Een wereld van verschil

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een wereld van verschil"

Transcriptie

1 Een wereld van verschil Preventie en interventie in gezinnen Prof. Wim Slot PI Research & Vrije Universiteit Jeugdige delinquenten in gezinsperspectief: Tien jaar theorie en praktijk van de forensische jeugdpsychiatrie 18 september 2008 Amsterdam

2 Samenvatting Het betrekken van gezinnen bij preventie is anders dan het betrekken bij interventies Dit vraagt om specifieke vaardigheden bij preventie: positioneren naast engageren Dit vraagt bovendien om een longitudinaal perspectief, en roept de vraag op wat er moet gebeuren met gezinnen die bemoeienis afwijzen.

3 preventie selectief aangewezen behandeling nazorg universeel chronic care Continuüm van preventie, behandeling en nazorg National Academy - of Sciences 1994

4 voorbeelden Universeel TV campagnes (alcohol, soa, geweld) Thema s in lesmateriaal Selectief Ondersteuning jonge moeders in risicowijken Begeleiding kinderen van gedetineerden Aangewezen ( indicated is niet geïndiceerd ) Opvang first offenders Hulp na ziekenhuisopname ivm comazuipen

5 Engageren in FFT Engagement: maak het een onderwerp dat het gezin aangaat. (family issue)

6 Functional Family Therapy Sexton& Alexander 2003 Ouders en kinderen leren: Nieuwe betekenis geven aan: conflicten, intenties, emoties en handelingen Vaardigheden leren om risico s te verminderen en protectieve factoren te mobiliseren Vaardigheden om probleemsituaties het hoofd te bieden

7 Om generalisatie te bewerkstelligen leren ouders en kinderen leren bovendien: deze vaardigheden toe te passen in andere situaties en op latere tijdstippen wat ze kunnen doen tijdens terugval gebruik te maken van netwerk en steun in de buurt.

8 Engageren door Reframing (Sexton & Alexander 2003) Valideren Herlabelen Veranderen Checken of het aansluit

9 Engageren door Reframing (Sexton & Alexander 2003) Serieus nemen: steun en begrip tonen voor de geuite emoties, oordelen en posities Valideren Herlabelen Veranderen Checken of het aansluit Linking : Jullie vinden allebei dus Zowel Peter als jijzelf -> family focus. Betekenis wijzigen Verduidelijken verschil tussen emoties, gedrag en intenties. Bijv: duidelijk krijgen dat geuite boosheid een teken van teleurstelling kan zijn of kan duiden op het gevoel te hebben gefaald Jullie staan nu voor de opgave om Als je anders zou aanpakken Check of gezin hiermee instemt. Vertaal het in woorden en termen die in het gezin belangrijk zijn

10

11 Trajecten percentage jongens dat zich handhaaft in het regulier onderwijs (Tremblay 1998) cum overlevingskans in regulier onderwijs 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 niet-vechters Vechters die laat starten leeftijd af en toe vechters Voortdurende vechters Vechters die gestopt zijn

12 Ontwikkeling van lastig en misdadig gedrag (Moffitt, 1993; ( Aguilar, Sroufe, Egeland & Carlson. 2000) 10% antisociaal en delinquent gedrag 26% voorbijgaand voortdurend laatstartend nooit 64 % Leeftijd

13 voordurend Laat starters Nooit en voorbijgaand Leeftijd 18 jaar samenstelling groep zelfrapportage diefstal overtredingen drugsmisdrijven geweld anders voorbijgaand levenslang 477 mannen op 18 jarige leeftijd: 10% was voortdurend ; 26% laatstarters: 64% was nooit of voorbijgaand (Moffitt e.a. 2002)

14 samenstelling groep geregistreerde criminaliteit diefstal overtredingen drugsmisdrijven geweld anders laatstarters voortdurend Dezelfde 477 mannen 8 jaar later: voortdurend en laatstarters nemen het leeuwendeel van de criminaliteit voor hun rekening. (op 26 jarige leeftijd)

15 samenstelling groep last voor samenleving werkloos ps probleem vrouwen zwanger gemaakt anders laatstarters voortdurend geweld tegen vrouwen

16 samenstelling groep zelfrapportage diefstal overtredingen drugsmisdrijven geweld anders laatstarters voortdurend

17 3 trajecten die tot geweld en ernstige misdaad voeren (Loeber, 2001) Startleeftijd: LAAT MINDER ERNSTIGE AGRESSIE (pestig, lastigvallen) Openlijk traject VROEG MOORD GEWELD (verkrachting, beroving) FYSIEK VECHTEN (schoppen slaan, alleen; of in een groep) VERMIJDEN van AUTORI- TEITSPERSONEN (spijbelen, weglopen, s avonds laat op straat) ERNSTIGE ONGEHOOR- ZAAMHEID Halsstarrige koppigheid ERNSTIGE MISDAAD (autodiefstal inbraak) VRIJ ERNSTIGE DELINQUENTIE (fraude,zakkenrollen) Traject met autoriteitsconflicten (voor het 12e jaar) BESCHADIGINGVAN GOEDEREN (vandalisme, brandstichting) MINDER ERNSTIGE HEI- MELIJKE PROBLEMEN (winkeldiefstal, vaak liegen) %jongens: LAAG Heimelijk traject (begint al voor het 15e jaar) HOOG

18

19 Variatie: jonge starters die volharden zitten in meerdere trajecten variatie

20 Escalatie: jonge starters die volharden doorlopen sneller de trajecten

21

22 De screening kijkt terug naar de afgelopen 6 maanden en vindt 2 maal plaats, met tussenpozen van zes maanden Zo ontstaat een beeld over één jaar, door de bril van twee leerkrachten (en vaak de IB er) 6 maanden Problemen tijdelijk. (Experimenteer gedrag) GEEN Interventie Extra aandacht voor leerlingen die hoog scoren op de screeningen. Problemen worden erger. Grote kans op hardnekkige criminaliteit. INTERVENTIE

