RAPPORTAGE INVENTARISATIE MBO
|
|
- Suzanna Verstraeten
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 RAPPORTAGE INVENTARISATIE MBO INHOUDSOPGAVE Inhudspgave... 1 Inleiding... 2 Aanpak... 2 Resultaten ac s (=Gren mb)...4 Resultaten rc s (=Grijs mb)...6 Cnclusie...8 Bijlage 1 Checklist mb...9 Bijlage 2 mb in het krt...13 Bijlage 3 Brnnen...15 COLOFON Deze inventarisatie is uitgeverd en geschreven dr De Praktijk in pdracht van Be-Basic. Amsterdam, 17 juni 2013 Op deze analyse is de Creative Cmmns licentie Naamsvermelding-NietCmmercieel- GelijkDelen 3.0 Nederland van tepassing. CC BY-NC-SA 2013 De Praktijk i..v. Be-Basic. De Praktijk, natuurwetenschappelijk nderwijs BV Ostenburgermiddenstraat 210, 1018 LL, Amsterdam, T +31 (0) , inf@praktijk.nu, Btw-ID NL B01, KvK Amsterdam , ABN AMRO
2 INLEIDING BE-Basic is een internatinaal publiek privaat partnerschap, gesubsidieerd dr de Nederlandse verheid, waarin universiteiten, nderzeksinstellingen, en bedrijven in het veld van duurzame chemie en eclgie participeren. BE-Basic hudt zich bezig met nderzek aan de bibased ecnmy, de transitie van een ecnmie gebaseerd p fssiele grndstffen naar een ecnmie p basis van hernieuwbare grndstffen. BE-Basic stelt een prgramma vr educatie ver BBE p, van primair nderwijs tt en met pst-graduate nderwijs. Er zijn ter invulling van het educatief prgramma verschillende inventarisaties uitgeverd, vr primair, secundair, tertiair en pst-graduate nderwijs, dr verschillende rganisaties. Dit rapprt beschrijft de inventarisatie, uitgeverd dr De Praktijk in pdracht van BE-Basic, van het beschikbare Nederlandse mb-nderwijs p het terrein van de bibased ecnmy. AANPAK Naar aanleiding van de input van BE-Basic is er een checklist pgesteld vr de inventarisatie van het beschikbare Nederlandse mb-nderwijs p het terrein van de bibased ecnmy. Zie bijlage 1 vr de checklist, bijlage 2. vr krte uitleg ver mb en bijlage 3 vr geraadpleegde brnnen. Vervlgens is er een verzicht gemaakt van de verschillende instellingen in Nederland en bekeken welke instellingen, pleidingen en persnen relevant waren m te benaderen vr deze inventarisatie. Vaak werd er dr de bevraagde persnen k drverwezen naar andere instellingen die vr deze inventarisatie interessant waren. Bij het selecteren van de respndenten is rekening gehuden met de landelijke spreiding van de instellingen en het type nderwijs dat dr de verschillende instellingen aangebden wrdt. Opleidingen, die verduidelijk geen link hadden met de bibased ecnmy, zijn bij deze inventarisatie buiten beschuwing gelaten. In ttaal zijn er 8 reginale pleidingscentra (rc s) en 7 agrarische pleidingscentra (ac s) bij deze inventarisatie betrkken. Binnen deze instellingen zijn in ttaal 26 persnen geïnterviewd. Daarnaast zijn ng twee persnen geïnterviewd die betrkken zijn bij rganisaties die zich bezig huden met de bibased ecnmy en nderwijs. Binnen de ac s zijn er meerdere pleidingen die raakvlakken kunnen hebben met de bibased ecnmy. De meeste pleidingen vallen binnen de werelden: Surprising Nature en Gd Fd en Mighty Machines. Om een ged beeld te krijgen van het beschikbare bibased nderwijs binnen de instelling is er gesprken met verschillende medewerkers in verscheidene functies. Er is gesprken met directeuren, pleidingsmanagers, innvatiemanagers, prjectleiders en dcenten. Omdat ac s verder zijn met het ntwikkelen van nderwijs p het gebied van de bibased ecnmy zijn er in verhuding meer ac s geïnterviewd. Opleidingen binnen de rc s die raakvlakken hebben met de bibased ecnmy zijn met name Prcestechniek, Installatietechniek, Mechatrnica en Labratriumnderwijs. Binnen de rc s is gesprken met pleidingsmanagers en dcenten van deze en andere technische afdelingen. De Praktijk blz. 2 van 15
3 Vr alle gespreken geldt dat we binnen de instelling hebben geprbeerd de juiste persnen te spreken te krijgen en indien ndig meerdere persnen binnen een instelling. RESPONDENTEN In Nederland zijn 13 ac s. Vr deze inventarisatie zijn mensen werkzaam bij zeven ac s geïnterviewd. Binnen deze ac s is gesprken met elf persnen in verschillende functies. In Nederland zijn 43 rc s. Vr deze inventarisatie zijn acht rc s geïnterviewd. Binnen deze rc s is gesprken met dertien persnen in verschillende functies. De verschillende gesprekken zijn verwerkt in een Excelbestand. Deze matrix is p te vragen bij het BE-Basic secretariaat. In dit rapprt zijn de belangrijkste punten uit deze matrix samengevat. VOORBEHOUD Dit rapprt geeft een beeld van wat er bij de nderzchte ac s en rc s p het gebied van bibased nderwijs gaande is. Dit is zeer waarschijnlijk een gede representatie van de stand van zaken van bibased nderwijs in Nederland. Vr een vlledig beeld meten alle instellingen benaderd wrden. De Praktijk blz. 3 van 15
4 RESULTATEN AOC S (=GROEN MBO) HUIDIG BIOBASED ONDERWIJS BINNEN AOC'S In schljaar , wrdt er dr één van de bevraagde instellingen direct bibased nderwijs gegeven in de vrm van de pleiding Green Engineering (Bibased Business). Dit is een 3-jarige niveau-4-pleiding, waarbij naast algemene vakken zals taal en rekenen, bibased geriënteerde prjecten wrden gegeven. Deze kmen in verschillende thema s aan bd zals, wind, algen, zn, aardwarmte, bibased materialen en bibrandstf. 