51BMW Inleiding Biomedische Wetenschappen 28 september uur

Transcriptie

1 Universitair Medish Centrm Falteit der Medishe Wetenshappen Bloktoets Datm Aanvang 51BMW Inleiding Biomedishe Wetenshappen 28 september r Deze tentamenset knt na afloop meenemen Het ANDERE deel ingevld inleveren bij w srveillant(e) Bij deze toets wordt een artikel itgereikt: "verband Rood Vlees en Darmkanker Verklaard door Haem?". Alleen dit artikel mag gebrikt worden en NIET een eventeel this bestdeerd exemplaar. Het is een gesloten boek tentamen, het gebrik van een rekenmahine is NIET toegestaan. Totaal te verdienen 111 pnten. ALGEMENE AANWIJZINGEN: Dit tentamen bestaat it 13 open vragen. De beshikbare tijd is 2 r. Controleer of w tentamenset ompleet is. Vermeld op het antwoordformlier didelijk w naam en stdentnmmer. Beantwoord de vragen op de antwoordformlieren in de daarvoor open gelaten rimten. Lees de vragen zorgvldig alvorens w antwoord te formleren. Beantwoord de vragen volledig, maar zo beknopt mogelijk; vermijd onnodige itweidingen. Voor beantwoording van de vragen eventeel de ahterkant van het formlier gebriken, niet het ommentaarformlier! Shrijf didelijk leesbaar en gebrik geen afkortingen, het gebrik van een potlood is ongewenst. Onleesbaar beantwoorde vragen worden fot gerekend. Het gebrik van alle adiovisele en tehnishe hlpmiddelen is niet toegestaan, tenzij expliiet vermeld elders op dit voorblad. Moht dergelijke apparatr toh gebriken, dan zal dit als frade worden aangemerkt. Op w tafel mogen w stdenten- en registratiekaart en los shrijfmateriaal liggen. Eti's moeten van tafel. VEEL SUCCES! LET OP!! ZET EERST UW NAAM EN STUDENTNUMMER OP ElK ANTWOORDFORMULIER! Voorblad _ 0 V. do/

2 Toets ibmw Vraag 1 (Dr.P.Pasker-de Jong, EBH) Vraagstelling a. De resltaten van een van de onderzoeken die Sesink heeft itgevoerd worden gepresenteerd in de grafieken 2 en 3. Geef aan welke variabelen er bestdeerd zijn (3 pnt) b. Wat was de vraagstelling van dit onderzoek? (5 pnt). Is dit een vraagstelling lege artis (volgens de regelen der knst?) Liht kort toe waarom wel of niet. (2 pnt) Vraag 2 (Dr.P.Pasker-de Jong, EBH) Onderzoeksvormen a. Welke onderzoeksvorm heeft Sesink in het onderzoek, gepresenteerd in de tabellen 2 en 3, gebrikt? (3 pnt) b. Als je de relatie tssen haem in de voeding en de inidentie van darmkanker in mensen wilt bestderen, welke onderzoeksvorm(en) komt/komen dan in aanmerking? Kies it ase report, patiënt-ontroleonderzoek, ohortonderzoek, srvey, kwalitatief onderzoek, onderzoek met herhaalde metingen, hmaan experiment en liht kort je antwoord toe. (5 pnt) Vraag 3 (Dr.P.Pasker-de Jong, EBH) Variabelen Deze opgave gaat over de rol van de vershillende variabelen in het onderzoek van Sesink. Kies bij het beantwoorden van de vragen it de volgende opties: ahtergrondvariabele, onafhankelijke variabele, afhankelijke variabele, intermediaire variabele, verstorende variabele en effetmodifierende variabele a. Wat voor variabele is "vetinname"? Motiveer w antwoord in één zin. (:; P"\.,) b. Wat voor variabele is "proliferatie"? Motiveer w antwoord in één zin.(3 pnt). Wat voor variabele is "ratten"? Motiveer w antwoord in één zin.(3 pnt) Vraag 4 (Dr.P.Pasker-de Jong, EBH),~derzoeksopzet ~ Is er in het onderzoek van Sesink gebrikt gemaakt van randomisatie. Zo het nttig zijn om randomisatie in een dergelijk onderzoek te gebriken. Beargmenteer w antwoord op beide vragen (3 pnt) b. Is er in dit onderzoek gebrik gemaakt van blindering? Zo blindering in een dergelijk onderzoek gebriken? Beargmenteer w antwoord (3 pnt). Is er in dit onderzoek gebrik gemaakt van plaebo? Zo een plaebo in een dergelijk onderzoek gebriken? Beargmenteer w antwoord. (3 pnt) Vraag 5 (Prof.dr.J.L.Willems, Laboratorimgeneesknde) Onderzoek in ontext In deze samenvatting van het proefshrift van Sesink is de relatie beshreven tssen het krijgen van darmkanker en het eten van roodvlees. Leg beknopt (50 woorden maximaal) it dat als de effeten van haem knnen worden opgeheven (bijvoorbeeld door alleen witvlees eten of heel veel melk drinken) dat daarmee het krijgen van darmkanker geen verleden tijd is (3 pnt). Noem drie voorbeelden (3 pnt).

