Meer? Alles op Eigen Kracht? Bij de dokter. Is Meer van Minder. De ProjectenMachine (Slot) Bij gedragsproblemen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Meer? Alles op Eigen Kracht? Bij de dokter. Is Meer van Minder. De ProjectenMachine (Slot) Bij gedragsproblemen"

Vincent Coppens
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ontwikkeling en Aanpak van Gedragsproblemen bij Jongeren met LVB Alles op Eigen Kracht? Agressief & regelovertredend gedrag Meest voorkomende problematiek Belemmert leren en ontwikkeling van kinderen Kost E tot E per kind bij escalatie Prof.dr. Bram Orobio de Castro Ontwikkelingspsychopathologie Universiteit Utrecht Moeilijker te behandelen bij LVB Bij de dokter Is Meer van Minder Meer? a) Intuitie b) Verhalen uit netwerk c) Gevolgen bij eerdere clienten d) Bewezen effecten in onderzoek e) Aannemelijke onderbouwing f) Gewoonte / gebruikelijk g) Beschikbaarheid a) Intuitie Bij gedragsproblemen b) Verhalen uit netwerk c) Gevolgen bij eerdere clienten d) Bewezen effecten in onderzoek e) Aannemelijke onderbouwing f) Gewoonte / gebruikelijk g) Beschikbaarheid De ProjectenMachine (Slot) Talloze projecten: Themadagen, folders, websites, werkboeken, actiegroepen, discussiegroepen, netwerken, trainingen, consultants, adviezen, demonstraties, agenten in de klas, politici in de klas, normenpraat, waardenpraat, beloningen, straffen, schandpalen, schorsingen, regels, vertrouwenspersonen, rollenspellen, oudergesprekken, sova s, werkkampen, tuchstcholen, speciale scholen, speciale leerkrachten, speciale onderzoeken, passend onderwijs, tuigdorpen Resultaat: Woud van??? (en bezuinigingen) 1

2 Tweetrapsraket Onbeschreven blad 1. Leren wat gedragsproblemen veroorzaakt 2. Die oorzaken effectief aanpakken infant child adolescence adult high desist desist2 limited low Mensen als wolven (Hobbes) infant child adolescence adult 0 infant child adolescence adult high desist desist2 limited low high desist desist2 limited low BEGINLEEFTIJD LAAT Drie ontwikkelingstrajecten bij het ontstaan van antisociaal gedrag bij jongens (Loeber e.a. 1991) % jongens WEINIG Praktijk vaak: VERMIJ- DEN VAN AUTORITEITS PERSONEN spijbelen, weglopen s avonds laat op straat ERNSTIGE ONGEHOORZAAMHEID GEWELD- MATIGE tot DADIG ERNSTIGE GEDRAG DELINQUENTIE verkrachting fraude, inbraak beroving ernstige diefstal School Ouder FYSIEK VECHTEN BESCHADIGING VAN GOEDEREN vandalisme brandstichting MINDER ERNSTIGE AGRESSIE pesten, bullying ONTWIKKELINGSTRAJECT VAN OPENLIJK ANTISOCIAAL GEDRAG MINDER ERNSTIGE HEIMELIJKE PROBLEMEN winkeldiefstal, vaak liegen ONTWIKKELINGSTRAJECT VAN HEIMELIJK ANTISOCIAAL GEDRAG Halstarrig en Weerspannig Gedrag ONTWIKKELINGSTRAJECT VAN AUTORI TEITSCONFLICTEN VOOR HET 13E JAAR VROEG VEEL 2

3 BJZ GGZ School Wie volgt? 3

4 Schuld? Nee: Wisselwerking Relatie met LK Relaties met klas Probleemgedrag Wie komt er dan nog toe aan oplossingen? Gezinsfunctioneren Vrienden De Ene Schop is de Andere Niet Drie elementen uit de draaikolk Sociale informatieverwerking & LVB Gezinsprocessen & LVB Groepsprocessen & LVB stoornis betekent niet oorzaak. Het is een naam voor een gedragspatroon. GEEN verklaring. 1. Sociale informatieverwerking Situatie Waarneming Reactie Waardering Probleemoplossing Horsley et al., JACP,

Sociale informatieverwerking (SIP) Aandachtsbias Vijandige intentietoekenning Sterke emoties Afwijkende response generatie Afwijkende response evaluatie Kempes et al., 2006; Van Nieuwenhuijzen et al.

