RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK BASISSCHOOL JULIANA, LOCATIE KWARTELLAAN

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK BASISSCHOOL JULIANA, LOCATIE KWARTELLAAN School : Basisschool Juliana, locatie Kwartellaan Plaats : Bussum BRIN-nummer : 06NN Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 16 oktober Datum vaststelling : 14 februari 2007

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 16 oktober bezocht de Inspectie van het Onderwijs Basisschool Juliana, locatie Kwartellaan in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school wel aan de orde geweest. Omdat de inspectie voorafgaand aan het PKO geen voorbereidend jaarlijks onderzoek heeft uitgevoerd, is alsnog een aantal indicatoren voor de kwaliteitszorg meegenomen. De toegevoegde indicatoren staan cursief vermeld in het kwaliteitsprofiel van hoofdstuk 2. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan de volgende documenten ingestuurd: Schoolontwikkelplan Signaleringskalender Schoolkalender Ook ontving de inspectie van de voormalige directeur schriftelijke informatie over de ontwikkelingen op school van de afgelopen 3 jaar. Daarnaast kreeg de inspectie tijdens het onderzoek, het bestuursjaarverslag 2005 en de notulen van het directieoverleg van 6 maart overhandigd van de algemeen directeur. Tenslotte kreeg de inspectie van de huidige directeur nog evaluatieverslagen nagestuurd van activiteiten die in de afgelopen periode op school hebben plaatsgevonden. 5

6 De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2, 3/4, 5/6, 6/7 en 7/8. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directeur en de coördinator leerlingenzorg. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leerlingen, leraren en ouders. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de directeur. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag, in de persoon van de algemeen directeur, aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. 6

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van Basisschool Juliana, locatie Kwartellaan Kwaliteitszorg 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. 7

8 Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 8

9 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 5 9

10

11 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op de Julianaschool, locatie Kwartellaan en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel uit het vorige hoofdstuk. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. Algemeen beeld De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op de Julianaschool, locatie Kwartellaan van overwegend voldoende niveau is. Er is echter nog een aantal zwakke punten waardoor de school risico loopt. Dit heeft met name betrekking op de kwaliteitszorg en de uitvoering van de zorg aan leerlingen. Ook de doorgaande lijn, het omgaan met de verschillen in leerlingen en het geven van eigen verantwoordelijkheid voor het leren aan leerlingen, verdienen aandacht. Toelichting Sterke punten De eindopbrengsten van de Julianaschool, locatie Kwartellaan zijn voldoende. Ook de resultaten die gedurende de schoolloopbaan worden gerealiseerd zijn van voldoende niveau. Het onderwijs en leren kenmerkt zich door een degelijke aanpak. De lessen zijn goed gestructureerd. Leraren creëren een plezierig pedagogisch klimaat en leggen duidelijk uit. Leerlingen werken geconcentreerd in een klimaat van orde en rust en hebben een actieve werkhouding. De school werkt met een overwegend modern leerstofaanbod en deze is voor de midden- en bovenbouw van voldoende niveau. In de afgelopen periode is er schoolbreed gewerkt aan verbeteractiviteiten. Zo zijn er afspraken vastgelegd over de aanpak van het zelfstandig werken in de klas, waarbij gebruik gemaakt wordt van de instructietafel en dag- en weektaken. Deze aanpak is in een aantal lessen teruggezien. Daarnaast heeft het team gewerkt aan het traject "Lectoraat van Interactum" met als doel het onderwijs beter te laten aansluiten bij leervragen van leerlingen. De leraren zijn erg enthousiast over dit project dat heeft geresulteerd in het aanbieden van thematisch onderwijs voor enkele zaakvakken met ingang van dit schooljaar. De school volgt de ontwikkeling van de leerlingen door middel van methodegebonden toetsen en het Cito leerlingvolgsysteem. Er zijn richtlijnen vastgelegd voor het signaleren, begeleiden en evalueren van de zorg aan leerlingen. Daar hebben de vorige directeur en de IB-er hard aan gewerkt. Hierdoor kunnen leraren op een eenduidige manier systematisch en tijdig signaleren welke leerlingen extra aandacht en zorg nodig hebben, en hoe verder te handelen. 11

12 Drie keer per jaar is er een groepsoverleg tussen groepsleerkracht en interne begeleider, waarbij de gegevens van de zorgleerlingen besproken en geanalyseerd worden. Voor alle zorgleerlingen wordt vervolgens extra hulp ingepland in een handelingsplan en ouders worden hiervan op de hoogte gebracht. De ouders die de inspectie gesproken heeft zijn tevreden over de mate waarin zij worden betrokken bij de de gang van zaken op school. Zowel ouders als leerlingen kenmerken de school als een prettige leer- en werkomgeving, waar het team open en toegankelijk is en waar aandacht is voor de ontwikkeling van de kinderen. Ook het team is positief over de sfeer op school en typeert zichzelf als hecht, elkaar ondersteunend en samenwerkend. Verbeterpunten Naast de genoemde sterke punten van de Julianaschool, locatie Kwartellaan, zijn er ook verbeterpunten voor de school. Ten eerste is geconstateerd dat de doorgaande lijn vanuit de groepen 1 en 2 naar groep 3 nog niet is gerealiseerd. Er wordt gebruik gemaakt van bronnenboeken en het GOVK, maar er zijn nog geen transparante afspraken gemaakt over een beredeneerd aanbod en het structureel gebruik van het materiaal en het volgsysteem De afstemming en de zelfstandigheid van leerlingen zijn ook punten van aandacht. De bezochte lessen waren, op een enkele uitzondering na, veelal klassikaal van aard. Het omgaan met de verschillen tussen leerlingen, met name in de instructie, zijn hierdoor onvoldoende tot uiting gekomen. Er waren wel voorbeelden van leerlingen die op niveau werkten, maar dit betrof het verwerken van leerstof. Uit de lesobservaties is verder gebleken dat het leerproces van leerlingen nog sterk afhankelijk is van de leerkracht: leerlingen krijgen weinig mogelijkheden zelf hun werk te plannen. Verder is de komende jaren stevige sturing nodig vanuit de directie op de uitvoering van de leerlingenzorg. De leerkracht is belast met het uitvoeren van de afspraken die in de handelingsplannen zijn gemaakt. Dit lukt de ene leerkracht beter dan de andere, waardoor niet alle leerlingen de extra zorg die ze nodig hebben, ook krijgen. Uit het gesprek met de ouders is ook naar voren gekomen dat zij en andere ouders vaak zelf het initiatief moeten nemen om er voor te zorgen dat hun kinderen passende zorg krijgen. Door het ontbreken van goed uitwerkte en doelgerichte handelingsplannen, is het vervolgens voor het team nog niet mogelijk de effecten van zorg te evalueren. 12

