RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK GOEDE HERDERSCHOOL

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK GOEDE HERDERSCHOOL School : Goede Herderschool Plaats : Rotterdam BRIN-nummer : 11CJ Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 22 mei 2007 Datum vaststelling : 19 september 2007

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Goede Herderschool

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 22 mei 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Goede Herderschool in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school aan de orde geweest. Omdat de toegezonden documenten daartoe aanleiding gaven, heeft de inspectie de indicatoren voor kwaliteitszorg toegevoegd aan de basisset van indicatoren. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan enkele andere documenten in verband met zelfevaluatie ingestuurd of ter plekke overhandigd. Deze documenten zijn betrokken bij de voorbereiding en de uitvoering van het schoolbezoek en bij het opstellen van dit rapport. De documenten in verband met zelfevaluatie waren echter onvoldoende dekkend om er oordelen op te kunnen baseren. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Goede Herderschool

6 De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2ML, 1/2KP, 3KP, 4KP, 5/6ML en 8KP. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. Op uw school zijn verder gesprekken gevoerd met leerlingen, leraren en ouders. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en intern begeleidster. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Goede Herderschool

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van Goede Herderschool Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Goede Herderschool

8 Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Goede Herderschool

9 Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 7 of 8 jaar (afhankelijk van het aantal jaren dat de school aanbiedt). 5 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Goede Herderschool

10

11 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op de Goede Herderschool en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. Uitgangssituatie De Goede Herderschool is een protestants-christelijke basisschool met twee vestigingen. De nevenvestiging is te vinden in de Rotterdamse wijk Hillegersberg Zuid; de hoofdvestiging staat in Schiebroek. Beide locaties werken in vrijwel alle opzichten op dezelfde wijze. Een uitzondering op deze regel is de voor- en vroegschoolse educatie (vve) die alleen op de hoofdvestiging plaats vindt. Het aantal leerlingen op de school als geheel daalt licht, tot 276 leerlingen op 1 oktober Wat leerlinggewichten betreft, is de school gemengd. Een ouderinitiatiefgroep probeert dat zo te houden. De inspectie bezocht de school in 2006 voor een jaarlijks onderzoek. Te weinig bleek nog sprake te zijn van systematische evaluatie van de opbrengsten. Daarnaast verdiende de doorstroom binnen de school extra aandacht. Eerder, in 2003, voerde de inspectie een periodiek kwaliteitsonderzoek uit. Alle kwaliteitskenmerken beoordeelde de inspectie ten minste als voldoende. Het schoolklimaat was overwegend goed; de kwaliteitszorg vertoonde nog enkele tekortkomingen. Algemeen beeld De inspectie concludeert dat op de Goede Herderschool het onderwijs als geheel van voldoende kwaliteit is. De opbrengsten aan het eind van de basisschoolperiode liggen op het te verwachten niveau. De kwaliteit van onderwijs en leren is op de meeste onderdelen voldoende. Toch zijn verschillende verbeteringen nodig. Om te beginnen zijn de resultaten op de toetsen uit het leerlingvolgsysteem aan de lage kant en verloopt de doorstroom binnen de school nog niet goed genoeg. Daarnaast behoeven enkele onderdelen van onderwijs en leren bijzondere aandacht. Het schoolklimaat op de Goede Herderschool ten slotte is stimulerend. Leerlingen gaan met plezier naar school, ouders oordelen positief over de school en het team toont inzet en betrokkenheid. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Goede Herderschool

