SECUNDAIR ONDERWIJS. A-stroom. eerste graad. eerste en tweede leerjaar. EX-s. (Nieuw) Onderwijsvorm: Graad: Jaar: Vak(ken): 4 lt/w

Transcriptie

1 SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: A-stroom Graad: eerste graad Jaar: eerste en tweede leerjaar Vak(ken): AV Sport (1A Keuzegedeelte) 4 lt/w AV Sport (2A Basisoptie Topsport) 6 lt/w Vakkencode: EX-s Leerplannummer: 2004/018 (Nieuw) Nummer inspectie: 2004 / 19 // 1 / T / BO / 1 / I / / D/

2 GSOA TOPSPORT 1 INHOUD Visie 2 Beginsituatie 3 Algemene doelstellingen 4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden 6 Subvak 1: atletiek 6 Subvak 2: zwemmen 10 Subvak 3: gymnastiek / algemene bewegingsvaardigheden 13 Subvak 4: ritmische of dansante vormen 16 Subvak 5: verdedigingssporten 19 Subvak 6: basketbal 22 Subvak 7: handbal 25 Subvak 8: voetbal 28 Subvak 9: volleybal 32 Subvak 10: badminton 35 Subvak 11: tafeltennis 38 Subvak 12: tennis 41 Pedagogisch-didactische wenken en timing...44 Minimale materiële vereisten...52 Evaluatie...54 Bibliografie...58

3 GSOA TOPSPORT 2 VISIE Sport heeft in onze samenleving een vaste stek gevonden. Topsport vervult een belangrijke maatschappelijke functie in ons dagelijks leven. Haar betekenis laat zich schetsen vanuit drie dimensies: - de individuele ontplooiing van diegenen die bovengemiddeld sportief begaafd zijn; - de sociaal-culturele dimensie: topsport is niet alleen topamusement maar levert ook een sterke bijdrage aan de passieve recreatie en de sociale cohesie en integratie in de samenleving; - de economische betekenis van topsport voor de samenleving, die zowel in financiële zin als op het gebied van de werkgelegenheid is gegroeid mede dankzij de sterk gestegen publieke belangstelling. De kwaliteit van de sportprestaties is de laatste jaren sterk toegenomen. Dit is zeker het gevolg van het verhogen van zowel de kwantiteit als van de kwaliteit van de training. De moderne sporters trainen niet alleen veel meer, ze trainen ook veel intensiever, ze trainen veel rationeler! Vele Vlaamse sportfederaties sloten reeds een topsportconvenant af met een Vlaamse topsportschool voor de 2 de en de 3 de graad. Door de instroom van de aspirant-leerlingen topsport uit te breiden naar de eerste graad wordt tegemoet gekomen aan één van de belangrijkste verzuchtingen van deze sportfederaties. Met het aanbieden van een eerste graad topsport willen we talentrijke sportieve jongeren de mogelijkheid bieden om een kwaliteitsvolle fysieke opleiding in relatie tot een gereglementeerde studieloopbaan te volgen met maximale kansen tot slagen in een tweede en derde graad topsport. Aan de brede basisvorming van de eerste graad GSO niet wordt geraakt. De toekomst van deze leerlingen wordt aldus niet gehypothekeerd indien ze uiteindelijk niet voor een topsportrichting kunnen kiezen of de vooropgestelde sportieve einddoelen niet halen. Hoofddoel is de leerlingen op deze jeugdige leeftijd degelijk voor te bereiden op de zwaardere fysieke en mentale belastingen welke zij zullen ondervinden in een tweede en derde graad in hun specifieke topsportopleiding en om een evenwicht te vinden tussen topsport en studie. Risico s zoals overbelasting, stressfracturen, blessures en demotivatie, onevenwicht tussen pees- en spierstructuren worden zoveel als mogelijk ingedijkt. Het spreekt uiteraard ook voor zich dat een nauwe samenwerking met een bestaande topsportschool en het aanbod aan kwaliteitsvolle, betaalbare infrastructuur in de onmiddellijke nabijheid van de eigen school basisvoorwaarden zijn voor het organiseren van deze studierichting.

4 GSOA TOPSPORT 3 BEGINSITUATIE Om toegelaten te worden tot een eerste graad Topsport moet de leerling aan de volgende criteria voldoen: - volgens de geldende onderwijsreglementering toegelaten worden tot het beoogde leerjaar; - voor het betrokken schooljaar een topsportstatuut A of B hebben verkregen van de selectiecommissie voor de betrokken sportdiscipline overeenkomstig het topsportconvenant dat is gesloten tussen de onderwijs- en de sportsector. Verder beschikken deze leerlingen over: - een sportieve aanleg of sportieve talenten; - een medisch geschiktheidsattest voor sport afgeleverd via een medisch onderzoek of via één van de erkende medische centra van de federaties. Een meerwaarde voor de leerling is: - regelmatig trainen op clubniveau, regionaal of nationaal niveau van een federatie.

5 GSOA TOPSPORT 4 ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1 Ontwikkelen van motorische en cognitieve competenties - Het kunnen uitvoeren van de motorische basisbewegingen met gebruik van de juiste techniek. - Het initiëren van basisbewegingen in sport- en spelsituaties. - Kennis van en inzicht in de uitgevoerde bewegingssituaties aanleren. - Het oplossen van eenvoudige bewegingsproblemen en verantwoorde beslissingen leren nemen. - Het leren vervullen van verschillende rollen in bewegingssituaties zoals uitvoerder, helper, aanvaller, verdediger, groepsleider, scheidsrechter. - Het leren benutten van bewegingskansen die de natuur biedt op een millieuvriendelijke manier. - Het leren zich uitdrukken en communiceren via bewegingen en houdingen en zo een persoonlijke bewegingsstijl leren opbouwen. 2 Gezonde en veilige levensstijl - Het ontwikkelen van een optimale fitheid gebaseerd op uithouding, kracht, lenigheid en snelheid. - Het verwerven van de nodige attitude om een gezonde en veilige levensstijl na te streven en te onderhouden. - Het spontaan deelnemen aan bewegingsactiviteiten buiten de lessen L.O. - Het leren kennen en toepassen van de elementaire regels van hygiëne en lichaamsverzorging. - Het belang leren inzien van een correcte houding en een correcte bewegingsuitvoering om overbelasting en blessures te vermijden. - Het belang leren inzien van aangepaste kledij en schoeisel in functie van het veilig deelnemen aan bewegingsactiviteiten. - Inzicht krijgen in de factoren die de fysieke fitheid bevorderen en de aangeleerde oefenprogramma s leren toepassen. 3 Zelfconcept en sociaal functioneren - Het leren leiding aanvaarden. - Het leren leiding nemen. - Het leren opnemen van verantwoordelijkheid en afgesproken regels toepassen. - Het zich inzetten in dienst van anderen of van de groep met het oog op volwaardige ploegen groepsactiviteiten. - Het tonen van inzet en volharding en eigen grenzen leren verleggen. - Het leren vergelijken van prestaties. - Het ontwikkelen van een hoge prestatiebereidheid. - Het beleven van voldoening aan de fysieke inspanning. - Eigen bewegingsmogelijkheden, lichaamskwaliteiten en -begrenzingen leren ontdekken en die van anderen leren inschatten, aanvaarden en waarderen. - Het verband leren zien tussen het regelmatig oefenen en de vooruitgang van de prestatie. - Leren omgaan met elementen als spanning, stress, verliezen, winnen en fair play.

