Project Ad-Power: Van reclamewijsheid naar weerbaarheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Project Ad-Power: Van reclamewijsheid naar weerbaarheid"

Transcriptie

1 2012 Prject Ad-Pwer: Van reclamewijsheid naar weerbaarheid Fnds Mediawijzer.net 2011 Esther Rzendaal Universiteit van Amsterdam

2 Inhud Achtergrnd prject Ad-Pwer 2 Onderzek 1 4 Onderzek 2 8 De interventie 12 1

3 Achtergrnd prject Ad-Pwer Binnen Mediawijzer.net is er een tenemende aandacht vr het vergrten van mediawijsheid d.m.v. media-educatieprgramma s. Een specifiek thema in deze prgramma s is reclamewijsheid (kennis ver reclame, bijvrbeeld begrip van het cmmerciële del van reclame). Hewel educatieprgramma s succesvl zijn in het vergrten van de reclamewijsheid van kinderen, zrgen deze prgramma s er niet per definitie vr dat kinderen beter in staat zijn m weerstand te bieden aan reclame. Wetenschappelijk nderzek wijst uit dat kinderen die wél ver de ndige reclamewijsheid beschikken, deze wijsheid niet gebruiken p het mment dat ze met reclame in aanraking kmen. 1 In andere wrden, wijsheid leidt niet autmatisch tt weerbaarheid. Dit nderzek laat echter k zien dat reclamewijsheid wel succesvl kan zijn in het verminderen van de geveligheid van kinderen vr reclame als zij aangesprd wrden m die wijsheid te gebruiken. Het is daarm van grt belang dat de bestaande reclame-educatieprgramma s, die zeer succesvl zijn in het vergrten van de reclamewijsheid van kinderen, uitgebreid wrden met interventies die kinderen stimuleren hun wijsheid te activeren en als kritisch afweermechanisme te gebruiken. Del en pzet Het del van prject Ad-Pwer is nderzeken wat vr srt interventie succesvl kan zijn in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Op basis van recente wetenschappelijke inzichten (nder andere het prefschrift waarp de hfdaanvrager recentelijk geprmveerd is 1 ) wrden verschillende typen interventies ntwikkeld en getest p effectiviteit. Een interventie is effectief in het vergrten van de reclameweerbaarheid als kinderen: (1) meer kritische gedachten hebben ver de reclame en geadverteerde prducten, (2) de reclame en geadverteerde prducten minder leuk vinden, en (3) de geadverteerde prducten minder graag willen hebben. De meest succesvlle interventie is verder uitgewerkt tt een reclameweerbaarheidsinterventie die direct inzetbaar is in de praktijk. Er zijn in ttaal twee verschillende interventies getest: 1. Een nline interventie (kan in de klas gebruikt wrden, maar is k thuis tegankelijk) waarin kinderen niet alleen uitgelegd krijgen dat ze misleid kunnen wrden dr reclame, maar waarin ze dat k persnlijk ervaren. Onderzek nder vlwassenen heeft namelijk laten zien dat mensen vaak het gevel hebben dat ze niet vatbaar zijn vr misleidende reclame en zich daarm niet weren tegen de invled ervan. 2 Dit nderzek liet k zien dat een interventie die mensen persnlijk laat ervaren dat ze wel degelijk misleid kunnen wrden dr reclame ervr zrgt dat zij veel kritischer naar reclame gaan kijken en daardr minder gevelig zijn vr de effecten ervan. 2. Een reclame-waarschuwing p TV waarin kinderen van een aantrekkelijke spkespersn (bijv. een bekend persn van tv) infrmatie krijgen ver reclame. Deze waarschuwing wrdt aangevuld met een pp-up die tijdens iedere cmmercial in beeld verschijnt en kinderen er aan herinnert m p te blijven letten. Uit nderzek blijkt namelijk dat kinderen die gestimuleerd wrden m na te denken terwijl ze naar een reclame kijken, veel kritischer zijn ver wat ze zien en hren in de reclame en daardr k minder gevelig zijn vr de effecten ervan. 3 1 Rzendaal, E. (2011). Advertising literacy and children s susceptibility t advertising. Universiteit van Amsterdam: Niet-gepubliceerd prefschrift. 2 Sagarin, B. J., Cialdini, R. B., Rice, W. E., & Serna, S. B. (2002). Dispelling the illusin f invulnerability: The mtivatins and mechanisms f resistance t persuasin. Jurnal f Persnality and Scial Psychlgy, 83, Rzendaal, E., Buijzen, M., & Valkenburg, P.M. (2012). Think-alud methd superir t thught-listing in increasing children's advertising defenses. Human Cmmunicatin Research, 38,

4 In deze interventies wrdt dus niet alleen de reclamewijsheid van kinderen vergrt (dr hen iets uit te leggen f infrmatie te geven), maar wrdt k de reclameweerbaarheid gestimuleerd (interventie 1: dr ze persnlijk te laten ervaren dat ze misleid kunnen wrden; interventie 2: dr ze er aan te herinneren m p te blijven letten terwijl ze naar een reclame kijken) Delgrep Het prject fcust p 8-12-jarigen (bvenbuw basisnderwijs). De resultaten van het prject zijn relevant vr iedereen die zich in wil zetten vr de reclameweerbaarheid van kinderen. Dit zijn bijvrbeeld leerkrachten, ntwikkelaars lesmethden, nderzekers f mediabedrijven en adverteerders. Prjectuitverders Het prject is uitgeverd dr dr. Esther Rzendaal (Universiteit van Amsterdam) in samenwerking met Liesbeth Hp (Stichting Media Rakkers). Het prject is mede mgelijk gemaakt dr prf. dr. Mniek Buijzen (adviseur), dr. Eva van Reijmersdal (adviseur), Laura Buijs (nderzeksassistent) en Mieke Berkhut (nderzeksassistent), ten tijde van het prject allen verbnden aan de Universiteit van Amsterdam. 3

5 Onderzek 1 Infrmatie ver het nderzek Del Het del van dit nderzek was te nderzeken f een reclame-interventie in de vrm van een nline reclame-educatieprgramma waarin kinderen niet alleen uitgelegd krijgen dat ze misleid kunnen wrden dr reclame maar dat k persnlijk ervaren, effectief kan zijn in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Ratinale Wie? Waar? He? Onderzek nder vlwassenen heeft laten zien dat mensen vaak het gevel hebben dat ze niet vatbaar zijn vr misleidende reclame en zich daarm niet weren tegen de invled ervan. 2 Dit nderzek liet k zien dat een interventie die mensen persnlijk laat ervaren dat ze wel degelijk misleid kunnen wrden dr reclame ervr kan zrgen dat mensen meer gemtiveerd raken m kritisch naar reclame te kijken en daardr minder gevelig zijn vr de effecten ervan. Mensen hebben namelijk de neiging zich te weren tegen infrmatie waarvan zij denken dat die bedeld is m hen p een neerlijke manier te beïnvleden. 79 kinderen tussen de 10 en 13 jaar ud (gemiddelde leeftijd: X jaar; 49% jngens, 51% meisjes) Basisschl in Utrecht en Gelderland, Nederland Vr het del van dit nderzek ntwikkelden we een nline reclame-interventie bestaande uit twee delen: een educatieve reclameles en een zelfervaringsefening. Deel 1: educatieve reclameles Het eerste deel van de interventie bestnd uit een krte educatieve les ver het gebruik van experts in reclame. Experts wrden regelmatig als marketingtactiek gebruikt m een reclame en het geadverteerde prduct gelfwaardiger te maken. Het del van de les was m kinderen ervan bewust te maken dat reclames sms misleidend zijn mdat er niet legitieme experts, ftewel nep-experts, gebruikt wrden m het prduct aan te prijzen (een acteur die det alsf hij f zij een expert is), maar dat er k reclames zijn die echte experts gebruiken (iemand met specifieke kennis ver een bepaald prduct) en daarm niet f minder misleidend zijn. 4 Kinderen hebben deze kennis ndig m een reclame kritisch te kunnen berdelen. In de les werd aan de kinderen uitgelegd dat ze echte van nep-experts kunnen nderscheiden aan de hand van twee simpele regels. Regel 1: Een expert met een échte expert zijn en niet iemand die net det alsf hij een expert is (hun naam en berep met genemd wrden). Regel 2: Een expert met heel veel afweten van het prduct dat hij/zij prbeert te verkpen. Om de kinderen te laten efenen met deze regels, kregen ze twee vrbeelden te zien; één waarin een echte expert te zien was en één waarin een nep-expert gebruikt werd m het prduct aan te prijzen. 4 We erkennen dat het hebben van relevante expertise niet de enige factr is die bepalend is vr de al dan niet misleidende aard van reclame. Z zu een echte expert die een bepaald vrdeel van een prduct benadrukt alleen mdat hij f zij daarvr betaald wrdt k als misleidend gezien kunnen wrden. Het del van dit nderzek was echter m het nderzek van Sagarin en cllega s (2004, zie vetnt 2) te repliceren met kinderen en daarm hebben we ervr gekzen m ns te richten p het aanwezig dan wel afwezig zijn van relevante expertise. 4

