KIJKWIJZER DOORLICHTING HUMANE WETENSCHAPPEN

Transcriptie

1 Katholiek Onderwijs Vlaanderen Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs KIJKWIJZER DOORLICHTING HUMANE WETENSCHAPPEN 1. ONDERWIJSAANBOD - LEERPLANREALISATIE + -? OPMERKINGEN Leerplandoelstellingen Is er sprake van een kwaliteitsvolle leerplanrealisatie van de specifieke eindtermen? de overkoepelende doelen? de leerplandoelstellingen? Is er een duidelijke en leerplangerichte visie vertaald in: cursusmateriaal? evaluatie van de leerlingen? plannings- en registratiedocumenten? Is er sprake van een volledige leerplanrealisatie? Wordt het leerplan evenwichtig gerealiseerd? Competenties - vaardigheden Krijgen lln kansen om vaardigheden te exploreren en in te oefenen, zoals: sociale vaardigheden? communicatieve vaardigheden? kritische zin? onderbouwen en formuleren van standpunten. Werken lln aan competenties door middel van hedendaagse individuele, culturele, interculturele en maatschappelijke vraagstukken, casussen en persoonlijk werk? Krijgen lln de kans begrippen- en denkkaders te verwerven, kritisch te bevragen en toe te passen op (actuele) vraagstukken en casussen te integreren?

2 Lestijdoverschrijdende activiteiten Sluiten de leerstofinhouden aan bij de leefwereld van de lln? Worden de leerstofonderdelen in een contextrijke omgeving behandeld? Zijn er uitstappen? Worden er sprekers gevraagd? Andere lestijdoverschrijdende activiteiten? Projecten, stages,... Onderzoeksvaardigheden Worden deze voldoende ingeoefend? Worden deze in elk leerjaar ingeoefend? Worden in de tweede graad de verschillende deelcompetenties (apart) getraind? Is er in het laatste jaar een vakoverschrijdend eindwerk/project waarin alle deelcompetenties worden toegepast? Hoe wordt de onderzoekscompetentie ingevuld? Zijn de opdrachten doordacht gekozen? Is er sprake van een gevarieerde invulling? Zijn de opdrachten op het niveau van de leerlingen, rekening houdend met mogelijkheden en beperkingen van leerlingen? Zijn ze tegelijkertijd toch voldoende uitdagend? Komen de volgende fasen in het onderzoeksproces allemaal aan bod? stellen van een goede, heldere onderzoeksvraag onderscheid tussen het afbakenen van een onderwerp en het formuleren van een onderzoeksvraag verschillende onderzoeksmethoden uitvoeren, verwerken en voorstellen van een onderzoeksopdracht het vergelijken van de onderzoeksresultaten met de onderzoeksvraag en confronteren met andere standpunten Worden alle elementen van het onderzoeksproces (oriënteren, voorbereiden, uitvoeren, evalueren, rapporteren, confronteren) geëvalueerd? Worden metacognitieve vaardigheden goed ingeoefend? Is de onderzoekscompetentie theoretisch onderbouwd? Worden de opdrachten functioneel ondersteund met specifiek uitgewerkt materiaal?

3 2. EVALUATIEPRAKTIJK + -? OPMERKINGEN Evenwicht en volledigheid Is de evaluatie afgestemd op en evenwichtig gespreid over alle leerplandoelen? (Is de evaluatie representatief?) Is er sprake van gelijkgerichtheid? Peilen de toetsen en examenvragen voldoende naar kennis, inzicht en vaardigheden? Is er een evenwichtige verdeling tussen taken en toetsen? Zijn er voldoende evaluatiegegevens? Is de evaluatie valide (er wordt getoetst zoals er wordt onderwezen)? Wordt ICT bij de evaluatie gebruikt? Beheersingsniveau Is er sprake van een brede evaluatie? Wordt er met andere woorden meer geëvalueerd dan reproductie en niet alleen aandacht besteed aan productevaluatie en dus ook procesevaluatie? Bestaan er mogelijkheden tot zelfevaluatie? Bestaan er mogelijkheden tot groepsevaluatie? Haalt de meerderheid van de leerlingen een voldoende voor de richtingsvakken? Is het niveau van bevragen afgestemd op de leerlingenprofielen en gericht op de slaagkansen voor de gemiddelde leerling? Hoe zijn de slaagpercentages in het hoger onderwijs? Feedback Is er een systematische bespreking (klassikaal en/of individueel mondeling en/of schriftelijk) van oefen- en evaluatiemomenten? Zijn de commentaren doelgericht? Worden er remediëringsvoorstellen aangeboden?