6 GSOA TOPSPORT 5 4 Vakoverschrijdende doelstellingen - Het objectief kunnen toeschrijven van oorzaken van slagen en mislukken. - Het constructief kunnen participeren en het helpen realiseren van groepsdoelstellingen. - Het tonen van luisterbereidheid bij conflicten. - Eigen grenzen kunnen en willen verleggen. - Engagement om een eigen verantwoordelijkheid op te nemen. - Passend reageren op elke vorm van fanatisme, discriminatie en onverdraagzaamheid. - Pestgedrag leren vermijden. - Ongelijk of onmacht kunnen toegeven in spelsituaties. - Leiding geven in spelsituaties. - Ordelijk, systematisch en regelmatig oefenen. - Weten wat fout is en hoe fouten kunnen vermeden worden. - Leren omgaan met lichamelijke veranderingen in de puberteit. - Het identificeren van enkele veilige en onveilige situaties en voorbeelden van preventieve maatregelen Wij wensen de leerplangebruiker erop te wijzen dat deze lijst met vakoverschrijdende doelstellingen zeker niet limitatief is en slechts enkele L.O.-gerelateerde voorbeelden bevat uit de verschillende vakoverschrijdende thema s. De uitbreiding van deze lijst is sterk afhankelijk van de aanpak van de individuele leerkracht alsook van projecten opgezet door de vakgroep en/of door de school.

7 GSOA TOPSPORT 6 LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN SUBVAK 1: ATLETIEK Basispakket: 50 lestijden per graad ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Motorische competenties LO kunnen een duurloop uitvoeren Uithouding: zo gevarieerd mogelijk aanbieden LO trainen hun aëroob uithoudingsvermogen - joggen trimmen fartlek driehoekslopen coopertest Légertest fit o meters circuitvormen hindernislopen... LO kunnen een sprint uitvoeren Spurttechniek en correcte looptechniek: - knielift, skip A, skip B, pendelpas, gekruiste extensiereflex... - lopen met allerlei materialen: medische elastiek, fietsbinnenbanden, enkelgewichtjes, sleepgewicht, kleine lage horden leren ritmeveranderingen aanvoelen bij het lopen Starten: bepalen van de afstootvoet... - staande starttechniek - starten uit startblok - reactie-oefeningen op auditief en visueel bevel LO kunnen een vertesprong uitvoeren Verspringen: met aanloop, correcte afzet, hangfase en landing. - op een exacte plaats afzetten - uitvoeren van kaatssprongen, veelsprongen..., zowel éénbenig als tweebenig. LO kunnen een hoogtesprong uitvoeren en ruglings een hindernis overschrijden Hoogspringen: de basisvorm van een Fosbury-Flop - met 3 / 5 / 7 passen in een bocht aanlopen inherent vanuit een juiste plaatsing t.o.v. de landingsplaats naargelang hun afstootvoet.

8 GSOA TOPSPORT 7 ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN LO kunnen werpen en stoten Werpen en stoten: gebruik verschillende materialen - tennisballen, hockeyballen, medicinballen, fietsbanden, hoepels, dektennisringen, nockenballen, (gummi)kogels van 3 kg uit stand, met korte aanloop, met een kruispas... LO verbeteren hun algemene bewegingsvaardigheden en conditie door middel van atletiek. Gezonde en veilige levensstijl LO ontwikkelen fitheid op basis van uithouding, kracht en snelheid Lopen: Corps stability stelselmatig verbeteren met behulp van kleine materialen: Pezzi-ballen, fietsbinnenbanden, medecinballen... - in het enkelgewricht / in het kniegewricht / in het heupgewricht / buik en lumbale gedeelte / in het schoudergewricht + borstgedeelte LO kennen het belang van een opwarming voor en tot rust komen na fysieke activiteiten LO ervaren dat lopen in open lucht goed is voor de ontwikkeling van hart en longen LO passen hygiënische regels toe - met gepast schoeisel - in aangepaste kledij (winter zomer) LO 34* 13. leren omgaan met lichamelijke veranderingen in de puberteit LO dragen kledij aangepast aan de bewegingsactiviteit LO leven veiligheidsvoorschriften, afspraken en regels na 16. kunnen op een efficiënte manier hulp inroepen in een noodsituatie en zelf eerste hulp bieden bij kleine wonden LO 30* 17. zijn bereid om hun aëroob uithoudingsvermogen te verbeteren door regelmatig te oefenen LO 30* 18. ervaren de ontspanning en de positieve invloed van fysieke inspanning, sport en spel

9 GSOA TOPSPORT 8 ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Zelfconcept en sociaal functioneren LO oefenen zelfstandig en onder begeleiding in kleine groepen LO 22* 20. leren omgaan met elementen als spanning, verliezen, winnen en fair play LO tonen in alle omstandigheden respect voor het materiaal LO betrekken alle leerlingen zonder onderscheid van geslacht, etnische origine of motorische aanleg in spel of andere groepsactiviteiten LO 34* 23. leren eigen bewegingsuitvoeringen en beperkingen juist inschatten LO 35* 24. tonen inzet en volharding en leren eigen grenzen verleggen LO stellen zich dienstvaardig op tegenover anderen en komen afspraken en regels na 26. helpen elkaar en waarderen de prestaties van de medeleerlingen

10 GSOA TOPSPORT 9 Subvak 1: atletiek Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. Uithoudingslopen bij voorkeur in een natuurlijke omgeving. 2. Bij het lopen in openlucht is respect voor de natuur en leefomgeving belangrijk. 3. Bij loopactiviteiten buiten de school wordt de verkeersveiligheid strikt in acht genomen. 4. Leer de leerlingen voldoening bleven aan de fysieke inspanning via een gevarieerd aanbod van organisatievormen en oefenvormen. 5. Zeer sterk de nadruk leggen op een correcte looptechniek als brede basisvorm voor alle sporten. 6. Bouw duurloop regelmatig en systematisch op tot ononderbroken lopen. Cooper-test is slechts een testmoment. 7. Veiligheid is zeer belangrijk. Risico s inherent aan sporten worden tot het minimum herleid. - landingsheuvel bij hoogspringen is voldoende hoog, zacht en veilig; - competitievormen van verspringen niet op een zachte valmat maar in een verspringput; - bij werpen en stoten, opstellingen kiezen die absoluut veilig zijn. 8. Groepsopdrachten, groepscompetities zijn motiverend en stimuleren het sociaal contact. 9. Laat de leerlingen hun persoonlijke vorderingen noteren en bespreken, stimuleer zelfevaluatie. 10. Positieve trainingsattitude en prestatieverbetering bij leerlingen worden gemeten door middel van het vaststellen van de beginsituatie en regelmatige afgesproken tussentijdse testen. 11. Aan de hand van een remedial teaching worden de vorderingen besproken.

