RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK DE AKKERWINDE. : De Akkerwinde : Biddinghuizen BRIN-nummer : 12IX Onderzoeksnummer : 92490

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK DE AKKERWINDE School : De Akkerwinde Plaats : Biddinghuizen BRIN-nummer : 12IX Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 5 februari 2007 Datum vaststelling : 4 april 2007

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Akkerwinde

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 5 februari 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs De Akkerwinde in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school aan de orde geweest. Omdat bij een vorig inspectiebezoek niet alle indicatoren van kwaliteitszorg zijn onderzocht, is dat nu gebeurd. De toegevoegde indicatoren staan cursief vermeld in het kwaliteitsprofiel van hoofdstuk 2. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan geen documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. De door u ingestuurde documenten die zicht bieden op de schoolontwikkeling zijn betrokken bij de analyse van de inspectie. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Akkerwinde

6 Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2a, 3, 4, 5 en 7/8. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. Op uw school zijn verder gesprekken gevoerd met leerkrachten en leerlingen en zijn vragenlijsten ingevuld door ouders. Deze vragenlijsten zijn door de inspectie geanalyseerd. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en team. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Akkerwinde

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van De Akkerwinde Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Akkerwinde

8 Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Akkerwinde

9 Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 5 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Akkerwinde

10

11 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op De Akkerwinde in Biddinghuizen en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel uit het vorige hoofdstuk. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende indicatoren onderling en voor zover relevant tussen indicatoren en context van de school, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. Context Het totale leerlingenaantal binnen het Openbaar Onderwijs Dronten loopt al enkele jaren terug. Ook het leerlingenaantal op De Akkerwinde is de laatste jaren gestaag teruggelopen. Als gevolg hiervan zijn op dit moment drie leerkrachten van de school in het risicodragend deel van de bestuursformatie geplaatst. De directie geeft aan dat er de laatste jaren diverse wisselingen in het team zijn geweest. Ze spreekt de hoop uit een aantal leerkrachten voor de school te kunnen behouden. In Biddinghuizen zijn plannen om te komen tot een Brede School waarin alle drie basisscholen gaan participeren. De directie ziet hierin mogelijkheden om tot een evenwichtiger spreiding over de drie scholen van het aantal zorgleerlingen te komen. Daarnaast biedt de bouw van een Brede School de mogelijkheid het huidige gebouw te verlaten. Er is sprake van een structurele leegstand van 2 lokalen. Deze worden verhuurd aan de buitenschoolse opvang en in de toekomst aan een peuterspeelzaal. Bijna de helft van de leerlingen op De Akkerwinde is een gewichtenleerling. De directie verwacht dat de nieuwe gewichtenregeling geen gevolgen zal hebben voor de totale personeelsformatie van de school. Het schoolteam geeft aan dat problemen in de communicatie sinds twee jaar zijn opgelost en onderwijskundig op een lijn zitten. In gezamenlijkheid is de keuze gemaakt voor Daltononderwijs. Het team oriënteert zich nog op deze vorm van onderwijs en wil volgend schooljaar starten met het certificeringstraject. Samenvattend stelt de inspectie vast dat zich in de context van de school een aantal ongunstige factoren voordoen die een belemmerende invloed kunnen hebben op de verdere schoolontwikkeling en de kwaliteit van het onderwijs. Het betreft hier met name het aantal leerlingen en de samenstelling van de leerlingenpopulatie. Algemeen beeld De inspectie constateert dat de kwaliteit van het onderwijs op De Akkerwinde op een aantal belangrijke punten van onvoldoende kwaliteit is. Hoewel de eindopbrengsten voldoende zijn, realiseert de school tussentijdse leerlingenresultaten die op de belangrijkste vakgebieden structureel onvoldoende zijn. Binnen het onderwijsleerproces is er sprake van onvoldoende gestructureerd werken en doelstellingen worden niet expliciet geformuleerd. De inspectie oordeelt daarmee dat de school onvoldoende resultaatgericht werkt en onvoldoende inspeelt op de kenmerken van de leerlingen. Ook de ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs wordt onvoldoende planmatig aangestuurd. Er vinden te weinig systematische evaluaties plaats en Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Akkerwinde

12 vernieuwingen worden onvoldoende geborgd binnen de school. De directie heeft aangegeven zich grotendeels te herkennen in de gesignaleerde problemen en verwacht in de ontwikkeling naar Daltononderwijs een belangrijk aangrijpingspunt te vinden om de kwaliteit te verbeteren. Toelichting Opbrengsten De Akkerwinde realiseert resultaten aan het einde van de basisschool die van voldoende niveau zijn ten opzichte van een vergelijkbare populatie leerlingen. De resultaten gedurende de schoolloopbaan worden door de inspectie beoordeeld aan de hand van vijf toetsmomenten: technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen/wiskunde in groep 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. De resultaten op de meest recente toetsen in het midden van schooljaar zijn bijna allemaal van onvoldoende niveau. Alleen bij begrijpend lezen in groep 6 lagen de resultaten boven de ondergrens die de inspectie daarvoor hanteert. De inspectie heeft kennis genomen van het aantal leerlingen met een versnelde of vertraagde schoolloopbaan en van het aantal leerlingen dat verwezen is naar het speciaal basisonderwijs. Ze stelt vast dat het aantal leerlingen met een vertraagde loopbaan op deze school boven het landelijk gemiddelde ligt. Ook het aantal tussentijdse verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs is hoger dan het landelijk gemiddelde. De inspectie beoordeelt daarom de indicator 'leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar' als onvoldoende. De inspectie onthoudt zich op De Akkerwinde van een oordeel over de mate waarin leerlingen aan het einde van de basisschool sociale vaardigheden beheersen. De school neemt hiervoor geen genormeerde toets af en beschikt om die reden niet over betrouwbare en valide opbrengstgegevens. De inspectie waardeert de ontwikkeling van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften nog niet. Kwaliteitszorg De inspectie beoordeelt de kwaliteitszorg op de meeste indicatoren als onvoldoende. De voorwaarden om gestructureerd te werken aan verbetering van de kwaliteit van het onderwijs zijn hiermee niet ingevuld. De school heeft onvoldoende helder gedefinieerd welke conclusies ze trekt uit de samenstelling van de leerlingenpopulatie voor de doelstellingen en inrichting van het onderwijs op de school. De school evalueert niet structureel de resultaten en de kwaliteit van het onderwijsleerproces. Verbeteracties worden hiermee onvoldoende gestuurd door uitkomsten van analyses en evaluaties. De school hanteert eveneens geen uitgewerkt verbeterplan voor het lopende schooljaar. Ter voorbereiding op het nieuwe schoolplan zullen in het voorjaar van 2007 evaluaties plaatsvinden bij ouders en leerlingen. Gemaakte afspraken worden vastgelegd in notulen van vergaderingen. De directie bezoekt minimaal eenmaal per jaar de groepen. De bevindingen worden niet centraal teruggekoppeld. Daarmee is de borging van afspraken en vernieuwingen naar het oordeel van de inspectie onvoldoende systematisch vormgegeven. De school verantwoordt zich niet structureel naar ouders over de bereikte resultaten en verbeteringen in het onderwijs. De directie rapporteert volgens Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Akkerwinde

