Visietekst Taalbeleid
|
|
- Julius van de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Visietekst Taalbeleid Profiel van het KTA Jette Als een Nederlandstalige school in Brussel, worden ook wij geconfronteerd met een veranderende leerlingenpopulatie. Waar er voordien vooral sprake was van een mix tussen Nederlands- en Franstalige leerlingen, hebben we nu te maken met een zeer heterogene groep anderstaligen. Het feit dat Nederlandstalige leerlingen naar scholen in de rand van Brussel en verder daarbuiten gaan, verplicht ons ertoe een nieuw taalbeleid te ontwikkelen dat aangepast is aan de noden van een echte Brusselse school. Veel allochtone ouders sturen hun kinderen naar Nederlandstalige scholen in de hoop dat ze dan betere kansen op de arbeidsmarkt zullen krijgen. Het probleem is echter dat de leerlingen het Nederlands enkel gebruiken op school. Voor velen is het een tweede of derde taal en buiten de school worden ze niet dagelijks geconfronteerd met de Nederlandstalige cultuur. Jongeren zien ook niet altijd de functionaliteit in van een vlotte en grondige beheersing van het Nederlands. Dit heeft gevolgen voor de lespraktijk; vandaar dat didactische ingrepen met NT 2- en NT 3- materiaal noodzakelijk zijn om de Nederlandstalige cultuur te leren kennen. Als school moeten we inspelen op deze taalheterogeniteit en er daarbij de nadruk op leggen dat de kennis van het Nederlands niet alleen een meerwaarde in onze samenleving is, maar ook in de transfer van de eigen taal naar het Nederlands. We kunnen dan spreken van een taalrijkdom in plaats van taalarmoede. Een doorgedreven taalbeleid is niet enkel een noodzaak binnen het Brussels onderwijs, ook in Vlaanderen blijkt dat de algemene taalvaardigheid extra gestimuleerd moet worden. Als Brusselse school willen wij dan ook een voortrekkersrol spelen. Niet enkel Nederlands draagt bij tot een algemene taalvaardigheid, ook moderne talen als Frans en Engels dienen een plaats te krijgen. Dit wordt niet door het taalbeleid expliciet gestuurd, maar wel door het schoolbeleid. Wij implementeren het Pedagogisch Project nauwgezet, zoals dat is vastgelegd door het Gemeenschapsonderwijs, omdat het bijdraagt aan het sociale profiel van onze school. De studierichtingen richten zich op de sociale en artistieke sector, waarbij het omgaan met mensen van primordiaal belang is. Het vlot beheersen van het Nederlands is een minimumvoorwaarde om op adequate wijze te kunnen omgaan met patiënten en klanten. Het belang van communicatieve vaardigheden in functionele contexten staat dan ook voorop bij ons taalbeleid. Dit betekent niet dat wij geen aandacht besteden aan vormvereisten, maar geslaagde communicatieve interactie in specifieke beroepscontexten is nu eenmaal van groot belang. Nieuwe inzichten en samenwerking met externe partners zorgen er voor dat ons taalbeleid dynamisch is: naast een aantal vaste waarden, durven wij degelijk onszelf in vraag stellen en onze aanpak aan te passen. 2. Taalbeleid: specifieke noden 2.1. Technisch onderwijs Het percentage leerlingen in het technisch onderwijs dat Frans of een andere taal als thuistaal heeft, ligt hoog. Ook zijn er veel leerlingen die zowel in het Nederlands, in het Frans als eveneens in een andere taal opgevoed worden. Het Frans wordt dus meer gesproken dan het Nederlands, hoewel dit niet in elke graad grote taalproblemen met zich brengt. In de derde graad TSO hebben de leerlingen een behoorlijk niveau Nederlands, behalve op het vlak van de schriftelijke taalvaardigheid. Ook is er een grote instroom van Nederlandstalige en Frans-Nederlandstalige leerlingen in de derde graad TSO. Het taalniveau van deze leerlingen is meestal behoorlijk, aangezien zij in voorgaande jaren ASO gevolgd hebben. Wij testen alle leerlingen op hun leesvaardigheid en woordenschatkennis in het eerste en derde jaar. Dit wordt naar de ouders en leerkrachten gecommuniceerd met een rapport, opgesteld voor elke individuele leerling waarin een analyse wordt gemaakt. Ook worden er een aantal tips meegegeven om de taalvaardigheid te vergroten. De resultaten voor het vak Nederlands zijn in de 2de graad echter wel een probleem. Vooral in het 2de leerjaar (4de jaar) zijn de resultaten zwakker tot zelfs onvoldoende. De taalzwakte van sommige leerlingen resulteert in zwakke cijfers voor de zaakvakken,
2 waardoor doorstromen naar een 3de graad TSO onmogelijk blijkt. Om deze problematiek aan te pakken, heeft de school er al vanaf het schooljaar voor gekozen in alle richtingen TSO extra uren Nederlands te voorzien. Leerlingen met een lichte taalachterstand kunnen zo geremedieerd en bijgewerkt worden en gaan zo beter voorbereid naar de 3de graad. Tijdens dit extra lesuur CA Nederlands gaat extra aandacht naar het herkennen en analyseren van tekststructuren, het remediëren van spellingsproblemen, het inoefenen van communicatieve situaties, bij voorkeur rekening houdend met het beroepsprofiel, lezen en schematiseren van abstracte teksten en schriftelijke taalvaardigheid. De bedoeling ervan is vakoverschrijdend te werken, waarbij leerkrachten van zaak- en praktijkvakken abstracte teksten en/of communicatieve taalsituaties doorspelen naar hun collega s CA Nederlands. Deze onderwerpen worden behandeld binnen de complementaire uren, waardoor de communicatieve vaardigheden gericht ingeoefend worden en er een diepere verwerking van de leerstof mogelijk wordt. In de derde graad wordt er ook extra ruimte voorzien om de leerlingen ondersteuning te bieden bij het zelfstandig uitwerken van hun GIP. Ook leerlingen kennismaken met academisch Nederlands is hierbij van belang. In de eerste graad A worden er in het eerste leerjaar twee extra uren Nederlands in het lessenpakket opgenomen. Deze twee uren Taalsteun zorgen ervoor dat