11 GSOA TOPSPORT 10 SUBVAK 2: ZWEMMEN Basispakket: 50 lestijden per graad ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Motorische competenties Techniek: LO kunnen twee zwemslagen doeltreffend uitvoeren - drills voor schoolslag en crawl LO kunnen voorbereidende vormen van reddend zwemmen uitvoeren - startvormen en keerpunten voor crawl en schoolslag LO weten wat stuwingsvlakken en remmingsvlakken zijn - aanvoelen van vlotvermogen, stuwings- en remmingsvlakken 4. kunnen onderwater zwemmen - drijven met behulp van materiaal zoals een bal, plankje, emmer, vuilzak, laarzen...(elementaire vlottechnieken) 5. kunnen overgaan van buiklig naar ruglig en drijven op de rug - oefeningen met plankjes in rug- en buiklig 6. kennen de correcte lichaamspositie in het water (lang en smal) - drijfoefeningen op de rug, overgaan van buiklig naar drijven op de rug LO kunnen een lange afstand zwemmen en uithouding opbouwen - uithoudingszwemmen / tijdzwemmen... LO verbeteren hun algemene bewegingsvaardigheden en conditie door middel van zwemmen. Duiken: elementaire vormen Gezonde en veilige levensstijl - voorwerpen opduiken 9. kennen de heilzame invloed van water - zwemmen door hoepels LO kunnen zich veilig bewegen in en rond het water - hindernis zwemmen LO passen voor en na het zwemmen de hygiënische regels toe Gezondheidsaspecten, hygiëne en afspraken: LO dragen kledij aangepast aan deze bewegingsactiviteit - stortbad voor het zwemmen LO 30* 13. staan positief tegenover regelmatig oefenen - aangepaste zwemkledij 14. ervaren de ontspanning en de positieve invloed van fysieke inspanning in het water - mekaar niet onder duwen - afgesproken zwemrichting volgen

12 GSOA TOPSPORT 11 ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Zelfconcept en sociaal functioneren Reddingszwemmen LO oefenen zelfstandig en onder begeleiding in kleine groepen - reddersprong en eendenduik uitvoeren. LO leven afspraken en regels na - vervoeren van een pop. LO 34* 17. kennen hun eigen bewegingsmogelijkheden en beperkingen - gekleed zwemmen. LO 35* 18. tonen inzet en volharding en leren hun eigen grenzen verleggen - onder water zwemmen. LO 30* 19. oefenen regelmatig en vergelijken hun vorderingen met voorgaande prestaties LO helpen elkaar en durven hulp vragen in probleemsituaties - watertrappen

13 GSOA TOPSPORT 12 Subvak 2: zwemmen Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. Maak gebruik van het Protocol voor zwemmen om afspraken te maken met de zwembaddirectie en met de collega's voor een Lj 1+2 optimaal benutten van tijd en ruimte. 2. Individuele of groepsopdrachten: - gebruik maken van werkfiches; - gevarieerde oefenvormen en organisatievormen afhankelijk van de mogelijkheden in het zwembad. 3. De leerlingen leren observeren en essentiële fouten leren zien (LO 6). Lj Elkaar leren helpen: per 2, betere leerling met een zwakke leerling, groepsopdrachten (LO 4, LO 6) Lj Hygiëne: De leerkrachten hebben naast hun opdracht om zwemonderricht te geven ook de taak duidelijke instructies te geven die de algemene zwembadhygiëne ten goede komen. Hierbij denken we vooral aan het aanzetten tot toilet- en douchegebruik voor het zwemmen, het geven van tips in verband met de strijd tegen wratten en schimmels, o.a. het gebruik van de voetsproeiers met desinfecterende vloeistof na het baden, het goed droog wrijven van de voeten en de tenen (LO 29). 6. Veiligheid : de leerlingen leren de veiligheidsregels van het zwembad te respecteren (LO 2). Lj Toezicht is een belangrijk element in het zwembadbezoek. Lj Oefeningen met zwemvinnen voor het bewegingsgevoel. Lj m schoolslag en 50m crawl, stijlbeoordeling. Lj m continu zwemmen, wisselen van slag toegelaten. Lj m continu zwemmen, wisselen van slag toegelaten. Lj Onderwater zwemmen. Lj Positieve trainingsattitude en prestatieverbetering bij leerlingen worden gemeten door middel van het vaststellen van de beginsituatie en regelmatige afgesproken tussentijdse testen. Differentiëren in groepen. 14. Aan de hand van een remedial teaching worden de vorderingen besproken. Stimuleer zelfevaluatie. Lj 1+2 Lj 1+2 Lj 1+2 Lj 1+2

14 GSOA TOPSPORT 13 SUBVAK 3: GYMNASTIEK / ALGEMENE BEWEGINGSVAARDIGHEDEN Basispakket: 50 lestijden per graad ET LO De leerlingen Motorische competenties LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN LO 7 1. kunnen evenwicht behouden en herstellen Grond: - koprol: voor- en rugwaarts rollen op grond en/of toestellen voorw. rollen met opsprong LO 8 2. kunnen in omgekeerde houding hangen en steunen - handenstand: - afstoot 1 voet en doorrollen - afstoot 2 voeten (::) LO 9 3. kunnen vrije sprongen en steunsprongen uitvoeren - rad: - uit stand - na opsprong LO kunnen hangen, steunen, zwaaien aan toestellen en beheerst landen - rondat - initiatie loopoverslag met hulpmiddelen LO kunnen een draaibeweging om de breedteas uitvoeren - voorbereidende oefeningen voor flik-flak (::) LO kunnen klimmen LO kunnen gekende oefeningen en een gymnastische combinatie uitvoeren LO 5 8. kunnen een eenvoudige gymnastische combinatie op de grond en/of aan meerdere toestellen uitvoeren LO 5 9. verwerken elementen uit het pakket dans in de combinaties op grond en evenwichtsbalk LO kunnen oorzaken van lukken en mislukken van de beweging aangeven Sprongen: - bok (breedte) : spreidsprong, benen tussen steun - plint (lengte) : voorbereiding duiksprong benen gespreid - minitrampoline: vrije sprongen Brug: - voor- en rugwaarts verplaatsen op de leggers van een brug in streksteun LO tonen respect voor het materiaal - steun verplaatsen van de ene naar de andere legger LO verbeteren hun algemene bewegingsvaardigheden en conditie door middel van de aangeboden bewegingsactiviteiten en de gymnastiek - licht zwaaien: in streksteun, voorwaarts en rugwaarts en komen tot spreidzit

