiteren. Daarnaast kan versterking van de zorg worden gerealiseerd door meer gebruik te maken van leerling- en groepsprofielen waaruit ook de samenhang tussen de verschillende leer- en vormingsgebieden kan worden afgelezen. In die profielen verdienen ook systematisch verzamelde gegevens over de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen een plaats. 13

14

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de schoolgids op enkele punten -verantwoording voor de besteding van eventuele middelen die uit sponsoring zijn verkregen en duidelijkheid over de bereikbaarheid van de contactpersonen en de commissie in verband met klachten - aanvulling behoeft. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. 15