de leerlingen zeven uur Nederlands per week hebben. Om het leesniveau en taalniveau van onze leerlingen te kennen, worden ze uitgebreid getest. Vanuit de Diataaltesten, testen technisch lezen, het oriënteringsdictee en de eindtermentoets lezen in september, blijkt dat vele leerlingen niet het lezersprofiel hebben dat past bij het veronderstelde basisniveau in het eerste jaar secundair onderwijs. De leerlingen scoren vaak onvoldoende voor de verschillende deeltaalvaardigheden. Hierdoor zijn er leerlingen die een leesachterstand hebben die kan oplopen tot twee jaar. Om deze achterstand weg te werken en leerlingen op het juiste niveau te krijgen, wordt er in het eerste leerjaar aan de leesvaardigheid in het Nederlands gewerkt door middel van leesstrategieën, aanbod van zakelijk tekstmateriaal, posterwoorden,... Via de controletoets technisch lezen en een Diataaltest in de loop van de maand mei, kan dan nagegaan worden in hoeverre de achterstand weggewerkt is. In 1B wordt Nederlands niet meer als een apart vak onderwezen, maar wordt de achterstand weggewerkt in de lessen Project Algemene Vakken (PAV). Daarnaast werken we al sinds oktober 2007 met het Posterproject, ontwikkeld door het toenmalige Nascholing Brussel, nu Onderwijscentrum Brussel. Dit houdt in dat alle eerstejaars, zowel in de A- als in de B-stroom, elke week een poster met daarop 10 specifieke schooltaalwoorden aangeboden wordt. Deze abstracte termen of specifieke schooltaalwoorden worden in de lessen Taalsteun en PAV behandeld door het oefenen van verschillende taalvaardigheidsaspecten en het lezen van het bijhorende zakelijke tekstmateriaal. Daarnaast hangen deze posters ook in lokalen van zaak- en praktijkvakken. Het hele leerkrachtenteam wordt zo gestimuleerd en aangespoord om deze woorden in de les ook effectief aan bod te laten komen. Onze ervaring heeft ons geleerd dat dit ook echt resultaat heeft. De Diataalresultaten van mei bevestigen ons dat jaar na jaar. In het begin tweede trimester hebben we het leesbegeleidingsproject, waarbij studenten van de Erasmushogeschool de leerlingen van 1A intensief begeleiden bij het lezen van teksten. Wat aanvankelijk begon als een experimentele vorm van tutorlezen, is ondertussen uitgegroeid tot een vaste stagekeuze bij de Erasmushogeschool. Gedurende 10 weken zullen deze tutoren 2 lesuren intensief werken met een groepje leerlingen (2 tot 5 leerlingen), om het begrijpend en studerend lezen bij de leerlingen te verbeteren. Er zijn eveneens nog verschillende nevendoelen: het verbeteren van technisch lezen, de leerlingen verschillende leesstrategieën laten verwerven, hen tekststructuren gemakkelijker doen herkennen en de woordenschat- en wereldoriënterende kennis vergroten. Vooral zakelijke teksten, uit zaakvakken, zijn belangrijk, maar fictie speelt ook een grote rol. Sinds een aantal schooljaren werkt de bibliotheek van Jette eveneens mee aan het project door met de boekenkar langs te komen, om zo een tekstaanbod op maat van de leerlingen aan te reiken. De leerlingen kunnen 2 keer een boek of stripverhaal ontlenen van de bibliotheek zonder naar de bibliotheek te gaan. Dit verhoogt de leesvaardigheid en de zin in het lezen en neemt de drempelvrees weg om een bibliotheek te betreden. Het leesbegeleidingsproject wordt afgesloten met een slotevenement in de bibliotheek. Tijdens dit slotevenement wordt er interactief voorgelezen uit lectuur die de kinderen tijdens de sessies hebben behandeld. Het leesproject wekt veel enthousiasme op bij zowel de leerlingen, de tutoren (leesvrienden) als de betrokken leerkrachten. Het is al jaren een vaste waarde op de school en we hopen dat het in de toekomst nog kan uitgebreid worden mochten er meer studenten kiezen voor dit project.
3 2.2. Beroepssecundair onderwijs De leerlingen in het beroepssecundair onderwijs zijn vooral van allochtone herkomst. Het merendeel van de leerlingen komt enkel op school in contact met het Nederlands. Een deel wordt Franstalig opgevoed, een ander deel heeft Frans en een andere taal dan het Nederlands als thuistaal en nog een derde deel spreekt thuis geen Frans of Nederlands. Al deze leerlingen vormen de primaire doelgroep van het taalbeleid op de school. Deze leerlingen hebben niet dezelfde basiskennis qua algemene taalvaardigheid. Daarnaast hebben ze ook een verschillend cognitief abstract taalvaardigheidniveau, waarbij er vaak geen structuur is in hun spreken en schrijven. Dit komt omdat deze leerlingen in een andere taal denken en proberen te vertalen naar het Nederlands, met als gevolg: een zinsbouw en spelling die niet kloppen. Hun woordenschatkennis is eveneens veel te laag. Leer- en gedragsstoornissen komen ook bij deze groep frequenter naar voren, wat het nog moeilijker maakt om op hun specifieke taalproblemen in te spelen. Het Nederlands als instructietaal is een belangrijk werkpunt. Niet de leerstof, maar de wijze waarop leerstof gepresenteerd wordt, kan een struikelblok vormen voor deze leerlingen. Deze leerlingen zien het nut van Nederlands niet altijd in, ze beseffen dikwijls niet dat een goede kennis van het Nederlands belangrijk zal zijn voor hun latere beroepskeuze. Vanuit het vak PAV worden de deeltaalvaardigheden voor Nederlands op geïntegreerde wijze aangeboden. In de basisvorming krijgen deze leerlingen immers geen aparte uren Nederlands meer, hoewel wij hierop inspelen via de complementaire uren die de school zelf invult. Deze complementaire uren worden gegeven in de 2de graad BSO. De nood aan extra uren Nederlands wordt herkend door een hertoetsing van de Diataaltest in het 3de jaar. De thuistaal, het algemene taalvaardigheidniveau (getest via hertoetsing Diataal) en de specificiteit van de richting spelen een rol bij het toekennen van deze extra lesuren. We