1 Bij de andere bevraagde instellingen kmen nderwerpen uit de bibased ecnmy alleen indirect aan bd in prjecten f bibased gerelateerde vakken. Vaak wrdt de term bibased ecnmy hier niet specifiek bij vermeld. Het gaat m elementen uit de bibased ecnmy die besprken wrden bij vakken die aan dit nderwerp raken. Een vrbeeld hiervan is het vak duurzaamheid waarbij bimassa als alternatieve energiebrn besprken wrdt. Verder kan de bibased ecnmy aan bd kmen in praktijkvrbeelden, bij prjecten met bedrijven in de bibased ecnmy f als nderdeel binnen het nderwerp duurzaamheid/alternatieve energie. Een vrbeeld van z'n prject is het ntwikkelen van een mbiele mestscheider. NASCHOLING Binnen de bevraagde instellingen wrdt er niet f nauwelijks aan naschling gedaan p het gebied van bibased ecnmy. Er zijn twee instellingen die wel aan een vrm van naschling den, respectievelijk in samenwerking met Van Hall Larenstein en PEAT-Valley 2. TOEKOMSTPLANNEN BIOBASED ONDERWIJS BINNEN AOC S Bijna alle respndenten zijn bezig met het ntwikkelen van, en/f het nadenken ver het ntwikkelen van, bibased mdules f pleidingen. Drie van de bevraagde instellingen willen in het schljaar starten met een bibased geriënteerde pleiding p het gebied van tuinbuw. Deze instellingen zijn alledrie aangeslten bij het Centrum vr Innvatief Vakmanschap (CiV) Tuinbuw en uitgangsmaterialen 3. Inhudelijk is ver deze pleiding ng niet zveel bekend mdat de pleiding p dit mment ng in de ntwikkelfase is. 1 Vr meer infrmatie zie: atie 2 Peat Valley wil een internatinale samenwerking realiseren in veengebieden in Nrd-Eurpese landen, gebaseerd p innvatie naar een bibased ecnmy. The_Glden_Triangle.aspx 3 Het landelijk Centrum vr Innvatief Vakmanschap Tuinbuw en Uitgangsmaterialen is een samenwerkingsverband van nderwijsinstellingen en bedrijven m innvatieve vaklui af te leveren. De missie van het CiV T&U is: hét talentencentrum waar studenten en medewerkers in de tuinbuw zullen uitgreien tt innvatieve vakkrachten. Het CiV T&U is een samenspel tussen reginaal pererende rganisaties met een landelijke afstemming. De Praktijk blz. 4 van 15
5 Naast de te ntwikkelen pleiding is bij het CiV Tuinbuw en Uitgangsmaterialen een Expert Ontwikkelteam bezig met het ntwikkelen van een keuzemdule ver de bibased ecnmy. Twee van de bevraagde instellingen willen deze ng te ntwikkelen keuzemdule rnd 2014 gaan inzetten binnen hun nderwijs. Daarnaast is één van de bevraagde instellingen met andere mb-(ac s), hb- en winstellingen in verleg ver een te ntwikkelen pdracht vr hb- en mb-studenten. Het is de bedeling dat de studenten samen gaan werken aan een praktijkpdracht (wellicht in de vrm van een businesscase) die te maken heeft met de bibased ecnmy. De meeste van bvenstaande ntwikkelingen zijn bedeld vr mb-nderwijs p niveau 3 en 4. BETROKKEN BIJ BIOBASED INITIATIEVEN Vijf van de bevraagde instellingen zijn betrkken bij het CiV Tuinbuw en Uitgangsmaterialen. Verder zijn twee instellingen betrkken bij PEAT-Valley. Daarnaast zijn er ng een aantal kleinere reginale initiatieven; één instelling is betrkken bij Innvatieplatfrm Bibased Agribusiness 4. Eén andere instelling is betrkken bij een prject van dit innvatieplatfrm namelijk: M3 Mest Met Meerwaarde 5. Ng een ander initiatief waar één instelling bij betrkken is, is Greenbrains. 6 Daarnaast hebben een aantal instellingen k lsse bijeenkmsten f gesprekken gehad met andere ac s, hb-instellingen, de WUR en/f het bedrijfsleven. WENSEN Meerdere instellingen geven aan geïnteresseerd te zijn in infrmatie ver bibased nderwijs p mb-niveau. Er is behefte aan praktijkgerichte pdrachten en lesmateriaal p mb-niveau dat direct inzetbaar is vr deze delgrep. De instellingen wrden graag p de hgte gehuden van de resultaten van deze inventarisatie en andere ntwikkelingen p het gebied van de bibased ecnmy en mb-nderwijs. Eén instelling geeft aan dat er behefte is aan een netwerk f cördinatie p mb-niveau met betrekking tt de verschillende initiatieven die te maken hebben met bibased nderwijs. Zdat er meer samenwerking tussen de verschillende initiatieven mgelijk is. Dezelfde instelling geeft aan dat financiering vr de ntwikkeling van bibased nderwijsmateriaal k wenselijk zu zijn. Het CiV T&U stelt tien inhudelijke thema s centraal waarp ntwikkeling van nderwijs en samenwerking met het bedrijfsleven wrdt gebaseerd. Een van de tien thema s is bibased ecnmy/duurzaamheid. 4 Vr meer infrmatie zie: 5 Vr meer infrmatie zie: 6 GreenBrains is een samenwerkingsverband van vier nderwijsinstellingen en heeft als del ndernemers te ndersteunen en plssingen te bieden vr de meest uiteenlpende kennis- en innvatievragen. Vr meer infrmatie zie: De Praktijk blz. 5 van 15
6 RESULTATEN ROC S (=GRIJS MBO) HUIDIG BIOBASED ONDERWIJS BINNEN ROC'S Geen van de bevraagde instellingen det p dit mment aan direct bibased nderwijs. Veel van de cntactpersnen zijn k niet bekend met het begrip bibased ecnmy. Bij één van de bevraagde instellingen kmt bibased nderwijs incidenteel vr in prjecten waarbij samengewerkt wrdt met bedrijven, bijvrbeeld bij het ntwikkelen van een spuitgietmachine m gren plastic te maken. Bij één instelling kmen aspecten uit de bibased ecnmy indirect aan bd in de vlgende pleidingen: - Opleiding installatietechniek, installateur en peratr, middenkaderengineering. Bij het vak: Alternatieve energie - Opleiding prcestechniek. Onderwerpen: biraffinage, waardeketens Bij het vak: Bichemie/scheikunde Prject ver bifuel Bij vier pleidingen kmt de bibased ecnmy zijdelings aan bd bij het bespreken van de vlgende nderwerpen: Interactie van milieus nderling (vak: Milieukunde) Kringlpen Nutriënten in de bdem Het gebruik van grndstffen Recyclen Warmtewinning in HR-ketels Alternatieve energiebrnnen TOEKOMSTPLANNEN BIOBASED ONDERWIJS BINNEN ROC S Er is één instelling bezig met het ntwikkelen van een mdule bibased ecnmy vr prcesperatrs en labratriumtechniek. Dit gebeurt in samenwerking met het CiV Passie vr bibased 7. De rest van de bevraagde instellingen zijn niet bezig met het ntwikkelen van bibased nderwijs. Twee van deze pleidingen hebben wel interesse in infrmatie ver bibased nderwijs. 7 Het CiV Passie vr Bibased bundelt en ndersteunt de samenwerking van nderwijs, bedrijfsleven en verheid in prjecten en prgramma s en levert een belangrijke bijdrage aan de versterking van het innvatievermgen en de cncurrentiekracht van de bibased ecnmy in West-Brabant en daarbuiten. CiV Passie vr Bibased wil vrzien in de behefte aan adequaat pgeleid persneel vr bedrijven en instellingen die actief zijn in de bibased ecnmy. De Praktijk blz. 6 van 15