23 Eerdere ervaringen met de screeningsprocedure Na een vooronderzoek wordt van alle leerlingen 22% gescreend alle gescreend gescreend riskant Van die 22% gescreende leerlingen blijkt doorgaans 40 % riskant alle riskant Dat betekent dat van alle leerlingen uiteindelijk 9 % riskant blijkt te zijn

24 Interventie door ALTRA Kind training op school Kind leert op maat vaardigheden om beter te functioneren op school en thuis Oudertraining Ouders krijgen op positieve wijze inzicht in vordering kindtraining Ouders leren basale opvoedvaardigheden 1. Dagelijkse routine 2. Goed contact met kind 3. Belonen en stimuleren 4. Weten wat je kind doet 5. Grenzen stellen: instructie geven en zinvol straffen

25

26 SPRINTMAP Wat ik goed kan en wat ik wil bereiken Privé eigendom van Sem handtekening

27 Stand van zaken Sprint is op 44 scholen Onderzoek: Screening is betrouwbaar Leerkrachten zien vooruitgang bij kinderen die een training doorliepen* (Ossen, 2008) Onderzoek naar lange termijneffecten start in 2009 (bij geld!) * Onderzoek op basis van 92 trainingen

28 En Het blijkt uiterst moeilijk ouders tot participatie in de training te brengen. Vier typen reacties: Blij dat het aanbod gedaan wordt (niet vaak) Afwerend: er is geen probleem (of: thuis gaat alles goed Ouder komt om in eigen problematiek Ouder gaat aarzelend akkoord, vooral omdat de school zich zorgen maakt

29 Naast engageren is positioneren nodig Positioneren: Belang kind voorop stellen Zorgen om het kind verduidelijken (aan de hand van concrete observaties) Duidelijk maken wat het aanbod (ouder en kindtraining) inhoudt. Duidelijk maken dat de school de plicht heeft te rapporteren bij escalerende problemen bij het kind* *: hierover is discussie

30 Reframing krijgt er een element bij Positioneren 1) Positioneren vraagt om vaardigheden waarover Valideren therapeuten of trainers niet vanzelfsprekend beschikken. 2) Voor leerkrachten en Ib ers is Herlabelen positioneren evenmin vanzelfsprekend 3) Beleid mbt het contact met ouders verschilt per school Veranderen Checken of het aansluit

31 De trainer / therapeut moet steeds schakelen tussen engageren en positioneren

32 Nodig: longitudinaal perspectief De preventieve interventie wordt ingezet om een negatief fenomeen te voorkomen Dus moet je na de interventie blijven checken of dat fenomeen inderdaad uitblijft. En eventueel met een hernieuwde interventie komen bij terugval.

33 Een tweede reden voor een longitudinaal perspectief Als het niet lukt de ouders te betrekken bij de interventie, dan moet men de ontwikkeling van het kind in ieder geval blijven volgen. Iedere verergering, ieder incident is weer aanleiding de ouders opnieuw te benaderen (positioneren) en het aanbod te doen (engageren)

34 En als ouders blijven weigeren?

35 Boete voor ouders die probleemkind niet aanpakken 12 september 2008: DEN HAAG - Ouders die voortdurend weigeren hun probleemkind beter op te voeden, kunnen financieel worden gekort. Het kabinet wil de wet veranderen zodat deze onverschillige ouders een bestuurlijke boete kunnen krijgen. Ook kan de kinderbijslag straks worden opgeschort.

36 Gaat dit werken? ja mits er onmiddellijk een engagerend aanbod gedaan kan worden als ouders bijdraaien

37 Samenvatting Het betrekken van gezinnen bij preventie is anders dan het betrekken bij interventies Dit vraagt om specifieke vaardigheden bij preventie: positioneren naast engageren Het vraagt bovendien om een longitudinaal perspectief Het roept de vraag op wat er moet gebeuren met gezinnen die bemoeienis afwijzen.

38 En met de overgrote meerderheid van de kinderen gaat het goed

SPRINT werkt! Presentatie resultaten SPRINT-effect onderzoek. Efua Campbell 15 juni 2016

SPRINT werkt! Presentatie resultaten SPRINT-effect onderzoek. Efua Campbell 15 juni 2016 SPRINT werkt! Presentatie resultaten SPRINT-effect onderzoek Efua Campbell 15 juni 2016 Programma van vanmiddag - Presentatie uitkomsten SPRINT-effect onderzoek: - Achtergrond SPRINT en SPRINT-effect

Nadere informatie

Ten halve gekeerd... Preventie van antisociaal gedrag bij jeugdigen

Ten halve gekeerd... Preventie van antisociaal gedrag bij jeugdigen Ten halve gekeerd... Preventie bij jeugdigen Prof. Wim Slot. Drs. Emilievan Leeuwen, Dr. Bas Bijl; & Drs Yvonne Duivenvoorden. Vrije Universiteit Orthopedagogiek PI Research Duivendrecht PI Research: doet

Nadere informatie

ART = intensieve groepstraining. ART in Nederland ART = Washington State ART. Keuze voor WSART. (C) PI Research & De Bascule 1 WSART

ART = intensieve groepstraining. ART in Nederland ART = Washington State ART. Keuze voor WSART. (C) PI Research & De Bascule 1 WSART WSART Washington State Aggression Replacement Training Han Spanjaard, PI Research t.b.v. studiedag EFCAP 20-1-2009 Utrecht ART = intensieve groepstraining voor jongeren met antisociaal en agressief gedrag

Nadere informatie

Functional Family Parole Services

Functional Family Parole Services Functional Family Parole Services De introductie van een gezinsgerichte casemanagement methodiek Bureau Jeugdzorg gagglomeratie Amsterdam, 16 februari 2010 door Nelleke Stomps Ontstaansgeschiedenis introductie