4 Transparantie Zijn er transparante evaluatiecriteria? Wordt de puntenverdeling systematisch gecommuniceerd? Is er sprake van voldoende objectiviteit? Zijn er met andere woorden verbetersleutels voorhanden? Vorm Zijn de examens en toetsen verzorgd en gevarieerd opgesteld? Zijn toets- en examenvragen eenduidig en precies geformuleerd? 3. UITRUSTING + -? OPMERKINGEN Minimale materiële vereisten Is er vaste apparatuur voor projectie van audiovisuele bronnen en multimedia aanwezig in het lokaal? Zijn er naslagwerken (aantal referentiewerken, vaktijdschriften rond de specifieke vakgebieden) voor de leerlingen voorhanden? Is het (vak)lokaal een voldoende leerkrachtig lokaal? Zijn er posters, wandkaarten, foto s of knipsels? Is er voldoende ruimte? Wordt in het uurrooster ruimte voorzien voor blokuren? Is er een elektronische leeromgeving? Inzet uitrusting Wat is de frequentie van inzet van ICT? Worden de computerklassen voldoende gebruikt voor ICT-integratie? Wordt ICT niet louter illustratief gebruikt? Wordt ICT ingezet voor onderzoekend leren? Leermiddelen Beantwoorden de leermiddelen aan de leerplanvereisten? Zijn de leermiddelen didactisch verzorgd en goed gestructureerd?

5 4. LEERBEGELEIDING + -? OPMERKINGEN Remediëring Is de klassfeer leerlingvriendelijk en motiverend? Is de relatie tussen leerkrachten en leerlingen open en constructief? Is er sprake van een preventieve leerbegeleiding? Zijn er duidelijke werkafspraken? Zijn leerlingen voldoende op de hoogte van wat ze moeten kennen en kunnen? Wordt er gewerkt met syntheseschema s en begrippenlijsten? Worden er studietips gegeven? Worden toetsen en examens voorbereid? Is er sprake van (individuele) leerbegeleiding van leerlingen? Is er mogelijkheid tot (curatieve) remediëring? Wordt de remediëring opgevolgd? Krijgen lln en ouders feedback? Gaan de oefen- en evaluatiemomenten gepaard met mondelinge feedback en bijsturing? Beschikt de school over voldoende professionaliteit met betrekking tot de aanpak van leerproblemen? Is er aandacht voor taalzwakke leerlingen? Is er speciale aandacht voor leerlingen die extra zorg nodig hebben? Is er aandacht van zij-instromers? Werkvormen Is er voldoende afwisseling in werkvormen? Worden lln voldoende uitgedaagd om samenwerkend en activerend met de leerinhouden aan de slag te gaan? Wordt er voldoende gebruik gemaakt van activerende en interactieve oefeningen? Zijn de opdrachten boeiend? Zijn de opdrachten doordacht? Wordt er naast individueel ook in groep gewerkt? Wordt ICT voldoende geïntegreerd?

6 Studieresultaten Worden leerlingen goed opgevolgd en in hun studiekeuze begeleid? Zijn de leerlingenresultaten globaal van een behoorlijk niveau? Wat is het vervolgtraject van de leerlingen? de participatiegraad aan het universitair onderwijs? de participatiegraad aan professionele bachelors? Slaagpercentages? Wordt er via contacten met oud-leerlingen informatie verzameld en waar mogelijk bijsturingen in het aanbod uitgevoerd? 5. DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING + -? OPMERKINGEN Vakgroepwerking Is er voldoende overleg tussen de verschillende graden/leerjaren? Worden er eenduidige afspraken gemaakt? Worden pedagogisch-didactische thema s diepgaand behandeld? Is er voldoende verticale en horizontale samenhang? Is er sprake van vakoverschrijdende samenwerking? Inhoudelijke aspecten Wordt er in de vakgroep aandacht besteed aan interne kwaliteitszorg met betrekking tot leerplangerichtheid? verticale samenhang? de evaluatiepraktijk? Heeft de vakgroep leerlijnen opgesteld voor: de onderzoekscompetentie? evaluatie?...

7 Zijn de leerlijnen aangestuurd door een duidelijke visie, zowel op het niveau van de vakgroep als op het niveau van het schoolbeleid? graadoverschrijdend? afgestemd op de curricula? Is er dus in de leerlijn een samenhang tussen CW en GW? Professionalisering Nemen leraren regelmatig deel aan vakinhoudelijke en algemeen pedagogische nascholingen? Worden de inzichten en inhouden uit deze nascholingen (zinvol) gedeeld? Wordt de pedagogische begeleiding geraadpleegd? Opmerking + betekent: daar zijn we tevreden over - wil zeggen: dit loopt niet goed? geeft aan dat er nog vragen zijn