7 BETROKKEN BIJ BIOBASED INITIATIEVEN Van de bevraagde instellingen is één instelling betrkken bij het CiV Passie vr bibased. Deze instelling heeft p dit gebied k een samenwerking met een ander rc. Daarnaast geeft één instelling aan incidenteel samen te werken met bedrijven p dit gebied, als een student in bij een bedrijf uit de bibased ecnmy een prject f pdracht uitvert. Verder werkt een van de geïnterviewde dcenten mee aan het ntwikkelen van een publicatie van ISSO ver de NEN-nrm met betrekking tt bimassa. NASCHOLING Bij geen van de instellingen vindt p dit mment naschling vr bedrijven f niet-studenten plaats. Eén instelling wil in de tekmst, in samenwerking met het CiV Passie vr bibased wel naschling vr bedrijven gaan aanbieden. WENSEN/BEHOEFTE AAN Eén instelling geeft aan dat het sms lastig is dat bedrijven ng niet ged aan kunnen geven he de prcesperatrs van de tekmst eruit meten gaan zien. De Praktijk blz. 7 van 15
8 CONCLUSIE Binnen de ac s leeft het nderwerp bibased ecnmy enrm, alle bevraagde instellingen zijn bekend met het nderwerp en men is vlp bezig met de ntwikkeling van bibased nderwijsmateriaal. De meest cncrete nderwijsntwikkelingen kmen vrt uit het CiV Tuinbuw en Uitgangsmaterialen. Daarnaast zijn er veel lsse educatieve prjecten en initiatieven ver (nderwerpen uit) de bibased ecnmy. Vrzver uit dit nderzek naar vren kmt, is er tussen deze verschillende initiatieven niet veel samenwerking. Bij de rc s staat de ntwikkeling van bibased nderwijs ng in de kinderschenen. Enkel het CiV passie vr bibased is actief bezig met nderwijs ver de bibased ecnmy. Andere pleidingen lijken wel geïnteresseerd in meer infrmatie ver het nderwerp maar weten niet ged wat de bibased ecnmy inhudt. De Praktijk blz. 8 van 15
9 BIJLAGE 1 CHECKLIST MBO ALGEMENE INTRODUCTIE INVENTARISATIE: In pdracht van BE-Basic vert De Praktijk een inventarisatie uit naar het beschikbare Nederlandse mb nderwijs p het terrein van bibased ecnmy (BBE). Del: te weten kmen wat er binnen het mb p het gebied van BBE gebeurt en waar lacunes zitten p dit gebied. EXTRA INFORMATIE Over BE-Basic: Is een internatinal publiek privaat partnerschap, gesubsidieerd dr de Nederlandse verheid, waarin universiteiten, nderzeksinstellingen, en bedrijven in het veld van duurzame chemie en eclgie participeren. BE-Basic hudt zich bezig met nderzek aan de bibased ecnmy (BBE), de transitie van een ecnmie gebaseerd p fssiele grndstffen naar een ecnmie p basis van hernieuwbare grndstffen. Over de inventarisatie: BE-Basic stelt een prgramma vr educatie ver BBE p, van primair nderwijs tt en met pst-graduate nderwijs. Mmenteel wrden verschillende inventarisaties uitgeverd, vr primair, secundair, tertiair en pst-graduate nderwijs. De resultaten hiervan leveren input vr een vrstel vr het educatieprgramma dat eind juni gereed zal zijn. Over bibased ecnmy: De bibased ecnmy is een ecnmie die gebaseerd is p het z efficiënt mgelijk gebruik maken van gewassen en bimassa vr veding, veever, materialen, chemicaliën, energie en brandstf. Het gaat m het pzetten van een ecnmie die is gebaseerd p grene grndstffen, gericht p de vervanging van fssiele grndstffen dr bimassa. Binnen een bibased ecnmy wil je bimassa z hgwaardig mgelijk inzetten. Daarbij wil je alle cmpnenten van de bimassa z ged mgelijk benutten. CHECKLIST Nt: deze checklist is bedeld vr degene binnen een nderwijsinstelling die van bibased vakken e.d. p de hgte is. Naam instelling: Opleidingen: Cntactpersn: Mgelijke cnnecties met BBE / Reden vr interview: 1. Bent u bekend met de term BBE? Wat verstaat u daarnder? De Praktijk blz. 9 van 15
10 Binnen deze analyse definiëren wij BBE als een ecnmie gebaseerd p het z efficiënt mgelijk gebruik maken van gewassen en bimassa. Een ecnmie die uitgaat van geslten kringlpen, hernieuwbaarheid en het beperken van afval en vervuiling. Het gaat erm alle cmpnenten van de bimassa z ged mgelijk benutten. 2. We veren een inventarisatie uit naar bibased nderwijs p mb en hb-niveau. Heeft uw instelling zelf eerder een inventarisatie gedaan naar bibased nderwijs? Z ja: kunnen wij daarver beschikken? 3. Zitten er in het curriculum nderdelen die (direct f indirect) te maken hebben met BBE? Z nee vraag 7, pag. 5 Z ja hiernder verder Naam vak/cursus: Inhud van vak/cursus: (Leerdelen en cntent: cntent, kennis en vaardigheden, welke inhud wrdt behandeld (bv. bimassa vr chemical building blcks, bimassa vr energie, scietal aspects, 1e/2e generatie, lignine etc.)) Delgrep/leerjaar: (Welke leerlingen vlgen de lessen? Uit welke drstrmprfielen? MBO: Vr welk niveau is het bedeld? ) Didactische aanpak: (Lesbek, e-learning, cllege, wrkshp, game etc.) Omvang: (Wat is de mvang van het nderwijs? Heveel studiepunten?) Geschikt vr internatinaal gebruik: (Is het na vertalen geschikt vr gebruik internatinaal?) Geschikt vr distance learning: (Materiaal is f kan aangepast wrden vr afstandnderwijs (digitaal, beschikbaar/vide clleges/digitale tetsing etc.)) Geschikt vr interactief gebruik: De Praktijk blz. 10 van 15
11 (Als bven maar k gemaakt m studenten/dcenten van verschillende lcaties te laten cmmuniceren (synchrn f a-synchrn)) Geschreven/ ntwikkeld dr: Cpyright/beheerder: (Wie beheert het materiaal? Mag het materiaal verspreid wrden?) Jaartal 1e gebruik: Gebruik: (Heveel studenten e.a. hebben daadwerkelijk gebruik gemaakt van het materiaal?) Geëvalueerd: (Is het materiaal it geëvalueerd en z ja, is p basis daarvan e.e.a. aangepast?) Overige inf: 4. Vindt er p dit mment k naschlingsnderwijs plaats vr niet-studenten/mensen uit het bedrijfsleven? - wat vr nderwijs? - nderwerp(en)? - tijdsduur? - aan wie wrdt het nderwijs aangebden? 5. Is er p het gebied van BBE samenwerking met andere nderwijsinstellingen en/f het bedrijfsleven? - wat vr samenwerking? Met wie? - in welke vrm? 6. Is de pleiding bezig f zijn er ambities m andere cursussen p het gebied van BBE te ntwikkelen? 7. Mist u p dit mment iets binnen jullie instituut m.b.t. bibased nderwijs? Zijn er wensen m.b.t. inhud, niveau, didactiek? Afsluiting Dit waren alle vragen. Heeft u ng vragen f pmerkingen ver dit nderwerp? De Praktijk blz. 11 van 15