Nadere informatie

Agressiebehandeling in de forensische kinder- en jeugdpsychiatrie

Agressiebehandeling in de forensische kinder- en jeugdpsychiatrie Agressiebehandeling in de forensische kinder- en jeugdpsychiatrie Prof. dr. Chijs van Nieuwenhuizen GGzE centrum kinder- en jeugd psychiatrie Universiteit van Tilburg, Tranzo http://www.youtube.com/watch?list=pl9efc

Nadere informatie

Opgeblazen ego s in behandeling Prof. Wim Slot

Opgeblazen ego s in behandeling Prof. Wim Slot Opgeblazen ego s in behandeling Prof. Wim Slot ACK-Symposium Korte lontjes en opgeblazen ego s Amsterdam 27 februari 2007 Wat gebeurt hier? Zelfwaardering is iets anders dan narcisme Zelfwaardering: mate

Nadere informatie

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet?

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Stijging criminaliteit meisjes Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Anne-Marie Slotboom Vrije Universiteit Amsterdam 1 BRISBANE 2010 - Steeds meer jonge meisjes tussen tien en veertien

Nadere informatie

ABC - Ambulant Behandelcentrum

ABC - Ambulant Behandelcentrum ABC - Ambulant Behandelcentrum Als het thuis en/of op school dreigt vast te lopen Informatie voor verwijzers Kom verder! www.ln5.nl Vergroten van sociale competenties. Vergroten zelfbeeld/zelfvertrouwen.

Nadere informatie

Signaleringslijst Erger Voorkomen - Toelichting

Signaleringslijst Erger Voorkomen - Toelichting Signaleringslijst Erger Voorkomen - Toelichting Met deze lijst worden achtergronden van jeugdigen in kaart gebracht. Met behulp van deze achtergronden kan worden vastgesteld of jeugdigeen een risico lopen

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE: 1. Voorwoord 2 3. Wat verstaan wij onder agressie 3 4. Agressiebeleid: 4 Bijlage I; Introductiebrief 5

INHOUDSOPGAVE: 1. Voorwoord 2 3. Wat verstaan wij onder agressie 3 4. Agressiebeleid: 4 Bijlage I; Introductiebrief 5 Agressieprotocol Omnia Wonen INHOUDSOPGAVE: Hfd.stuk Paginanr. 1. Voorwoord 2 3. Wat verstaan wij onder agressie 3 4. Agressiebeleid: 4 Bijlage I; Introductiebrief 5 2 1. VOORWOORD Van tijd tot tijd is

Nadere informatie

Meer? Alles op Eigen Kracht? Bij de dokter. Is Meer van Minder. De ProjectenMachine (Slot) Bij gedragsproblemen

Meer? Alles op Eigen Kracht? Bij de dokter. Is Meer van Minder. De ProjectenMachine (Slot) Bij gedragsproblemen Ontwikkeling en Aanpak van Gedragsproblemen bij Jongeren met LVB Alles op Eigen Kracht? Agressief & regelovertredend gedrag Meest voorkomende problematiek Belemmert leren en ontwikkeling van kinderen Kost

Nadere informatie

Tijdig ingrijpen: werkzame ingrediënten voor interventies

Tijdig ingrijpen: werkzame ingrediënten voor interventies Infosheet Tijdig ingrijpen: werkzame ingrediënten voor interventies Tijdig ingrijpen betekent voorkomen dat een de fout ingaat. Wie wil dat niet? Dat is dan ook precies wat deze infosheet beoogt: inzicht

Nadere informatie

Brutaal, boos en agressief gedrag bij kinderen met ADHD: Psycho-educatie en opvoedingsadviezen. Walter Matthys

Brutaal, boos en agressief gedrag bij kinderen met ADHD: Psycho-educatie en opvoedingsadviezen. Walter Matthys Brutaal, boos en agressief gedrag bij kinderen met ADHD: Psycho-educatie en opvoedingsadviezen Walter Matthys Gedragsproblemen Opstandig gedrag Anderen ergeren Prikkelbaarheid, boosheid, woede, driftbui

Nadere informatie

(potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven. Geen

(potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven. Geen (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk

Nadere informatie

Werken aan sociale veiligheid. LOB-congress, maart 2017 Christina Schouten HU Instituut Archimedes

Werken aan sociale veiligheid. LOB-congress, maart 2017 Christina Schouten HU Instituut Archimedes Werken aan sociale veiligheid. LOB-congress, maart 2017 Christina Schouten HU Instituut Archimedes Kennismaking Wat viel je op? Wat deed het met je? Wat maakte dat je het zo ervaarde? Hoe is het om anders

Nadere informatie

Samen sterker Terug Op Pad. Vroegtijdige ecologische aanpak van gedragsproblemen bij jonge kinderen

Samen sterker Terug Op Pad. Vroegtijdige ecologische aanpak van gedragsproblemen bij jonge kinderen Samen sterker Terug Op Pad Vroegtijdige ecologische aanpak van gedragsproblemen bij jonge kinderen STOP project van VBJK Steunpunt en Trainingscentrum Opvoeding Gesubsidieerd door het Ministerie van de

Nadere informatie

HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL

HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL Stationsstraat 81 3370 Boutersem 016/73 34 29 www.godenotelaar.be email: directie.nobro@gmail.com bs.boutersem@gmail.com HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL 1. Het standpunt van de school: Pesten is geen

Nadere informatie

Voor informatie over MST-LVB: MST-LVB Supervisor MST@prismanet.nl 06-23 95 63 91. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl

