RAPPORTAGE VELDONDERZOEK BEDRIJFSLEVEN EN BIOBASED ONDERWIJS

Transcriptie

1 RAPPORTAGE VELDONDERZOEK BEDRIJFSLEVEN EN BIOBASED ONDERWIJS INHOUDSOPGAVE Inleiding... 2 Aanpak... 2 Resultaten kennisbehefte...4 Resultaten cmpetentiebehefte... 5 Cnclusie...6 Bijlage 1 Interviewschema/-script... 7 Bijlage 2 Brnnen...12 COLOFON Dit veldnderzek is uitgeverd en geschreven dr De Praktijk in pdracht van Be-Basic. Amsterdam, 11 juli 2013 Op deze analyse is de Creative Cmmns licentie Naamsvermelding-NietCmmercieel- GelijkDelen 3.0 Nederland van tepassing. CC BY-NC-SA 2013 De Praktijk i..v. Be-Basic. De Praktijk, natuurwetenschappelijk nderwijs BV Ostenburgermiddenstraat 210, 1018 LL, Amsterdam, T +31 (0) , inf@praktijk.nu, Btw-ID NL B01, KvK Amsterdam , ABN AMRO

2 INLEIDING BE-Basic is een internatinaal publiek privaat partnerschap, gesubsidieerd dr de Nederlandse verheid, waarin universiteiten, nderzeksinstellingen en bedrijven in het veld van duurzame chemie en eclgie participeren. BE-Basic hudt zich bezig met nderzek aan de bibased ecnmy, de transitie van een ecnmie gebaseerd p fssiele grndstffen naar een ecnmie p basis van hernieuwbare grndstffen. BE-Basic stelt een prgramma vr educatie ver de bibased ecnmy p, van primair nderwijs tt en met pst-graduate nderwijs. Er zijn ter invulling van het educatief prgramma verschillende inventarisaties uitgeverd, vr primair, secundair, tertiair en pstgraduate nderwijs, dr verschillende rganisaties. Dit rapprt beschrijft het kwalitatieve veldnderzek nder bedrijven die zich bezighuden met de bibased ecnmy, uitgeverd dr De Praktijk in pdracht van BE-Basic, naar aanwezigheid en beheften aan bibased-gerelateerde kennis en cmpetenties bij huidig en tekmstig persneel. AANPAK Met de input van BE-Basic, en gebaseerd p bestaande brnnen, is een interviewschema pgesteld m het veldnderzek nder bedrijven die zich bezighuden met de bibased ecnmy uit te veren. Zie bijlage 1 vr het interviewschema en bijlage 2 vr geraadpleegde brnnen. Het interviewschema start met een aantal algemene vragen ver de rl die de bibased ecnmy speelt binnen het bedrijf en in de tekmst kan gaan spelen. Vervlgens bestaat het interview uit twee delen: het eerste deel gaat ver de bendigde kennis van huidig en tekmstig persneel; het tweede deel gaat ver de bendigde cmpetenties van huidig en tekmstig persneel. Er is gevraagd naar het belang van verschillende srten kennis en cmpetenties, naar de naschlings- en trainingsprgramma s p dit gebied en naar mgelijke persneelstekrten. Be-Basic leverde een lnglist met te benaderen bedrijven en cntactpersnen, waarbij eerste, tweede en derde vrkeuren aangegeven waren. De cntactpersnen waren bekend met de bibased-activiteiten binnen het bedrijf en de invled van de bibased ecnmy p persneelsbeleid. De Praktijk heeft vervlgens de cntactpersnen p vlgrde van vrkeur benaderd. Er zijn in ttaal 10 bedrijven benaderd, waaruit 5 interviews zijn vrtgekmen, twee interviews p lcatie en drie telefnische interviews. Interviews duurden 45 tt 90 minuten. In deze rapprtage zijn de belangrijkste punten uit de interviews samengevat, waarbij vral nadruk wrdt gelegd p de vereenkmsten en minder p de verschillen. RESPONDENTEN In ttaal zijn cntactpersnen uit vijf bedrijven uit verschillende sectren geïnterviewd. Het gaat m bedrijven uit de sectren Agri, Chemie, Chemie/Bichemie, Energie en Farma. De De Praktijk blz. 2 van 12