12 Heeft u misschien ng cntacten die we met betrekking tt deze inventarisatie zuden kunnen spreken? Hartelijk bedankt vr uw medewerking. Indien geen bibased nderwijs aanwezig bij instelling: 8. Zitten er nderdelen in het studieprgramma die betrekking hebben p begrippen als: bimassa, bidiversiteit, biraffinage, kringlpen, innvatiemanagement, waardeketens bimassa, technieken m gebruik te maken van reststrmen, gebruik van grndstffen? JA vraag 3, pag. 2 NEE hiernder verder 9. Is er behefte / vraag m een BBE-nderdeel te integreren in het curriculum? - Waar kmt deze behefte vandaan? (Vanuit de pleiding, vanuit vervlgpleidingen f bij andere actren zals bedrijven) 10. Is de pleiding bezig f zijn er ambities m cursussen p het gebied van BBE te ntwikkelen? JA hiernder verder NEE afsluiting 11. Waar is behefte aan m dit te kunnen realiseren? Waar liggen knelpunten? De Praktijk blz. 12 van 15
13 BIJLAGE 2 MBO IN HET KORT 8 Het middelbaar berepsnderwijs (mb) bereidt studenten vr p de berepspraktijk f een vervlgpleiding (in het mb f het hger berepsnderwijs). Om de aansluiting p de arbeidsmarkt te garanderen hebben schlen vr middelbaar berepsnderwijs uitgebreide cntacten met het reginale bedrijfsleven, gemeenten en maatschappelijke rganisaties. Bij alle pleidingen in het mb staat de aansluiting met de praktijk vrp. Er zijn vier verschillende aanbieders van pleidingen in het mb: 1. Reginale pleidingencentra (rc's) hebben een breed pleidingenaanbd vr verschillende berepssectren. Rc s hebben pleidingen in de sectren Zrg en welzijn, Techniek en Ecnmie en verzrgen daarnaast pleidingen in de vlwasseneneducatie. 2. Agrarische pleidingscentra (ac s) leiden p vr berepen in de sectr Landbuw. Daarbij hren k pleidingen p het gebied van plant- en dierverzrging, grene vrmgeving en bijvrbeeld milieubeheer. Bij de meeste ac s wrden de pleidingen verdeeld in verschillende werelden; Big Business, Gd Fd, Animal Friends, Dynamic Design, Natural Health, Mighty Machines en Surprising Nature. 3. Vakschlen verzrgen pleidingen vr een specifiek berepenveld. Vakschlen richten zich p de pleidingen vr één branche, zals de grafische sectr f de scheepvaart. 4. Particuliere instellingen die mb-pleidingen aanbieden. Leerwegen mb Het mb heeft twee verschillende leerwegen. Bij alle pleidingen vrmt de praktijk, de berepspraktijkvrming (bpv), een belangrijk deel van de pleiding. Berepspleidende leerweg (bl): Deelnemers van een bl-pleiding hebben tijdens hun pleiding één f meerdere stageperides. De berepspraktijkvrming vrmt bij een blpleiding minimaal 20% en maximaal 60 %. Berepsbegeleidende leerweg (bbl): Een bbl-pleiding bestaat vr minimaal 60% uit praktijk. Studenten die een bbl-pleiding vlgen, werken met een arbeidsvereenkmst in een leerbedrijf en gaan meestal één dag in de week naar schl vr de theretische nderbuwing. Studenten in de bbl-pleidingen zijn vaak wat uder, de gemiddelde leeftijd is 25 jaar. Niveaus Het mb heeft pleidingen p 4 niveaus: mb 1, 2, 3 en 4. Vr deze niveaus gelden verschillende telatingseisen. Ok de pleidingsduur verschilt. Die lpt uiteen van 0,5 jaar tt 4 jaar. 8 Brnnen: en De Praktijk blz. 13 van 15
14 Niveau 1: assistentenpleiding vr eenvudig uitverend werk (een half tt één jaar). Niveau 2: basisberepspleiding vr uitverend praktisch werk (twee tt drie jaar). Niveau 3: vakpleiding tt zelfstandig berepsbeefenaar zelfstandig uitverend werk, brede inzetbaarheid (twee tt vier jaar). Niveau 4: middenkaderpleiding (drie tt vier jaar) en specialistenpleiding (kpstudie van één tt twee jaar), vlledig zelfstandig uitverend werk, brede inzetbaarheid f specialisatie. De Praktijk blz. 14 van 15
15 BIJLAGE 3 BRONNEN Bakker, Tm e.a. Anticiperen p de bibased ecnmy. Sluit gren nderwijs aan p de tekmstige praktijk? LEI-nta , LEI Wageningen UR, Den Haag: juli Barnier, Lenie. Alles is van waarde. Bibased ecnmy in gren nderwijs. In: Vakblad gren nderwijs 5 (1 me i 2012), p Berger, Rland, i.s.m. Add van der Eijk. Natuurlijk Vermgen. De bibased ecnmy van Essent. Brchure Essent: augustus Bibased ecnmy magazine, Jaargang 2 - nr. 1 februari Businessplan Centrum vr Innvatief Vakmanschap Passie vr Bibased. ROC West-Brabant: 8 ktber 2012 Derksen, J.T.P.; Zwart, L. Rapprt Small Scale Bulk Chemicals. Bibased Platfrmchemicaliën. Kansen vr kleinschalige prductie uit bimassa? Innstart, Heijen: 13 januari Van Lieshut, M.; Afman, M.R. & Odegard, I.Y.R. Inventarisatie BiBased Ecnmy in de Nederlandse chemie. Synthese p basis van bedrijfsanalyses van vijftig VNCI-leden. CE Delft, Delft: februari Werkgrep Businessplan Bibased Ecnmy. Een punt p de hrizn. Aanzet vr een intersectraal Businessplan Bibased Ecnmy. 14 juni Wijffels, René; Streefland, Mathieu, & van ES, Marjn. Businessplan Centre fr Bibased Ecnmy. 31 maart Websites: De Praktijk blz. 15 van 15
RAPPORTAGE VELDONDERZOEK BEDRIJFSLEVEN EN BIOBASED ONDERWIJS
RAPPORTAGE VELDONDERZOEK BEDRIJFSLEVEN EN BIOBASED ONDERWIJS INHOUDSOPGAVE Inleiding... 2 Aanpak... 2 Resultaten kennisbehefte...4 Resultaten cmpetentiebehefte... 5 Cnclusie...6 Bijlage 1 Interviewschema/-script...
Nadere informatieLOGBOEK van: klas: 1
LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke
Nadere informatieSubsidieregeling economie en innovatie Noord-Brabant - provincie Noord-Brabant -
Subsidieregeling ecnmie en innvatie Nrd-Brabant - prvincie Nrd-Brabant - Het del van de Subsidieregeling ecnmie en innvatie Nrd-Brabant (ECOINNONB) is het realiseren van een aantal delstellingen uit het
Nadere informatieBegeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.
Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen
Nadere informatieTer voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Nadere informatie1 3 4 Analysefrmat Aandacht vr taal in het pleidingscurriculum Onderzek Nederlands in het berepsgericht nderwijs versie 4-07 12 12 A Algemene gegevens ver nderwijsinstelling
Nadere informatieCMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014
CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 Inhud Respns... 1 Samenvatting van de resultaten... 1 Vragen ver de pleiding... 2 Vragen ver de stagiair... 3 Wat ziet u als sterke punten van de pleiding CMD?... 4 Wat
Nadere informatieProjectaanvraag Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân
1 Prjectaanvraag Versterking sciale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân 1. Aanleiding Eind 2012 heeft Prvinciale Staten van de prvincie Fryslân keuzes gemaakt mtrent de 'kerntakendiscussie'.