Voor informatie over MST-LVB: MST-LVB Supervisor MST@prismanet.nl 06-23 95 63 91. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Voor informatie over MST-LVB: MST-LVB Supervisor MST@prismanet.nl 06-23 95 63 91 Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Prisma MST-LVB Multi Systeem Therapie Licht Verstandelijk Beperkt Prisma heeft

Nadere informatie

6,9. Praktische-opdracht door een scholier 2854 woorden 16 april keer beoordeeld. Maatschappijleer

6,9. Praktische-opdracht door een scholier 2854 woorden 16 april keer beoordeeld. Maatschappijleer Praktische-opdracht door een scholier 2854 woorden 16 april 2012 6,9 14 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer CRIMINALITEIT Inleiding: Deze praktische opdracht is een onderzoek naar een onderwerp dat gaat

Nadere informatie

Op weg naar meer kennis over wat werkt voor multiprobleemgezinnen (MPG) MSc L. (Loraine) Visscher, Universitair Medisch Centrum Groningen

Op weg naar meer kennis over wat werkt voor multiprobleemgezinnen (MPG) MSc L. (Loraine) Visscher, Universitair Medisch Centrum Groningen Op weg naar meer kennis over wat werkt voor multiprobleemgezinnen (MPG) MSc L. (Loraine) Visscher, Universitair Medisch Centrum Groningen Consortium ZOP&MPG Aanleiding In de Databank Effectieve Interventies

Nadere informatie

Carolien Schalenbourg Yasmine Sterckx

Carolien Schalenbourg Yasmine Sterckx Carolien Schalenbourg Yasmine Sterckx 3 Vragen Is er een definitie van agressie die gehanteerd wordt? Worden agressie-incidenten geregistreerd? Is er een agressiebeleidsplan? Prikkeldraadoefening XL Wat

Nadere informatie

Naar een jeugdvisie voor de gemeente Oirschot. 16 oktober 2012

Naar een jeugdvisie voor de gemeente Oirschot. 16 oktober 2012 Naar een jeugdvisie voor de gemeente Oirschot 16 oktober 2012 Opzet van de avond Positionering Doel van de avond Proces en burgerparticipatie Toelichting ideeën College van B&W m.b.t. jeugdvisie Discussie

Nadere informatie

Train-the-Trainer: agressiebeheersing. D-na voor ICOBA

Train-the-Trainer: agressiebeheersing. D-na voor ICOBA Train-the-Trainer: agressiebeheersing D-na voor ICOBA Vandaag INHOUD? Verschillende lagen Het CLIA-competence-model (prof. Decorte) Men dient te beschikken over domeinspecifieke kennis en vaardigheden

Nadere informatie

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep Geestig 2017 Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep basisprincipes van het scheppen van een positief klimaat, het bieden van structuur en herstelgericht reageren op ongewenst gedrag YES I

Nadere informatie

STOP 4-7 Samen sterker Terug Op Pad

STOP 4-7 Samen sterker Terug Op Pad STOP 4-7 Samen sterker Terug Op Pad Een trainingsprogramma voor jonge kinderen (tussen de 4 en 7 jaar) met (ernstige) gedragsproblemen. En hun ouder(s) En hun leerkracht Informatie voor professionals:

Nadere informatie

Forensische psychiatrie en positieve psychologie

Forensische psychiatrie en positieve psychologie Forensische psychiatrie en positieve psychologie The future of forensic care. Symposium EFP 7 juni, 2012. Jan Walburg www.trimbos.nl Wat is positieve psychologie? stelt net zoveel belang in gezondheid

Nadere informatie

Relationele Gezinstherapie

Relationele Gezinstherapie GGzE Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie Relationele Gezinstherapie Pakt problemen van jongeren aan in samenhang met de gezinssituatie cliënten >> 1 ALLE GEZINSLEDEN ZIJN ACTIEF BIJ DE BEHANDELING BETROKKEN

Nadere informatie

Veelgestelde vragen en antwoorden

Veelgestelde vragen en antwoorden Veelgestelde vragen en antwoorden Leraren en SPRINT -coördinatoren op SPRINT -scholen hebben regelmatig vragen over het SPRINT -programma. Hieronder wordt antwoord gegeven op de meest gestelde vragen,

Nadere informatie

SPRINT NIEUWSBRIEF MAART 2015

SPRINT NIEUWSBRIEF MAART 2015 SPRINT NIEUWSBRIEF MAART 2015 SPRINT-nieuwsbrief In deze nieuwsbrief komen de volgende onderwerpen aan bod: Uitkomsten evaluatie SPRINT SPRINT in 2015 Onderzoek naar de uitvoering van de SPRINT-screening

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Zedendelicten vormen een groot maatschappelijk probleem met ernstige gevolgen voor zowel het slachtoffer als voor de dader. Hoewel de meeste zedendelicten worden gepleegd door

Nadere informatie

Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS. Jaap Dogger

Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS. Jaap Dogger Ik zal handhaven Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS Jaap Dogger Definitie. Onder een traumatische ervaring wordt verstaan: een gebeurtenis die een dreigende

Nadere informatie

De resultaten van het project

De resultaten van het project De resultaten van het project Project (On)Beperkte Opvang Mensen met Licht Verstandelijke Beperkingen in de Maatschappelijke Opvang Peter van den Broek Landelijk projectleider Agenda Het project De instrumenten

Nadere informatie

Risicotaxatie en risicohantering geweld bij jongeren

Risicotaxatie en risicohantering geweld bij jongeren Risicotaxatie en risicohantering geweld bij jongeren dr. Henny Lodewijks hlodewijks@lsg-rentray.nl Kijvelanden conferentie 1-12-2011 SAVRY Historische risicofactoren: 1. Eerder gewelddadig gedrag 2. Eerder

Nadere informatie

Eigen Regie Friesland

Eigen Regie Friesland Protocol Agressie en Geweld Belang van dit protocol. Medewerkers van Eigen Regie Friesland kunnen doordat zij werken met een kwetsbare doelgroep in aanraking komen met gevoelens van onmacht welke bij deelnemers