15 GSOA TOPSPORT 14 ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Gezonde en veilige levensstijl Rek laag rek LO verbeteren hun motorische basiseigenschappen - rugwaarts om breedteas draaien tot streksteun, afstoot 1 voet, afstoot 2 voeten LO kennen het belang van een opwarming voor en tot rust komen na fysieke activiteiten - buikdraai rugwaarts (::) - molendraai voorwaarts (::) LO passen hygiënische regels toe - ondersprong: - uit stand - uit streksteun (::) LO 34* 16. leren omgaan met lichamelijke veranderingen in de puberteit hoog rek - in hang/ voorwaarts en rugwaarts zwaaien en uitspringen LO dragen kledij aangepast aan de betreffende bewegingsactiviteit LO zien in dat hun gedrag invloed heeft op de eigen veiligheid en die van anderen Evenwicht: - balansoefeningen op de grond en op toestellen LO kunnen de belangrijkste regels van een correcte houding toepassen - balansoefeningen met partner(s)... LO 30* 20. staan positief tegenover regelmatig oefenen - verplaatsingen met kleine materialen en met partners waarbij evenwicht belangrijk is. 21. ervaren de ontspanning en de invloed van fysieke inspanning, sport en spel Zelfconcept en sociaal functioneren Klimmen en klauteren: LO kunnen zelfstandig en onder begeleiding oefenen in kleine groepen - in gevarieerde bewegingssituaties - hangen en steunen in gevarieerde bewegingssituaties LO tonen respect voor het materiaal - klimparcours afhankelijk van de voorhanden zijnde accommodatie en beschikbare toestellen LO leven afspraken en regels na LO 34* 25. leren bewegingsuitvoeringen en beperkingen juist inschatten LO 35* 26. tonen inzet en volharding en leren eigen grenzen verleggen 27. helpen elkaar en stellen zich dienstvaardig op LO observeren elkaar en kunnen de belangrijkste fouten aanduiden

16 GSOA TOPSPORT 15 Subvak 3: gymnastiek / algemene bewegingsvaardigheden Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. De lessen voor de jongens en meisjes kunnen gelijktijdig aangeboden worden. 2. Een constante vooruitgang zowel op het inhoudelijk vlak(= moeilijkheid), als op het vormelijke vlak ( = zin voor afwerking en esthetiek ), blijft het doel. 3. Zorg op elk niveau voor een progressieve klimming in de oefenstof. 4. Individueel remediëren blijft noodzakelijk. 5. Maak gebruik van gevarieerde oefenvormen en organisatievormen. 6. Tijdens de opwarming dient rekening te worden gehouden met de specificiteit van het toestel. 7. Het verbeteren van de algemene lenigheid en kracht is van het grootste belang. Leerlingen kunnen ook de opdracht krijgen hiervoor naschools te oefenen. 8. Er dient bijzondere aandacht te worden besteed aan de technieken van helpen en bijstaan en aan de veiligheid. 9. Als productevaluatie kan een samengestelde oefening worden gevraagd van gekende leerplandoelstellingen en onderdelen van leerinhouden. 10. In samenspraak met het subvak ritmische- of dansante vorming kunnen de meisjes zelf een grondoefening samenstellen op muziek. 11. Het belang van vormspanning en kracht en lenigheidstraining i.v.m. letselpreventie is bewezen. Derhalve zullen deze algemene trainingsvormen in de jaarplanning worden voorzien. 12. Positieve trainingsattitude en prestatieverbetering bij leerlingen worden gemeten door middel van het vaststellen van de beginsituatie en regelmatige afgesproken tussentijdse testen. 13. Aan de hand van een remedial teaching worden de vorderingen besproken. Stimuleer zelfevaluatie.

17 GSOA TOPSPORT 16 SUBVAK 4: RITMISCHE OF DANSANTE VORMEN Basispakket: 12 lestijden per graad ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Motorische competenties Afhankelijk van de interesses van de leerlingen en de LO voeren eenvoudige bewegingen uit op een maatstructuur specialiteit(en) van de lesgever kunnen diverse ritmische bewegingsvormen worden aangeboden. LO kunnen verschillende basisbewegingen uit één dansvorm uitvoeren Uit de zeer brede waaier van mogelijkheden zal men bij voorkeur opteren voor een sterk conditionele ritmische bewegingsvorm. LO 5 3. kunnen de belangrijkste onderdelen van het bewegingsverloop benoemen - basisbewegingen zoals gaan, lopen, huppen, bijtrekpassen... LO 6 4. kunnen oorzaken van lukken en mislukken van de beweging aangeven - terminologie van de basispassen zoals: 5. voeren op hun niveau dansante basisbewegingen uit in een eenvoudige combinatie LO verbeteren hun algemene bewegingsvaardigheden en conditie door middel van ritmische en dansante vormen. march, step side, step touch, bounce, jumping-jack, kick, A-step, grapevine, mambo... - conditievormen op muziek; keuze uit: steps / taebo / aerobics / streetdance / hip-hop / rope-skipping... Gezonde en veilige levensstijl - volksdansen: eenvoudige conditionele dansen LO ontwikkelen en verbeteren hun motorische basiseigenschappen - creatief bewegen d.m.v. lichaamsexpressie en LO 34* 8. leren omgaan met lichamelijke veranderingen in de puberteit improvisatieopdrachten LO 3 9. dragen kledij aangepast aan de bewegingsactiviteit LO leven veiligheidsvoorschriften, afspraken en regels na LO kennen het belang van een correcte houding en passen deze toe in dansante basisbewegingen LO 30* 12. staan positief tegenover regelmatig oefenen 13. ervaren de ontspanning en de positieve invloed van dansante bewegingsvormen

18 GSOA TOPSPORT 17 ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Zelfconcept en sociaal functioneren LO oefenen zelfstandig en onder begeleiding in kleine groepen 15. ontwikkelen het zelfbewustzijn 16. leren expressief bewegen LO betrekken andere leerlingen zonder onderscheid van geslacht, etnische origine of motorische aanleg in dansante groepsactiviteiten LO 34* 18. leren eigen bewegingsuitvoeringen en beperkingen juist inschatten LO 35* 19. tonen inzet en volharding en leren eigen grenzen verleggen 20. helpen elkaar en kunnen de prestaties van de medeleerlingen waarderen