Nadere informatieLOOPBAANORIËNTATIE VMBO-4 Periode 1 t/m periode 3
LOOPBAANORIËNTATIE VMBO-4 Peride 1 t/m peride 3 In leerjaar 4 met je de keus gaan maken; wat wil jij gaan den wanneer je het vmbdiplma hebt? Om te laten zien dat je uiteindelijk een studie, die bij je
Nadere informatieINHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2
INHOUD Hfdstuk 1 Inleiding 2 Hfdstuk 2 Wat hudt die extra begeleiding in? 4 LWOO Praktijknderwijs Wie kmt ervr in aanmerking? Wie beslist daarver? Hfdstuk 3 Wat hudt het nderzek van het COB in? 7 Welke
Nadere informatieRegeling ontwikkelen en gebruiken van streaming media in het MBO. Projectplan 1 / 6. Stichting Kennisnet Ict op School 1.
1 / 6 Regeling ntwikkelen en gebruiken van streaming media in het MBO Prjectplan Auteur(s) Versienummer Datum Stichting Kennisnet Ict p Schl 1.0 februari 2007 2 / 6 1a NAW-gegevens van de aanvragende nderwijsinstelling
Nadere informatieMedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg
MedewerkerMnitr Benchmark in de Zrg Telichting pzet vragenlijst en invulinstructies U heeft een inlgcde ntvangen per brief f per e-mail. Mcht u geen inlgcde ntvangen hebben, dan kunt u terecht bij de benchmarkcördinatr
Nadere informatieAanvraagformulier cofinanciering LEF
Aanvraagfrmulier cfinanciering LEF 1. Aanvraag vr delstelling: Welke delstellingen uit het Ecnmisch Actieprgramma 2016 2019 zijn delstellingen die u met uw prject gaat realiseren f aan bij gaat dragen?
Nadere informatieHet Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om?
Het Grte Geldnderzek: he ga je met je geld m? Natinaal Instituut vr Budgetvrlichting (Nibud) Tijdsduur: één les Werkvrm: individueel met een discussie in de klas Niveau: bedeld vr alle leerlingen van klas
Nadere informatieMochten er problemen zijn, neem dan altijd contact op met jouw begeleider.
VOORWOORD Vr je ligt de handleiding vr het maken van juw prfielwerkstuk. Zals je weet is het maken van een prfielwerkstuk één van de nderdelen van het schlexamen in de vierde klas vmb-tl/gl. Daarm met
Nadere informatieSaxionstudent.nl CE 1
Thema: Marktanalyse (semester 1) Prject: Desk en Fieldresearch 56357 Vrwrd Vr u ligt het plan van aanpak vr het prject Desk en Fieldresearch, vr het thema marktanalyse van semester 1. Het is de bedeling
Nadere informatieHuiswerk Informatie voor alle ouders
Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen
Nadere informatie*** Enquête *** afstudeerscriptie over de huidige elektronische verbindingen*
*** Enquête *** Inleidend Als student van de Universiteit Twente de ik in het kader van mijn masterstudie Public Safety een (klik hier vr definitie) afstudeerscriptie ver de huidige elektrnische verbindingen*
Nadere informatieGespreksleidraad WOII geïnteresseerden
Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden Delstellingen Diepgaand inzicht krijgen in infrmatiebehefte m.b.t. WOII persnlijke betekenis WOII ntstaan interesse in WOII beiende/interessante thema s gebruik en
Nadere informatieInformatie voor scholen
Infrmatie vr schlen Niet alleen studenten, maar k schlen kunnen rekenen p een gede samenwerking met Travel2Cnnect als partner. Dr nze jarenlange persnlijke ervaring met stagiaires, vrijwilligers en lkale
Nadere informatieGS brief aan Provinciale Staten
GS brief aan Prvinciale Staten Pstadres Prvinciehuis Pstbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-hlland.nl Datum zie verzenddatum Aan Prvinciale Staten Bijlagen 2 Onderwerp Infrmatie ver het
Nadere informatieExcellente werving, Excellente studenten. Studentenwerving
Excellente werving, Excellente studenten Studentenwerving Ondersteuningstraject werving Vraag vanuit de Centres en Centra Gebaseerd p ndersteuningsvraag Individuele benadering, inzichten vr iedereen 2
Nadere informatieVoor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018
Vr- en Vregschlse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018 1. Inleiding Vr- en Vregschlse Educatie, als nderdeel van het bredere beleidsterrein nderwijsachterstandbeleid, wrdt sinds 2002 in Winterswijk vrmgegeven.
Nadere informatieRegeling Financiële Ondersteuning Overige Bijzondere Omstandigheden Profileringsfonds
AANVRAAGFORMULIER 1 studiefinancieringsvrm vr chrten vóór 1-9-2015 én studiefinancieringsvrm(en) vr chrten na 1-9-2015 Regeling Financiële Ondersteuning Overige Bijzndere Omstandigheden Prfileringsfnds
Nadere informatieDrenthe College Regionaal Opleidingen Centrum. Assen - Emmen - Meppel
Drenthe Cllege Reginaal Opleidingen Centrum Assen - Emmen - Meppel Drenthe Cllege Lcaties in Assen, Emmen en Meppel Ruim 8.300 mb-studenten in ttaal p alle lcaties Entree nderwijs (vrmalig niveau 1) Opleidingen
Nadere informatieTer voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Voeding.
Criteria en vragenlijst themacertificaat Veding Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Veding. De vragenlijst is gebaseerd
Nadere informatieMaatschappelijke Stage
Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier
Nadere informatieInschrijfformulier nieuwe leerling
Inschrijffrmulier nieuwe leerling Wij vragen u dit inschrijffrmulier vlledig in te vullen en ged te letten p de spelling van de naam van het kind. De naam met precies z geschreven zijn als in het bevlkingsregister.
Nadere informatieNaam van de organisatie: Uw naam: Wat is uw functie? Tot welke sector behoort uw organisatie? Wat is de omvang van uw organisatie?
Naam van de rganisatie: Uw naam: Wat is uw functie? Directeur/hfd van een Academie Directeur/hfd afdeling Opleidingen Senir Learning Cnsultant/ Senir Onderwijskundige Learning cnsultant/ Onderwijskundige
Nadere informatieRegeling Financiële Ondersteuning Topsport- Student Stenden Hogeschool Profileringsfonds
AANVRAAGFORMULIER 1 studiefinancieringsvrm vr chrten vóór 1-9-2015 én studiefinancieringsvrm(en) vr chrten na 1-9-2015 Regeling Financiële Ondersteuning Tpsprt- Student Stenden Hgeschl Prfileringsfnds
Nadere informatieEvaluatie passend onderwijs
Evaluatie passend nderwijs Prgrammering langere termijn 2015-2020 Sjerp van der Pleg Vraf Verzek van OCW m een beleidsgerichte en praktijkgerichte evaluatie Ok ten beheve van mnitring invering en advies
Nadere informatieVZ-B-K1-W1-B Ondersteunt bij het voeren van de regie bij wonen en huishouden
VZ-B-K1-W1-B Ondersteunt bij het veren van de regie bij wnen en huishuden Verzrgende-IG basisdeel kerntaak 1 werkprces 1 efenpdracht B Als verzrgende-ig ndersteun je de zrgvrager bij het veren van de regie
Nadere informatieTer voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Roken, alcohol en drugspreventie.