3 Vraag 6 (Prof.dr.J.L.Willems, Laboratorimgeneesknde) Toepassingen Zoden overheidinstanties op grond van deze resltaten in dit proefshrift aan de bevolking voedingsadviezen moeten geven? Verklaar je antwoord (maximaal 40 woorden) (6 pnt) Vraag 7 (Prof E. van Leewen, IQ Healthare) Empirishe yls In de samenvatting van het promotieonderzoek van Sesink naar het verband tssen de onsmptie van rood vlees en het krijgen van darmkanker komt de volgende passage voor: "In epidemiologish onderzoek blijkt een positief verband tssen de inname van rood vlees (rnd- en varkensvlees) en het risio van olonkanker (2). Voor mensen it het qintiel met de hoogste inname van rood vlees is het risio olonkanker te krijgen 80% hoger dan voor mensen it het qintiel met de laagste inname. De hypothese dat dit arinogene effet samenhangt met het vet in het vlees is waarshijnlijk niet orret, omdat de inname van wit vlees (met name gevogelte) jist enige besherming lijkt te bieden tegen de ontwikkeling van olonkanker: een relatief risio van 0,8 voor het hoogste verss het laagste qintiel (2)." a. Leg it welke plaats in de empirishe yls de weerlegging van hypothese van de samenhang met het vet in het vlees heeft. Geef bij de itleg de yls weer. (4 pnt) b. Leg it dat de risioverhoging op het ontstaan van darmkanker tengevolge van de inname van rood vlees erop wijst dat haem (2 pnten) a. Een noodzakelijk voorwaarde vormt voor het verkrijgen van darmkanker b. Een voldoende voorwaarde vormt voor het verkrijgen van darmkanker. Noh een voldoende noh een noodzakelijk voorwaarde hoeft te zijn Vraag 8 (Dr.S.Heemskerk, Farmaologie/Toxiologie) Determinanten a) Shets in een determinanten-gezondheidsmodel de gesggereerde relatie tssen haem en olonkanker op basis van de informatie it het artikel van Blom. Geef aan onder welke stappen de vershillende determinanten vallen. (4 pnt) b) Shets in dit model ook het effet van alimfosfaat (4 pnt) ) Noem 2 endogene- en 2 exogene determinanten it het artikel(4 pnt) Vraag 9 (Dr.S.Heemskerk, Farmaologie/Toxiologie) Werkingsmehanismen Stel dat het hoge vetgehalte van het vlees wel een additioneel effet zo hebben op een verhoging van het risio van olonkanker van haem. a) Hoe zo figr 4 van het effet van haem en vet op de proliferatie van het olonepitheel er dan it hebben gezien? Teken de figr. (2 pnt) b) Hoe zo figr 5 van het effet van haem en vet op de ytoxiiteit van het feaal water er dan it hebben gezien? Teken de figr (3 pnt) Hieronder staat een grafiek weergegeven it een artikel van het vervolgonderzoek van de onderzoeksgroep op het NIZO naar effeten van voeding op het risio van olonkanker.