6 Afbeelding 1. Vrbeeld van reclame met een echte (legitieme) expert Telichting: Dit is een still van een tv-cmmercial vr Max Factr, een csmeticamerk. Vlgens de twee regels is deze reclame niet misleidend, mdat er een échte expert in te zien is. De reclame laat een vruw zien genaamd Marie-Sphie Steenaert. Zij is een bekende visagist en werkt.a. vr Max Factr. Zwel haar naam en berep zijn nder in het scherm te zien. In de reclame verteld ze ver haar werk en de vrdelen van Max Factr-prducten. Omdat ze visagiste is, kan ze gezien wrden als een echte (legitieme) expert p het gebied van make-up prducten. Afbeelding 2. Vrbeeld van reclame met een nep (niet legitieme) expert Telichting: Dit is een still van een tv-cmmercial vr Oral-B, een mndverzrgingsmerk. Vlgens de twee regels is deze reclame misleidend, mdat er een nepexpert te zien is. De man in de reclame lijkt p een tandarts en verteld ver de vrdelen van Oral-B tandpasta. Er is echter geen enkel bewijs aanwezig dat de man een echte tandarts is (zijn naam en berep wrden niet vermeld) en daarm kan hij gezien wrden als een nep (niet-legitieme) expert. 5

7 Resultaten Deel 2: zelfervaringsefening Het tweede deel van de interventie bestnd uit een zelfervaringsefening. Deze efening had als del m kinderen te mtiveren hun kennis ver het gebruik van experts als marketingtechniek te activeren en te gebruiken m reclames kritisch te berdelen dr hen zelf te laten ervaren dat ze vr de gek gehuden (misleid) kunnen wrden dr reclames waarin nep-experts gebruikt wrden. In de zelfervaringsefening kregen de kinderen een reclame te zien waarin een nepexpert het geadverteerde prduct aanprijst. Vervlgens mesten ze antwrd geven p de vraag f de expert in de reclame een échte expert f een nep-expert was. Het antwrd dat ze gaven bleef zichtbaar in het scherm m kinderen te cnfrnteren met hun eigen antwrd. Vervlgens kregen ze de vlgende tekst te zien: Kijk ng eens ged naar je antwrd. Is het je pgevallen dat de expert in de reclame een nepexpert is? Als je dacht dat deze expert een échte expert is dan ben je vr de gek gehuden! Het nderzek Om de effectiviteit van de reclame-interventie te testen werden de deelnemende kinderen ad randm tegewezen aan vier verschillende grepen. Grep 1: alleen educatieve les (deel 1) Grep 2: alleen zelfervaringsefening (deel 2) Grep 3: cmbinatie educatieve les en zelfervaringsefening (deel 1 + deel 2) Grep 4: geen interventie (cntrlegrep) Na deelname aan de interventie werden de kinderen gevraagd m een nline vragenlijst in te vullen waarin ze verschillende reclames te zien kregen en gevraagd werden naar hun huding ten pzichte van de reclames en de geadverteerde prducten. Vrbeelden van vragen zijn: Vind je deze reclame eerlijk?, Vind je deze reclame leuk?, en Vind je [merknaam] leuk? Het effect van de educatieve les (deel 1): Kinderen die deelnamen aan de educatieve les vnden reclames waarin nep-experts te zien waren neerlijker en minder leuk dan de kinderen die geen reclameles kregen (cntrlegrep). Beide grepen verschilden niet in hun huding ten pzichte van de geadverteerde merken. Dit suggereert dat de negatievere huding ten pzichte van de reclame niet autmatisch wrdt vergeheveld p het geadverteerde merk. Vr reclames waarin échte experts te zien waren, werden geen verschillen gevnden. Kinderen die deelnamen aan de educatieve les vnden die reclames net z eerlijk en leuk als kinderen die geen reclameles kregen (cntrlegrep). Ok verschilden beide grepen niet in hun huding ten pzichte van de geadverteerde merken. Deze resultaten laten zien dat een les ver het misleidende gebruik van experts in reclame kinderen niet weerbaar maakt tegen alle reclames. Het zrgt er wel vr dat ze beter nderscheid kunnen maken tussen misleidende en niet-misleidende reclame en met een meer kritische blik naar misleidende reclames gaan kijken. Het effect van de zelfervaringsefening (deel 2): Kinderen die deelnamen aan de zelfervaringsefening vnden reclames waarin nepexperts te zien waren net z eerlijk en net z leuk als kinderen die deze efening niet 6

8 kregen. Ok verschilden beide grepen niet in hun huding ten pzichte van de geadverteerde merken. Vr reclames waarin échte experts werden gebruikt werden wél verschillen gevnden. Kinderen die deelnamen aan de zelfervaringsefening vnden die reclames en de geadverteerde merken minder leuk dan kinderen die de efening niet gekregen. Deze resultaten laten zien dat een efening waarin kinderen zelf ervaren dat ze misleid kunnen wrden dr reclame hen niet weerbaarder maakt ten pzichte van misleidende reclame. In plaats daarvan zrgt het ervr dat ze meer weerstand bieden tegen reclames waarin échte experts gebruikt wrden. Het effect van de educatieve les in cmbinatie met de zelfervaringsefening (deel 1 + 2) Er werden geen verschillen gevnden tussen kinderen die deelnamen aan de educatieve les in cmbinatie met de zelfervaringsefening en kinderen die alleen de educatieve les kregen (deel 1), kinderen die alleen de zelfervaringsefening kregen (deel 2), en kinderen die helemaal geen interventie kregen (cntrlegrep). Kinderen die de deelnamen aan zwel de educatieve les en de zelfervaringsefening vnden reclames waarin nep-experts te zien waren net z eerlijk en leuk als alle andere kinderen. Ok verschilden de kinderen niet in hun huding ten pzichte van de geadverteerde merken. Vr reclames waarin échte experts te zien waren, werden k geen verschillen gevnden. Deze resultaten laten zien dat een educatieve les ver reclame gevlgd dr een efening waarin kinderen zelf ervaren dat ze misleid kunnen wrden dr reclame hen niet weerbaarder maakt ten pzichte van misleidende reclame. Het is zelfs z dat het psitieve effect van een educatieve les p de reclameweerbaarheid van kinderen (zie eerste resultaten) teniet gedaan wrdt als deze gevlgd wrdt dr een zelfervaringsefening. Take aways Een interventie in de vrm van een nline educatieve les ver het misleidende gebruik van experts in reclame is effectief in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Een les ver het misleidende gebruik van experts in reclame maakt kinderen niet weerbaar maakt tegen alle reclames. In plaats daarvan zrgt het ervr dat ze beter in staat zijn nderscheid te maken tussen misleidende en niet-misleidende reclame en met een meer kritische blik naar misleidende reclames gaan kijken. Een efening waarin kinderen zelf ervaren dat ze misleid kunnen wrden dr reclame (in ieder geval zals vrmgegeven in dit nderzek) was niet effectief in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. 7