Nadere informatie

2000 - Semester 1 2015

2000 - Semester 1 2015 POLITIËLE CRIMINALITEITSSTATISTIEKEN PLEEGPLAATS: GEMEENTE 2 - Semester 25 FPF/DGR/DRI/BIPOL POLITIËLE CRIMINALITEITSSTATISTIEKEN PLEEGPLAATS: GEMEENTE DEEL I: GERECHTELIJKE INBREUKEN 2 26 27 28 29 2 2

Nadere informatie

STOP 4-7 programma. Samen sterker Terug. Pad

STOP 4-7 programma. Samen sterker Terug. Pad STOP 4-7 programma Samen sterker Terug Op Pad STOP 4-7 PROGRAMMA Samen sterker Terug Op Pad Ecologisch (samen) en positief (sterker terug op pad) Een vroeg interventie- of preventieprogramma: kindtraining

Nadere informatie

#weesduidelijk

#weesduidelijk HVO-Querido Josje Hoeve, Teammanager & Projectleider Samen veilig werken Programma Praktijkervaring Voorstellen Organisatie & Project Aanpak veiliger werken Inzoomen op aangiftebeleid Aanbevelingen vanuit

Nadere informatie

Richtlijn / info voor ouders. Ernstige gedragsproblemen. Richtlijnen Jeugdzorg aanbevelingen voor de praktijk. NVO, NVMW en NIP

Richtlijn / info voor ouders. Ernstige gedragsproblemen. Richtlijnen Jeugdzorg aanbevelingen voor de praktijk. NVO, NVMW en NIP Richtlijn / info voor ouders Ernstige gedragsproblemen Richtlijnen Jeugdzorg aanbevelingen voor de praktijk NVO, NVMW en NIP 2013 Nederlandse Vereniging van Maatschappelijk Werkers, Nederlands Instituut

Nadere informatie

zeer jeugdige delinquenten in nederland: een zorgwekkende ontwikkeling? theo doreleijers lieke van domburgh vumc amsterdam

zeer jeugdige delinquenten in nederland: een zorgwekkende ontwikkeling? theo doreleijers lieke van domburgh vumc amsterdam zeer jeugdige delinquenten in nederland: een zorgwekkende ontwikkeling? theo doreleijers lieke van domburgh vumc amsterdam samenwerkingsverband vu medisch centrum amsterdam Prof. Dr Th. Doreleijers, kinder-

Nadere informatie

Agressie- en geweldbeleid in SW-bedrijven

Agressie- en geweldbeleid in SW-bedrijven Agressie- en geweldbeleid in SW-bedrijven Uitkomsten webenquête mei 2015 Webenquête onder deelnemers regiobijeenkomsten gezond & veilig werken Voorafgaand aan de regiobijeenkomsten Gezond & veilig werken

Nadere informatie

echtscheidingsrecht Gegevens uit sociaal wetenschappelijk onderzoek

echtscheidingsrecht Gegevens uit sociaal wetenschappelijk onderzoek Kinderen en het echtscheidingsrecht Gegevens uit sociaal wetenschappelijk onderzoek Amsterdam, 23 mei 2006 Ed Spruijt 1 1 2 Hoofdartikel in Trouw, vorige maand: Veel kinderen slechts één ouder Vooral contact

Nadere informatie

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school Een Positief leer en leefklimaat op uw school met TOPs! positief positief denken en doen Leerlingen op uw school ontwikkelen zich het beste in een positief leer- en leefklimaat; een klimaat waarin ze zich

Nadere informatie

Richtlijn / info voor ouders. Ernstige gedragsproblemen. Richtlijnen Jeugdhulp aanbevelingen voor de praktijk. NVO, NVMW en NIP

Richtlijn / info voor ouders. Ernstige gedragsproblemen. Richtlijnen Jeugdhulp aanbevelingen voor de praktijk. NVO, NVMW en NIP Richtlijn / info voor ouders Ernstige gedragsproblemen Richtlijnen Jeugdhulp aanbevelingen voor de praktijk NVO, NVMW en NIP 2014 Nederlands Vereniging van Maatschappelijk Werkers, Nederlands Instituut

Nadere informatie

Hoger, Lager? Evoluties inzake criminaliteit. Stefaan Pleysier Hoofddocent Leuvens Instituut voor Criminologie KU Leuven

Hoger, Lager? Evoluties inzake criminaliteit. Stefaan Pleysier Hoofddocent Leuvens Instituut voor Criminologie KU Leuven Hoger, Lager? Evoluties inzake criminaliteit Ellen Van Dael Coördinator statistisch analisten College van Procureurs-generaal Openbaar Ministerie Stefaan Pleysier Hoofddocent Leuvens Instituut voor Criminologie

Nadere informatie

Multi-compenent model

Multi-compenent model Preventie van Kindermishandeling Rianne van der Zanden Trimbos-instituut rzanden@trimbos.nl Preventie kindermishandeling Opzet presentatie Aard, omvang en gevolgen van kindermishandeling Kindermishandeling

Nadere informatie

RI&E agressie en geweld

RI&E agressie en geweld Bijlage H RI&E agressie en geweld De Arbeidsomstandighedenwet verplicht werkgevers tot het opstellen van een risico inventarisatie en evaluatie (RI&E). Onderdeel van deze RI&E zijn agressie en geweldsrisico

Nadere informatie

5 Samenvatting en conclusies

5 Samenvatting en conclusies 5 Samenvatting en conclusies In 2008 werden in Nederland bijna 5,2 miljoen mensen het slachtoffer van criminaliteit (cbs 2008). De meeste van deze slachtoffers kregen te maken met diefstal of vernieling,