3 cntactpersnen hadden functies van Chief Operatins Officer, tt verantwrdelijke vr het prgramma bibased ecnmy. Het nderzek aan de bibased ecnmy is dr BE-Basic gerganiseerd in negen flagships. Elk flagship gaat ver een grte wetenschappelijke en/f sci-ecnmische uitdaging. Hiernder staat weergeven welke flagships er p de bevraagde bedrijven van tepassing zijn. De flagships staan gerdend p vlgrde van het aantal keren dat ze dr bedrijven genemd zijn. Carbn-based cmpunds (4x) Scietal embedding f a bibased ecnmy (4x) Envirnmental impact f chemical, bi-based mlecules and prcesses (3x) Sustainable Sil management and upstream prcessing (2x) Nitrgen-based specialties (1x) Bicnstructin Materials (1x) Synthetic Bilgy (1x) High-thrughput experimentatin and (meta)genmic mining (1x) De bevraagde bedrijven kmen, zals eerder vermeld, uit verschillende sectren. Hiernder staan een aantal van de genemde bibased-activiteiten van de benaderde bedrijven: Fssiele grndstffen vervangen dr grene grndstffen. Onderzeken he er p basis van tweede generatie bigrndstffen nieuwe prducten gerealiseerd kunnen wrden. Biraffinage z inrichten dat er steeds meer cmpnenten uit de bimassa gehaald kunnen wrden. Gren gas vergisten en lignine verstken vr elektriciteit en warmte. Verkp van enzymen die plymeren mzetten. Het gebruik van gist als bimassa. Zuiveringstechnieken efficiënter maken met minder energieverbruik en afval. Naast deze activiteiten zullen een aantal bedrijven hun bibased-activiteiten in de tekmst uitbreiden f wrdt er nderzek gedaan naar het verbeteren/veranderen van prcessen met betrekking tt de bibased ecnmy. VOORBEHOUD Deze rapprtage geeft een beeld van de kennis en cmpetenties waaraan het persneel van de vijf bevraagde bedrijven met betrekking tt de bibased ecnmy vlgens de geïnterviewden met vlden. De rapprtage pretendeert niet een beeld te geven van het vlledige werkveld, hiervr zuden meer bedrijven benaderd meten wrden. De Praktijk blz. 3 van 12

4 RESULTATEN KENNISBEHOEFTE KENNISBEHOEFTE Tijdens het interview kregen de cntactpersnen een aantal typen kennis specifiek vr de bibased ecnmy vrgelegd. Hierver werden verschillende vragen gesteld, met betrekking tt de aanwezigheid van deze kennis, p welk niveau en behefte in de tekmst. Het gaat m de vlgende typen bibased-specifieke kennis: bimassa, bidiversiteit, kringlpen, technische aspecten van bibased-prcessen, lgistieke aspecten van de bibased ecnmy, ecnmische aspecten van de bibased ecnmy, innvatiemanagement, bibased ecnmy gerelateerde wetgeving en de vlledige waardeketen. Er zijn drie typen kennis die (bijna) alle bedrijven met hge cijfers waarderen. Dit zijn innvatiemanagement, technische aspecten en ecnmische aspecten. Wanneer gevraagd wrdt welke typen kennis het belangrijkst wrden gevnden nemen vier van de vijf bedrijven de technische aspecten als belangrijkste. Zwel kennis van de ecnmische aspecten als kennis van de vlledige waardeketen wrden dr drie bedrijven als belangrijkste typen kennis genemd. Over het algemeen zijn vr persneel p mb-niveau minder verschillende srten kennis van belang dan vr het hb- en w-geschld persneel. Op mb-niveau vinden de bedrijven vral kennis ver type bimassa, kringlpen, technische aspecten, lgistieke aspecten en de vlledige waardeketen belangrijk. Op hb- en w-niveau wrden vrijwel alle typen kennis belangrijk gevnden, met hge cijfers vr innvatiemanagement p w-niveau. Hierbij met wel wrden pgemerkt dat een aantal geïnterviewden aangaf dat de genemde typen kennis niet per se de bibased ecnmy-specifiek waren, maar k vr andere nderwerpen binnen het bedrijf glden. Ok is er is binnen bedrijven behefte aan juridische kennis p het gebied van de bibased ecnmy (vr juristen en leading scientists). Daarnaast geven twee bedrijven aan dat kennis ver de bibased ecnmy niet als een ls nderdeel binnen een bedrijf gezien met wrden: "De bibased ecnmy met niet ls gezien wrden van andere zaken. Persneel met breed ingeverd zijn, hierbij is de bibased ecnmy één aspect van het grtere geheel. Er is dan k geen behefte aan enrme bibased-specialisten, diepte en breedte meten zijn uitgebalanceerd." "De bibased ecnmy vereist een srt hybride pleiding. Persneel met kennis hebben van nderwerpen die nu vaak in twee f meer pleidingen zitten." VERWACHTE PERSONEELSTEKORTEN Twee bedrijven verwachten een tekrt aan persneel met bendigde kennis. Deze tekrten wrden verwacht bij: (prces)technlgen en peratrs (hb en mb), persneel p het gebied van analyse en biinfrmatica (hb en w), prcesmatige ingenieurs/biprcessing (hb) en persneel dat vakdisciplines beheerst (w). Twee andere bedrijven verwachten deels tekrten aan persneel met bendigde kennis. Daarbij is het vral lastig m analytisch persneel p mb- en hb-niveau te vinden. Een van deze bedrijven ziet graag verversing van het persneel en dan vral p het gebied van capacity- en ketendenken. De Praktijk blz. 4 van 12