9 Onderzek 2 Infrmatie ver het nderzek Del Het del van dit nderzek was te nderzeken f een reclame-interventie in de vrm van een waarschuwing p TV dr een aantrekkelijke spkespersn (een bekend character) effectief kan zijn in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Ok wrdt nderzcht f een herinnering aan deze waarschuwing tijdens het kijken van reclame de reclameweerbaarheid verder kan vergrten. Ratinale Wie? Waar? He? Uit eerder nderzek is gebleken dat kinderen die gestimuleerd wrden m na te denken terwijl ze naar een reclame kijken, veel kritischer zijn ver wat ze zien en hren in de reclame en daardr k minder gevelig zijn vr de effecten ervan. 159 kinderen tussen de 8 en 10 jaar ud (gemiddelde leeftijd: 8,7 jaar; 45% jngens, 55% meisjes) Basisschl in Apeldrn (Gelderland) en Badhevedrp (Nrd-Hlland), Nederland Vr het del van dit nderzek ntwikkelden we een krte videcmpilatie en verschillende reclame-interventies. Videcmpilatie De videcmpilatie bevatte een fragment uit de Nederlandse televisieserie Spangas (Zapp), gevlgd dr een reclamebumper en een reclameblk met drie cmmercials. Twee van deze cmmercials waren gericht p vlwassenen (ABN AMRO bank en Glrix tiletreiniger) en één cmmercial was gericht p kinderen (Nutella chcpasta). De ttale videcmpilatie duurde ngeveer 4 minuten. In dit nderzek richtten we ns enkel p de reacties van kinderen p de Nutella-reclame. Reclame-interventies Het type reclame-interventie dat in dit nderzek getest werd is een reclamebumper p TV waarin kinderen dr het karakter Olec (een bestaand karakter bekend van Zapp) gewaarschuwd wrden dat er een reclameblk aankmt. We hebben vier inhudelijk verschillende varianten van deze interventie ntwikkeld en met elkaar vergeleken. Variant 1: infrmatieve waarschuwing De kinderen werden in de reclamebumper vrafgaand aan het reclameblk dr het karakter Olec gewaarschuwd met de tekst: Nu kmen de reclames, maar let p: Reclames willen dat jij iets leuk gaat vinden en gaat kpen. Deze infrmatieve waarschuwing werd zwel in beeld (tekst) als in geluid (vice-ver) weergegeven en had als del m de kennis van kinderen ver het cmmerciële del van reclame te vergrten. Variant 2: evaluatieve waarschuwing De kinderen werden in de reclamebumper vrafgaand aan het reclameblk dr Olec gewaarschuwd met de tekst: Nu kmen de reclames, maar let p: Reclames zijn niet eerlijk. Ze vertellen sms dingen die niet waar zijn. Deze evaluatieve waarschuwing werd zwel in beeld (tekst) als in geluid (vice-ver) weergegeven en 8

10 had als del m de kritische huding van kinderen ten pzichte van reclame te vergrten. Variant 3: infrmatieve waarschuwing plus herinnering Kinderen kregen de infrmatieve waarschuwing zals beschreven bij interventie 1 en werden tijdens het reclameblk k aan deze waarschuwing herinnert dr Olec die tijdens iedere reclame krt in beeld verscheen met een rd waarschuwingsvlaggetje in zijn hand. Deze herinnering had als del de kinderen te stimuleren p te blijven letten. Uit nderzek blijkt namelijk dat kinderen die gestimuleerd wrden m na te denken terwijl ze naar een reclame kijken, veel kritischer zijn ver wat ze zien en hren in de reclame en daardr k minder gevelig zijn vr de effecten ervan. 3 Variant 4: evaluatieve waarschuwing plus herinnering Kinderen kregen de evaluatieve waarschuwing zals beschreven in interventie 2 en werden tijdens het reclameblk k aan deze waarschuwing herinnert dr Olec die tijdens iedere reclame krt in beeld verscheen met een rd waarschuwingsvlaggetje in zijn hand. Afbeelding 3. De infrmatieve waarschuwing (variant 1) Afbeelding 4. De evaluatieve waarschuwing (variant 2) 9

11 Afbeelding 5. De herinnering tijdens het kijken van een reclame (variant 3 en 4) Resultaten Het nderzek Om de effectiviteit van de verschillende interventie-varianten te testen werden de deelnemende kinderen ad randm tegewezen aan vijf verschillende grepen. Alle grepen kregen de hierbven beschreven videcmpilatie te zien met één (f geen) van de vier interventies: Grep 1: alleen infrmatieve waarschuwing (variant 1) Grep 2: alleen evaluatieve waarschuwing (variant 2) Grep 3: infrmatieve waarschuwing plus herinnering (variant 3) Grep 4: evaluatieve waarschuwing plus herinnering (variant 4) Grep 5: geen interventie (cntrlegrep) Na het kijken van de videcmpilatie werden de kinderen gevraagd m een vragenlijst in te vullen met vragen ver.a. hun huding ten pzichte van de Nutellareclame en het merk Nutella. Vrbeelden van vragen zijn: Vind je deze reclame eerlijk?, Vind je deze reclame leuk?, en Vind je Nutella leuk? Kinderen die vrafgaand aan het reclameblk gewaarschuwd werden vr het cmmerciële del van reclame (variant 1) waren zich meer bewust van het verkpdel van de Nutellareclame dan kinderen die geen enkele waarschuwing kregen. Dit verhgde bewustzijn van het verkpdel zrgde echter niet vr een stijging van hun reclameweerbaarheid. Zij waren net z kritisch ver de Nutella-reclame en vnden de reclame en het merk Nutella net z leuk als kinderen die geen waarschuwing kregen. Maar als kinderen tijdens het kijken van de Nutella-reclame herinnert werden aan de infrmatieve waarschuwing (variant 2), veranderde er wél iets in hun reclameweerbaarheid. Dat wil zeggen dat de waarschuwing in cmbinatie met de herinnering ervr zrgde dat kinderen een meer kritische huding hadden ten pzichte van de reclame en de reclame minder leuk vnden. Dat zrgde er vervlgens weer vr dat ze het merk Nutella k minder leuk gingen vinden en minder graag wilden hebben. Kinderen die vrafgaand aan het reclameblk gewaarschuwd werden vr het mgelijke misleidende karakter (variant 3) hadden een grtere reclameweerbaarheid dan kinderen die 10