kunnen wel stellen dat een afdeling Publiciteit in het algemeen taalvaardiger is dan de richtingen Haarzorg, Voeding en Verzorging. Hiermee houden wij binnen ons taalbeleid ook rekening. In de 1ste graad wordt het Nederlands geïntegreerd in het vak PAV. PAV is dus grotendeels verantwoordelijk voor de uitwerking van de deeltaalvaardigheden. Ook de andere vakken moeten bijdragen tot een betere taalvaardigheid in het gebruik van het Nederlands. Daarnaast wordt er ook gewerkt rond het posterproject. Toch krijgen de leerlingen in het eerste jaar van de B-stroom extra uren Nederlands. Vaak hebben deze leerlingen een grote taalachterstand, wat onze keuze dan ook verklaart. Engels is in de tweede en derde graad BSO een verplicht vak, waardoor er minder mogelijkheden dan vroeger zijn om extra uren Nederlands te organiseren. In de tweede graad krijgen alle leerlingen nog extra uren CAN. In de derde graad is dit echter niet altijd mogelijk. Toch kiezen wij als school ervoor om extra Nederlands te geven in richtingen als Kinderzorg en Thuis- en bejaardenzorg. Dat taalvaardigheid zeer belangrijk is binnen deze beroepsprofielen, hoeft immers geen betoog. 3. Taalbeleid op schoolniveau Een taalbeleid is een geïntegreerd project dat uitgedragen moet worden door alle leerkrachten, niet enkel de taalleerkrachten. Er moet bijzondere aandacht geschonken worden aan het Nederlands als instructietaal. Daarom schenken de vakleerkrachten bijzondere aandacht aan leerlinggerichte vaktaal en krijgen leerlingen de nodige feedback op hun taalgebruik. Binnen de praktijkvakken wordt er gewerkt met terminologielijsten / woordenlijsten, waardoor de leerlingen de kans krijgen hun woordenschat op correcte wijze uit te breiden. De vakleerkrachten geven abstracte teksten door aan hun collega s CA Nederlands, zodat die ook weet hebben van de specifieke problemen binnen het vakgebied van de leerlingen. In de eerste graad kunnen de vakleerkrachten hun teksten doorgeven aan de tutoren van het leesproject. De school organiseert ook nascholingen om het taalbeleid breed te laten dragen. Elke vakgroep heeft een visie ontwikkeld waarbij zij aandacht besteden aan de taalproblematiek. Hierbij worden wij ook ondersteund door externe partners, wiens expertise in taalproblematiek buiten kijf staan. Al jaren kunnen wij rekenen op Frank Delaere en Frank Van Rompaey, pedagogische begeleiders die ook lesgeven over deze problematiek aan toekomstige leerkrachten. Recent hadden we nog een vruchtbare samenwerking met onderwijsondersteuners van het OCB. Dit alles toont aan dat ons taalbeleid allesbehalve een statisch gegeven is. De leerlingen in het eerste leerjaar van de eerste graad worden zorgvuldig gescreend door middel van de Diataaltest. Op basis van deze test wordt er een leerlingenprofiel van alle leerlingen opgemaakt in het leerlingvolgsysteem van Smartschool, zodat ook de collega s van de zaakvakken deze gegevens kunnen consulteren. De verschillende aspecten worden hierbij doorgelicht: woordbegrip, leesbegrip, lezersprofiel, niveau technisch lezen, mondelinge taalvaardigheid, schriftelijke taalvaardigheid
4 en zelfwerkzaamheid. De GOK-indicatoren zijn belangrijk bij het opstellen van een leerlingenprofiel. In mei wordt er een controletoets Diataal gehouden, om zo de vooruitgang van de leerlingen te meten. De resultaten zullen ook in het leerlingvolgsysteem op Smartschool verwerkt worden, waardoor zaakleerkrachten weten wat de eventuele pijnpunten van een klas zijn. Via Smartschool kunnen leerkrachten informatie vinden over de visietekst, stappenplannen lezen en woordleer, examens opstellen d.m.v. de kijkwijzer toets je examen, het schrijfportfolio, een taalgericht lesvoorbereidingsformulier, taalgerichte vaklessen e.d. Vaak zijn dit de presentaties van gevolgde nascholingen in het kader van taalbeleid. Zo wordt de opgedane kennis doorgegeven aan het hele lerarenkorps. Ook wordt er naar gestreefd om taakgericht en taalgericht/taalontwikkelend onderwijs aan te bieden. De leraar is een mentor en treedt niet langer als docent op. Zo verhogen leerlingen hun zelfwerkzaamheid en ontwikkelen ze de vaardigheden om taalproblemen zelf op te lossen (contextueel lezen). De OVUR-strategie vormt hierbij een belangrijke leidraad. Ook wordt er op ludieke wijze aan taal gewerkt via de schoolkrant, de projectweek, Binnen de huiswerkklas worden de leerlingen begeleid in het plannen van hun werk. Tijdens de studie-uren is er een leeskar aanwezig. Leerlingen die geen taken hebben kunnen rustig een Nederlandstalig tijdschrift lezen. Deze tijdschriften sluiten aan bij de leefwereld van de leerlingen. We proberen een zo ruim mogelijk aanbod aan te bieden (Joepi, Fancy, Flair, Humo, Story, Knack, ). Door het lezen van tijdschriften wordt hun taal op een leuke manier getraind. Verder is er ook een boeken- en stripkar. Regelmatig worden deze karren aangevuld met nieuwe titels. Op die manier hopen we de drempel bij het lezen te verlagen. 4. Taalbeleid op klasniveau / leerlingenniveau Het is de individuele leerkracht die als eerste leerproblemen opmerkt. Vaak zijn deze problemen talig van aard; een individuele leerkracht kan dan zelf aan remediëring doen. Extra taken, herhalingsoefeningen, bijlessen en individuele feedback zijn hier aan de orde. Ook bij inhoudelijke problemen kunnen leerkrachten specifieke problemen doorspelen aan de taalleerkrachten, die hierop kunnen inpikken tijdens de complementaire uren Nederlands. In het eerste jaar A zijn dit de uren Taalsteun, in de eerste graad B worden deze problemen aangepakt tijdens de uren PAV, waarin het vak Nederlands verweven zit. Problemen op leerlingenniveau worden gesignaleerd tijdens de klassenraden. Hierbij kan de voltallige klassenraad beslissen of de leerlingen extra vakantietaken of toetsen moeten maken. Deze mededeling wordt via speciale formulieren doorgegeven aan de ouders. Leerlingen met een zeer zwak niveau Nederlands worden doorverwezen naar externe organisaties zoals Foyer, die zich met de problematiek bezig houden. Bij oudercontacten kan taal een barrière zijn: door het niet begrijpen van het Nederlands bij de ouders weten ze niet precies welke problemen hun kinderen ondervinden in hun schoolcarrière. Oudere leerlingen inschakelen als tolk kan in sommige gevallen een uitweg bieden. Ouders informatie geven rond NT2-cursussen kan in de toekomst ook een goed initiatief zijn. Nu worden ze al doorverwezen naar Het Huis van het Nederlands. 