5 NASCHOLING OP HET GEBIED VAN BENODIGDE KENNIS. Alle bevraagde bedrijven geven aan dat ze naschlingen f trainingen verzrgen, al dan niet binnen de bibased ecnmy. Dit gebeurt binnen de bedrijven p verschillende manieren; krtlpende cursussen/trainingen in de praktijk, lsse interne cursussen/activiteiten, cnferenties, externe trainingen tt uitgebreide interne pleidingen. Twee van de bedrijven hebben een samenwerking met een nderwijsinstelling. Eén bedrijf heeft een samenwerkingsverband met de technische afdeling van een ac vr stageplaatsen en funding. Een ander bedrijf is regelmatig in gesprek met een hb ver he de pleidingen qua cmpetenties ged kunnen aansluiten bij het bedrijfsleven. RESULTATEN COMPETENTIEBEHOEFTE COMPETENTIEBEHOEFTE Tijdens het interview kregen de cntactpersnen cmpetenties specifiek vr de bibased ecnmy vrgelegd. Hierver werden verschillende vragen gesteld, met betrekking tt de aanwezigheid van cmpetenties, p welk niveau en behefte in de tekmst. Het gaat m de vlgende cmpetenties: creativiteit, schakelcapaciteit (buiten kaders denken, pen huding), denken in systemen (verbanden zien), transdisciplinariteit (ver grenzen van sectren kijken), samenwerken (cmmuniceren), analytisch vermgen, ndernemerschap, cmmercieel denken, flexibiliteit, specifieke technische cmpetenties (bedienen bibased-apparaten, ptimaliseren bibased-prcessen), nieuwsgierigheid (leergierigheid) en leiderschap (management). Over het algemeen krijgen vrijwel alle cmpetenties van de geïnterviewden een hge waardering. Er zijn twee cmpetenties, namelijk samenwerken en transdisciplinariteit, die een hgere waardering krijgen dan de andere cmpetenties. Per nderwijsniveau verschillen de cmpetenties die dr de bedrijven belangrijk gevnden wrden. Binnen het w zijn alle cmpetenties ngeveer even belangrijk, alleen de technische cmpetentie wrdt minder vaak genemd. Binnen het hb wrden de cmpetenties, leiderschap en technische cmpetentie minder vaak genemd. Vr persneel p mb-niveau vindt men minder cmpetenties belangrijk en wrdt vral belang gehecht aan samenwerken en flexibiliteit. Daarnaast zijn er vier cmpetenties die dr twee bedrijven genemd wrden als de belangrijkste cmpetentie; dat zijn: creativiteit, verbanden zien, transdisciplinariteit, en ndernemerschap. Naast de tijdens het interview gegeven cmpetenties, zijn er ng een aantal cmpetenties die de bedrijven zelf nemen: Persneel zu één key-pleiding meten vlgen en daarnaast heel ged meten weten waar je andere kennis vandaan kunt halen. Bij de bibased ecnmy kmt veel teamwrk kijken. Daarm is een cmbinatie van cmpetenties belangrijk; bijvrbeeld kunnen samenwerken met verschillende teams, transdisciplinair zijn en ver sectren heen kunnen kijken. De Praktijk blz. 5 van 12