Nadere informatie

Samenvatting. Achtergrond, doel en onderzoeksvragen

Samenvatting. Achtergrond, doel en onderzoeksvragen Samenvatting Achtergrond, doel en onderzoeksvragen Voor de tweede keer heeft het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) de situatie van (ex-)gedetineerden op de gebieden identiteitsbewijs,

Nadere informatie

Bouwen aan afbouw. Aan de slag met de tool VBM

Bouwen aan afbouw. Aan de slag met de tool VBM Bouwen aan afbouw Aan de slag met de tool VBM Hoe is de tool ontstaan? Hoe ziet de tool eruit? Hoe kun je de tool gebruiken? De tool Casus 1: voorziening X Voorziening X is een project dat recent door

Nadere informatie

Actuarieel Risicotaxatie Instrument voor Jeugdbescherming (ARIJ) Mirte Forrer, gedragsdeskundige Stefanie Meijs, senior gezinsmanager

Actuarieel Risicotaxatie Instrument voor Jeugdbescherming (ARIJ) Mirte Forrer, gedragsdeskundige Stefanie Meijs, senior gezinsmanager Actuarieel Risicotaxatie Instrument voor Jeugdbescherming (ARIJ) Mirte Forrer, gedragsdeskundige Stefanie Meijs, senior gezinsmanager Jeugdbescherming Ieder kind veilig Intensief Systeemgericht Casemanagement

Nadere informatie

Ontwikkeling van Antisociaal Gedrag - Invloed van een Preventieve Interventie -

Ontwikkeling van Antisociaal Gedrag - Invloed van een Preventieve Interventie - Ontwikkeling van Antisociaal Gedrag - Invloed van een Preventieve Interventie - Pol van Lier Afdeling Ontwikkelingspsychologie vrije Universiteit amsterdam Overzicht Presentatie 1. Ontwikkeling van antisociaal

Nadere informatie

Grip op agressief en lastig gedrag

Grip op agressief en lastig gedrag Grip op agressief en lastig gedrag AgressieWerk.nl Brochure Agressietraining voor Ambtenaren en Lokale Overheid Omgaan met lastig en agressief gedrag AgressieWerk.nl 06-42170546 info@agressiewerk.nl Brochure

Nadere informatie

STICHTING SCHOLENGROEP PRIMATO

STICHTING SCHOLENGROEP PRIMATO STICHTING SCHOLENGROEP PRIMATO OPENBAAR PRIMAIR ONDERWIJS HENGELO OV. PROTOCOL AGRESSIE EN GEWELD (TUSSEN OUDERS EN SCHOOL) Indien er sprake is van een calamiteit in de zin van geweld op school kan het

Nadere informatie

BIJLAGEN Pestprotocol

BIJLAGEN Pestprotocol BIJLAGEN Pestprotocol Basisschool De Horizon -Versie 1-02-02-2014 Ouderbladzijde: Wat verstaan we onder pesten? Wat is het verschil tussen plagen en pesten. Plagen is : Pesten is : onschuldig - met opzet

Nadere informatie

workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen

workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen 1. Om welke reden(en) volg je deze workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen in je werk? 4. Waarin blink jij jjmet betrekking

Nadere informatie

Opvoedingsondersteuning, wat werkt?

Opvoedingsondersteuning, wat werkt? Opvoedingsondersteuning, wat werkt? Wat is er nodig voor een effectieve opvoedingsondersteuning van alle opvoeders in Nederland Bert Prinsen Ede, 4 juni 2010 Onderwerpen: * Visie op opvoeden en opvoedingsondersteuning

Nadere informatie

een klasse apart? Gonneke Stevens Violaine Veen Wilma Vollebergh Algemene Sociale Wetenschappen, UU

een klasse apart? Gonneke Stevens Violaine Veen Wilma Vollebergh Algemene Sociale Wetenschappen, UU Marokkaanse jeugddelinquenten: een klasse apart? Onderzoek naar jongens in preventieve hechtenis met een Marokkaanse en Nederlandse achtergrond Gonneke Stevens Violaine Veen Wilma Vollebergh Algemene Sociale

Nadere informatie

Veiligheid in het primair onderwijs

Veiligheid in het primair onderwijs Veiligheid in het primair onderwijs 1 april 2009 Maarssen 8 april 2009 Amsterdam 9 april 2009 Den Haag 21 april 2009 Eindhoven 22 april 2009 Assen Marij Bosdriesz, Cecile Godefrooy, Marina Moerkens Programma

Nadere informatie

Stappenplan grensoverschrijdend gedrag 4 e Montessorischool de Pinksterbloem. Wat verstaan we onder grensoverschrijdend gedrag?

Stappenplan grensoverschrijdend gedrag 4 e Montessorischool de Pinksterbloem. Wat verstaan we onder grensoverschrijdend gedrag? Stappenplan grensoverschrijdend gedrag 4 e Montessorischool de Pinksterbloem Wat verstaan we onder grensoverschrijdend gedrag? Fysieke agressie of geweld: Het uitoefenen van elke vorm van feitelijk geweld

Nadere informatie

Therapeutische relatie en herstellen breuken. Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen

Therapeutische relatie en herstellen breuken. Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Therapeutische relatie en herstellen breuken Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Inhoud Workshop Deze workshop gaat over de verschillende klinische processen

Nadere informatie

Informatie en advies voor ouders

Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van huiselijk geweld net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt

Nadere informatie

LIEVERWIJS. kindercoaching & training. kindercoaching basisschool trainingen kindercoach op bestelling. Een rups kan altijd nog een vlinder worden

LIEVERWIJS. kindercoaching & training. kindercoaching basisschool trainingen kindercoach op bestelling. Een rups kan altijd nog een vlinder worden LIEVERWIJS kindercoaching & training kindercoaching basisschool trainingen kindercoach op bestelling Een rups kan altijd nog een vlinder worden Kindercoaching Van Rups naar Vlinder Voor kinderen in de

Nadere informatie

PESTPROTOCOL 2016/2017

PESTPROTOCOL 2016/2017 PESTPROTOCOL 2016/2017 De Kernschool voor Nieuwkomers Samengesteld door Hennie Dekker INHOUD Inhoud INLEIDING... 3 DOEL VAN HET PESTPROTOCOL... 3 WAT IS PESTEN?... 4 SIGNALEN VAN PESTERIJEN KUNNEN O.A.

