RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK N.B.B.S. LEEUWARDER SCHOOLVERENIGING

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK N.B.B.S. LEEUWARDER SCHOOLVERENIGING School : n.b.b.s. Leeuwarder Schoolvereniging Plaats : Leeuwarden BRIN-nummer : 07LD Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 12 en 13 maart Datum vaststelling : 9 mei

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 12 en 13 maart bezocht de Inspectie van het Onderwijs n.b.b.s. Leeuwarder Schoolvereniging in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Wel zijn er twee nieuwe indicatoren toegevoegd; deze staan cursief vermeld in het kwaliteitsprofiel van hoofdstuk 2. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan enkele documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben, te weten de resultaten, analyse en belangrijkste conclusies naar aanleiding van de kwaliteitsscan onder leraren. De inhoud van de toegevoegde documenten gaven de inspectie geen redenen het onderzoek aan te passen. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. 5

6 Schoolbezoek waarbij in de meeste groepen (uitgezonderd groep 4a) de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. Op uw school zijn gesprekken gevoerd met leerlingen, leraren en ouders. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en team. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. 6

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van n.b.b.s. Leeuwarder Schoolvereniging Kwaliteitszorg 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. 7

8 Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. 8

9 Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 5 9

10

11 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op de Leeuwarder Schoolvereniging (LSV) en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel uit het vorige hoofdstuk. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de LSV en eerdere inspectiebezoeken. Algemeen beeld De inspectie concludeert dat het onderwijs op de LSV van voldoende kwaliteit is. De resultaten zijn goed, evenals de meeste indicatoren op het gebied van pedagogisch en didactisch handelen. De inspectie brengt het beeld over de positieve onderwijsresultaten in relatie met de actieve betrokkenheid van de leerlingen bij het leerproces en de kwaliteit van het pedagogisch en didactisch handelen van de meeste leraren. De leraren zorgen voor goede omgangsnormen en een duidelijke structuur voor leerlingen in de onderwijsactiviteiten. Het merendeel van de indicatoren krijgt dan ook een voldoende beoordeling. De belangrijkste ontwikkelpunten voor de school liggen op het gebied van de zorg. Daarnaast verdient het vergroten van de eigen verantwoordelijkheid van leerlingen bij zelfstandig werken en de afstemming van de instructie en verwerking op verschillen tussen leerlingen de nodige aandacht. Hieronder licht de inspectie haar oordeel toe. Toelichting Resultaten De onderwijsresultaten van de school vertonen een positief en stabiel beeld. Evenals tijdens vorige inspectiebezoeken, concludeert de inspectie dat de resultaten zowel aan het eind van de schoolperiode als tussentijds boven het verwachte niveau liggen. Het aantal leerlingen dat doubleert, wordt verwezen naar het speciaal basisonderwijs en het leerweg ondersteunend onderwijs wijkt niet ongunstig af van het landelijk beeld. De inspectie heeft de sociale vaardigheden van de leerlingen niet beoordeeld. De school beschikt weliswaar over een instrument voor het volgen van de sociaal-emotionele ontwikkeling, maar deze is niet genormeerd. De inspectie beoordeelt de vraag of leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen nog niet. Het gaat hierbij om leerlingen met leerlinggebonden financiering of een eigen leerlijn. 11