Criteria en vragenlijst themacertificaat Rken, alchl- en drugspreventie Vrtgezet nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Rken, alchl
Nadere informatieAan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 23 september 2015 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair
Nadere informatieSOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE SEPTEMBER 2017
SOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE 23 28 SEPTEMBER 2017 1.WAARDENKAARTEN Hiernder wrden de waardenkaarten weergegeven. Uit 24 kaarten zijn er 6 gekzen die centraal staan bij dit team en het
Nadere informatiePlaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College
Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau Cllege vr schljaar 2014-2015 Plaatsingsrichtlijnen p het Dr. Nassau Cllege In de kmende jaren zal de Cit eindtets in het basisnderwijs niet meer afgenmen wrden in februari,
Nadere informatieBEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE
BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige
Nadere informatieTransmuraal Programma Management
Transmuraal Prgramma Management Een prpsitie van Vitha versie 1 Inhudspgave 1 Inleiding... 3 2 Transmurale behandelpraktijken... 3 2.1 Transmurale zrg nader gedefinieerd... 3 2.2 Transmurale zrg in de
Nadere informatiePresentatie eisen reisweek
Presentatie eisen reisweek Beste reisadviseurs, De aftrap is genmen. We zijn begnnen aan een spannende strijd m te bepalen he nze werkweek er in juni 2013 uit zal zien. Natuurlijk lijkt het een beetje
Nadere informatiebeta brugklas secties 2004 2005 1 Ontwikkeling bètatechniek op het Newmancollege. 1. Inleiding
beta brugklas secties 2004 2005 1 Ontwikkeling bètatechniek p het Newmancllege. 1. Inleiding Het Newmancllege streeft naar een sterke prfilering p het gebied van de bètatechnische vakken. De argumenten
Nadere informatieOVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017. Bertrand Russell College havo en vwo
OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017 Bertrand Russell Cllege hav en vw Overstap vmb naar 4-hav infrmatie 2016-2017 Waarm drstrmen naar 4hav? Stel, je zit in 4 VMBO-t. Je haalt gede resultaten, het ziet ernaar
Nadere informatieBeleidsplan 2014 tot en met 2016
Blessed Generatin Nederland Falkejacht 25 9254 EJ Hurdegaryp Beleidsplan 2014 tt en met 2016 Blessed Generatin Nederland (0511) 47 21 37 - www.blessedgeneratin.nl - inf@blessedgeneratin.nl KvK 01100560
Nadere informatieIMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT
BIJLAGE 1 IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling
Nadere informatie.1-4- gemeente Eindhouen
.1-4- gemeente Eindhuen Inleiding 3 3 Vr u ligt het Jaarverslag Leerplicht en Straks.nu 2008-2009. Qua vrm en pmaakeen ander jaarverslag dan u gewend bent. De vrij uitgebreide weergave van allerlei zaken
Nadere informatieo o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)
PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en
Nadere informatieARBOBELEIDSPLAN. voor de stichting PCBO BAARN SOEST
ARBOBELEIDSPLAN vr de stichting PCBO BAARN SOEST Inhudspgave 1. Uitgangspunten Arbbeleid in essentie Preventieve zrg Arbdienst 2. Organisatie Arbcmmissie Arbcördinatr Bedrijfshulpverlening 3. Risic-inventarisatie
Nadere informatieMuiswerk Verhoudingen 1 bestrijkt de basisvaardigheden van het rekenen met verhoudingen, breuken en procenten.
Verhudingen 1 Muiswerk Verhudingen 1 bestrijkt de basisvaardigheden van het rekenen met verhudingen, breuken en prcenten. Delgrep Verhudingen 1 Het prgramma Verhudingen 1 is bedeld vr leerlingen in grep
Nadere informatieEXPERTISESTEEKKAART. 1) Naam van de school/dienst/voorziening: Windekind Leuven. Adresgegevens: Schapenstraat 98 3000 Leuven
EXPERTISESTEEKKAART 1) Naam van de schl/dienst/vrziening: Windekind Leuven Adresgegevens: Schapenstraat 98 3000 Leuven 2) Dmein van expertise: Cmmunicatie 3) Beschrijving expertise: Alle kindjes met EMB
Nadere informatie: Subsidieaanvraag Transformatie en innovatieplannen SW bedrijf (Motie Kerstens cs.)
Betreft: Van : Subsidieaanvraag Transfrmatie en innvatieplannen SW bedrijf (Mtie Kerstens cs.) : DZB Leiden, SWA Alphen aan den Rijn en Maregrep NV te Vrhut Arbeidsmarktregi Hlland Rijnland Aanvrager :
Nadere informatieLOGO Fontys HS xxx DELIVERABLE 1-07 VRAGENLIJST KENNISMAKEN
LOGO Fntys HS xxx DELIVERABLE 1-07 VRAGENLIJST KENNISMAKEN met Fntys Hgeschl XXX studiejaar 2009-2010 Vul de vragenlijst in en neem deze mee naar het gesprek met de dcent. 1. Persnlijke gegevens Vr- en
Nadere informatieLes 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND
Les 2 Een pen gesprek ver psychische gezndheid Grepsvrmingspdrachten is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar k als vervlg p de MIND Yung
Nadere informatieProtocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling
Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden
Nadere informatieTraining Faciliteren door middel van de moderatiemethode
samen beslist beter besluiten Training Faciliteren dr middel van de mderatiemethde Training Techniek Resultaat Tepasbaar. Dynamisch. Interactief. Visueel. Zelfdcumenterend. Overzichtelijk. Betrkkenheid.
Nadere informatieGegevens vader/verzorger Voorletters en achternaam:.. Opleiding gevolgd in:...
Inschrijffrmulier nieuwe leerling Wij vragen u dit vrlpig inschrijffrmulier vlledig in te vullen en ged te letten p de spelling van de naam van het kind. De naam met precies z geschreven zijn als in het
Nadere informatiehandleiding voor begeleiding van mbo-jongeren met eergerelateerde problemen
handleiding vr begeleiding van mbo-jngeren met eergerelateerde prblemen HANDLEIDING OMGAAN MET EERGERELATEERDE ISSUES VOOR BEGELEIDING VAN MBO-JONGEREN MET EERGERELATEERDE PROBLEMEN Jngeren gaan naar schl
Nadere informatieVACANTVERKLARING : INHOUDELIJKE BIJLAGE EMR PROJECT
POM Limburg DC/D/2011-09 VACANTVERKLARING : INHOUDELIJKE BIJLAGE EMR PROJECT Prjectmanager ACTIE 1: Verdieping partnership: de nulmeting van de Euregi in kaart Om de Eureginale prblematiek van de zrgberepen
Nadere informatieVERHOUDINGEN 2. Doelgroep Verhoudingen 2. Omschrijving Verhoudingen 2
VERHOUDINGEN 2 Muiswerk Verhudingen 2 bestrijkt de uitbreiding van de basisvaardigheden van het rekenen met verhudingen, breuken en prcenten. Dit zijn de regels en vaardigheden die in het vmb en de nderbuw
Nadere informatieLeer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:..
