RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK GEREF. BASISSCHOOL JOHANNES CALVIJN

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK GEREF. BASISSCHOOL JOHANNES CALVIJN School : Geref. basisschool Johannes Calvijn Plaats : Meppel BRIN-nummer : 06EP Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 12 en 13 februari 2007 Datum vaststelling : 23 april 2007

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Geref. basisschool Johannes Calvijn

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 12 en 13 februari 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Geref. basisschool Johannes Calvijn in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd, kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken, maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Wel zijn twee nieuwe indicatoren van het aspect kwaliteitszorg toegevoegd, omdat deze op uw school nog niet eerder onderzocht zijn. De toegevoegde indicatoren staan cursief vermeld in het kwaliteitsprofiel van hoofdstuk 2. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld, kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan geen documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Geref. basisschool Johannes Calvijn

6 De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1, 2, 3, 4, 5 en 7. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider en remedial teacher. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leerlingen, leraren, ouders en de bouwcoördinatoren. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en team. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag en de medezeggenschapsraad aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Geref. basisschool Johannes Calvijn

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van Geref. basisschool Johannes Calvijn Kwaliteitszorg 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Geref. basisschool Johannes Calvijn

8 Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Geref. basisschool Johannes Calvijn

9 Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 5 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Geref. basisschool Johannes Calvijn

10

11 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op de Johannes Calvijnschool en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de Johannes Calvijnschool en eerdere inspectieonderzoeken. Algemeen beeld De inspectie is van oordeel dat de kwaliteit van het onderwijs op de Johannes Calvijnschool van voldoende niveau is. Een groot deel van de indicatoren is positief beoordeeld. De leerresultaten aan het einde van en gedurende de schoolperiode zijn voldoende. Verbeterpunten signaleert de inspectie ten aanzien van een aantal indicatoren op het gebied van het onderwijsleerproces, het sociaal veiligheidsbeleid, het beredeneerd aanbod in de groepen 1 en 2 en de wijze waarop de ontwikkeling van de leerlingen wordt gevolgd in de groepen 1 en 2. De inspectie constateert dat er sprake is van een trage onderwijskundige ontwikkeling op de school. De negatief beoordeelde indicatoren die het onderwijsleerproces betreffen, zijn ook al in 2001 door de inspectie genoemd. De leraren zijn eveneens van mening dat de ontwikkeling traag verloopt. De recent benoemde directeur heeft een boven- en onderbouwcoördinator aangesteld om hem inhoudelijk te ondersteunen. Uit de gesprekken die de inspectie op de school heeft gevoerd, blijkt dat er binnen het team onvoldoende duidelijkheid bestaat over taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van betrokkenen. Dit veroorzaakt onzekerheid onder de leraren. Dit schooljaar is het team gestart met een project dat zich richt op het meer adaptief inrichten van het onderwijs. Binnen dit project zal een groot deel van de door de inspectie geconstateerde verbeterpunten worden opgepakt. Een gezamenlijk visie op onderwijs is hierbij onontbeerlijk. En vanzelfsprekend zijn ook duidelijke afspraken over werkwijzen, doorgaande lijnen en de bijbehorende borging nodig voor een succesvol traject. Hieronder licht de inspectie haar oordelen toe. Toelichting De leerresultaten zijn voldoende. Een analyse van de resultaten aan het eind van de schoolperiode laat zien dat de gemiddelde intelligentie van de leerlingen, die de school verlaten, de meeste jaren boven het landelijk gemiddelde ligt. De schoolvorderingen bereiken echter slechts één van de drie jaar dit niveau. Dat betekent dat de school niet altijd uit de leerlingen haalt wat erin zit. Een mogelijke verklaring hiervoor is het feit dat de school haar onderwijs in onvoldoende mate afstemt op de ontwikkeling van de leerlingen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Geref. basisschool Johannes Calvijn