19 GSOA TOPSPORT 18 Subvak 4: ritmische of dansante vormen Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. De leerplandoelstellingen en leerinhouden binnen het kader van éénzelfde discipline moet oordeelkundig worden gegroepeerd ten einde de rentabiliteit en de continuïteit van een les zo hoog mogelijk te houden. 2. Bij het maken van keuzes rekening houden met een logische opbouw zodat er een vlotte overgang is van eenvoudige tot meer ingewikkelde expressievormen. 3. Binnen elke oefening worden verschillende basisbewegingspatronen gecombineerd tot een muzikaal geheel waarbij rekening wordt gehouden met de dynamische eigenheid en het kader van elk onderdeel. 4. Aandacht voor de muziek ondersteunt het verwerven, fixeren en conserveren van de leerplandoelstellingen en leerinhouden. 5. Er kunnen meerdere ritmische bewegingsvormen aan bod komen of één vorm kan volledig worden uitgediept. 6. De oefenstofkeuze moet zinvol, prettig en intensief zijn. Motiverende muziek en haalbare opdrachten zijn daarom zeer belangrijk. 7. De creativiteit en het plezier van het bewegen kunnen onder meer geprikkeld worden door open opdrachten. 8. Welke ritmische bewegingsvormen er ook worden aangeboden, leg steeds de nadruk op bewegingsvreugde en creativiteit. 9. Overleg binnen de vakgroep schept de mogelijkheid om intern afspraken te maken en binnen een zelfde schooljaar een groepswissel door te voeren. 10. Aan de hand van een remedial teaching worden de vorderingen besproken. Zelfevaluatie aanmoedigen.

20 GSOA TOPSPORT 19 SUBVAK 5: VERDEDIGINGSSPORTEN Basispakket: 12 lestijden per graad ET LO LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen Motorische competenties LEERINHOUDEN LO kunnen veilig vallen - allerlei valvormen vanuit verschillende uitgangshoudingen in verschillende richtingen op zelfstandige basis (van statisch vallen tot dynamisch vallen) LO kunnen hun evenwicht bewaren - met partner accent op valbegeleiding, valbeveiliging LO kunnen een verstoord evenwicht herstellen - allerlei speelse vormen van evenwicht verstoren evenwicht herstellen evenwicht behouden o.a. door duw-, trek- en LO durven lichaamscontact aan binnen een gestelde opdracht kampvormen 5. kunnen preventieve maatregelen nemen om noodsituaties te voorkomen LO 6 6. kunnen oorzaken van lukken en mislukken van de beweging aangeven 7. kunnen zich motorisch verweren door middel van aangeleerde afweertechnieken LO verbeteren hun algemene bewegingsvaardigheden en conditie door middel van verdedigingssporten. - aanleren van de basis van controletechnieken en uitvoeren van bepaalde controletechnieken op de grond - aanleren van lichaamshoudingen om agressief gedrag te vermijden - aanleren van afweertechnieken op vastgrijpen, slaan, trappen - van dynamisch vallen tot valbreken over hindernis - aanleren van tilvormen in combinatie met aanbrengen van het vastgrijpen van de partner Gezonde en veilige levensstijl - aanleren van bepaalde worpen (judo) zoals: LO passen hygiënische regels toe - (beenworp): o-sot-gari - (heupworp): o-goshi LO dragen aangepaste kledij voor de betreffende bewegingsactiviteit - uitvoeren van een grondtechniek langs beide zijden LO leven veiligheidsvoorschriften, afspraken en regels na - uitvoeren van een worp links en rechts 12. kunnen in hun leefwereld situaties herkennen waar veilig vallen belangrijk is

21 GSOA TOPSPORT 20 ET LO LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN LO weten dat bij verkeerde houdingen en bewegingen mogelijke lichamelijke klachten kunnen optreden LO 30* 14. staan positief tegenover regelmatig oefenen 15. weten dat correct vallen en valbreken aan de basis ligt om een verdedigingssport veilig te beoefenen Zelfconcept en sociaal functioneren LO oefenen zelfstandig en onder begeleiding in kleine groepen LO 22* 17. leren omgaan met elementen als spanning, verliezen, winnen en fair play LO betrekken alle leerlingen zonder onderscheid van geslacht, etnische origine of motorische aanleg in spel of andere groepsactiviteiten LO 34* 19. leren hun eigen bewegingsuitvoeringen en beperkingen juist inschatten en rekening houden met de bewegingsmogelijkheden van de partner(s) LO 35* 20. tonen inzet en volharding en leren eigen grenzen verleggen LO werken samen met de partner(s) om een beweging te leren LO geven elkaar aanwijzingen in functie van de uit te voeren bewegingen 23. zien in dat agressie vermijden beter is dan een confrontatie aan te gaan

22 GSOA TOPSPORT 21 Subvak 5: Verdedigingssporten Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. Als leerkracht de voornaamste technische vereisten kennen (zich bekwamen in basiselementen). 2. Benadrukken dat veiligheid (steeds valbegeleiding verzekeren) en discipline (afspraken strikt nakomen (LO 2) het voornaamste aandachtspunt is. 3. Veiligheid primeert!: - gebruik van matten noodzakelijk; - voldoende tussenruimte (eventueel afbakening van de oefenruimtes); - veiligheidszones; - kordaat en eisend optreden. 4. Een gestructureerde organisatie voorzien. 5. Maak afspraken: wie is uitvoerder en wie ondergaat. 6. Een leerling met ervaring laten instaan voor demonstraties. 7. Voldoende tijd geven om de leerstof te verwerken en de bewegingen te automatiseren. 8. Aangepaste turnkledij (joggingbroek + oude sweater). 9. Nagels moeten kort geknipt! 10. Benadrukken dat het kennen van een zekere techniek niet de aanleiding mag zijn van verschillende vormen van agressiviteit maar echter het verwerven van een mentale weerbaarheid. Immers: " een vermeden gevecht = een gewonnen gevecht"! 11. Positieve trainingsattitude en prestatieverbetering bij leerlingen worden gemeten door middel van het vaststellen van de beginsituatie en regelmatige afgesproken tussentijdse testen. 12. Aan de hand van een remedial teaching worden de vorderingen besproken. Zelfevaluatie aanmoedigen.