12 geen enkele waarschuwing kregen. Zij hadden niet alleen een meer kritische huding ten pzichte van de Nutella-reclame, maar vnden de reclame en het merk Nutella k minder leuk en wilden Nutella minder graag hebben. Het maakte niet uit f kinderen k ng een herinnering aan de waarschuwing kregen tijdens het kijken (variant 4). De evaluatieve waarschuwing was met en znder herinnering even succesvl in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Take aways Een interventie in de vrm van een aantrekkelijke spkespersn die kinderen waarschuwt vr het cmmerciële del van reclame (infrmatieve waarschuwing) is alleen effectief in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen als zij tijdens bltstelling aan reclame herinnert wrden aan deze waarschuwing. Een interventie in de vrm van een aantrekkelijke spkespersn die kinderen waarschuwt vr de mgelijk misleidende aard van reclame (evaluatieve waarschuwing) is effectief in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen, k als zij géén herinnering krijgen tijdens bltstelling aan reclame. Indien het gewenste del is m de televisiereclameweerbaarheid van kinderen te vergrten, lijkt een evaluatieve waarschuwing in een reclamebumper vrafgaand aan een reclameblk, de meest geschikte interventie vanwege het implementatiegemak (er is geen herinnering ndig). Het gebruik van een bekend character als spkespersn is een effectieve manier m een reclamewaarschuwing naar kinderen te cmmuniceren. 11

13 De interventie In dit prject zijn twee verschillende reclameweerbaarheidsinterventies getest p effectiviteit met als del de meest succesvlle verder uit te werken tt een interventie die direct inzetbaar is in de praktijk. Omdat de resultaten van nderzek 2 de meest betruwbare en eenduidige effecten laten zien, is de interventie uit dit nderzek (een reclamewaarschuwing dr een aantrekkelijke spkespersn ) verder uit te werken in een praktisch inzetbare interventie. Reccie De resultaten van nderzek 2 lieten zien dat een interventie in de vrm van een aantrekkelijk karakter dat kinderen alert maakt p de cmmerciële en sms misleidende aard van reclame effectief kan zijn in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Op basis van dit inzicht is het nline karakter Reccie ntwrpen. Reccie is een srt virtuele Lekie die vrlichting geeft ver geld en reclame p internet. Reccie heeft als del m kinderen te helpen nline reclame als zdanig te herkennen en hen aan te spren hun reclamewijsheid te gebruiken m die reclame met een kritische blik te bekijken. Op deze manier bevrdert Reccie de eerlijkheid van nline reclame. Het is de bedeling dat Reccie als duidelijk herkenbare markering bij alle nline reclame-uitingen p kinderwebsites verschijnt en hen waarschuwt vr reclame ( Let p! Dit is reclame ). Er zullen verschillende acties ndernmen wrden m kinderen kennis te laten maken met Reccie. Z zien we hem.a. terug in het gratis lesmateriaal Gratis Geld bestaat Niet vr basis- en middelbare schlen. In het lesmateriaal maakt Reccie kinderen bewust van het cmmerciële del van reclame en leert hij hen een kritische huding ten pzichte van reclame aan (vergrten reclamewijsheid). Dr Reccie terug te laten keren bij nline reclameuitingen wrden kinderen er aan herinnert m hun reclamewijsheid te gebruiken. Vr het succes van Reccie is het belangrijk dat verschillende partijen, zals adverteerders, explitanten van (kinder)websites en beleidsmakers, het belang inzien van Reccie en hun medewerking verlenen aan de implementatie ervan. Om draagvlak te creëren is Stichting Media Rakkers al geruime tijd in gesprek met deze partijen. Z maakt de stichting samen met.a. de Reclame Cde Cmmissie, Habb, gsupermdel, Kids Channel, en Hyves deel uit van een werkgrep ver digitale kinderreclame en regelgeving. Op 24 januari 2013 wrdt er een speciale partnerbijeenkmst gerganiseerd in Nieuwsprt Den Haag vr zwel participanten en vrienden van Stichting Media Rakkers en relevante plitici van de Ministeries van Onderwijs, Ecnmische Zaken en VWS, waar de uitkmsten van de werkgrep ver digitale kinderreclame en regelgeving besprken zullen kmen. Ok zal Reccie die middag gelanceerd wrden. 12

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

Helpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort

Helpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort Helpt de GGZ? Krt verslag van de 2de infrmatiebijeenkmst ver ROM ggz 12 ktber 2010, Amersfrt Op 12 ktber zijn 50 cliënten, verwanten, leden van cliënten- en familieraden en ervaringsdeskundigen in Amersfrt

Nadere informatie

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode Intervisiemethdes In andermans schenen methde Incidentenmethde Kernmdel intervisiemethde Rddelmethde Leren van elkaars succes methde Vijf stappen methde In andermans schenen methde Vrwaarden: Vrdelen:

Nadere informatie

Saxionstudent.nl CE 1

Saxionstudent.nl CE 1 Thema: Marktanalyse (semester 1) Prject: Desk en Fieldresearch 56357 Vrwrd Vr u ligt het plan van aanpak vr het prject Desk en Fieldresearch, vr het thema marktanalyse van semester 1. Het is de bedeling

Nadere informatie

Producten en prijzen 2012

Producten en prijzen 2012 TypeWrld Pstbus 38 2410 AA Bdegraven Nederland Tel. 0172-65 09 83 Fax 0172-61 83 15 www.instruct.nl instruct@instruct.nl België www.instruct.be instruct@instruct.be Prducten en prijzen 2012 TypeWrld Leren

Nadere informatie

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012 Veel gestelde vragen huurbeleid 18 ktber 2012 Algemeen: 1. Waarm kmt er een nieuw huurbeleid? Een aantal ntwikkelingen heeft ervr gezrgd dat wij ns huurbeleid hebben aangepast. Deze ntwikkelingen zijn:

Nadere informatie

Planning. Week Les Thuis Af. Uitleg nieuwe opdracht Reclame en Campagnes Onderzoek Orange Baby s - NEE - -

Planning. Week Les Thuis Af. Uitleg nieuwe opdracht Reclame en Campagnes Onderzoek Orange Baby s - NEE - - Planning Week Les Thuis Af 4 Uitleg nieuwe pdracht Reclame en Campagnes Onderzek Orange Baby s - - - NEE 5 Afmaken nderzek Orange Babys Beginnen nderzek Plus supermarkten Afmaken nderzek Plus supermarkten

Nadere informatie

Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden

Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden Delstellingen Diepgaand inzicht krijgen in infrmatiebehefte m.b.t. WOII persnlijke betekenis WOII ntstaan interesse in WOII beiende/interessante thema s gebruik en

Nadere informatie

Het Muiswerkprogramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw.

Het Muiswerkprogramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw. BASISGRAMMATICA Het Muiswerkprgramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die ndig is vr het leren van de Nederlandse spelling en zinsbuw. Delgrepen Basisgrammatica Het cmputerprgramma Basisgrammatica

Nadere informatie

Ouders en loopbaankeuzes

Ouders en loopbaankeuzes Vragenlijst kennismakingsgesprek Vul in/kruis aan wat van tepassing is. Naam van de uder: Bereikbaar via telefnnummer: en mail: Hij/zij is O de vader O de meder O iemand anders*, namelijk: *Indien niet

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten Pestprtcl basisschl Pieter Wijten Basisschl Pieter Wijten werkt aan een veilig schlklimaat waarin kinderen respectvl met elkaar mgaan. Ze hanteert drie principes: Ik zrg ged vr mezelf Ik zrg ged vr de

Nadere informatie

Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten)

Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten) Evaluatie-rapprt STEP In-husedag bij Ekelmans & Meijer Advcaten (Rechten) -- INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE. WOORD VOORAF. RESULTATEN VAN DE ATTITUDE-METING VÓÓR DE IN-HOUSEDAG. RESULTATEN VAN DE ATTITUDE-METING

Nadere informatie

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen

Nadere informatie

Start duurzame inzetbaarheid

Start duurzame inzetbaarheid Start duurzame inzetbaarheid Een praktijkcasus Dr: Rlf Weijers, Pauline Miedema Hewel duurzame inzetbaarheid een veelbesprken thema is, blijft het lastig m het cncreet te maken en er handen aan veten aan

Nadere informatie

Les 1. Vergroten van kennis over psychische gezondheid. Zelfstandige verwerkingsles (achter de computer) is een project van Diversion en MIND

Les 1. Vergroten van kennis over psychische gezondheid. Zelfstandige verwerkingsles (achter de computer) is een project van Diversion en MIND Les 1 Vergrten van kennis ver psychische gezndheid Zelfstandige verwerkingsles (achter de cmputer) is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar

Nadere informatie

*** Enquête *** afstudeerscriptie over de huidige elektronische verbindingen*

*** Enquête *** afstudeerscriptie over de huidige elektronische verbindingen* *** Enquête *** Inleidend Als student van de Universiteit Twente de ik in het kader van mijn masterstudie Public Safety een (klik hier vr definitie) afstudeerscriptie ver de huidige elektrnische verbindingen*

Nadere informatie

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om?