4 ) Leg aan de hand van deze figr it wat het werkingsmehanisme van haem is. ( 4 pnt) Qj..r:: ~ 3 - > E 1' M I E VI... 1' '0 1 VI E * - 0 Controle Haem d) Ook in vivo werkte alimfosfaat beshermend tegen de shadelijke effeten van haem op het olonepitheel Noem 2 fatoren waarmee de NIZO-onderzoekers rekening hebben moeten hoden bij de opzet van deze in vivo stdie (zie beshrijving van deze stdie in paragraaf "Daling ytotoxiiteit bijn 1 00%" van de tekst). (2 pnt) Vraag 10 (Dr.T. Oostendorp, CNS) Modellen Volgens het artikel "Verband Rood Vlees en Darmkanker Verklaard door Haem?" draagt de aanwezigheid van haem in de dikke darm bij aan het ontstaan van darmkanker. Niet alle haem die wordt geonsmeerd bereikt de dikke darm; een deel wordt eerder in het spijsverteringskanaal afgebroken. a. Teken het blokkenshema van een model met twee ompartimenten voor de onentratie haem in de dikke darm waarin met het bovenstaande rekening wordt gehoden. (4 pnt) b. Voor het voorste ompartiment in dit shema kan worden aangenomen dat de kinetiek lineair verloop. Stel de systeemvergelijking voor dat ompartiment op. (4 pnt) Tijdens dit blok heeft kennis gemaakt met de zogenaamde Mihaelis-Menten kinetiek. Die beshrijft bijvoorbeeld goed de afbraak van alohol door de lever: bij kleine onentratie neemt de afbraaksnelheid evenredig toe met de onentratie, maar bij grote onentratie bereikt de afbraaksnelheid een maximm.. Leg it hoe it figr 7 van het artikel (zie hieronder) kan worden opgemaakt dat het verband tssen de ytotoxiiteit van het feale water en de inname van haem niet kan worden verklaard met Mihaelis-Menten kinetiek. (4 pnt)

5 .,,,,. o- - -=------==-- _Ö'''''''',,_. ö o 1),"0 L 0, 61) llehalte H... EioliN VOEDII\13, (~mol,fg ) Vraag 11 (Dr.T. Oostendorp, CNS) Modellen In het artikel wordt beshreven dat beshadiging van het epitheel van de dikke darm leidt tot een toename van eldeling/ proliferatie in het epitheel. Blijkbaar speelt er een regelsysteem een rol in de eldeling in het epitheel. a. Hieronder staat het standaardshema van een regelsysteem. Voorzie elk hokje in het shema van de jiste naam (zoals gebrikelijk in het standaardshema, ds niet toegepast op de speifieke regelkring van het artikel).(5 pnt) ) b. Wat is de geregelde grootheid in de regelkring die door beshadiging van het dikkedarm epitheel leidt tot een toename van eldeling? En wat is de referentie? (5 pnt) Vraag 12 (Dr.F. van de Laar, Eerstelijnsgeneesknde) Rapportage Het artikel over het verband tssen rood vlees en darmkanker versheen in de maand april van 2001 dat was het tweede nmmer van dat jaar. Het tijdshrift VoedingsMagazine beleefde in 1988 zijn eerste jaargang. Shrijf op basis van deze gegevens en de gegevens it het artikel zelf de referentie van dit artikel in Vaneaver stij l. (6 pnt) Vraag 13 (Dr.F. van de Laar, Eerstelijnsgeneesknde) Rapportage De Cohrane Collaboration voert een lobby om het verplihtende karakter van zogenaamde trialregisters it te breiden. Wat is de voornaamste reden voor deze lobby (maximaal 50 woorden)? ( 6 pnt) Toelihting: De Cohrane Collaboration is een internationale organisatie die in hn Cohrane Library systematishe literatrreviews pblieert'.