5. Implementatie van taalbeleid Vanuit de directie is er een sterke wil om het hele team ertoe aan te zetten om dit project ten volle te ondersteunen. Het taalbeleid is geen vrijblijvend gegeven, maar een wijze van werken die noodzakelijk is zowel nu als in de toekomst. In de eerste graad zijn de uren taalsteun al inhoudelijk sterk uitgewerkt. In de tweede en derde graad TSO/BSO is er nu een inhaalbeweging aan de gang met de complementaire uren Nederlands. Het is wel belangrijk dat er een stroom van tekstmateriaal op gang komt naar de taalleerkrachten. Het is een noodzaak dat zaakleerkrachten in hun jaarvorderingsplannen markeren welke teksten in de complementaire uren verwerkt kunnen worden. Op deze manier kunnen de extra uren Nederlands gestructureerd ingevuld worden. Het is immers zinvoller met teksten te werken die aansluiten bij het beroepsprofiel van de leerlingen. Binnen de vakgroepen PAV en Nederlands wordt er bijzondere aandacht besteed aan het taalbeleid van de school. In de 3de graad TSO werken we ook rond academisch Nederlands, om zo de slaagkansen in het hoger onderwijs te verhogen.
5 6. Leermiddelen Met betrekking tot het vak Nederlands is er binnen het TSO geopteerd voor continuïteit qua handboeken, het nieuwe leerwerkboek Netwerk TaalCentraal, voor BSO wordt Nedweb gebruikt in alle graden. Op deze wijze streven wij naar een continuïteit in leermiddelen en leerlijnen. Ook wordt er gestreefd naar variatie in methodes: luisteroefeningen, ICT, woordenboek, naslagwerken, taalspelletjes, geven de mogelijkheid tot afwisseling. Er is ook specifiek lesmateriaal beschikbaar rond het Posterproject, dat in het eerste leerjaar gebruikt wordt. Dit werd ontwikkeld door leerkrachten uit Brusselse scholen, waaronder KTA Jette en Nascholing Brussel - nu Onderwijscentrum Brussel. Het leermiddelencentrum van Onderwijscentrum Brussel bleek in het verleden ook een interessante bron te zijn van informatie en materiaal. Binnen de vakgroepen wordt er ook gewerkt rond het uitwerken van cursusmateriaal. Binnen bepaalde vakken vormen deze cursussen een gestroomlijnd geheel, rekening houdend met leerlijnen, eindtermen en leerplandoelstellingen, al kan er dan de vraag gesteld worden of men hiermee steeds op de specifieke noden van een bepaalde klasgroep inspeelt. 7. Toekomst Naar de toekomst toe, zal ons taalbeleid ongetwijfeld nog aangepast en verfijnd worden. Zo wordt er steeds nagedacht over nieuwe initiatieven om taal te stimuleren. Hierbij spelen natuurlijk de leerdoelen een grote rol: zo kan het zijn dat we ons gaan richten op de doelen van het Europees Referentiekader. Deze bepalen immers de taalvaardigheidniveaus voor alle moderne talen. Dit toepassen op ons taalbeleid, kan op die manier een extra ondersteuning zijn voor moderne talen als Frans en Engels. Want wij hebben, als Brusselse school, een belangrijk doel: leerlingen klaarstomen voor een arbeidsmarkt die om meertalige werkkrachten vraagt. Ondanks de nood aan een doorgedreven taalbeleid om het Nederlands te stimuleren, mag ook niet uit het oog verloren worden dat onze leerlingpopulatie wel andere talen beheerst.
Visietekst taalbeleid KTA Jette
Visietekst taalbeleid KTA Jette Profiel van het KTA Jette Als een Nederlandstalige school in Brussel, worden ook wij geconfronteerd met een veranderende leerlingenpopulatie. Waar er voordien sprake was
Nadere informatieGO! ATHENEUM ANDERLECHT KIEZEN VOOR ALGEMENE VORMING EN ARTISTIEK TALENT
GO! ATHENEUM ANDERLECHT KIEZEN VOOR ALGEMENE VORMING EN ARTISTIEK TALENT 1 Sint- Guidostraat 73 1070 Brussel - tel: 02/ 522 71 12 ka.anderlecht@g-o.be - www.kaa.vgc.be TALENBELEID Schooljaar 2017 / 2018
Nadere informatieVisietekst taalbeleid
Bijlage 1: Visietekst taalbeleid 1 Inleiding De voorbije jaren heeft GO! atheneum Toverfluit zijn aanbod uitgebreid om zich te profileren als een handelsschool. Vanaf 2013-1014, met de komst van de derde
Nadere informatieACTIEPLAN: TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS
ACTIEPLAN: TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS LEERLINGENNIVEAU Doelstelling 1: Het aantal lln met een voldoende taalvaardigheid vermeerderen Tekstbegrip en woordenschat verhogen van alle leerlingen, zowel in taal-
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode In kolom 1 vind je 68 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep mode. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items je reeds
Nadere informatieACTIEPLAN: TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS (GOK 4)
ACTIEPLAN: TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS (GOK 4) (voor meer details zie ook jaarplanningen talenbeleid/ schooljaar) LEERLINGENNIVEAU Doelstelling 1: het aantal leerlingen met een voldoende taalvaardigheid
Nadere informatieHet verhaal van school 1
4 - gelijke onderwijskansen scheppen door (school)taalvaardigheid te bevorderen: het proces op gang zetten Het verhaal van school 1 Een school met een 500-tal leerlingen in ASO, TSO en BSO, heeft vooral
Nadere informatieHeeft de school aandacht voor de taalvaardigheid van haar leerlingen?