Leer / ntwikkelingslijnen Opleiding Helpende Zrg en Welzijn BOL en BBL NAAM SUDEN:.. 1 2 Uitleg van het leerlijnenbekje Vr je ligt het leerlijnenbekje van je pleiding Helpende Zrg & Welzijn niveau 2. ijdens
Nadere informatieFAQ Innovatieve bedrijfsnetwerken versie 18 november 2015
FAQ Innvatieve bedrijfsnetwerken versie 18 nvember 2015 Wanneer kan het IBN effectief van start gaan? De steun aan een innvatiecluster kan p zijn vregst starten p de eerste werkdag van de maand die vlgt
Nadere informatie6. Opleidingskader voor de procesopleiding Informatiemanagement
6. Opleidingskader vr de prcespleiding Infrmatiemanagement In het prject GROOTER wrden nder andere een aantal pleidingskaders ntwikkeld vr prcessen nder Bevlkingszrg. Hiernder wrdt het pleidingskader vr
Nadere informatieV-ICT-OR begeleidt besturen in hun informatiehuishouding voor optimaal verloop van samenvoeging gemeente en OCMW
V-ICT-OR begeleidt besturen in hun infrmatiehuishuding vr ptimaal verlp van samenveging gemeente en OCMW De infrmatica in steden en gemeenten greide sinds de jaren 80 rganisch. Dat stapje bij stapje greien
Nadere informatieVerantwoording Loopbaan en Burgerschap
Verantwrding Lpbaan en Burgerschap Opleiding: Apthekersassistent BOL Chrt: 2013-2016 Creb: 91300 Waar gaat het m? Wat is daarvr ndig? Kennis elementen Peride en afrnding Activiteiten/begeleiding Betrkkenen
Nadere informatieGEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Almere (Flevoland)
Nadere regels subsidies Aanjaag Onderwijs en Arbeidsmarkt Het cllege van burgemeester en wethuders van de gemeente Almere; gelet p titel 4.2 van de Algemene wet bestuursrecht en artikel 3 van de Algemene
Nadere informatieKENNISBANK - PROJECTPLANNEN
KENNISBANK - PROJECTPLANNEN BIJEENKOMST OPEN CLUB STICHTING MEER DAN VOETBAL Samenvatting De afgelpen jaren rganiseerde Meer dan Vetbal samen met een BVO en de KNVB diverse Open Club-bijeenkmsten. Del
Nadere informatieWAT IS BEROEPSPRAKTIJKVORMING
WAT IS BEROEPSPRAKTIJKVORMING In dit deel staat wat berepspraktijkvrming is en algemene regels waaraan je je met huden. De pleiding die je nu vlgt bestaat uit twee delen: berepspraktijkvrming en nderwijs
Nadere informatieTer voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Welbevinden.
Criteria en vragenlijst themacertificaat Welbevinden Vrtgezet nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Welbevinden. De vragenlijst
Nadere informatieStage in de opleiding tot podoposturaal therapeut
Stage in de pleiding tt pdpsturaal therapeut Stage in de pleiding tt pdpsturaal therapeut Pagina 1 van 9 Inhud Inleiding... 3 Del... 4 Kaders... 4 Oefening... 4 Berdeling... 4 Aanwezigheid... 5 Begeleiding...
Nadere informatieKlik op een van onderstaande linken om direct naar het betreffende onderdeel te gaan:
Klik p een van nderstaande linken m direct naar het betreffende nderdeel te gaan: aansluiting BDB (inclusief BKE) p nderwijs- en persneelsbeleid pzet leertraject BDB (inclusief BKE) tetsing en berdeling
Nadere informatieTeamtrainingen en teamdagen
Het Sandelhut Meditatietechnieken, Caching en Training Teamtrainingen en teamdagen Lcatie: Het Beekse Bshuis Girlesedijk ngenummerd Hilvarenbeek Pst: Gildelaan 41 5081 PJ Hilvarenbeek Cntact: 06 155 77
Nadere informatieEen zero-emission Utrecht CS
PROJECT Een zer-emissin Utrecht CS Infrmatie vr de leerlingen Inhud 1 De pdracht 2 Het berep 3 De rganisatie 4 Begeleiding 5 Berdeling en evaluatie A Plan van Aanpak B Persnlijk verslag C Evaluatie van
Nadere informatieAan de hand van deze 3 lessen ontdekken de leerlingen dat er techniek in en om de Schelde, dus in onze regio, een erg belangrijke rol speelt.
Techniek & de Schelde Aan de hand van deze 3 lessen ntdekken de leerlingen dat er techniek in en m de Schelde, dus in nze regi, een erg belangrijke rl speelt. Gerelateerde kerndelen Vlaanderen, Primair
Nadere informatieRapport. Bekend maakt bemind Onderzoek naar de bekendheid van en waardering voor het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak
Rapprt Bekend maakt bemind Onderzek naar de bekendheid van en waardering vr het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak Over het CAOP Het CAOP is hét kennis- en dienstencentrum p het gebied van arbeidszaken
Nadere informatieZijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.
Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer
Nadere informatieLes Hernieuwbare energie
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Hernieuwbare energie Werkblad Les Hernieuwbare energie Werkblad "100% duurzaam", "Hllandse wind", "Kies bigas!": wie de reclames van energiebedrijven bekijkt zu bijna denken
Nadere informatieD i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t
D i e n s t v e r l e n i n g s d c u m e n t Ons kantr hudt zich bezig met financiële dienstverlening en heeft zich gespecialiseerd in schade- en levensverzekeringen en is daarbij actief p de zakelijkeen
Nadere informatieBibliotheek en basisvaardigheden. Handreiking voor een structurele aanpak op lokaal niveau
Biblitheek en basisvaardigheden Handreiking vr een structurele aanpak p lkaal niveau 1 Inhud Een structurele aanpak van laaggeletterdheid p lkaal niveau 3 1. Draagvlak bij de gemeente 3 2. Draagvlak in
Nadere informatieScenario Onderwijstijd. Thuisles
Scenari Onderwijstijd Thuisles Erik Mndriaan en JaapJan Vrm ROC Deltin Cllege, Zwlle ktber 2013 Scenari: Thuisles Algemeen Dit scenari is ntwikkeld mdat er gedacht wrdt dat het elementen bevat die ervr
Nadere informatieStatenvoorstel nr. PS/2014/341
Statenvrstel nr. PS/2014/341 Initiatiefvrstel Cde Maatschappelijke Participatie Datum Inlichtingen bij 23 april 2014 mevruw G.J. Overmeen-Bakhuis Aan Prvinciale Staten Onderwerp Initiatiefvrstel Cde Maatschappelijke
Nadere informatieVISIE OP LEREN. De uitgangspunten van de samenwerking; Het opleiden binnen het partnerschap; Het leren binnen het partnerschap.