6 "Wetenschappers meten beter gaan cmmuniceren ver de bibased ecnmy. Ok zijn er gede cmmunicatiemedewerkers ndig. Het zu ged zijn als hier een cursus vr zu zijn." En wrden creativiteit en ndernemerschap niet altijd als een gunstige eigenschap gezien: Niet teveel creativiteit, dit hindert de aansturing. Men met zich in de fabriek aan de regels huden. Creativiteit is heel belangrijk vr de bibased ecnmy, maar vr het bedrijf zelf niet. Minder ndernemerschap is gewenst. Cncluderend: de meerderheid van de cmpetenties wrdt belangrijk gevnden dr de geïnterviewden, waarbij samenwerken en transdisciplinariteit steeds weer bven de andere cmpetenties uitstijgen. Of zals een van de geïnterviewden aangeeft: "het is belangrijk dat medewerkers ver disciplines heen kunnen kijken, mdat ze dan pas de kansen kunnen pakken die de bibased ecnmy biedt." VERWACHTE PERSONEELSTEKORTEN Drie van de bevraagde bedrijven verwachten geen tekrt aan persneel met bendigde cmpetenties. Een van deze bedrijven geeft aan p krte termijn geen tekrt aan persneel te verwachten, maar p lange termijn wellicht tekrten aan technisch geschld persneel. Een bedrijf geeft aan persneelstekrten te verwachten p het gebied van praktisch mgaan met bibased materialen (p mb- en hb-niveau) en het beheersen van vakdisciplines (w). NASCHOLING OP HET GEBIED VAN COMPETENTIES Alle bedrijven den aan een vrm van naschling p het gebied van cmpetenties, maar niet per se specifiek gericht p de bibased ecnmy. Verschillende naschlingsvrmen zijn: CONCLUSIE Een traineeship p grnd van cmpetenties. Cursus cmmuniceren vr (hb- en w-)leidinggevenden. Cmpetentiegerichte pleiding vr trainers. Uit de interviews zijn een paar gemeenschappelijke punten te destilleren. De geïnterviewden vinden het belangrijk dat werknemers gevel krijgen vr de brede cntext van de bibased ecnmy, dat ze transdisciplinair zijn en ged kunnen samenwerken. Meerdere geïnterviewden zuden graag gespecialiseerd persneel zien, dat naast hun eigen vakgebied flexibel met de bibased ecnmy kan mgaan. Er lijkt geen behefte te zijn aan echte specialisten in de bibased ecnmy. De Praktijk blz. 6 van 12

7 BIJLAGE 1 INTERVIEWSCHEMA/-SCRIPT Script vr de interviewer, zveel mgelijk letterlijk en p vlgrde dr te lpen; antwrden nteren en aantekeningen maken tijdens het gesprek. INLEIDING Uw bedrijf is actief p het gebied van de bibased ecnmy. Daarvr heeft u geschld persneel in dienst en wellicht zult u in de tekmst meer mensen aannemen f uw staf willen laten bijschlen. Om een beeld te krijgen van de beheften van het bbe-bedrijfsleven met betrekking tt de pleiding van mb-, hb- en wetenschappelijk pgeleid persneel vert De Praktijk in pdracht van BE-Basic een landelijke nderwijsinventarisatie uit. Del is m te achterhalen he de pleidingen beter kunnen aansluiten p de beheften in het werkveld. In dat kader spreken we bij verschillende bedrijven met degene die gaat ver huidig en tekmstig persneelsbeleid. Ik heb een vaste lijst met vragen, maar schrmt u vral niet uit te weiden f uw eigen verhaal te vertellen. Ik maak aantekeningen en zal achteraf uw pmerkingen nder de juiste vraag vatten. Na aflp huden we u p de hgte van de resultaten van de analyse. Om te beginnen wil ik u vast graag uitndigen vr een afsluitende wrkshp met vertegenwrdigers uit het nderwijs en het werkveld, p 12 juni van 14:00 tt 17:00 uur. HET BEDRIJF 1. Naam bedrijf: 2. Naam geïnterviewde: 3. Wat is uw functie f verantwrdelijkheid binnen het bedrijf? 4. Wat verstaat uw bedrijf nder bibased ecnmy? De bibased ecnmy is een ecnmie die gebaseerd is p het z efficiënt mgelijk gebruik maken van gewassen en bimassa vr veding, veever, materialen, chemicaliën, energie en brandstf. Het gaat m het pzetten van een ecnmie die is gebaseerd p grene grndstffen, gericht p de vervanging van fssiele grndstffen dr bimassa. 5. Welke activiteiten vert uw bedrijf p dit mment die direct f indirect betrekking hebben p bbe? 6. Welke activiteiten zal uw bedrijf in de tekmst uitveren in die bbe? Het nderzek aan de bbe dr BE-Basic is gerganiseerd in 9 zgenaamde "flagships". Elke flagship gaat ver een grte wetenschappelijke en/f sci-ecnmische uitdaging. 7. Welke van de flagships van bbe zijn van tepassing p uw bedrijf? Meerdere keuzen mgelijk. De Praktijk blz. 7 van 12

