RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK DE OLIJFBOOM. BRIN-nummer : 23ZV Onderzoeksnummer : 81844

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK DE OLIJFBOOM School : De Olijfboom Plaats : Almere-Stad BRIN-nummer : 23ZV Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 10 oktober 2006 Datum vaststelling : 19 december 2006

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Olijfboom

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 10 oktober 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs De Olijfboom in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw schoolontwikkeling en zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof de volgende documenten: Evaluatie invoering planmatig handelen groep 1-2; Eindtoets De Olijfboom; Toetskalender ; Cito resultaten Ook beschikt de inspectie over een aantal documenten op basis waarvan tijdens het Jaarlijks Onderzoek van 2005 oordelen zijn uitgesproken over de kwaliteitszorg van de Olijfboom. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Olijfboom

6 Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2,3,4,6,7,8 Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leraren. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en team. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Olijfboom

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van De Olijfboom Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Olijfboom

8 Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Olijfboom

9 Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 5 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Olijfboom

10

11 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op de Basisschool De "Olijfboom" en geeft een toelichting op het kwaliteiitsprofiel uit het vorige hoofdstuk. Daarbij legt de inspectie zo veel mogelijk verbanden tussen de verschillende indicatoren onderling en voor zover relevant tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectiebezoeken. Algemeen beeld De "Olijfboom" heeft zich sinds het laatste uitgebreide inspectiebezoek in 2001 en het jaarlijks onderzoek van 2005 in positieve zin ontwikkeld. Dit heeft geleid tot een overwegend voldoende kwaliteitsprofiel. De school heeft een moeilijke periode achter de rug die de schoolontwikkeling belemmerd heeft. Veel verbeterplannen zijn blijven liggen doordat er geen gemeenschappelijkheid bestond over de koers van de school. De school heeft een aantal maatregelen moeten nemen om te komen tot een professionele cultuur. Zo is de missie en visie van de school vastgesteld en zijn er themadagen gewijd aan interne communicatie. Ook op personeelsgebied zijn er maatregelen genomen. Ondanks deze belemmerende factoren heeft de school kans gezien de opbrengsten te verbeteren. De inspectie brengt dit in verband met de rust in de school, de taakgerichte werksfeer, het versterkte aanbod (leesonderwijs) en de leerlingenzorg. Verbeterpunten van de school liggen op het gebied van de systematische kwaliteitszorg en het geven van meer verantwoordelijkheid aan leerlingen voor hun eigen leerproces. Hieronder licht de inspectie haar oordeel nader toe. Toelichting Opbrengsten De inspectie concludeert dat zowel de eindopbrengsten als de tussentijdse opbrengsten van "de Olijfboom" voldoende zijn. Na een aantal jaren van onvoldoende eindopbrengsten ligt het resultaat van de Cito Eindtoets van 2006 op een voldoende niveau. Ook de tussentijdse resultaten zijn voldoende en verbeterd ten opzichte van eerdere jaren. Het aantal leerlingen dat in de afgelopen twee jaren is blijven zitten is nog te hoog maar ook hier is verbetering zichtbaar. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Olijfboom