13 een vast format over de ontwikkelingen aan het bevoegd gezag. Hierbij is echter geen sprake van verantwoording over bereikte resultaten. Recente wetgeving Sinds 2006 is er nieuwe wetgeving op het gebied van sociale veiligheid en actief burgerschap en sociale integratie. Op De Akkerwinde is er in preventieve zin voldoende aandacht voor sociale veiligheid van leerlingen door onder meer het opstellen en bespreken van gedragsregels. Ook worden incidenten systematisch geregistreerd. Er is echter nog geen sprake van vastgelegde afspraken over afhandeling van incidenten en een periodieke meting van ervaren veiligheid bij leerlingen en leerkrachten. Daarom beoordeelt de inspectie het beleid rond sociale veiligheid op deze school op dit moment nog als onvoldoende. De inspectie heeft de zorg voor kwaliteit van het onderwijs voor bevordering van actief burgerschap en sociale integratie als voldoende beoordeeld. De school kan in voldoende mate aantonen dat er aandacht is voor dit onderwerp. In het nieuwe schoolplan zal het beleid en het onderwijsaanbod op dit terrein meer specifiek worden beschreven. Onderwijzen en leren De Akkerwinde maakt gebruik van eigentijdse methodes die voldoen aan de kerndoelen. Het aanbod voor de verschillende leerjaren sluit in voldoende mate op elkaar aan. Daarbij wordt zowel in de inhoud als in de onderwijstijd rekening gehouden met specifieke onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. Dit blijkt onder andere uit deelname aan het project Voor- en Vroegschoolse Educatie. Voor leerlingen die dat nodig hebben, is extra tijd ingeroosterd voor taalontwikkeling en technisch lezen. Zowel in de groepen als in de hele school is sprake van een prettig klimaat. Er zijn duidelijke regels en de leerkrachten gaan op een respectvolle en prettige manier met de leerlingen om. Het planmatig handelen in de groepen en binnen de leerlingenzorg wordt gekenmerkt door onvoldoende doelmatigheid en structuur. De school kent grote verschillen in niveau tussen leerlingen. De resultaten van leerlingen worden binnen de school adequaat gesignaleerd en besproken. Voor een groot aantal leerlingen hanteert de school doelstellingen waarmee niet het eindniveau van groep 8 beoogd wordt. Het aantal leerlingen met een individuele leerlijn is dusdanig hoog dat de indicator 3.4 als onvoldoende beoordeeld wordt. Het is onvoldoende duidelijk op welke gronden besloten wordt om een individuele leerlijn te hanteren voor bepaalde leerlingen. Daarnaast is het niet duidelijk hoe de vorderingen vervolgens getoetst worden aan een eindperspectief. Er is een grote groep leerlingen die op een of meerdere vakgebieden een handelingsplan heeft. Omdat de doelstellingen in handelingsplannen veelal te globaal geformuleerd zijn, bieden deze onvoldoende steun voor het handelen van leerkrachten. Ook is het hierdoor niet goed mogelijk de effecten van de verleende hulp vast te stellen. Het didactisch handelen in de groepen is onvoldoende afgestemd op de behoeften van leerlingen. Hierdoor was er onvoldoende sprake van een taakgerichte werksfeer in de groepen. Zowel in de groepsplanning als in de dagelijkse uitvoering is onvoldoende zichtbaar op welke wijze de school tegemoet komt aan de verschillen in ontwikkeling van leerlingen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Akkerwinde

14 Hoewel sprake is van een duidelijke uitleg door leraren, heeft de inspectie geconstateerd dat instructie veelal klassikaal plaatsvindt, ook waar dat gezien de verschillen in ontwikkeling van leerlingen niet effectief is. Afspraken omtrent het hanteren van het effectieve instructiemodel en het hanteren van dag- en weektaken worden niet in alle groepen consequent nagekomen. Hiermee worden niet alle leerlingen voldoende aangesproken op de verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Akkerwinde

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek heeft de inspectie de volgende afspraken gemaakt. De volgende schoolgids wordt aangevuld met het beleid omtrent LGFleerlingen. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school kent een aantal risico's. In beginsel volgt over twee jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In het komend jaar vindt een jaarlijks onderzoek plaats. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek De Akkerwinde