5 Sociale informatieverwerking (SIP) Aandachtsbias Vijandige intentietoekenning Sterke emoties Afwijkende response generatie Afwijkende response evaluatie Kempes et al., 2006; Van Nieuwenhuijzen et al., 2005 Self fulfilling prophecies Gezinsinteracties (Trachtenberg & Viken) Inconsequentie door 2: Dwingende Aangeleerde hulpeloosheid Interacties Alleen (nog) gericht op ongewenst gedrag Groepsprocessen Te veel! Onduidelijk Inconsequent Overeising Vijandige attributie Ervaren effectiviteit Alleen (nog) gericht op ongewenst gedrag 5

6 In welk systeem gaat het mis? Negatieve onderlinge beïnvloeding Sterkste bij jongeren! (LVB, laag EF) Dus. Individuele puzzels Persoonsknmerken - Intelligentie - Aandacht - Inhibitie - Temperament - Neuroticisme Situatie Omgevingsknmerken - Ouder(s) (harsh, inconsequent, ) - Leeftijdgenoten (rejective, pro-violence, ) - Wijdere omgeving (anonymous, violent, ) SIP Gedrag 1. Wat Gedragsproblemen verminderen: 5xW 2. Werkt, 3. Wanneer, voor 4. Wie en (moderatoren) 5. Waarom? (mediatoren) Eerst even dit: Vroege (preventieve) Interventie is Effectiever En betaalt zich 4 tot 7 x terug 6

Wat werkt al? Internationaal steeds meer goed onderzoek In NL nog weinig, maar veel lopend & binnenkort bekend Focus op effecten van specifieke programma s Werken ze ook in praktijk? Waarom (niet)?

7 Wat werkt al? Internationaal steeds meer goed onderzoek In NL nog weinig, maar veel lopend & binnenkort bekend Focus op effecten van specifieke programma s Werken ze ook in praktijk? Waarom (niet)? De Effectladder (NJI, Effectief volgens sterke aanwijzingen Effectief volgens goede aanwijzingen Effectief volgens eerste aanwijzingen Goed onderbouwd Wat werkt? Programma s Klassemanagement Taakspel, PBS Pestrollen KiVa, Kanjer Sociale cognitie PAD, Alles Kidzz, Zelfcontrole Met ouders! PCIT, Incredible Years, Vipp-SD (PMTO) Systemisch MST, MDFT (FFT) Maar bij LVB.? Niets bekend? Behandeling bij LVB Uitgesloten in onderzoek Veel klinische ervaring: Richtlijnen VOBC Behandelingen te complex? Is minder meer? Naar de individuele puzzels Individuele puzzels Persoonsknmerken - Intelligentie - Aandacht - Inhibitie - Temperament - Neuroticisme Situatie SIP Omgevingsknmerken - Ouder(s) (harsh, inconsequent, ) - Leeftijdgenoten (rejective, pro-violence, ) - Wijdere omgeving (anonymous, violent, ) Gedrag 7

Samen Stevig Staan Standing Strong Together A Parent and Child Intervention for Children with a Mild Intellectual Disability and Problem Behavior H. Schuiringa, MSc. Dr. M. van Nieuwenhuijzen Prof.

8 Samen Stevig Staan Standing Strong Together A Parent and Child Intervention for Children with a Mild Intellectual Disability and Problem Behavior H. Schuiringa, MSc. Dr. M. van Nieuwenhuijzen Prof. Dr. B. Orobio de Castro Prof. Dr. W. Matthys Kinderen van 9 16 jaar, dagbehandeling Oudergroepen in samenhang met Kindergroepen Gerandomiseerde trial, N = 169 Positieve effecten op Gedrag en Ouder- Kindrelatie Structureel bij 9 20 instellingen Meer Domeinen bij oudere jongeren? Noodzakelijk Juist bij LVB Multisystemischer werken Moeilijk! (MST) Multisystemischer werken Flexibele protocollen bewezen effectief in buitenland (MDFT), maar nog niet bij LVB Opleiding, blijvende supervisie en lage case load zijn sleutels en verdienen zich waarschijnlijk terug Is Minder nu Meer? Meer focus op individuele puzzel Meer herhaling en aandacht Voor Meer domeinen Met Minder complexe CGT is Minder escalatie van problemen Minder lijden Minder kosten Komt u maar terug als u Tussen wal en schip verstandelijk beperkter bent 8

9 9

Vergelijkbare documenten

Van Fabels naar Feiten Ontwikkeling en Aanpak van Gedragsproblemen. Prof.dr. Bram Orobio de Castro Ontwikkelingspsychologie Universiteit Utrecht

Van Fabels naar Feiten Ontwikkeling en Aanpak van Gedragsproblemen Prof.dr. Bram Orobio de Castro Ontwikkelingspsychologie Universiteit Utrecht - overzicht - Ontwikkeling van antisociaal gedrag: Problematische