23 GSOA TOPSPORT 22 SUBVAK 6: BASKETBAL Basispakket: 25 lestijden per graad ET LO LO * De leerlingen Motorische competenties LEERPLANDOELSTELLINGEN 1. kunnen deelnemen aan een vorm van doelspel en de meest elementaire spel- en speelregels toepassen LO kunnen kansen creëren in een meerderheidssituatie van 2 1 tot 3 2 LO kunnen scoren en de juiste beslissing nemen in een meerderheidssituatie van 2 1 tot 3 2 LO kunnen bij het creëren van kansen de bal controleren en weten wanneer ze kunnen passen, dribbelen en zich vrij lopen LEERINHOUDEN 3 3, 3 2, 2 1, 3 1 spelsituaties passen en vangen: borstpas, botspas, éénhandse duw- of werppas, overheadpas dribbel: verandering van richting, verandering van snelheid stoppen: 1 tijd pivoteren in functie van het richten en beschermen van de bal vrijlopen: vertragen, versnellen, stoppen, starten pass en doorsnijden give and go setshot lay-up na dribbel lay-up na pas jumpshot of gesprongen setshot controle pass-selectie vrijlopen in functie van een ploegmaat shotselectie LO 6 5. kunnen de juiste beslissingen nemen en aangeven waarom een gekozen oplossing wel of niet lukt LO kunnen vlot overschakelen van aanval naar verdediging aanvalsopbouw op een half terrein 21 opbouw tegenaanval van 2 1 tot 3 2 LO verbeteren hun algemene bewegingsvaardigheden en conditie door middel van basketbal.

24 GSOA TOPSPORT 23 ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Gezonde en veilige levensstijl LO ontwikkelen fitheid op basis van uithouding, kracht en snelheid LO kennen het belang van een opwarming voor en tot rust komen na fysieke activiteiten LO passen de belangrijkste basisregels van houdings- en rugscholing toe LO 34* 11. leren omgaan met lichamelijke veranderingen in de puberteit LO dragen gepaste kledij voor de betreffende bewegingsactiviteit LO leven veiligheidsvoorschriften, afspraken en regels na 14. kunnen op een efficiënte manier hulp inroepen in een noodsituatie en zelf eerste hulp bieden bij kleine wonden LO 30* 15. staan positief tegenover regelmatig oefenen LO 35* 16. leren hun eigen grenzen verleggen Zelfconcept en sociaal functioneren LO oefenen zelfstandig en onder begeleiding oefenen in kleine groepen fouten tijdens het basketbalspel eerlijk kunnen toegeven LO houden zich aan de opgelegde opdrachten en spelregels elkaar stimuleren en motiveren LO 22* 19. leren omgaan met elementen als spanning, verliezen, winnen en fair play 20. leren verlies sportief aanvaarden 21. kleineren of bespotten de tegenstrever niet LO betrekken alle leerlingen zonder onderscheid van geslacht, etnische origine of motorische aanleg in het spel LO tonen respect voor het materiaal

25 GSOA TOPSPORT 24 Subvak 6: basketbal Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. Stel duidelijk een aantal aandachtspunten voorop als er gespeeld wordt. 2. Vermijd het gebruik van handen en armen in verdediging. 3. Laat de leerlingen in kleine groepen spelen. 4. Zorg ervoor dat de belangrijkste aandachtspunten beheerst zijn. 5. Vertrek van de meerderheidssituaties om leerlingen te doen inzien wanneer en waar zij moeten scoren. 6. Eerst op een half terrein daarna op een volledig terrein. 7. Zorg ervoor dat het spel vertraagd wordt door te stoppen en pivoteren. 8. Maak gebruik van spots. 9. Laat de verdedigers binnen de driepuntszone verdedigen. 10. Differentieer. 11. Positieve trainingsattitude en prestatieverbetering bij leerlingen worden gemeten door middel van het vaststellen van de beginsituatie en regelmatige afgesproken testen. 12. Aan de hand van een remedial teaching worden de vorderingen besproken. Zelfevaluatie aanmoedigen.

26 GSOA TOPSPORT 25 SUBVAK 7: HANDBAL Basispakket: 25 lestijden per graad ET LO LO * De leerlingen Motorische competenties LEERPLANDOELSTELLINGEN 1. kunnen deelnemen aan een vorm van doelspel en de meest elementaire spel- en speelregels toepassen LO zoeken naar behouden en herstellen van het evenwicht in de verschillende maar toch specifieke handbalsituaties LEERINHOUDEN 1. Individuele techniek met de bal passen en vangen dribbelen links en rechts dribbelen in tegenaanval, al slalommend of met richtingsveranderingen houding van de werparm plaatsing van de voeten slagworp / sprongworp 2. Individuele techniek zonder bal LO draaien in verschillende situaties loopwegen LO voeren aangepaste vormen van springen, werpen en lopen in het instarten van een beweging verschillende situaties uit het veranderen van richting zonder bal LO kunnen meegaan en/of tegenwerken in bewegingen met anderen zich aanspeelbaar maken in aanval en verdediging het verdedigen van het eigen doel LO beslissen binnen aangepaste spelvormen van handbal over doelen, passen, dribbelen of vrijspelen in aanval of zich positioneren tussen de aanvaller en het doel in verdediging LO kunnen een tijdsbesef ontwikkelen zoals tempo maken, ritme ontwikkelen en het juiste instartmoment kiezen LO verbeteren hun algemene bewegingsvaardigheden en conditie door middel van handbal. 3. Groepstechnieken en pre-tactieken spelvormen in meerderheidssituaties in aanval ( 2 1, 3 2, 4 3 ) van de individuele verdediging naar een primaire vorm van samenwerking in verdediging in minderheidssituaties. het nut van een cirkelspeler

27 GSOA TOPSPORT 26 ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Gezonde en veilige levensstijl LO ontwikkelen fitheid op basis van uithouding, kracht en snelheid LO kennen het belang van een opwarming voor en tot rust komen na fysieke activiteiten LO passen de belangrijkste basisregels van houdings- en rugscholing toe LO 34* 12. leren omgaan met lichamelijke veranderingen in de puberteit LO dragen gepaste kledij voor de betreffende bewegingsactiviteit LO leven veiligheidsvoorschriften, afspraken en regels na 15. kunnen op een efficiënte manier hulp inroepen in een noodsituatie en zelf eerste hulp bieden bij kleine wonden LO 30* 16. staan positief tegenover regelmatig oefenen LO 35* 17. leren hun eigen grenzen verleggen Zelfconcept en sociaal functioneren LO oefenen zelfstandig en onder begeleiding oefenen in kleine groepen LO houden zich aan de opgelegde opdrachten en spelregels LO 22* 20. leren omgaan met elementen als spanning, verliezen, winnen en fair play 21. leren verlies sportief aanvaarden 22. kleineren of bespotten de tegenstrever niet LO betrekken alle leerlingen zonder onderscheid van geslacht, etnische origine of motorische aanleg in het spel LO tonen respect voor het materiaal