13 Ook het systeem van kwaliteitszorg verdient aandacht. De inspectie is vooral kritisch over de wijze waarop de school haar eigen kwaliteit bewaakt en verbetert. Zo is niet duidelijk welke opbrengstdoelen de school nastreeft en welke maatregelen er op welk moment getroffen worden na tegenvallende resultaten. De inspectie is van mening dat de school wel signaleert, maar dat de signalering niet altijd leidt tot analyses en verbeteractiviteiten. De eindopbrengsten van het afgelopen schooljaar zijn bijvoorbeeld gedaald ten opzichte van de twee voorgaande jaren, en liggen nu zelfs lager dan het niveau dat verwacht mag worden op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie. Dit is door de school gesignaleerd, maar de analyse naar aanleiding hiervan, en eventuele verbeteractiviteiten ontbreken nog. Hetzelfde geldt voor de onvoldoende resultaten van de toetsen in de groep 7 van vorig jaar (de huidige groep 8). Zoals reeds eerder opgemerkt, heeft de school de afgelopen jaren aan verbeteringen gewerkt. Per jaar zijn verbeteractiviteiten vastgelegd in een schoolontwikkelplan. Op basis van het schoolontwikkelplan concludeert de inspectie echter dat de activiteiten nog te weinig doelgericht en planmatig worden uitgewerkt. Bij de voorgenomen verbeteringen mist de inspectie op een enkele uitzondering na, projectplannen met daarin een goed implementatietraject. Het is mogelijk dat dit gemis in de afgelopen jaren een adequate bijsturing en interventie van de in gang gezette activiteiten hebben bemoeilijkt en dat de school daardoor weinig vooruitgang heeft kunnen boeken. De inspectie ziet goede toekomstperspectieven voor de school om te komen tot het opbouwen en consolideren van haar systeem van kwaliteitszorg en het inzetten van verdere ontwikkeling voor de school. Het afgelopen jaar is er een wijziging gekomen in de samenstelling van het bestuur, en is er een nieuwe algemene directeur aangesteld. Het vertrek van de directeur het afgelopen schooljaar veroorzaakt geen breuk in de ontwikkeling van de school omdat er sinds het begin van dit schooljaar een nieuwe directeur is aangesteld. Naast de verbeteringen van de geconstateerde zwakke punten, staat de nieuwe directeur voor de uitdagende taak om zich, samen met het team in dit schooljaar, te richten op de beleidscyclus voor de komende 4 jaar. Gezien de goede onderlinge verhoudingen binnen het team en hun bereidheid mee te werken is de inspectie van mening dat alle voorwaarden op school aanwezig zijn om hieraan te werken. Tot slot verdienen twee onderdelen nog een nadere toelichting, te weten de indicatoren betreffende de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel, en die betreffende de sociale vaardigheden van leerlingen. In het kader van de kwaliteitszorg besteedt de inspectie ook aandacht aan de borging van de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Daarbij wordt nagegaan of de school een uitgewerkt en toegepast veiligheidsbeleid heeft dat gericht is op preventie en op het optreden na incidenten. Daarnaast is het van belang dat de school de beleving van sociale veiligheid door leerlingen en personeel systematisch in kaart brengt, bijvoorbeeld via enquêtes. Het bovenstaande gebeurt nog niet op de Julianaschool, locatie Kwartellaan. Dit is de reden dat indicator 1.7 als onvoldoende is gewaardeerd. 13

14 Over onderdeel 12.2 spreekt de inspectie zich niet uit, aangezien de school nog geen gebruik maakt van een landelijk genormeerde toets om de sociale vaardigheden van leerlingen te meten. 14

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een onderzoek plaats, waarbij de school eenmaal wordt bezocht. Echter, gezien het feit dat de huidige directeur nieuw is (per 4 september aangesteld), en hierdoor niet de beschikking heeft over adequate informatie omtrent de schoolontwikkelingen in de afgelopen periode, en de kwaliteitszorg van de school is beoordeeld op basis van het ontbreken van deze voor de school belangrijke gegevens, is de inspectie met de school overeengekomen dat er volgend jaar een Jaarlijks Onderzoek wordt ingelast. In een jaarlijks onderzoek is er onder andere uitgebreid aandacht voor de kwaliteitszorg. De nieuwe directeur krijgt hierdoor de gelegenheid zaken op de rit te zetten voor de school. 15