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om? Het Grte Geldnderzek: he ga je met je geld m? Natinaal Instituut vr Budgetvrlichting (Nibud) Tijdsduur: één les Werkvrm: individueel met een discussie in de klas Niveau: bedeld vr alle leerlingen van klas

Nadere informatie

Stap 1. Wat wil jij?

Stap 1. Wat wil jij? Stap 1. Hi Iemand heeft het idee dat jij wel wat supprt kunt gebruiken. Dat kunnen je uders zijn, een vriend/vriendin een therapeut f iemand anders die ju ged kent. Die iemand wil graag dat jij hulp krijgt

Nadere informatie

Deel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma

Deel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma Deel 1. Prcedure vr het indienen van een schakelprgramma Waarm een schakelprgramma? Vr telating tt de pstinitiële master pleiding Kwaliteit en veiligheid in de patiëntenzrg is een geaccrediteerd master

Nadere informatie

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR! Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit

Nadere informatie

Kenneth Smit Consulting -1-

Kenneth Smit Consulting -1- Versneld en cntinu verbeteren van de perfrmance en de resultaten van uw medewerkers en rganisatie. Perfrmance en rendementsverbetering van uw rganisatie is de fcus waarp de activiteiten van Kenneth Smit

Nadere informatie

Ict-puzzel voor het onderwijs

Ict-puzzel voor het onderwijs Ict-puzzel vr het nderwijs FAQ Algemeen Wat is de Ict-puzzel vr het nderwijs? De Ict-puzzel vr het nderwijs is een mdel dat bestaat uit drie pijlers (nderwijs, middelen, rganisatie) met elk acht buwstenen.

Nadere informatie

SOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE SEPTEMBER 2017

SOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE SEPTEMBER 2017 SOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE 23 28 SEPTEMBER 2017 1.WAARDENKAARTEN Hiernder wrden de waardenkaarten weergegeven. Uit 24 kaarten zijn er 6 gekzen die centraal staan bij dit team en het

Nadere informatie

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014 Evaluatierapprt Scalda - Grep 3 29 januari 26 maart 2014 1. Inleiding, deelnemers en activiteiten In dit dcument wrden de bevindingen weergegeven van begeleiders en deelnemers die betrkken waren bij de

Nadere informatie

Lokale subsidies voor energiebesparing en duurzame energie

Lokale subsidies voor energiebesparing en duurzame energie RETS RESpedia Lkale subsidie vr energieprjecten Ec Centre Wales Jake Hllyfield Lkale subsidies vr energiebesparing en duurzame energie Diverse lkale verheden in Wales hebben uiteenlpende maatregelen genmen

Nadere informatie

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen

Nadere informatie

Voorbeeld oefentypes online e-learningmodules CommArt Int.

Voorbeeld oefentypes online e-learningmodules CommArt Int. Vrbeeld efentypes nline e-learningmdules CmmArt Int. In dit dcument wrdt verwezen naar de specifieke inhud van een van nze e- learningmdules. De efentypes wrden echter gebruikt in alle e-learningmdules

Nadere informatie

Beslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ

Beslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten Inleiding Stichting Kwaliteit in Basis GGZ gelft dat de mentale zrg in Nederland

Nadere informatie

Biontica Workshop Zelfredzaamheid & Zelfsturing

Biontica Workshop Zelfredzaamheid & Zelfsturing Bintica Wrkshp Zelfredzaamheid & Zelfsturing Visie p Zelfredzaamheid & Zelfsturing Lgica van het gevel, Arnld Crnelis, 1998, ISBN 90-72258- 02-9 Het verbrgen prgramma vr het menselijk leren is aangebren

Nadere informatie

Maatschappelijke Stage

Maatschappelijke Stage Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier

Nadere informatie

Succesvol samenwerken met ouders. Onderzoek Ouderbetrokkenheid. Bundel in te kijken in de leraarskamer. http://flob.sint-niklaas.

Succesvol samenwerken met ouders. Onderzoek Ouderbetrokkenheid. Bundel in te kijken in de leraarskamer. http://flob.sint-niklaas. Onderzek Ouderbetrkkenheid V.U. : Lieve Van Daele, Grte Markt 1, 9100 Sint-Niklaas Succesvl samenwerken met uders Bundel in te kijken in de leraarskamer http://flb.sint-niklaas.be ONDERZOEK GOK-PROJECT

Nadere informatie

Toelichting bij het document opnameverklaring bij opname in een psychiatrisch ziekenhuis

Toelichting bij het document opnameverklaring bij opname in een psychiatrisch ziekenhuis 72095942000 VZW Psych. Centrum Caritas Caritasstraat 76 9090 MELLE Telichting bij het dcument pnameverklaring bij pname in een psychiatrisch ziekenhuis U kan als patiënt een aantal keuzes in verband met

Nadere informatie

EVALUATIE TER STATE. Marion Matthijssen, Marn van Rhee. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) juli 2005. In opdracht van Raad van State

EVALUATIE TER STATE. Marion Matthijssen, Marn van Rhee. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) juli 2005. In opdracht van Raad van State EVALUATIE TER STATE Marin Matthijssen, Marn van Rhee Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) juli 2005 In pdracht van Raad van State Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) Auteur: Marin Matthijssen en

Nadere informatie

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7 Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 2 van 7 Vergaderen Elke vergadering kent een vaste structuur en een vaste vlgrde. Deze structuur

Nadere informatie

ISBN 978 90 78688 01 3 Eerste druk, vierde oplage

ISBN 978 90 78688 01 3 Eerste druk, vierde oplage 2008 Leskist.nl, Nrdhrn Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd gegevensbestand f penbaar gemaakt, in enige vrm f p enige wijze, hetzij elektrnisch,

Nadere informatie

PESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen.

PESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen. PESTEN Deze flder is een hulpmiddel vr ju en je kind m samen te leren ver pesten en he je dit kan stppen. WAT IS PESTEN? Pesten is iemand anders bewust bedreigen, bang maken, uitdagen, uitschelden f pijn

Nadere informatie

Monitor de Bibliotheek op school

Monitor de Bibliotheek op school Mnitr de Biblitheek p schl 2018-2019 Vragenlijst leerkracht Je vult deze vragenlijst in vr: - BRIN-cde van de schl - naam van de schl - plaats waar de schl staat - grep LEZEN 1. He vaak de je dit gemiddeld?