12 Momenteel is het onderwijs op de Johannes Calvijnschool overwegend traditioneel van aard met weinig variatie in lesvormen. Wel heerst in alle groepen een taakgerichte en plezierige werksfeer en zijn de leerlingen betrokken bij de lessen. Om beter af te kunnen stemmen, zullen de leerlingen meer zelfstandig en verantwoordelijk voor hun eigen leerproces moeten worden, zodat leraren gelegenheid voor afstemming krijgen. Daarnaast is het van belang de leeromgeving in de groepen meer uitdagend te maken (onder andere meer talig in de groepen 1 en 2) en bijvoorbeeld vormen van samenwerkend leren te introduceren. Ouders zijn kritisch over het leerstofaanbod voor meerbegaafde leerlingen, ook zij geven aan dat meer uitdaging gewenst is. Tot slot is extra aandacht nodig voor strategieën voor denken en leren, met name de interactie tussen leerlingen over oplossingswijzen dient gestimuleerd te worden. Nu zijn de leraren vooral zelf aan het woord. Tot slot merkt de inspectie op dat leraren altijd alert dienen te blijven om het doel en de opbouw van de les toe te lichten. Ook een duidelijke afsluiting van de les, waarbij met de leerlingen wordt teruggekeken op het leerproces moet niet worden vergeten. Wat betreft de resultaten gedurende de schoolperiode valt op dat technisch lezen in de groepen 3 en 4 het afgelopen schooljaar achterbleef bij de verwachtingen. De inspectie kan niet beoordelen of de leerlingen voldoende sociale vaardigheden beheersen, omdat het instrument dat de school hiervoor gebruikt geen landelijke normen bevat. Het team besteedt aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling. Zij heeft hiervoor een methode, die echter niet structureel in alle groepen wordt gebruikt. Over de vraag of individuele leerlingen zich naar verwachting ontwikkelen, doet de inspectie geen uitspraak, omdat zij hiervoor nog geen normen heeft. Het aantal leerlingen dat blijft zitten of een verlengde kleuterperiode krijgt, is klein. Het aantal leerlingen dat uitstroomt naar het speciaal onderwijs of het leerwegondersteunend onderwijs wijkt niet ongunstig af van het landelijk beeld. Het aanbod voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde voldoet aan de kerndoelen. Leerinhouden en onderwijstijd worden voldoende op de onderwijsbehoeften van leerlingen afgestemd. Wel is de inspectie van mening dat het aanbod voor meerbegaafde leerlingen meer aandacht dient te krijgen. Daarnaast is het wenselijk dat het team afspraken maakt over het gebruik van methoden en werkwijzen. De inspectie beoordeelt het beredeneerd aanbod in de groepen 1 en 2 negatief en daarmee de aansluiting van de verschillende leerjaren op elkaar. Leraren registreren alleen achteraf het aanbod gekoppeld aan de tussendoelen. De school hanteert echter geen vastgelegde leerlijnen aan de hand van de tussendoelen voor wiskundige oriëntatie en taalontwikkeling. Als verklaring hiervoor geeft de school dat in de groepen 1 en 2 ontwikkelingsgericht wordt gewerkt. Dit veronderstelt dat de ontwikkeling van de leerlingen systematisch gevolgd wordt, hetgeen echter niet het geval is. Omdat er geen gestructureerde observaties worden uitgevoerd in de groepen 1 en 2 en er verouderde rekentoetsen (met guldens) worden afgenomen in de bovenbouw, beoordeelt de inspectie indicator 10.1, die het systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de leerlingen betreft, als onvoldoende. Na het inspectiebezoek heeft de school besloten per direct actuele rekentoetsen in te voeren. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Geref. basisschool Johannes Calvijn

13 Uit de lesobservaties en gesprekken blijkt dat leraren, leerlingen, ouders en directie op een respectvolle wijze met elkaar om gaan. Uit het gesprek met een aantal ouders blijkt dat ouders zich betrokken voelen bij de school en de contacten met de school positief waarderen. Leerlingen vinden dat er weinig gepest wordt en zijn positief over de wijze waarop de leraren op pestgedrag reageren. Wel zijn zij van mening dat er door de leraren wisselend tegen opgetreden wordt. Leerlingen zijn overigens zeer negatief over de gymzaal, die volgens hen vies is en stinkt. Ondanks het feit dat leerlingen en personeel zich veilig voelen binnen de school beoordeelt de inspectie het beleid op het gebied van de sociale veiligheid als onvoldoende. De school heeft te weinig zicht op de beleving van de sociale veiligheid door haar leerlingen en personeel. Ook beschikt de school nauwelijks over beleid gericht op preventie en het afhandelen van incidenten. Zo heeft zij bijvoorbeeld geen pestprotocol en gedragsregels voor haar personeel. De school voert binnenkort een filmproject over pesten uit, waarvoor zij subsidie van de gemeente heeft gekregen. Wat betreft de nieuwe indicator over bevordering van actief burgerschap en sociale integratie stelt de inspectie vast dat de school haar aanbod voldoende afstemt op de risico's rond dit thema in haar leerlingenpopulatie. De leerlingenzorg is in grote lijnen op orde. De school signaleert tijdig zorgleerlingen. Handelingsplannen zijn veelal van goede kwaliteit en de leerlingen krijgen de extra zorg die zij nodig hebben. De school kan haar zorg verder optimaliseren door een schoolspecifiek zorgdocument te maken, waarin onder andere wordt vastgelegd: de zorgprocedure, taken van betrokkenen, criteria voor het instellen van handelingsplannen en individuele leerlijnen en criteria voor versnellen en vertragen. Individuele leerlijnen kunnen verbeterd worden door expliciet een ontwikkelingsperspectief voor de leerlingen op te nemen, op basis waarvan het onderwijsaanbod kan worden ingericht en de prestaties worden gevolgd. De inspectie acht het wenselijk dat de school de mate van zorg die momenteel buiten de eigen groep wordt verzorgd, heroverweegt. Van belang hierbij is na te gaan wanneer zorg buiten de groep een meerwaarde heeft. Daar waar zorg buiten de groep wordt gegeven, is het van belang in de handelingsplannen expliciet op te nemen op welke wijze hier in de groep op aangesloten wordt. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Geref. basisschool Johannes Calvijn

14

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een onderzoek plaats. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Geref. basisschool Johannes Calvijn