28 GSOA TOPSPORT 27 Subvak 7: handbal Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. Basisprincipe We spelen zo collectief als mogelijk en zo individueel als noodzakelijk. Het samenspel staat centraal zowel in aanval als in verdediging. De groep reageert op de situatie als een collectief en niet als een samenbundeling van individualisten. De individuele acties geven het spel een meerwaarde. Het samenspel en de individuele acties worden zoveel mogelijk in open situaties geoefend (spel of wedstrijdsituaties). Er wordt gestreefd naar een functionele verhouding tussen de groepswerking (hier kan de keuze gemaakt worden tussen heterogene en homogene groepsverdeling) en de individuele opdrachten. 2. Spelbekwaamheid De hoofdbetrachting is een ontwikkeling van de beginners-spelbekwaamheid. Deze omvat motorische, cognitieve, tactische en sociale attitudes, die in elke les dienen benadrukt te worden en in hun totaliteit moeten geoefend worden. De volgende attitudes (zie ook de leerinhouden) vormen de basis: voortdurend observeren en analyseren; permanent en vooral snel anticiperen; samenspelend vrijlopen of steun geven; een correcte techniek nastrevend; aandacht schenken aan het speltempo en de timing van de actie(s); een accurate en snelle overschakeling van de aanval naar de verdediging en omgekeerd. Spelbekwaamheid vereist vooral zelf- en groepsdiscipline. 3. Positieve trainingsattitude en prestatieverbetering bij leerlingen worden gemeten door middel van het vaststellen van de beginsituatie en regelmatige afgesproken tussentijdse testen. 4. Aan de hand van een remedial teaching worden de vorderingen besproken. Zelfevaluatie aanmoedigen;

29 GSOA TOPSPORT 28 SUBVAK 8: VOETBAL Basispakket: 25 lestijden per graad ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN LO * Motorische competenties 1. kunnen deelnemen aan een vorm van doelspel en de meest elementaire spel- en speelregels toepassen de bal stoppen en passen met binnenkant en buitenkant voet LO kunnen geleidelijk de juiste wedstrijdacties tot stand brengen en/of ontwikkelen LO 6 3. kunnen aan de hand van aandachtspunten, bij zichzelf en anderen nagaan en aangeven waarom een bewegingsopdracht wel of niet lukt LO bepalen zelfstandig hoe ze eenvoudige leeropdrachten, individueel of in groep, aanpakken en oplossen LO passen technische en tactische basisvaardigheden toe met aandacht voor een goede uitvoering LO spelen progressief meer gestructureerd met een betere spelselectie 7. kunnen relevante vaardigheden aanwenden die spelbevorderend zijn en in hun gebruiksvorm vooral als middel tot spelbeleving en niet als doel op zich aanzien worden LO spelen samen mede dankzij een goede communicatie en een probleemoplossende samenwerking LO verbeteren hun algemene bewegingsvaardigheden en conditie door middel van voetbal. eenvoudige veldbezetting bij balbezit: vb.driehoek of ruit verdedigen van de rechtstreekse tegenstrever met bal Alle spel- en wedstrijdvormen die de inhoud van een 1><1 situatie of 1><K situatie weerspiegelen, met aandacht voor: de individuele basistechnieken: stoppen en meenemen van de bal met binnenkant en buitenkant rechter- en linkervoet, voetzoolwerk, snel voetenwerk, balvastheid,. de individuele aanvallende technieken en tactische principes in functie van scoren of passeren van een rechtstreekse verdediger zoals: het doelschot, passeerbewegingen, drijven en dribbelen met de bal (al of niet voorafgegaan door één of meerdere schijnbewegingen), afschermen van de bal, handelen met perifeer zicht, snelheid van uitvoering, plots veranderen van richting en/of snelheid, de individuele verdedigende technieken zoals: het afblokken van een doelschot, duelleren,...

30 GSOA TOPSPORT 29 ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Gezonde en veilige levensstijl LO ontwikkelen fitheid op basis van uithouding, kracht en snelheid Alle oefen-, spel- en wedstrijdvormen die de inhoud van een groep van 3 spelers in balbezit en/of groep van 3 spelers niet in balbezit weerspiegelen, met aandacht voor: LO kennen het belang van een opwarming voor en tot rust komen na fysieke activiteiten zie hoger: inhoud van een 1><1 en 2><2 situatie. LO passen de belangrijkste basisregels van houdings- en rugscholing toe LO 34* 13. leren omgaan met lichamelijke veranderingen in de puberteit LO gebruiken de gepaste kledij voor de betreffende bewegingsactiviteit LO leven veiligheidsvoorschriften, afspraken en regels na 16. kunnen op een efficiënte manier hulp inroepen in een noodsituatie en zelf eerste hulp bieden bij kleine wonden LO 30* 17. staan positief tegenover regelmatig oefenen LO 35* 18. leren hun eigen grenzen verleggen Zelfconcept en sociaal functioneren LO oefenen zelfstandig en onder begeleiding oefenen in kleine groepen LO houden zich aan de opgelegde opdrachten en spelregels LO 22* 21. leren omgaan met elementen als spanning, verliezen, winnen en fair play 22. leren verlies sportief aanvaarden 23. kleineren of bespotten de tegenstrever niet LO betrekken alle leerlingen zonder onderscheid van geslacht, etnische origine of motorische aanleg in het spel LO tonen respect voor het materiaal 3 spelers in (1-2) of (2-1) opstelling met één (twee) spits(en) en twee (één) middenvelder(s); één (twee) middenvelder(s) en twee (één) verdediger(s).

31 GSOA TOPSPORT 30 Subvak 8: voetbal Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. BASISPRINCIPE Hét basisprincipe van het voetbalspel luidt: "We spelen zo collectief mogelijk en zo individueel als noodwendig". Samenspelen staat centraal, zowel bij balbezit als bij balverlies; de groep functioneert als een collectief en niet als een verzameling van individuen. De individuele acties geven het samenspel een meerwaarde, maar worden niet geaccentueerd. Het samenspel en de individuele acties worden, in een spel- of wedstrijdsituatie, zoveel mogelijk tezelfdertijd geoefend (open situaties). Naargelang de doelstelling wordt er gestreefd naar een functionele verhouding tussen samenspel (groepsopdracht) en individuele actie (individuele opdracht). 2. SPELBEKWAAMHEID Vanaf het begin dient er nadruk gelegd te worden op het ontwikkelen van een 'basisspelbekwaamheid'. Deze omvat psychomotorische, cognitief-tactische en sociale attitudes. Als een 'rode draad' in het lesgebeuren worden ze continu benadrukt en in hun onderlinge samenhang geschoold. Aan de basis liggen o.a. volgende attitudes (zie ook leerinhouden): een 'voortdurend waarnemen' van de inhoud van de zich veranderende spelsituatie en een 'voortdurend en snel anticiperen' hierop. nastreven van een samenspel gebaseerd op 'vrijlopen' en 'in steun komen'. nastreven van het permanent toepassen van de juiste pass-selectie (vooruit, breed, achteruit, individuele actie) nastreven van 'correcte techniek'. nastreven van een 'goed geselecteerde en getimede actie' aan een 'optimaal speltempo'. nastreven van een 'snel overschakelen van balbezit naar balverlies en omgekeerd'. Basisspelbekwaamheid veronderstelt dus (zelf)discipline! 3. De situaties kunnen geoefend worden met of zonder doelman (maar dan wel met een aangepast doel, zodat scoren zowel een uitdaging als een haalbare opdracht blijft), met bijkomende opdrachten of beperkingen (individueel of groep spelers) naargelang de leerinhoud(en), waarbij het aanvallend en verdedigend denken en handelen gekoppeld blijft. Alle 1><1 tot 4><4 situaties en de daaraan gerelateerde meerderheidssituaties kunnen geoefend worden op zich of, als onderdeel van een groter geheel, gebonden aan een bepaalde plaats op het terrein.