8 Carbn-based cmpunds Nitrgen-based specialties Sustainable Sil management and upstream prcessing Bicnstructin Materials Synthetic Bilgy High-thrughput experimentatin and (meta)genmic mining Envirnmental impact f chemical, bi-based mlecules and prcesses Scietal embedding f a bibased ecnmy PERSONELE BEHOEFTEN Op dit mment is een transitie naar een bbe aan de gang. Verschillende bedrijven bevinden zich p verschillende psities in die transitie; smmigen staan ng aan het begin, andere zijn al geheel vergegaan p bimassa. Verbuwen, winnen en verwerken van bimassa leidt tt andere prcessen en andere prducten. Dit vraagt mgelijk m andere kennis en cmpetenties van het persneel, zwel het huidige persneel als het tekmstige persneel. Kennis 8. Welke bbe-specifieke kennis zal persneel bij uw bedrijf ndig hebben, met het g p de gewenste rl van het bedrijf in de bbe? (zie tabel hiernder, drlpen) 9. Kunt u een cijfer tussen 0 en 10 tekennen aan het belang van de vlgende bbe-specifieke kennis bij persneel in uw bedrijf (zie tabel hiernder, drlpen)? 10. Op welk pleidings/denkniveau zal de kennis meten zijn (zie k tabel)? 11. Kunt u aangeven f deze kennis al in uw bedrijf aanwezig is? (tabel) Kennis ver: cijfer ndig p mbniveau ndig p hbniveau ndig p WOniveau ndig p ander niveau, nl. al aanwezig bij persneel in bedrijf? a. typen bimassa b. bidiversiteit c. kringlpen d. technische aspecten van bbe-prcessen e. lgistieke aspecten van bbe De Praktijk blz. 8 van 12

9 f. ecnmische aspecten van bbe g. innvatiemanagement h. bbe-gerelateerde wetgeving i. de vlledige waardeketen 12. Welke andere kennis zal persneel bij uw bedrijf ndig hebben, met het g p de gewenste rl van het bedrijf in de bbe? Op welk pleidings/denkniveau zal de kennis meten zijn? In heverre is de kennis al aanwezig? (Evt. telichten: u kunt denken aan vr uw bedrijf zeer specifieke kennis, f juist algemener kennis van ICT, management, marketing, wetgeving...) 13. Als u alle bendigde kennis in genschuw neemt, wat zijn dan de drie belangrijkste typen kennis die uw bedrijf ndig zal hebben met het g p bbe? 14. Welke kennis is p dit mment het meilijkst te vinden in nieuw persneel? 15. Heeft f verwacht u een tekrt aan persneel met bendigde kennis? (uitsplitsen per niveau) 16. Det u aan naschling f training p gebied van bendigde kennis? Z ja, kunt u daar iets meer ver vertellen? Z nee, heeft u daar wel behefte aan? Cmpetenties 17. Welke algemene cmpetenties zal het persneel in uw bedrijf in de nabije tekmst ndig hebben m de vergang naar bibased mgelijk te maken? (zie tabel, drlpen) 18. Kunt u een cijfer tussen 0 en 10 tekennen aan het belang van de vlgende algemene cmpetenties bij persneel vr uw bedrijf? (tabel) 19. Kunt u k een pleidings/denkniveau benemen bij de cmpetenties? (tabel) 20. Kunt u aangeven f deze cmpetenties al in uw bedrijf aanwezig zijn? (tabel) Cmpetentie: cijfer ndig p mbniveau ndig p hbniveau ndig p WOniveau ndig p ander niveau, nl. al aanwezig bij persneel in bedrijf? a. creativiteit b. schakelcapaciteit, buiten kaders denken, pen huding c. denken in systemen, verbanden zien d. transdisciplinariteit, De Praktijk blz. 9 van 12