Heeft de school aandacht voor de taalvaardigheid van haar leerlingen? 1. Hoe is het taalbeleid van de school? Infodossier van de school I 1.3.1 Nascholing/vakgericht I 1.3.2 Nascholing/algemeen pedagogisch
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieTaalontwikkelend onderwijs in de zaakvakken Een brug te ver?
Taalactiedag Taalbeleid in de Lerarenopleiding 15.05.2009 Taalontwikkelend onderwijs in de zaakvakken Een Het sensibiliseren van universitaire lerarenopleiders in de integratie van taalontwikkelend vakonderwijs
Nadere informatieGerealiseerd met de steun van de Vlaamse Overheid, Departement Inburgering in het kader van Managers van diversiteit. Taalgericht naar werk Inhoud I
taalgericht naar werk Over het belang van geïntegreerd vakonder wijs voor beroepsgerichte opleidingen Publicatie ontwikkeld door Linguapolis, Instituut voor Taal en Communicatie Universiteit Antwerpen
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen In kolom 1 vind je 49 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep MVT (Frans, Engels, Duits). Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding.
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep TO. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek.
Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Techniek. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep muzikale opvoeding. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint-Franciscuscollege Handelsschool te Heusden-Zolder
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep informatica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Nederlands. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan met
Nadere informatieSTERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1
STERKE SCHAKELS Samen werken aan functionele taalvaardigheid Probleemstelling Jongeren in het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) en het beroepssecundair onderwijs (BSO) stromen vaak uit zonder
Nadere informatieDe Tol Herderen: Talenbeleid
De Tol Herderen: Talenbeleid 1. Leerlingenniveau 2013-2014 Wanneer Acties Hoe/materiaal Wie doet mee? Reflectie 1. CITO-toetsen begrijpend lezen - afname half januari 2014 (dit gebeurt in 2 sessies & foutenanalyse)
Nadere informatieKIJKWIJZER DOORLICHTING HUMANE WETENSCHAPPEN
Katholiek Onderwijs Vlaanderen Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs KIJKWIJZER DOORLICHTING HUMANE WETENSCHAPPEN 1. ONDERWIJSAANBOD - LEERPLANREALISATIE + -? OPMERKINGEN Leerplandoelstellingen
Nadere informatieVerleg je grenzen! Waarom kiest ú voor het nieuwe Taalblokken? Taalblokken Nederlands Brochure MBO
Taalblokken Nederlands Brochure MBO Na het doorlopen van de weet ik precies wat ik kan verwachten op het examen Nederlands. Door deze goede voorbereiding zie ik het examen met vertrouwen tegemoet! Toetsing
Nadere informatieBekwaamheidseisen leraar primair onderwijs
Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Uit: Besluit van 16 maart 2017 tot wijziging van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel en het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel BES in verband
Nadere informatieGroot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004
Groot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004 Integratie van AN in secundair onderwijs Tom Verheyen Filip Paelman Overzicht Omzendbrief Tasan Vervolgonderzoek Referentiekader Een
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken In kolom 1 vind je 70 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep economie en handelsvakken. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieWaarom een nieuwe reeks?
Waarom een nieuwe reeks? didactische vernieuwingen van de eindtermen natuurwetenschappen leerplan AV natuurwetenschappen (2010/004) + het keuzegedeelte wetenschappelijk werk (2010/005) Leerplan inhoudelijke
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van KTA Niel
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieID bijdrage: Logo talenwebsite: wel niet
ID bijdrage: 15501 Logo talenwebsite: wel niet Indien je uitgaat van gevoelig maken voor talen en op een positieve manier omgaan met een diversiteit aan talen als invulling van talensensibilisering kan
Nadere informatieSTUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016
STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016 EERSTE GRAAD Eerste leerjaar Algemene vorming (moderne) Klassieke studiën ( of CLIL-) Tweede leerjaar Grieks- Moderne wetenschappen (SEI of CLIL-SEI) ASO TWEEDE
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde)
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde) In kolom 1 vind je 71 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep wiskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieOm de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid
Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit
Nadere informatiePEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten
PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO 1 De resultaten Op 9 mei 2012 werden door de overheid de resultaten meegedeeld van de peilproeven over (een deel van) de eindtermen wiskunde van de tweede graad aso
Nadere informatieInfo-avond Secundair Onderwijs
Info-avond Secundair Onderwijs CLB-Kempen www.clb-kempen.be Naar de grote school Nieuw onderwijssysteem Andere manier van lesgeven Grotere studiebelasting Noodzaak om zich te organiseren verband planningsvaardigheden
Nadere informatieLiNk! Nederlands 2. Evalueren om te leren LINK! NEDERLANDS 2. LiNk! Nederlands
LiNk! Nederlands 2 Evalueren om te leren LiNk! Nederlands 1 Agenda LiNk! Nederlands Krachtlijnen Leerwaaier Structuur Reflecteren en evalueren Waarom? Hoe? In de praktijk Vragen? 3 Krachtlijnen LiNk! Nederlands
Nadere informatieTaalbeleid. De vraag is: wanneer wordt dat dagelijks omgaan met taal een echt 'strategisch' en 'structureel' taalbeleid op school?
1. Visie Hoe kunnen we de taalontwikkeling van onze leerlingen in de verschillende studierichtingen stimuleren? Hoe omgaan met taal in alle vakken? Hoe taalcompetenties opvolgen en evalueren? Het taalbeleidsplan
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het V.T.I. te Deinze
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieTaalbeleidsplan Geel kleuter en lager onderwijs. Deel 1
Taalbeleidsplan Geel kleuter en lager onderwijs. Deel 1 Doel 1: Het aantal kinderen met een voldoende taalvaardigheid (luisteren, spreken, schrijven en begrijpend lezen in functionele contexten) vermeerderen.