12 Kwaliteitszorg Het veiligheidsbeleid van de school is nog in ontwikkeling. De school hanteert een schoolnoodplan, schoolregels, pleinregels en een anti-pestbeleid. Niet alle regels en afspraken zijn bij de leerlingen waarmee de inspectie gesproken heeft bekend. De school heeft het voornemen om dit kalenderjaar onder leerlingen een onderzoek naar de veiligheidsbeleving te houden. Aandachtspunt is de wijze waarop de school incidenten registreert en aanpakt. Dit houdt in dat de school een uitgewerkt plan heeft en hanteert, gericht op het optreden na incidenten. Wat betreft de nieuwe indicator over bevordering van actief burgerschap en sociale integratie stelt de inspectie vast dat de school haar aanbod voldoende afstemt op de risico's rond dit thema in haar leerlingenpopulatie. Tevens constateert de inspectie dat de visie op burgerschap en integratie en de planmatige aanpak daarvan nog nader uitgewerkt moeten worden. Pedagogisch handelen en schoolklimaat De lesbezoeken laten zien dat de leraren en leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan en dat leraren, met succes, aandacht besteden aan goede omgangsvormen. Uit de met leraren en leerlingen gevoerde gesprekken blijkt dat zij zich voldoende veilig voelen op de school en dat zij zeer tevreden zijn over de sfeer op school. Het team is enthousiast en straalt grote betrokkenheid uit naar zowel de leerlingen als de schoolontwikkelingen. Ook de ouders waarmee de inspectie gesproken heeft, zijn positief over de werksfeer van de school. Zowel leerlingen als ouders geven aan dat het gedrag van enkele leerlingen tijdens de pauzes op het schoolplein storend is. Het team noemt dit een voortdurend aandachtspunt. Onderwijsleerproces De kwaliteit van het onderwijsleerproces is voldoende. De basiskenmerken van goed lesgeven zijn in de meeste groepen zichtbaar. De uitleg van de leraren is duidelijk en de taakgerichtheid van de meeste leerlingen hoog. De lessen hebben een overwegend klassikaal karakter. Het gericht afstemmen van de duur en de intensiteit van de instructie op verschillen tussen leerlingen behoeft meer aandacht. Tempodifferentiatie voor leerlingen is bij de verwerking van de leerstof in ruime mate aangetroffen, maar dit kan niet gesteld worden voor de inhoudelijke differentiatie. De opdrachten voor leerlingen kunnen meer aansluiten bij de ontwikkelingsniveaus van de leerlingen. De leerling kan bij het zelfstandig werken gerichte keuzemogelijkheden worden geboden, anders dan de huidige extra opdrachten, zoals stillezen, het werken met materialen uit de kieskast of het werken met de computer. In het kader van gerichte en aanvullende hulp kan een leerling een alternatieve leerroute worden geboden. Dit geldt zowel voor zorgleerlingen als meer- en hoogbegaafde leerlingen. In de bovenbouwgroepen ligt een verdere uitbouw van het werken met een takenbrief naar meer zelfstandig werken met een weektaak voor de hand. De verantwoordelijkheid van leerlingen voor de organisatie voor hun eigen leren is in de meeste groepen beperkt. Leerlingen zouden, afhankelijk van hun ontwikkelingsniveau, meer dan nu het geval is, taken en activiteiten kunnen kiezen, plannen en evalueren. Daarbij kan ook de interactie tussen leerlingen onderling worden vergroot. 12

13 Zorg en begeleiding De inspectie constateert dat de opzet van de leerlingenzorg deels van voldoende en deels van onvoldoende kwaliteit is. Er is sprake van een uitgebreid systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van leerlingen. De leraren gebruiken methodegebonden en methode-onafhankelijke toetsen en een observatiesysteem voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. De registratie van de vorderingen en het ontwikkelingsniveau van de leerlingen is digitaal, inzichtelijk en omvangrijk. Er vinden regelmatig leerlingbesprekingen plaats. De analyse van de kernproblemen van zorgleerlingen met handelingsplannen levert te weinig concrete aanknopingspunten voor het verder planmatig handelen. De aanbevelingen zijn onvoldoende gericht op het wegnemen van de geconstateerde belemmeringen en/of het op gang brengen van het bij de leerling passende leer- en ontwikkelingsproces. Daarnaast wordt tijdens de evaluatie van de extra zorg in onvoldoende mate nagegaan of het hulptraject adequaat was, welke consequenties dit heeft op het vervolgtraject of eindperspectief van de leerling. Het door de school gevoerde zorgbeleid is primair gericht op het inhalen van achterstanden. De extra zorg vindt grotendeels plaats buiten de eigen groep. De activiteiten worden door de remedial teacher uitgevoerd. In veel gevallen zijn de leerdoelen van dit hulptraject niet in heldere of meetbare termen verwoord. Wel wordt een logboek gebruikt voor het registreren van de vorderingen en ontwikkelingen in het hulpproces. Een heroverweging van de huidige structuur van de zorg en begeleiding is raadzaam. De vraag hoe de school de meest passende zorg of extra begeleiding - binnen en/of buiten de groep - aan de leerling kan of wil bieden, staat dan in deze heroverweging centraal. 13

14

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een onderzoek plaats, waarbij de school eenmaal wordt bezocht. 15