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie

Een natuurlijk proces

Een natuurlijk proces Ik vel het weer. Het is er weer. Sms even, dan de hele tijd. Ik wil je niet kwetsen. Ik wil het niet weer zeggen, maar het is er weer. (Gijs Hrvers) Overprikkeling Veel mensen met autisme hebben gede intellectuele

Nadere informatie

Pestprotocol Cazemierschool 2012

Pestprotocol Cazemierschool 2012 Pestprtcl Cazemierschl 2012 Vrwrd De Cazemierschl is een Prtestants Christelijke schl, die werkt vanuit de Jenaplanvisie. Dat betekent dat vr nze schl de algemeen menselijke waarden zals gemeenschapszin,

Nadere informatie

Handleiding Inschrijven bedrijfsteam. Ride for the Roses

Handleiding Inschrijven bedrijfsteam. Ride for the Roses Handleiding Inschrijven bedrijfsteam Ride fr the Rses Hiernder tref je een handleiding vr het inschrijven van een bedrijfsteam. Vr wie? De persn die de inschrijving vr de Ride fr the Rses vr het bedrijf

Nadere informatie

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND Les 2 Een pen gesprek ver psychische gezndheid Grepsvrmingspdrachten is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar k als vervlg p de MIND Yung

Nadere informatie

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2 INHOUD Hfdstuk 1 Inleiding 2 Hfdstuk 2 Wat hudt die extra begeleiding in? 4 LWOO Praktijknderwijs Wie kmt ervr in aanmerking? Wie beslist daarver? Hfdstuk 3 Wat hudt het nderzek van het COB in? 7 Welke

Nadere informatie

Teamtrainingen en teamdagen

Teamtrainingen en teamdagen Het Sandelhut Meditatietechnieken, Caching en Training Teamtrainingen en teamdagen Lcatie: Het Beekse Bshuis Girlesedijk ngenummerd Hilvarenbeek Pst: Gildelaan 41 5081 PJ Hilvarenbeek Cntact: 06 155 77

Nadere informatie

Solliciteren bij bnr. Selectiecriteria juniormedewerker

Solliciteren bij bnr. Selectiecriteria juniormedewerker Slliciteren bij bnr Fijn dat je wilt slliciteren p de functie van junirmedewerker bnr. Dat kan dr nderstaande vragen te beantwrden, die gebaseerd zijn p de selectiecriteria vr junirmedewerkers. Het eindprfiel

Nadere informatie

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke

Nadere informatie

KOOPZONDAGEN DE WINKELIER AAN HET WOORD

KOOPZONDAGEN DE WINKELIER AAN HET WOORD KOOPZONDAGEN DE WINKELIER AAN HET WOORD Onderzek van de SP Breda Oktber 2010 VOORWOORD De SP heeft nderzek gedaan nder de winkeliers in de binnenstad van Breda ver de kpzndagen. Het RetailPlatfrm Breda

Nadere informatie

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie en dyscalculie en spellingsbegeleiding p het Carlus Clusius Cllege Zwlle Signalering en Begeleiding dyslectische / dyscalculische leerlingen Dyslexie:

Nadere informatie

2 Verkenning. 2.1. Literatuurverkenning

2 Verkenning. 2.1. Literatuurverkenning Inhudspgave 1 Inleiding... 3 1.1. Frmulering pdracht... 3 1.2. Cntext... 3 1.3. Onderzeksvraag vr de verkenning... 3 2 Verkenning... 4 2.1. Literatuurverkenning... 4 2.1.1. Huiswerkbelasting... 4 2.1.2.

Nadere informatie

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Getallen 1 Getallen 1 is een prgramma vr het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Delgrep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt vr grep 7 en 8 van de basisschl en de eerste

Nadere informatie

Excellente werving, Excellente studenten. Studentenwerving

Excellente werving, Excellente studenten. Studentenwerving Excellente werving, Excellente studenten Studentenwerving Ondersteuningstraject werving Vraag vanuit de Centres en Centra Gebaseerd p ndersteuningsvraag Individuele benadering, inzichten vr iedereen 2

Nadere informatie

PROJECTBESCHRIJVING HISTORISCHE PLEKKEN

PROJECTBESCHRIJVING HISTORISCHE PLEKKEN PROJECTBESCHRIJVING HISTORISCHE PLEKKEN Leerlijn Cultureel Erfged Thema Identiteit Grep 5 en 6 Maart 2016 Cultuurnderwijs p zijn Haags Leerlijn Cultureel Erfged Thema Identiteit Grep 5 en 6 Maart 2016

Nadere informatie

Communicatieplan eindopdracht PD

Communicatieplan eindopdracht PD Cmmunicatieplan eindpdracht PD Een nieuwe identiteit Renée Krpraal, Patrick van Bxtel en Michel Janse INHOUDSOPGAVE Pagina 2 Pagina 3 Pagina 4 Pagina 5 Pagina 6 Pagina 8 Pagina 10 Pagina 11 Pagina 12 Pagina

Nadere informatie

Bibliotheek en basisvaardigheden. Handreiking voor een structurele aanpak op lokaal niveau

Bibliotheek en basisvaardigheden. Handreiking voor een structurele aanpak op lokaal niveau Biblitheek en basisvaardigheden Handreiking vr een structurele aanpak p lkaal niveau 1 Inhud Een structurele aanpak van laaggeletterdheid p lkaal niveau 3 1. Draagvlak bij de gemeente 3 2. Draagvlak in

Nadere informatie

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af Stel uw inkmen zeker, sluit een arbeidsngeschiktheids af Eindelijk geniet u van een heerlijke skivakantie. En natuurlijk verkmt het u niet, want u bent een ervaren skiër. Maar laat dat ngeluk nu net in

Nadere informatie

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t D i e n s t v e r l e n i n g s d c u m e n t Ons kantr hudt zich bezig met financiële dienstverlening en heeft zich gespecialiseerd in schade- en levensverzekeringen en is daarbij actief p de zakelijkeen

Nadere informatie

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 Pestprtcl Onderwijs Pestprtcl Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 1 Achtergrnd 1.1 Uitgangspunt Beleid tegen pesten valt binnen het veiligheidsbeleid van Yulius Onderwijs. Ons uitgangspunt is dat nze schl een

Nadere informatie

Praktijkgericht Lezen 1

Praktijkgericht Lezen 1 Praktijkgericht Lezen 1 Muiswerk Praktijkgericht Lezen 1 is gericht p het aanleren van de vaardigheden die ndig zijn infrmatie van alledag te begrijpen. Delgrep Praktijkgericht Lezen 1 Het prgramma is

Nadere informatie

E-pupillen. Leeftijdskenmerken

E-pupillen. Leeftijdskenmerken E-pupillen Leeftijdskenmerken De kinderen hebben een grte speldrang. Ze den dingen vanwege het plezier van-hetden. De kinderen meten de kans krijgen allerlei vaardigheden en plssingen in spelsituaties

Nadere informatie

Implementatie Leerlijnen

Implementatie Leerlijnen Nieuwsbrief nr. 6 December 2008 Implementatie Leerlijnen Wec-Raad, Pstbus 222, 3500 AE Utrecht, 030-276 9911 inf@wecraad.nl Inhudspgave Vanuit het KIT 1 Tetsntwikkeling speciaal nderwijs en speciaal basisnderwijs

Nadere informatie

Handleiding. Het opstellen van een diaconaal beleidsplan

Handleiding. Het opstellen van een diaconaal beleidsplan Handleiding Het pstellen van een diacnaal beleidsplan Versie 1.0 Generale diacnale cmmissie Datum: augustus 2015 Generale diacnale cmmissie Vendelier 51-D 3905 PC VEENENDAAL Telefn (0318) 505541 Website:

Nadere informatie

Simulatie werkgroepbijeenkomst

Simulatie werkgroepbijeenkomst Simulatie werkgrepbijeenkmst www.cnnectbegeleiding.nl 2011 1 Infrmatie vr de vrzitter (enkele dagen vraf) Je hebt de grepsleden het vlgende mailtje gestuurd: Hans (de directeur) heeft mij gevraagd m een

Nadere informatie

PROJECTBESCHRIJVING DIT BEN IK

PROJECTBESCHRIJVING DIT BEN IK PROJECTBESCHRIJVING DIT BEN IK Leerlijn Theater Thema Identiteit Grep 3 en 4 Maart 2016 Cultuurnderwijs p zijn Haags Leerlijn Theater Thema Identiteit Grep 3 en 4 Maart 2016 Deze prjectbeschrijving wrdt

Nadere informatie

Handleiding TechFinder: gebruikers

Handleiding TechFinder: gebruikers Handleiding TechFinder: gebruikers Wetenschap- en techniekaanbd p maat Inhud Wat is TechFinder?... 1 Vr wie?... 1 Registreren... 1 Inlggen... 2 Prduct zeken... 3 Resultaat zekpdracht... 6 Prduct aanvragen...