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrij Instituut voor Secundair Onderwijs te Gent
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieHoe ver is de lat voor taal opgeschoven? Stand van zaken talenbeleid basis- en secundair onderwijs Bijlage bij persbericht 16/12/2008
Hoe ver is de lat voor taal opgeschoven? Stand van zaken talenbeleid basis- en secundair onderwijs Bijlage bij persbericht 16/12/28 Met de talenbeleidsnota De lat hoog voor talen. Goed voor de sterken,
Nadere informatieDUITS VOOR HET ASO EN TSO
DUITS VOOR HET ASO EN TSO DE REEKS IS VOLLEDIG! Jaar 4 Graad 3 Graad 3 1 uur 2 of 3 uur 1 uur 4 Kapitel 5 Kapitel 5 Kapitel 1 Schnupperkapitel 1 Schnupperkapitel 1 Schnupperkapitel Deutsch im Beruf X-tra:
Nadere informatieDoorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen
Ronde 5 Bert de Vos APS, Utrecht Contact: b.devos@aps.nl Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen 1. Over de drempels met taal Het rapport Over de drempels met taal is al ruim een jaar oud.
Nadere informatieInstrument om de beginsituatie in kaart te brengen op niveau van de leraar eerste graad 3de GOK-cyclus
Vraag: Hoe goed doe ik het in mijn les? op het vlak van: Instrument om de beginsituatie in kaart te brengen op niveau van de leraar eerste graad 3de GOK-cyclus 2008-2011 1 Preventie en remediëring van
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieWat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden:
Werken aan leerlijnen De nieuwe leerplannen zijn nu van kracht in het basisonderwijs, in de eerste en de tweede graad. Dit is een geschikt moment om leerlijnen opnieuw te bekijken of uit te werken. Wat
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatietwee initiatieven Academisch Nederlands
twee initiatieven Academisch Nederlands Boekpresentatie Breda, 28 maart 2012 Inleiding Twee verhalen Cursusontwikkeling Taalgericht vakonderwijs Academisch Nederlands? Link secundair hoger onderwijs? Draaiboek
Nadere informatieDON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt!
DON BOSCO GENK Meer dan je denkt! AANBOD EERSTE GRAAD Dag nieuwe leerling, Dag ouder, In onze Don Boscoschool willen wij een kwaliteitsvolle vorming aanbieden. Vanuit ons opvoedingsproject leggen wij
Nadere informatieBasisschool De Goede Herder. Schakelklas. plan
Basisschool De Goede Herder Schakelklas plan 2008-2009 1. Inleiding Basisschool De Goede Herder participeerde in de periode 2002-2006 in het Helmondse Onderwijs- Kansenbeleid. Met een percentage gewichtenleerlingen
Nadere informatieVerleg je grenzen! Waarom kiest ú voor het nieuwe Taalblokken? Taalblokken Engels Brochure MBO
Brochure MBO Toetsing Figuur 4, toetsing Door de nieuwe aanpak en de goede mix van digitaal lesmateriaal en boeken geeft Taalblokken Engels mij de ruimte om les te geven zoals ik wil. Verleg je grenzen!
Nadere informatieVerleg je grenzen! Compleet vernieuwd! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? Taalblokken Nederlands Brochure MBO
Taalblokken Nederlands Brochure MBO Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? U kunt gemakkelijk differentiëren studenten leren wat nodig is Motiverend en uitdagend lesmateriaal voor
Nadere informatieDe afgelopen jaren zijn er een aantal knelpunten in ons onderwijssysteem gedetecteerd:
Inhoud 1. Onze uitgangspunten 2. De onderwijshervorming 3. 1. Onze uitgangspunten Het Vlaamse onderwijs behoort tot de Europese en wereldtop. We staan ermee op de tweede plaats in Europa en de zevende
Nadere informatieTAALBELEID. Het geheel is meer dan de som van delen.
TAALBELEID Het geheel is meer dan de som van delen. Inhoud 1. Algemeen kader en doelstellingen van het project 2. Het proces: betrokken partners, werkwijze 3. Beschrijving van de "resultaten" en de implementatie
Nadere informatieEen taalbeleid implementeren in de basis- en secundaire school. Taal, taal en nog eens taal!
Een taalbeleid implementeren in de basis- en secundaire school Taal, taal en nog eens taal! 1. Wat is taalbeleid? Situaties Definitie Programma 2. Hoe doen scholen aan taalbeleid? Doelstellingen Didactische
Nadere informatieKoninklijk Atheneum Keerbergen. Leerbegeleiding
Koninklijk Atheneum Keerbergen Leerbegeleiding Inhoudsopgave 1. INLEIDING 3 2. ORGANISATIE VAN DE LEERBEGELEIDING 3 2.1. DE VAKLEERKRACHT 3 2.2. STUDIEBEGELEIDING 4 2.2.1. LEREN LEREN IN HET DERDE JAAR
Nadere informatieSTEDELIJKE HUMANIORA DILSEN
STEDELIJKE HUMANIORA DILSEN SHD Onderwijsnet: OVSG; leerplannen KOV Type school: ASO school met TSO component vanaf de tweede graad; B-stroom Andere nuttige info: 1205 leerlingen; 10 klassen in 1A (7 moderne,
Nadere informatieVisies en praktijken in het gelijkekansenonderwijs. Gelijkgestemd op weg?
Visies en praktijken in het gelijkekansenonderwijs Gelijkgestemd op weg? Gelijkgestemd op weg? Visies en praktijken in het gelijkekansenonderwijs Ik laat mijn leerlingen werken aan echte wagens van klanten,
Nadere informatieVAKGROEP. Schooljaar 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017
VAKGROEP. Schooljaar 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017 SAMENSTELLING VAN DE VAKGROEP KEUZE WERKPUNTEN BESLISSINGEN VAN DE VAKGROEP PLANNING VERGADERINGEN 2014-2015 PLANNING VERGADERINGEN 2015-2016 PLANNING
Nadere informatieIMK Dilsen-Stokkem. Imk Lanklaar Rotem. Eerste graad 1 TW 1 STV 1 B 2 TW 2 STV - BVL
www.instituutmariakoningin.be IMK Dilsen-Stokkem Eerste graad 1 TW 1 STV 1 B 2 TW 2 STV - BVL Imk Lanklaar Rotem vzw KSO Zusters van de Voorzienigheid Rijksweg 168 3650 Dilsen-Stokkem Eerste graad Techniek-wetenschappen,
Nadere informatieIndividueel begeleiden van NT2-studenten Presentatie Nederlands Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 24 april Om te beginnen..