12 Toelichting o Opbrengsten De opbrengsten aan het eind van de basisschool lagen de afgelopen drie jaren op, of iets boven, het niveau dat gezien de samenstelling van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. In 2007 lag de gemiddelde score onder het te verwachten niveau. Gecorrigeerd voor de zes leerlingen met een lwoo-indicatie ligt deze score in lijn met die van vergelijkbare scholen. Het niveau van de opbrengsten tijdens de schoolperiode ligt onder het te verwachten niveau. Het aandeel uitvallers bij technisch lezen in de groepen 3 en 4 blijft weliswaar beperkt, maar dat is bij rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 en bij begrijpend lezen in groep 6 niet het geval. Mogelijk zijn de gemiddelde scores in groep 6 negatief beïnvloed doordat de helft van de leerlingen in deze groep uit leerlingen bestaat die recent zijn ingestroomd. De school heeft dit inmiddels onderzocht in de groepen 4 en 6 en vastgesteld dat vooral de taalprestaties van de tussentijds ingestroomde leerlingen achterblijjven bij die van leerlingen die hun hele schoolperiode op de Goede Herderschool hebben doorgebracht. De doorstroom van leerlingen binnen de school verdient bijzondere aandacht: zowel het aantal leerlingen dat blijft zitten of langer dan gebruikelijk over de kleuterperiode doet, als naar speciaal basisonderwijs wordt verwezen, is aan de hoge kant. o Kwaliteitszorg De school beschikt voor beide locaties over een recente peiling van de opvattingen van ouders. Men beschikt over voldoende inzicht in de onderwijsbehoeften van de leerlingen, maar heeft nog geen tevredenheidspeiling onder leerlingen uitgevoerd. De school heeft een begin gemaakt met een systematisch onderzoek naar de kwaliteit van onderwijs en leren. Evaluatie van ingezette verbeteractiviteiten komt daarnaast tijdens teamvergaderingen aan de orde. De school beschikt echter niet over vertaling van deze evaluaties in eventuele bijstellingen van de meerjarenplanning. Hierdoor is borging van bereikte resultaten niet gegarandeerd. De Goede Herderschool besteedt voldoende aandacht aan de sociale veiligheid van leerlingen en personeel en registreert voorkomende incidenten. Er is een veiligheidsplan aanwezig, maar hierin zijn de verschillende activiteiten op het gebied van sociale veiligheid nog niet geïntegreerd. De zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap zal in het nieuwe schoolplan worden beschreven. Tijdens het schoolbezoek zijn overigens geen risico's op dit gebied gebleken. o Onderwijs en leren Pedagogisch en didactisch handelen Het pedagogisch en didactisch handelen voldoet op de Goede Herderschool aan de belangrijkste eisen. Op twee onderdelen is verbetering gewenst: de wijze waarop leerlingen tot zelfstandigheid en het nemen van eigen verantwoordelijkheid worden gestimuleerd en de aandacht die leraren besteden aan (interactie met de leerlingen over) leer- en denkstrategieën. Wat het eerste betreft: de 'Minimumafspraken Adaptief werken ' bleken in de meeste groepen nog onvoldoende uit de verf te komen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Goede Herderschool

13 Leerstofaanbod Het leerstofaanbod voor taal en rekenen bevat de kerndoelen in voldoende mate en wordt aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van groep 8. Bijzondere aandacht besteedt de school daarbij ook aan verrijkingsstof voor leerlingen die meer in hun mars hebben. De doorgaande lijn tussen groep 2 en groep 3 in het leerstofaanbod is inmiddels voldoende gegarandeerd. De voor- en vroegschoolse aanpak voorziet in duidelijke leerlijnen en planning en de school beschikt over daaraan gekoppelde eind- en tussendoelen. Schoolklimaat Leerlingen gaan met plezier naar school en voelen zich daar veilig. Ouders tonen zich betrokken bij de Goede Herderschool, zo bleek uit het gesprek dat de inspectie met enkele ouders voerde. De eerder genoemde ouderinitiatiefgroep onderstreept die betrokkenheid. Uit de tevredenheidspeiling blijkt dat zij vooral positief oordelen over de sfeer en het onderwijs op de school en over de deskundigheid van leraren. Zorg en begeleiding Aan zorg en begeleiding besteedt de school veel aandacht. Het leerlingvolgsysteem is goed opgezet, al ontbreekt in de groepen 3 tot en met 8 nog een volgsysteem voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Op twee onderdelen is verbetering gewenst: - intensief gebruik van brede leerling- en groepsprofielen bij analyse en eventuele aanpassing van onderwijsactiviteiten; - meer aandacht voor doel- en opbrengstgerichte formulering van handelingsplannen. Duidelijke doelen dragen bij aan de mogelijkheden de effecten van zorg en begeleiding vast te stellen, zowel op individueel als op groeps- en schoolniveau. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Goede Herderschool

14

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat er in de schoolgids geen informatie staat vermeld over het beleid in verband met sponsoring en de besteding van eventuele middelen daaruit. Daarnaast ontbreekt een duidelijke beschrijving van de plichten van de school bij verwijdering van leerlingen. Met de school is de afspraak gemaakt dat voor alle leerlingen die vertraging in hun schoolloopbaan oplopen een plan wordt opgesteld om te garanderen dat die leerlingen optimaal kunnen profiteren van de extra tijd. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. De Goede Herderschool heeft op verschillende in dit rapport genoemde verbeterpunten zelf al initiatieven genomen en daarnaast getoond een lerende organisatie te zijn. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Goede Herderschool