Nadere informatie

De voorzitter heet alle aanwezigen welkom en neemt kort de opzet van de vergadering door.

De voorzitter heet alle aanwezigen welkom en neemt kort de opzet van de vergadering door. VERSLAG Regivergadering regi 1, 2 & 3 zaalvetbal Sprthallen Zuid d.d. dnderdag 18 ktber 2012 Aanwezig: Districtsbestuur Jaap Verkrst, Gerrit Aafjes, Hans Buitenhuis en Henk Zeeman Arbeidsrganisatie Guus

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT BIJLAGE 1 IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling

Nadere informatie

Godsdienstige stellingname collega

Godsdienstige stellingname collega Gdsdienstige stellingname cllega Je werkt p een penbare basisschl en hebt kinderen van verschillende natinaliteiten in je grep. Een van je cllega's draagt een hfddek. De kinderen uit haar grep scren ged

Nadere informatie

Outplacementprogramma Zilver

Outplacementprogramma Zilver Haarbrug 18, 3751 LM Bunschten inf@baaninbeeld.cm www.baaninbeeld.cm Outplacementprgramma Zilver De utplacementprgramma s van Baan in Beeld zijn bestemd vr medewerkers die een rganisatie gaan verlaten

Nadere informatie

Groundbreaking Innovative Financing of Training in a European Dimension. D2.1 GIFTED MODEL November 2012

Groundbreaking Innovative Financing of Training in a European Dimension. D2.1 GIFTED MODEL November 2012 Grundbreaking Innvative Financing f Training in a Eurpean Dimensin D2.1 GIFTED MODEL Nvember 2012 Prject Reference n. 517624-LLP-1-2011-1-AT-GRUNDTVIG-GMP Wrkpackage n. WP 2 Mdelling Deliverable n. D 2.1

Nadere informatie

Accountmanagers laten veel kansen liggen

Accountmanagers laten veel kansen liggen Vndelstraat 35e Accuntmanagers laten veel kansen liggen Sinds de crisis zijn de financiële markten structureel veranderd. Vr de crisis kregen de banken veel aanvragen, was het kapitaal veel gedkper en

Nadere informatie

De Ultieme Sollicitatie Gids.

De Ultieme Sollicitatie Gids. De Ultieme Sllicitatie Gids. Ha Aanstaande Superheld! Hierbij een mie verzameling met nuttige infrmatie. Lees het dr en kijk wat je eruit kunt halen. Sms staan er bepaalde tips f acties dubbel in. Dat

Nadere informatie

1 Uit: Pedagogisch kader kindercentra 4-13 jaar

1 Uit: Pedagogisch kader kindercentra 4-13 jaar 1 Uit: Pedaggisch kader kindercentra 4-13 jaar Deel I / hdst. 5 Relaties in de grep De grep als leermgeving De buitenschlse pvang is een fantastische preftuin vr de sciale ntwikkeling van kinderen. Ze

Nadere informatie

Projectformulier ten behoeve van Openbare Instellingen

Projectformulier ten behoeve van Openbare Instellingen Prjectfrmulier ten beheve van Openbare Instellingen Praktische infrmatie naam van penbare instelling die het prject heeft ingediend: Federale Overheidsdienst Infrmatieen Cmmunicatietechnlgie (Fedict).

Nadere informatie

Baan in Beeld. Outplacementprogramma Goud

Baan in Beeld. Outplacementprogramma Goud Baan in Beeld. Outplacementprgramma Gud De utplacementprgramma s van Baan in Beeld zijn bestemd vr medewerkers die een rganisatie gaan verlaten en nieuw werk zeken. Om aan de unieke behefte van uw medewerker

Nadere informatie

De aandachtspuntenlijst

De aandachtspuntenlijst De aandachtspuntenlijst Wat is de aandachtspuntenlijst? De aandachtspuntenlijst is een verzicht van nderwerpen die aan de rde kunnen kmen tijdens een afspraak met de neurlg. Onderwerpen waarver u meer

Nadere informatie

PLAN VAN AANPAK PUBLIC RELATIONS REGIONAAL COÖRDINATIE TEAM WAPENBROEDERS ZUIDELIJK NEDERLAND (versie 6)

PLAN VAN AANPAK PUBLIC RELATIONS REGIONAAL COÖRDINATIE TEAM WAPENBROEDERS ZUIDELIJK NEDERLAND (versie 6) REGIONAAL COÖRDINATIE TEAM WAPENBROEDERS ZUIDELIJK NEDERLAND www.wapenbrederszuid.nl PLAN VAN AANPAK PUBLIC RELATIONS REGIONAAL COÖRDINATIE TEAM WAPENBROEDERS ZUIDELIJK NEDERLAND (versie 6) Inleiding Onder

Nadere informatie

Resultaten openbare marktconsultatie. Verkoop klooster Groot Bijstervelt Gemeente Oirschot. BIZOB-2011-SK-OIR-010 CONCEPT 19 april 2012

Resultaten openbare marktconsultatie. Verkoop klooster Groot Bijstervelt Gemeente Oirschot. BIZOB-2011-SK-OIR-010 CONCEPT 19 april 2012 Resultaten penbare marktcnsultatie Verkp klster Grt Bijstervelt Gemeente Oirscht BIZOB-2011-SK-OIR-010 CONCEPT 19 april 2012 1. Inleiding 1.1 Aanleiding De gemeente Oirscht is sinds nvember 2009 eigenaar

Nadere informatie

Antwoordformulier Kennisrotonde

Antwoordformulier Kennisrotonde Antwrdfrmulier Kennisrtnde Opgesteld dr: Thni Hutveen en Anne Luc van der Vegt Vraagsteller: GZ-psychlg en nderwijsadviseur bij een praktijk vr educatieve dienstverlening 24 februari 2016 Vraag 1. Welke

Nadere informatie

STRUCTUUR. Evaluatie Best Practice. Dit project werd mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Europees Sociaal Fonds.

STRUCTUUR. Evaluatie Best Practice. Dit project werd mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Europees Sociaal Fonds. STRUCTUUR Evaluatie Best Practice Dit prject werd mede mgelijk gemaakt dr een bijdrage uit het Eurpees Sciaal Fnds. 1/13 Structuur Evaluatie - 2007 STRUCTUUR Evaluatie Best Practice Samenstelling: Michel

Nadere informatie

VERSLAG PRACTICUM 6 Pattern Recognition. PCA

VERSLAG PRACTICUM 6 Pattern Recognition. PCA VERSLAG PRACTICUM 6 Pattern Recgnitin. PCA Niclaas Heyning 0152447 Sjerd kerkstra 0445061 Inleiding Bij deze pdracht is het de bedeling de werking van Principal Cmpnent Analyse (PCA) te bestuderen. Er

Nadere informatie

Alleen m.b.t. vergoedingen pedagogisch Instemming. medewerkers (hoofdstuk 1 uit de regeling) Advies

Alleen m.b.t. vergoedingen pedagogisch Instemming. medewerkers (hoofdstuk 1 uit de regeling) Advies Satusverzicht. Cnsultatie Unitmanagers/Lcatiemanagers mei 2011 evaluatie Cnsultatie cliëntenraad Besluit Bestuursgrep 22 april 2003 OR Alleen m.b.t. vergedingen pedaggisch Instemming medewerkers (hfdstuk

Nadere informatie

Eenzaamheid bij kinderen en jongeren

Eenzaamheid bij kinderen en jongeren Eenzaamheid bij kinderen en jngeren PraxisP Prfessinal lezing Prf. Dr. Luc Gssens Dr. Janne Vanhalst Marlies Maes, Msc. Annette Spithven, Msc. Eenzaamheid bij kinderen en jngeren I. Wat is eenzaamheid?