Individueel begeleiden van NT2-studenten Presentatie Nederlands Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 24 april 2015 Om te beginnen.. De doelen van ons Platform a. Ontwikkelen van een gemeen- schappelijke
Nadere informatieTaal SMART DE SCHOOLLOOPBAAN VAN HET ANDERSTALIGE KIND. Groep 1 Aanvang. Groep 2 Begin. Groep 2 Eind. Groep 3 Begin. Groep 3 Eind.
Taal SMART DE SCHOOLLOOPBAAN VAN HET ANDERSTALIGE KIND S M A R T Groep 1 Aanvang Groep 2 Begin Groep 2 Eind Groep 3 Begin Groep 3 Eind Groep 4, 5 en 6 Groep 7 en 8 Groep 8 Nieuwkomers S M A R T GEBRUIKSAANWIJZING
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten Frans (2004) Visie en accenten leerplan Frans BaO 1 De eerste stappen zetten - Basiswoordenschat
Nadere informatieVITAAL Plus 1 e graad
VITAAL Plus 1 e graad Krachtlijnen VITAAL Plus 1 e graad 1 Bouwstenen VITAAL Plus 1 e graad DIFFERENTIATIE TAALTAKEN AUTHENTIEKE COMMUNICATIEVE SITUATIES SCHOOLTAALWOORDEN VAARDIGHEDEN REMEDIËRING INTERCULTURALITEIT
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieHoofdstuk 18 - Tips om voorleessoftware in te zetten in de klas
Hoofdstuk 18 - Tips om voorleessoftware in te zetten in de klas 18.1. Voorleessoftware compenserend inzetten voor leerlingen met een ernstige beperking 235 18.2. Voorleessoftware leerondersteunend inzetten
Nadere informatieTaalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET LEREN LEREN EN GOK Voet@2010 leren leren en thema s gelijke onderwijskansen Socio-emotionele ontwikkeling (1ste graad)
Nadere informatieVan taalbeleid naar talenbeleid
Van taalbeleid naar talenbeleid Binnen het Onze-Lieve-Vrouwcollege werkten we aan een gemeenschappelijke visie (zie portaalsite, rubriek info). Elke campus stelt een actieplan op in functie van de eigen
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure ADMINISTRATIE & RETAIL (3de graad BSO) Leerlingprofiel Je bent 16-17 jaar. Je kiest voor een studierichting in de derde graad. Je wil meer te weten komen over het
Nadere informatieVan taalbeleid naar talenbeleid
Van taalbeleid naar talenbeleid Onze school probeert al verschillende jaren een taal- en taalvakkenbeleid uit te bouwen. We hebben daarbij vooral aandacht voor de schoolse taalvaardigheid van onze leerlingen
Nadere informatieORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 5 kernteams
ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN 5 kernteams 1. Evalueren van leerlingen 2.Vakgroepwerking 3. Actief leren 5. Taalbeleid en GOK Kernteams 4. Digitale didactiek 1. EVALUATIE EEN GENUANCEERD VERHAAL
Nadere informatieVerleg je grenzen! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? Taalblokken Engels Brochure MBO
Taalblokken Engels Brochure MBO Verleg je grenzen! Met de gedegen examentrainingen weten mijn studenten exact wat ze kunnen verwachten op het COE. En ik ook! Bibliotheek Nieuwe digitale leeromgeving Starten
Nadere informatieMEDEDELING. Moderne vreemde talen in de B-stroom en in het bso. 1 Algemeen
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel MEDEDELING referentienr. : M-VVKSO-2010-021 datum : 2010-03-26 gewijzigd : 2014-02-06 contact : Dienst Leren en onderwijzen,
Nadere informatieAtheneum Boom en ICT. Inleiding
Inleiding Vermits computers niet meer weg te denken zijn uit onze maatschappij, doet onze school dan ook haar uiterste best om onze leerlingen vaardigheden en attitudes bij te brengen op het gebied van
Nadere informatiePeiling wiskunde secundair onderwijs 1 ste graad A-stroom. Duiding van de resultaten. Johan Deprez Brussel, 12/06/19
Peiling wiskunde secundair onderwijs 1 ste graad A-stroom Duiding van de resultaten Johan Deprez Brussel, 12/06/19 Wie ben ik? wiskundige docent wiskunde in het hoger onderwijs serviceonderwijs wiskunde
Nadere informatieZorgwerking Scholengroep Onze-Lieve-Vrouw
Zorgwerking Scholengroep Onze-Lieve-Vrouw Campus Tuinbouw Campus Sint-Aloysius Voorwoord In onze school staat het opvoeden van kinderen tot gelukkige, zelfbewuste en mondige jonge mensen centraal. We streven
Nadere informatieLEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d
LEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d 1 Leerplannen Eerste graad A-stroom (D/2009/7841/003) In voege sinds 1 september 2009 Tweede graad KSO/TSO (D/2002/0279/048) In voege sinds 1 september 2002
Nadere informatieTAALBELEIDSPLAN OPLEIDING POLYVALENT VERZORGENDE
TAALBELEIDSPLAN OPLEIDING POLYVALENT VERZORGENDE Voor de periode van 2011 tot 2014 1. Voorstelling van de opleiding begeleider in de kinderopvang en polyvalent verzorgende Het CVO biedt volwassenen met
Nadere informatieNieuwsbrief. Interactieve werkvormen in de klaspraktijk. Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk
Interactieve werkvormen in de klaspraktijk Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk Lia Blaton, medewerker Onderzoek naar onderwijspraktijk In het kader van de opdracht van het Steunpunt Gelijke Onderwijskansen
Nadere informatieChecklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid
Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid In te vullen door: school (leerkracht/ib er) in overleg met ouders, eventueel met iemand die als tolk kan fungeren. Als er bij kinderen voor wie Nederlands
Nadere informatieLeerjaar 1 en 2 vmbo-b/k. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2
Leerjaar 1 en 2 vmbo-b/k Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 95 % van de leerlingen beheerst AVI-plus 95% beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot woorden en zinnen leerlingen
Nadere informatieTaaldoelen in alle vakken: van taalontwikkelend vakonderwijs naar competentiegericht onderwijs
Ronde 7 Jan Lecocq & Nadja Gilissen GO!Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Contact: Jan.lecocq@g-o.be Nadja.gilissen@g-o.be Taaldoelen in alle vakken: van taalontwikkelend vakonderwijs naar competentiegericht
Nadere informatieLeerjaar 1 en 2 vmbo-g/t. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2
Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 Alle leerlingen beheersen AVI-plus Leerlingen lezen vlot woorden, zinnen en teksten vanaf niveau 1F Leerlingen richten zich op
Nadere informatieTaalontwikkelend Lesgeven
Taalontwikkelend Lesgeven Een didactische methode voor álle docenten Conferentie Thema Leren van elkaar 15 maart 2018 Ria Chin-Kon-Sung Matti Gortemaker (Hogeschool Rotterdam) Kennismaken Inclusief onderwijs
Nadere informatieBrochure 1e graad A. Info en inschrijvingen 1e jaar vrijdag 10 maart u. Opendeurdagen alle jaren vrijdag 21 april u.