12 Kwaliteitszorg In het Jaarlijks Onderzoek van 2005 heeft de inspectie de meeste onderdelen van de kwaliteitszorg als onvoldoende beoordeeld. Op een punt heeft de school zich inmiddels sterk verbeterd. De school heeft een analyse gemaakt van de leerlingenpopulatie en de gevolgen daarvan voor de onderwijsbehoefte van de leerlingen in kaart gebracht. De school heeft de uitkomsten van die analyse betrokken bij het bepalen van de verbeteragenda. Voorbeelden daarvan zijn de profilering van de Olijfboom als leesschool, de aandacht voor de sociaalemotionele ontwikkeling van leerlingen en het versterken van de leerlijnen in de groepen 1 en 2. Andere speerpunten van de school voor het komende jaar zijn het versterken van de interne en externe communicatie en daarmee het imago van de school. Verbeterpunten in de kwaliteitszorg zijn: Het gebruik van een systematische analyse van de resultaten van de school bij de schoolontwikkeling. De school onderkent deze noodzaak en beschikt over een inventarisatie van de opbrengsten van de afgelopen twee jaar en zal met externe begeleiding deze gegevens analyseren. De analyse zal input zijn voor het schoolplan Een systematische evaluatie van alle onderdelen van onderwijs en leren, waardoor de school goed zicht krijgt op haar sterke en zwakke onderdelen. Het formuleren van een veiligheidsbeleid. Input daarvoor is de beleving van sociale veiligheid bij leerkrachten en leerlingen die de school tweejaarlijks zou moeten meten. De school beschikt al wel over gedragsregels en er is een klachtenregeling. Ook beschikt de school over een incidentenregistratie per groep. De incidenten worden nog niet schoolbreed verwerkt om de effecten van het beleid te kunnen waarderen. Onderwijs en leren Het onderwijsleerproces en het onderwijsaanbod is op "de Olijfboom" van voldoende kwaliteit. Het aanbod is de afgelopen jaren in de onderbouw versterkt door afspraken in de doorgaande lijn voor taal en rekenen. Ook het beredeneerde aanbod in de kleutergroepen heeft de aandacht, hoewel hier nog veel winst te behalen is door het duidelijker vastleggen van tussendoelen nu de school ervoor heeft gekozen geen methode in te voeren voor de kleuters. Een speerpunt van de school is het leesonderwijs. Door invoering van het project "lezen gaat voor" in samenwerking met de Pabo is het aantal zwakke lezers gedaald van 10% naar 3%. Ook de ingestelde inlooptijd voor lezen en het duo- en tutorlezen hebben hiertoe bijgedragen. Daarnaast is het aanbod versterkt met een methode voor sociaal-emotionele ontwikkeling. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Olijfboom

13 Door het invoeren van zelfstandig werken en met behulp van dag- en weektaken en de overwegend goede uitleg die bij leerkrachten is waargenomen tijdens lesobservaties, is de taakgerichtheid van leerlingen vergroot. Deze taakgerichtheid is dan ook één van de sterkere punten van de school. Met deze positieve uitgangspositie moet het mogelijk zijn de leerlingen meer verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces te geven. Dit gebeurt naar de mening van de inspectie echter nog te weinig, hoewel er in sommige groepen wel aandacht aan wordt besteed. Het is daarom raadzaam om schoolbreed tot afspraken te komen over de wijze waarop de verantwoordelijkheid van leerlingen kan worden vergroot en vooral ook hoeveel verantwoordelijkheid de school bij leerlingen wil leggen. Het afstemmen van de instructie en verwerking op de verschillen tussen individuele leerlingen is voldoende beoordeeld. Toch vraagt de inspectie ook hier aandacht voor schoolbrede afspraken. De wijze waarop de afstemming plaatsvindt verschilt per groep. De afstemming bij instructie wordt voornamelijk gedaan voor leerlingen die meer instructie nodig hebben. Voor leerlingen die juist minder instructie nodig hebben zijn geen afspraken gemaakt, waardoor de aanpak teveel leerkrachtafhankelijk wordt. Zorg en begeleiding De inspectie concludeert dat de zorg en begeleiding op de Olijfboom van voldoende kwaliteit is. De school werkt met twee intern begeleiders, die zorgvuldig alle gegevens van leerlingen registreren en analyseren. Ook wordt er voor gezorgd dat alle noodzakelijke toetsen worden afgenomen. Daardoor hebben zij een duidelijk overzicht van alle zorgleerlingen op school en krijgen deze leerlingen ook de zorg die zij nodig hebben. Toch ziet de inspectie een tweetal aandachtspunten ten aanzien van de organisatie van de zorg. Het eerste aandachtspunt betreft het meer inzetten van de intern begeleiders bij het coachen van leerkrachten bij de uitvoering van de zorg. Een tweede aandachtspunt is de relatie tussen opbrengsten en zorg. Het verdient aanbeveling om de evaluatie van de effecten van de geboden zorg te betrekken bij de analyse van de opbrengsten. Zo krijgt de school zicht op de effectiviteit van de investeringen in de zorg. En kan de school antwoord geven op vragen als kunnen we door de inzet van een beter aanbod, versterkte afspraken rond instructie of door de inzet van meer tijd uitval voorkomen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Olijfboom

14 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Olijfboom

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een onderzoek plaats, waarbij de school eenmaal wordt bezocht. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Olijfboom