32 GSOA TOPSPORT 31 Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 4. VERDERE WENKEN de methodiek is spelgericht en bevat zowel (psycho-)motorische, cognitief-tactische als sociale elementen. zorg op elk leerniveau voor een progressieve klimming van eenvoudig naar complex. varieer oefen- en spelvorm, aantal spelers en doelen, spelruimte, spelregels, opdrachten, arbeidsvorm,...zodat de doelstelling bereikt wordt. individuele remediëring blijft noodzakelijk. Ruimte is essentieel! Te kleine speloppervlakten leiden tot individueel en chaotisch spel waar de doelstellingen nooit gerealiseerd kunnen worden. kies de opdrachten zo dat de creativiteit van de spelers gestimuleerd wordt en dat de fysieke componenten ook aan bod komen. schakel progressief 'geleide' spelfasen, partijspelen en wedstrijden in. vergeet ook niet de verbale, visuele,... leermiddelen en leergesprekken. bij het uitbreiden van het techniekaanbod, steeds i.f.v. de tactische vaardigheden, moeten we opmerken dat voorrang dient gegeven te worden aan het bijschaven van de nauwkeurigheid van enkele technieken, liever dan het aantal onvoldoende beheerste technieken sterk uit te breiden. 5. Positieve trainingsattitude en prestatieverbetering bij leerlingen worden gemeten door middel van het vaststellen van de beginsituatie en regelmatige afgesproken tussentijdse testen. 6. Aan de hand van een remedial teaching worden de vorderingen besproken. Zelfevaluatie aanmoedigen.

33 GSOA TOPSPORT 32 SUBVAK 9: VOLLEYBAL Basispakket: 25 lestijden per graad ET LO De leerlingen Motorische competenties LEERPLANDOELSTELLINGEN LO passen de elementaire technieken van bovenhands en onderhands spelen toe LO kunnen de basisverplaatsingstechnieken eigen aan het volleybal uitvoeren LO LEERINHOUDEN Techniek: toetsen over en niet over onderhands het net onderhandse opslag bovenhandse opslag Beweeglijkheid verplaatsingen in functie van het baltraject over een hoek spelen indraaien bij set-up en onderhands spelen 3. passen in minisituaties het 3-contactspel toe Tactiek spelvormen 1><1, 2><2, 3><3 spelen met en tegen elkaar noties van voor-, tijdens- en na- positie. LO spelen de verschillende posities van de rotatie spelen Elementaire spelreglementen kennen rotatieprincipe puntentelling LO 20-22* 5. spelen volgens afgesproken en aangepaste regels Letsels voorkomen door: LO verbeteren hun algemene bewegingsvaardigheden en conditie door middel van volleybal. contact en overschrijden van de middellijn leren vermijden netfouten leren vermijden

34 GSOA TOPSPORT 33 ET LO De leerlingen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Gezonde en veilige levensstijl LO ontwikkelen fitheid op basis van uithouding, kracht en snelheid LO kennen het belang van een opwarming voor en tot rust komen na fysieke activiteiten LO 1 9. passen de belangrijkste basisregels van houdings- en rugscholing toe LO 34* 10. leren omgaan met lichamelijke veranderingen in de puberteit LO gebruiken de gepaste kledij voor de betreffende bewegingsactiviteit LO leven veiligheidsvoorschriften, afspraken en regels na 13. kunnen op een efficiënte manier hulp inroepen in een noodsituatie en zelf eerste hulp bieden bij kleine wonden LO 30* 14. staan positief tegenover regelmatig oefenen LO 35* 15. leren hun eigen grenzen verleggen Zelfconcept en sociaal functioneren LO oefenen zelfstandig en onder begeleiding oefenen in kleine groepen LO houden zich aan de opgelegde opdrachten en spelregels LO 22* 18. leren omgaan met elementen als spanning, verliezen, winnen en fair play 19. leren verlies sportief aanvaarden 20. kleineren of bespotten de tegenstrever niet LO betrekken alle leerlingen zonder onderscheid van geslacht, etnische origine of motorische aanleg in het spel LO tonen respect voor het materiaal

35 GSOA TOPSPORT 34 Subvak 9: volleybal Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. 1 volleybal per 2 leerlingen is een minimum. 2. Kies volleyballen van een degelijke kwaliteit. Kwalitatief mindere ballen veroorzaken bij veel leerlingen pijn en bijgevolg een negatief gevoel tegenover volleybal. 3. Probeer zoveel mogelijk minivolleybalvelden te creëren: gebruik hiervoor elastiek, lint of badmintonnetten. 4. Bij het aanleren van de aanval gaat richting leren geven boven kracht. 5. Tactiek en techniek zijn geen afzonderlijke elementen, maar zijn steeds in elkaar verweven. 6. Bovenhandse opslag in moeilijkheidsgraad beperken indien de spelopbouw erdoor in het gedrang komt. 7. Besteed veel aandacht aan de beweeglijkheid. 8. Opdrachten voor het inschatten van de balcurve en tijds- ruimteperceptie. 9. Zorg voor een spelgerichte methodiek: vertrekkend vanuit opbouw in eigen veld; vertrekkend van eenvoudige opslag. 10. In 1 ste instantie een 3-contactspel (samenspel) nastreven, gekoppeld aan beweeglijkheid. 11. Probleemoplossende opdrachten geven waarin het samenspel belangrijk is. 12. Positieve trainingsattitude en prestatieverbetering bij leerlingen worden gemeten door middel van het vaststellen van de beginsituatie en regelmatige afgesproken tussentijdse testen. 13. Aan de hand van een remedial teaching worden de vorderingen besproken. Zelfevaluatie aanmoedigen.