VISIE OP LEREN Opleiden en leren in het partnerschap Apeldrn Zutphen Vr het welslagen van de missie is het van het grtste belang dat binnen het partnerschap gewerkt wrdt vanuit een gemeenschappelijke visie
Nadere informatieAcademiejaar 2013-2014
Arteveldehgeschl Dienst studieadvies Hgprt 15 9000 Gent Tel. 09/234 90 30 studieadvies@arteveldehs.be Gids vr studenten: studie en werk/ndernemerschap/kunst/plitiek/ studentenvertegenwrdiging/sciale f
Nadere informatieVAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD
VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD Sinds 1 september 2004 kan elke schl een uderraad prichten vlgens het participatiedecreet. Het schlbestuur is verplicht m een uderraad p te richten als 10% van de uders er
Nadere informatiePedagogische Civil Society
Pedaggische Civil Sciety Nieuwkmer in het cntinuüm van pvedndersteuning? 4 juni 2010 Drs. Cécile Winkelman Irene Sies, MSc Welkm Drs. Cécile Winkelman Irene Sies, MSc Werkzaam bij SO&T: kwaliteit in Opveden
Nadere informatieFactsheet 5xBeter TUSSEN DE OREN. Introductiefilm Nieuwkomers
Factsheet 5xBeter TUSSEN DE OREN Intrductiefilm Nieuwkmers 1 5x Beter 5xBeter is een gezamenlijk initiatief van Kninklijke Metaalunie, FME CWM, FNV Bndgenten, CNV Vakmensen en De Unie. 5xBeter zet zich
Nadere informatieCommunicatie voor beleid Interactie (raadplegen, dialoog, participatie) en procescommunicatie; betrokkenheid, betere besluiten en beleid
Samenvatting BEELDEN OVER COMMUNICATIE TEYLINGEN Bevindingen gesprekken ver Cmmunicatie, raad- en cllegeleden, rganisatie en samenleving In deze ntitie zijn de resultaten van zwel de gesprekken van 9 ktber
Nadere informatieBeslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ
Beslissingsndersteunende instrumenten September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten Inleiding Stichting Kwaliteit in Basis GGZ gelft dat de mentale zrg in Nederland
Nadere informatieBIJLAGE. Bijlage nr. 08/01. Fiches
BIJLAGE Bijlage nr. 08/01 Fiches Titel initiatief: Vruwenwerking Caleidscp Gemeenschapscentrum De Vaartkapen Prjectmschrijving Caleidscp rganiseert activiteiten vr vruwen. Centraal staat de educatie/emancipatie
Nadere informatieHANDLEIDING: AANVRAAG VOOR EEN SUBSIDIE IN HET ZUIDEN INVULFORMULIER
1 JUNI 2015 HANDLEIDING: AANVRAAG VOOR EEN SUBSIDIE IN HET ZUIDEN INVULFORMULIER SEYS VEERLE PROVINCIEBESTUUR WEST-VLAANDEREN Hug Verriesstraat 22 8800 ROESELARE Vrwrd Sinds 1971 ndersteunt de prvincie
Nadere informatieHandleiding Handleiding Communicatie voor. Promotoren. Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling VLAANDEREN 2014-2020.
Handleiding Handleiding Cmmunicatie vr Prmtren Eurpees Fnds vr Reginale Ontwikkeling VLAANDEREN 2014-2020 1 Eurpese Unie Inhud 1 Inleiding... 1 2 De minimale cmmunicatieverplichtingen... 1 a) Weergave
Nadere informatieCHECKLIST. CHECKLIST Designing ExperienceScapes. Individuele gesprekken CREATE-IT LECTORAAT CROSSMEDIA
CHECKLIST CHECKLIST Designing ExperienceScapes Individuele gesprekken CREATE-IT LECTORAAT CROSSMEDIA April 2015 Jun 2015 Del van nderzek: Welke mgelijkheden hebben rganisaties/musea m een experiencescape
Nadere informatieSubsidies waar weidegang als voorwaarde kan worden gesteld
Bijlage 1 Weidegang stimuleren dr middel van subsidies Het is ged mgelijk m weidegang in de melkveehuderij te stimuleren met behulp van bestaande subsidies. Dit is een verzicht van de agr- en landbuwsubsidies
Nadere informatieBeleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning.
Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwrding 2. Delstellingen 3. Mdel 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning 1 Verantwrding: Wij willen binnen het nderwijs dat wij geven rekening huden met de
Nadere informatieDiabeteszorgBeter. Let op: Een gedrukte versie is beschikbaar bij uw regio-secretariaat
Let p: Een gedrukte versie is beschikbaar bij uw regi-secretariaat DiabeteszrgBeter Kwaliteitsimpuls dr implementatie van een samenhangend transmuraal diabeteszrgprgramma en gebruik van spiegelinfrmatie
Nadere informatieIn de workshop is alleen een bijdrage geleverd met betrekking tot de theoretische onderbouwing/ het theoretisch kader van het curriculum.
Verslag wrkshp 1 en 2 : In de wrkshp is alleen een bijdrage geleverd met betrekking tt de theretische nderbuwing/ het theretisch kader van het curriculum. Een eerste reactie p de pzet van het curriculum:
Nadere informatiePlan van Aanpak Solidariteitswerk in sectoren.
Cncept 08-02-2017 Plan van Aanpak Slidariteitswerk in sectren. Betrkken zijn bij internatinale slidariteitsprjecten is stimulerend en interessant, maar kan sms k ingewikkeld en uitdagend zijn. Het valt
Nadere informatieTraining Werken aan Welbevinden. Opleidingscurriculum. Facit, Velsen-Noord Februari 2011
Training Werken aan Welbevinden Opleidingscurriculum Facit, Velsen-Nrd Februari 2011 Inhudspgave Inleiding 3 1. Algemene beschrijving van de pleiding 4 1.1 Delgrep 4 1.2 Kwalificaties 4 1.3 Uitgangspunten
Nadere informatieENQUÊTE GIETHOORN. Beste meneer/mevrouw,
ENQUÊTE GIETHOORN Beste meneer/mevruw, Welkm bij de enquête van dit nderzek, wat de eerste stap met wrden naar een tekmstprf Giethrn. Dit nderzek gaat ver het waarbrgen van de leefbaarheid en kwaliteit
Nadere informatieTer voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Voeding.
Criteria en vragenlijst themacertificaat Veding Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Veding. De vragenlijst is gebaseerd
Nadere informatieHet is ook mogelijk om deze training op maat op locatie uit te voeren.
CURSUSAANBOD NAJAAR 2010 VRIJWILLIGERS 1. SWOFFICE SWOffice is een belangrijk instrument m inzicht te verkrijgen in je resultaten, maar k m infrmatie te geven ver het gebruik van de dienstverlening aan
Nadere informatieBeleidsplan. Versie oktober 2013
Beleidsplan Versie ktber 2013 Centr Educativ Agricla Beleidsplan ktber 2013 Vraf Vr u ligt het beleidsplan van de Stichting Centr Educativ Agrícla. Het plan mvat een verzicht van de delstelling, activiteiten
Nadere informatieGefaseerde implementatie projectbeheersing methodiek Hogeschool van Utrecht
Prject Shared Services Gefaseerde implementatie prjectbeheersing methdiek Hgeschl van Utrecht Vervlg van Deelprjectplan Prjectadministraties (januari 2004) Het beheersen van prjectadministraties dr de
Nadere informatie