Nadere informatie

Stappenplan BTW-verhoging van 19 naar 21% per 1 oktober 2012

Stappenplan BTW-verhoging van 19 naar 21% per 1 oktober 2012 Stappenplan BTW-verhging van 19 naar 21% per 1 ktber 2012 Supprt ID: 57354 Versies: AccuntView Windws Dit stappenplan hebt u ndig m uw administraties in AccuntView gereed te maken vr het nieuwe BTW-percentage.

Nadere informatie

Beweeg Mee! De gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de collectieve verzekering voor de minima van de gemeente Den Haag

Beweeg Mee! De gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de collectieve verzekering voor de minima van de gemeente Den Haag Beweeg Mee! De gecmbineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de cllectieve verzekering vr de minima van de gemeente Den Haag Mensen niet alleen aan het bewegen brengen, maar k aan het bewegen huden. Dat

Nadere informatie

Samenvatting Deelprojecten Ouderen Samen

Samenvatting Deelprojecten Ouderen Samen Samenvatting Deelprjecten Ouderen Samen Vughtse Ouderen aan het Wrd In januari 2007 zijn dr het Prject Ouderen Samen vier bijeenkmsten gerganiseerd waarvr alle Vughtse inwners van 55 jaar en uder waren

Nadere informatie

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen. Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer

Nadere informatie

Handreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers

Handreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers Handreiking functinerings- en berdelingsgesprekken griffiers September 2014 Functineringsgesprek Als de griffier is aangesteld, is het verstandig m met elkaar te blijven reflecteren p het functineren.

Nadere informatie

Metacognitieve Therapie

Metacognitieve Therapie Metacgnitieve Therapie MODULE 10: TERUGVALPREVENTIE 10.1 terugvalpreventie 10.2 Psychse/schizfrenie: diagnse f stigma? Het begrip psychse, respectievelijk schizfrenie, wekt bij veel mensen een verkeerde

Nadere informatie

Beschrijving S-Flex Orderimport

Beschrijving S-Flex Orderimport Beschrijving S-Flex Orderimprt --------------------------------------------------------------------------------------------------- Versie 2.3 januari 2014 Het prgramma S-Flex Orderimprt is een prgramma

Nadere informatie

Studie naar de uitkomst van chirurgische en conservatieve behandeling van densfracturen bij oudere patiënten

Studie naar de uitkomst van chirurgische en conservatieve behandeling van densfracturen bij oudere patiënten Studie naar de uitkmst van chirurgische en cnservatieve behandeling van densfracturen bij udere patiënten Deze infrmatie is bedeld vr patiënten van tenminste 55 jaar ud die recentelijk een densfractuur

Nadere informatie

Communicatie voor beleid Interactie (raadplegen, dialoog, participatie) en procescommunicatie; betrokkenheid, betere besluiten en beleid

Communicatie voor beleid Interactie (raadplegen, dialoog, participatie) en procescommunicatie; betrokkenheid, betere besluiten en beleid Samenvatting BEELDEN OVER COMMUNICATIE TEYLINGEN Bevindingen gesprekken ver Cmmunicatie, raad- en cllegeleden, rganisatie en samenleving In deze ntitie zijn de resultaten van zwel de gesprekken van 9 ktber

Nadere informatie

MedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg

MedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg MedewerkerMnitr Benchmark in de Zrg Telichting pzet vragenlijst en invulinstructies U heeft een inlgcde ntvangen per brief f per e-mail. Mcht u geen inlgcde ntvangen hebben, dan kunt u terecht bij de benchmarkcördinatr

Nadere informatie

Wat 'cross-linking' betekent voor Rolling Stock

Wat 'cross-linking' betekent voor Rolling Stock Wat 'crss-linking' betekent vr Rlling Stck Crss-linking: het vernetten van kabels dr bestraling, kan veel betekenen vr Rlling Stck. Een paar pluspunten & klantvrdelen van dr bestraling vernette elektrische

Nadere informatie

Let op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur:

Let op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur: Let p!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg Vakgebied: Niveau: Tijdsduur: Bilgie, Aardrijkskunde klas 3 hav/vw ± 140 minuten Niet zwemmen i.v.m. blauwalg, we zien deze brden steeds vaker. Maar wat is blauwalg

Nadere informatie

Aanbod Diensten Baan in Beeld

Aanbod Diensten Baan in Beeld Aanbd Diensten Baan in Beeld 3751 LM Bunschten inf@baaninbeeld.cm www.baaninbeeld.cm Inhudspgave 1. Over Baan in Beeld p. 3 Wie wij zijn, utplacement en lpbaanadvies, fcus, resultaat en lcatie. 2. Outplacementprgramma

Nadere informatie

Kindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b

Kindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b Kindercach Jasmijn Krmhut Grep 8b Inhud Vrwrd 1 Hfdstuk 1 Wat is een kindercach? 2 Hfdstuk 2 Geschiedenis 3 Hfdstuk 3 De pleiding 4 Hfdstuk 4 De prblemen 5 Hfdstuk 5 Srten kindercaches 6 Interview 7 Nawrd

Nadere informatie

Onze groep bezoekt de voorstelling op: LESBRIEF

Onze groep bezoekt de voorstelling op: LESBRIEF Onze grep bezekt de vrstelling p: LESBRIEF 1 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Geachte leerkracht, Deze lesbrief is bedeld

Nadere informatie

... 3. Utrecht in Dialoog... 3. Wat doet Utrecht in Dialoog?...3 Netwerkorganisatie...3 Pool van dialoogbegeleiders...3. 0ver de dialoog...

... 3. Utrecht in Dialoog... 3. Wat doet Utrecht in Dialoog?...3 Netwerkorganisatie...3 Pool van dialoogbegeleiders...3. 0ver de dialoog... Handbek Dialg INHOUDSOPGAVE... 3 Utrecht in Dialg... 3 Wat det Utrecht in Dialg?...3 Netwerkrganisatie...3 Pl van dialgbegeleiders...3 0ver de dialg... 4 Kenmerken van de dialg...4 De frmule van de dialg...4

Nadere informatie

Rollenspel Jezus redt

Rollenspel Jezus redt Rllenspel Jezus redt Krte mschrijving prgrammanderdeel De leerlingen spelen samen een bestuursrechtzaak bij de Raad van State na. De Raad van State is de hgste bestuursrechter van Nederland. In deze rechtszaak

Nadere informatie

Als uitgangspunt zijn er drie wensen waar jij uit kunt kiezen:

Als uitgangspunt zijn er drie wensen waar jij uit kunt kiezen: Stap 2 Wat ga je den? Je gaat een wens kiezen ver wat jij anders wilt in het met elkaar mgaan. Daarna kies je twee manieren waarp jullie die wens gaan waarmaken. Je schrijft k ng p welke kwaliteiten en

Nadere informatie