Info en inschrijvingen 1e jaar vrijdag 10 maart 2017 17 21 u. Opendeurdagen alle jaren vrijdag 21 april 2017 17 21 u. Sint-Norbertusinstituut Duffel LEREN EN LEVEN Brochure 1e graad A Sint-Norbertusinstituut
Nadere informatieToegepaste Taalkunde Academisch Nederlands
Academisch Nederlands Toegepaste Taalkunde (TTK) Dr. Uus (Eugenia) Knops Probleem Toenemende kloof mbt taalvaardigheid (vooral schrijfvaardigheid) Nederlands tussen instroom - uitstroom / markteisen Gebrek
Nadere informatieOpleiding. Meertalig secretariaat. Code + officiële benaming van de module. A3 Frans 1. Academiejaar 2015-2016. Semester. 1 en 2.
Opleiding Meertalig secretariaat Code + officiële benaming van de module A3 Frans 1 Academiejaar 2015-2016 Semester 1 en 2 Studieomvang 9 studiepunten Totale studietijd 180 Aantal lestijden 120 Aandeel
Nadere informatieZorgbeleid Campus T.I. Sparrendal
Zorgbeleid Campus T.I. Sparrendal Elke leraar leerlingbegeleider! VISIETEKST ZORGBELEID 1. Inleiding Als katholieke school wil het Technisch Instituut Sparrendal jongeren vormen tot weerbare en kritische
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieOnderwijscentrum Gent Toelichting OKAN-trajecten
LOP Werkgroep Toeleiding Anderstalige Nieuwkomers vrijdag 12 mei 2017 Onderwijscentrum Gent Toelichting OKAN-trajecten Steven Delarue steven.delarue@stad.gent Onderwijscentrum Gent ondersteunt en verbindt
Nadere informatieAchtergrond:uitgangspunt 11/20/2012. ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs
1 ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs Prof. dr. T. Schellens Leen Casier Veerle Lagaert Prof. dr. B. De Wever Prof. dr. M. Valcke 2 ENW-project Professionaliseringspakket
Nadere informatieInleiding. Visie Beleid. Omgeving. Resultaat. Personeel. Beleid. Onderwijs. Leerlingen. Begeleiding. Communicatie. Cultuur.
Inleiding Deze quickscan helpt u inzicht te krijgen in de taalsituatie op uw school. Met de scan licht u uw school door op vier categorieën en elf wezenlijke aspecten van het taalbeleid en de taalsituatie
Nadere informatieALVAST HEEL ERG BEDANKT VOOR UW MEDEWERKING!
OVER HET ONDERZOEK Beste leraar, Dit onderzoek gaat in op de die u bij de leerlingen ontwikkelt tijdens de geschiedenisles, en het beslissingsproces dat daaraan voorafgaat. Met die informatie kan toekomstig
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint- Andreasinstituut te Brugge
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van BuSO Provinciaal Instituut Heynsdaele te Ronse
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieKIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS
KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS Inleiding Uitgeverijen brengen heel wat publicaties op de markt die nuttig kunnen zijn voor leraren PAV en hun leerlingen. Daarnaast verkiezen veel leraren om volledig of gedeeltelijk
Nadere informatieDIPLON: GLO Taal. Nathalie Peeters (PHL) Veerle Schuyten (KHLim) UHASSELT - 18/05/11
DIPLON: GLO Taal Nathalie Brabants (Xios) Nathalie Peeters (PHL) Veerle Schuyten (KHLim) UHASSELT - 18/05/11 Inhoud 1. Projectomschrijving 2. Actielijnen: toelichting en voorbeelden 1. Taalreferentiekader
Nadere informatieKIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019
KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 goed kiezen is als een puzzel maken zorg ervoor dat je alle goede puzzelstukjes verzamelt Kiezen voor het secundair onderwijs
Nadere informatieKoninklijk Atheneum Keerbergen Loopbaanbegeleiding
Koninklijk Atheneum Keerbergen Loopbaanbegeleiding 1 Inhoudsopgave 1. SCHOOLVISIE 3 2. LEERLIJN SOHO TWEEDE GRAAD 3 3. LEERLIJN SOHO DERDE GRAAD 5 4. BEGELEIDING GEDURENDE HET SCHOOLJAAR 8 4.1. OVERSTAP
Nadere informatieDiana van Dijk Bas Groot NHTV, internationale hogeschool voor Toerisme en Verkeer, Academie Stedebouw, Logistiek en Mobiliteit, Breda.
2de GoLeWe-projectconferentie Maastricht, 11 mei 2010 Diana van Dijk Bas Groot NHTV, internationale hogeschool voor Toerisme en Verkeer, Academie Stedebouw, Logistiek en Mobiliteit, Breda 11 mei 2010 Tussentijdse
Nadere informatie