10 ver grenzen van sectren kijken e. samenwerken, cmmuniceren f. analytisch vermgen g. ndernemerschap h. cmmercieel i. flexibel j. specifieke technische cmpetenties: bedienen bbe-apparaten, ptimaliseren bbeprcessen k. nieuwsgierigheid, leergierigheid l. leiderschap, management 21. Welke andere cmpetenties zal persneel bij uw bedrijf ndig hebben, met het g p de gewenste bbe-activiteiten van het bedrijf? Op welk pleidings/denkniveau zullen de cmpetenties meten zijn? In heverre zijn de cmpetenties al aanwezig? 22. Als u alle bendigde cmpetenties in genschuw neemt, wat zijn dan de drie belangrijkste cmpetenties die uw bedrijf ndig zal hebben met het g p bbe? 23. Welke van die cmpetenties (algemeen f bbe-specifiek) zijn p dit mment het meilijkst te vinden in nieuw persneel? 24. Heeft f verwacht u een tekrt aan persneel met bendigde cmpetenties? 25. Det u aan naschling f training p gebied van bendigde cmpetenties? Z ja, kunt u daar iets meer ver vertellen? Z nee, heeft u daar wel behefte aan? AFSLUITING 26. Heeft u vragen gemist ver de beheften aan bbe-kennis en cmpetenties van uw bedrijf? 27. Wil u ng iets tevegen aan dit gesprek? Zijn er bijvrbeeld zaken die u ng niet verteld heeft, maar die wel relevant zijn? 28. Zijn er zaken die u graag ng extra wil benadrukken? Wij veren dit vraaggesprek k met een aantal andere bedrijven. Als alle gesprekken afgernd zijn, verwerken we de resultaten in een vrlpig verslag, dat we u zullen psturen. Intussen veren we k een inventarisatie uit in het nderwijs. De Praktijk blz. 10 van 12

11 Op de wrkshpmiddag van 12 juni leggen we de resultaten van beide inventarisaties naast elkaar, in aanwezigheid van enkele stakehlders. Na aflp van die bijeenkmst schrijven we een definitief verslag. Ik wil u ngmaals van harte uitndigen vr de wrkshpmiddag; we hpen dat u erbij kunt zijn en dr ns zeer gewaardeerde input kunt leveren. Rest mij ng u heel hartelijk te bedanken vr uw tijd, meite en penheid. Dankuwel, mede namens BE-Basic! De Praktijk blz. 11 van 12

12 BIJLAGE 2 BRONNEN Bakker, Tm e.a. Anticiperen p de bibased ecnmy. Sluit gren nderwijs aan p de tekmstige praktijk? LEI-nta , LEI Wageningen UR, Den Haag: juli Barnier, Lenie. Alles is van waarde. Bibased ecnmy in gren nderwijs. In: Vakblad gren nderwijs 5 (1 me i 2012), p Berger, Rland, i.s.m. Add van der Eijk. Natuurlijk Vermgen. De bibased ecnmy van Essent. Brchure Essent: augustus Bibased ecnmy magazine, Jaargang 2 - nr. 1 februari Businessplan Centrum vr Innvatief Vakmanschap Passie vr Bibased. ROC West-Brabant: 8 ktber 2012 Derksen, J.T.P.; Zwart, L. Rapprt Small Scale Bulk Chemicals. Bibased Platfrmchemicaliën. Kansen vr kleinschalige prductie uit bimassa? Innstart, Heijen: 13 januari Van Lieshut, M.; Afman, M.R. & Odegard, I.Y.R. Inventarisatie BiBased Ecnmy in de Nederlandse chemie. Synthese p basis van bedrijfsanalyses van vijftig VNCI-leden. CE Delft, Delft: februari Werkgrep Businessplan Bibased Ecnmy. Een punt p de hrizn. Aanzet vr een intersectraal Businessplan Bibased Ecnmy. 14 juni Wijffels, René; Streefland, Mathieu, & van ES, Marjn. Businessplan Centre fr Bibased Ecnmy. 31 maart Websites: De Praktijk blz. 12 van 12