Nadere informatie

RUZIE MET VRIENDEN, LIEFDESVERDRIET EN DE RELATIE TOT DE OUDERS AAN DE LIJN OF OP HET SCHERM BIJ AWEL.

RUZIE MET VRIENDEN, LIEFDESVERDRIET EN DE RELATIE TOT DE OUDERS AAN DE LIJN OF OP HET SCHERM BIJ AWEL. RUZIE MET VRIENDEN, LIEFDESVERDRIET EN DE RELATIE TOT DE OUDERS AAN DE LIJN OF OP HET SCHERM BIJ AWEL. HALLO Hallo. Ik ben een meisje van 12, mijn ouders zijn gescheiden en mijn moeder heeft nu een nieuwe

Nadere informatie

Individueel Traject Afdeling WORKSHOP FFZ 22 JANUARI 2019 DOOR JOLITA DE VETH EN IRENE BOS

Individueel Traject Afdeling WORKSHOP FFZ 22 JANUARI 2019 DOOR JOLITA DE VETH EN IRENE BOS Individueel Traject Afdeling WORKSHOP FFZ 22 JANUARI 2019 DOOR JOLITA DE VETH EN IRENE BOS Ontstaansgeschiedenis Justitiële Jeugdinrichtingen: vangen jongeren op en behandelen jongeren in het kader van

Nadere informatie

CBS De Akker Protocol Omgaan met elkaar

CBS De Akker Protocol Omgaan met elkaar CBS De Akker Protocol Omgaan met elkaar Datum eerste versie 01-02-2010 Datum laatste versie 26-05-2015 Documenteigenaar Team CBS De Akker Datum volgende toetsing Schooljaar 2015-2016 Datum volgende borging

Nadere informatie

Verbetercheck ongewenst gedrag VVT Workshop ongewenst gedrag

Verbetercheck ongewenst gedrag VVT Workshop ongewenst gedrag Verbetercheck ongewenst gedrag VVT Workshop ongewenst gedrag Vul deze verbetercheck in om zicht te krijgen op waar uw organisatie staat met de aanpak rond ongewenst gedrag. Aan de hand van de scores kunt

Nadere informatie

LEERLINGENBELEID EN VEILIGHEID

LEERLINGENBELEID EN VEILIGHEID LEERLINGENBELEID EN VEILIGHEID Inleiding De locatiedirecteur is binnen de door het bestuur vastgestelde kaders en met inachtneming van de wettelijke voorschriften belast met de inschrijving, uitschrijving

Nadere informatie

Introductie Nut en noodzaak sport. Praktijkbeelden -zelfregulatie -de-escaleren gedrag

Introductie Nut en noodzaak sport. Praktijkbeelden -zelfregulatie -de-escaleren gedrag 1 Introductie Nut en noodzaak sport Praktijkbeelden -de-escaleren gedrag eren met gedragsproblemen kinderen met gedragsproblemen in de gymles Remo Mombarg & Martin van Hinte Aan de slag met een casus Titel

Nadere informatie

Het Imago van TBS in de Nederlandse samenleving. Resultaten van een representatief imago-onderzoek, Symposium 29 oktober 2015

Het Imago van TBS in de Nederlandse samenleving. Resultaten van een representatief imago-onderzoek, Symposium 29 oktober 2015 Het Imago van TBS in de Nederlandse samenleving Resultaten van een representatief imago-onderzoek, Symposium 29 oktober 2015 Een onderzoek naar het imago van (de beeldvorming rondom) TBS Waarom behoefte

Nadere informatie

Criminele carrières van adolescenten en jongvolwassenen

Criminele carrières van adolescenten en jongvolwassenen Criminele carrières van adolescenten en jongvolwassenen Arjan Blokland Hanneke Palmen Jonge criminelen die volwassen worden 22 september 2015 Utrecht Aangehouden verdachten per 1.000 Leeftijd en criminaliteit

Nadere informatie

Disconnected of valt het wel mee? & ( Risicogedrag en de invloed van media en ouders

Disconnected of valt het wel mee? & ( Risicogedrag en de invloed van media en ouders Disconnected of valt het wel mee? & ( Risicogedrag en de invloed van media en ouders Natascha Notten 12 oktober 2017 Email: n.notten@maw.ru.nl Socioloog Risicogedrag van jongeren Algemene verklaringen

Nadere informatie

Implementatie van LSCI en effectonderzoek in Vlaanderen

Implementatie van LSCI en effectonderzoek in Vlaanderen Implementatie van LSCI en effectonderzoek in Vlaanderen Bram Soenen Sr. Trainer LSCI OOBC Nieuwe Vaart & OC Sint Idesbald Voorstelling Heynsdaele Doelgroep 7 jongens 12-21 jaar GES School Type 3 OV4 Tehuis

Nadere informatie

Omgang- en gedragsprotocol De Parkenschool

Omgang- en gedragsprotocol De Parkenschool Omgang- en gedragsprotocol De Parkenschool Inleiding Voor u ligt het omgangsprotocol van onze school. Hierin staat hoe we vinden dat we met elkaar om moeten gaan. De Parkenschool is een school waar leerkrachten,

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Bij huiselijk geweld tussen (ex) partners worden KINDEREN vaak over het hoofd gezien. Toch hebben zij meer in de gaten dan u denkt. Dit kan

Nadere informatie

Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld?

Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld? Coenye Patrick Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld? = betekenisvol gedrag ( tussen bedoeling van

Nadere informatie

Uitgelicht: Verbinding Onderwijs en Jeugdzorg. Michiel Westenberg (UL); Jessica Asscher (UU)

Uitgelicht: Verbinding Onderwijs en Jeugdzorg. Michiel Westenberg (UL); Jessica Asscher (UU) 1 Uitgelicht: Verbinding Onderwijs en Jeugdzorg Michiel Westenberg (UL); Jessica Asscher (UU) 2 Verbinding Onderwijs en Jeugdzorg 1. Alle jeugdigen hebben recht op laagdrempelige toegang psychosociale

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

De term Handhaver toezicht en veiligheid is in het gehele e-learning programma vervangen door de term toezichthouder.

De term Handhaver toezicht en veiligheid is in het gehele e-learning programma vervangen door de term toezichthouder. Het e-learning programma Handhaver Het e-learning programma Handhaver is ontwikkeld door Branche (gemeentes), Ministerie van Justitie, A&O fonds, Politie, ECABO en verschillende ROC s, voor de opleiding

Nadere informatie

Krachten bundelen voor De toekomst van Zwolle

Krachten bundelen voor De toekomst van Zwolle Krachten bundelen voor De toekomst van Zwolle Samenvatting Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp 12-12-2016 1 Passend onderwijs en jeugdhulp: 2 stukjes van dezelfde puzzel Aantal 0-19 jarigen

Nadere informatie

BESTUURSBESLUIT: VERTROUWENSPERSOON

BESTUURSBESLUIT: VERTROUWENSPERSOON BESTUURSBESLUIT: VERTROUWENSPERSOON Domburg, 22 februari 2017 Aanleiding: Soms gebeuren er op of rond de voetbalvelden helaas dingen waarmee je als lid niet graag te koop loopt of die voor de betrokkene(n)

Nadere informatie

SAMENVATTING. Inleiding

SAMENVATTING. Inleiding SAMENVATTING Inleiding De Wet tijdelijk huisverbod (Wth) is op 1 januari 2009 in werking getreden. Met een huisverbod kan een (potentiële) pleger van huiselijk geweld tien dagen uit huis worden geplaatst.

Nadere informatie

Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog i.o./onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant

Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog i.o./onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog i.o./onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant Film: fragmenten Iedereen depressief (VPRO) - Depressie groot

Nadere informatie

Prof. dr. Geert Jan Stams Universiteit van Amsterdam

Prof. dr. Geert Jan Stams Universiteit van Amsterdam Prof. dr. Geert Jan Stams Universiteit van Amsterdam Samen met Jeugdige Taken van de Gezinsvoogd/Casemanager/ Gezinsmanager Opvoeder(s) / verzorger(s) Hulpverleners, behandelaars Andere professionals en

Nadere informatie

Ambulant Arrangement Hulpverlening

Ambulant Arrangement Hulpverlening Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Ambulant Arrangement Hulpverlening Cursus Krachtige Vrouwen/Mannen Over het Ambulant Arrangement Hulpverlening Cursus "Krachtige Vrouwen/Mannen" Voordat

Nadere informatie

Families onder druk. Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen. Drs. Ibrahim Yerden. Probleemstelling

Families onder druk. Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen. Drs. Ibrahim Yerden. Probleemstelling Families onder druk Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen Drs. Ibrahim Yerden Probleemstelling Hoe gaan Marokkaanse en Turkse gezinsleden, zowel slachtoffers als plegers om met huiselijk

Nadere informatie

DE OUDER-KIND RELATIE EEN KWALITATIEVE ANALYSE VAN GESPREKKEN MET AWEL

DE OUDER-KIND RELATIE EEN KWALITATIEVE ANALYSE VAN GESPREKKEN MET AWEL DE OUDER-KIND RELATIE EEN KWALITATIEVE ANALYSE VAN GESPREKKEN MET AWEL HALLO Hallo. Ik ben een meisje van 12, mijn ouders zijn gescheiden en mijn moeder heeft nu een nieuwe man en ik kan hem niet goed

Nadere informatie

Emotionally Focused Therapy (EFT)

Emotionally Focused Therapy (EFT) Emotionally Focused Therapy (EFT) Voorjaarsworkshop april 2019 Pieter Dingemanse P-opleider Altrecht GGZ Klinisch psycholoog/psychotherapeut Supervisor VGCt, Supervisor NVRG, Supervisor NVP, Certified

Nadere informatie

Met deze game check kunnen ouders en kinderen samen overwegen of een game beter wel of beter niet gespeeld kan worden. Zodat gamen leuk blijft!

Met deze game check kunnen ouders en kinderen samen overwegen of een game beter wel of beter niet gespeeld kan worden. Zodat gamen leuk blijft! GAME CHECK Er zijn ontzettend veel games die je kunt spelen. En er komen steeds weer nieuwe spellen of nieuwe versies uit; voor ouders en opvoeders is het bijna niet bij te houden. Uit enthousiasme en

Nadere informatie

IB bijeenkomst Gedrag. Voorjaar 2018

IB bijeenkomst Gedrag. Voorjaar 2018 IB bijeenkomst Gedrag Voorjaar 2018 Doel bijeenkomst Inzicht hebben op in verschillende niveaus van handelen op het gebied van gedrag Nagedacht over stand van zaken op eigen school Idee hebben over de

Nadere informatie

Informatie en advies voor ouders

Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 2 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van geweld in het gezin net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt

Nadere informatie

Graduate School of Child Development and Education Preventieve Jeugdhulp en Opvoeding

Graduate School of Child Development and Education Preventieve Jeugdhulp en Opvoeding Graduate School of Child Development and Education Preventieve Jeugdhulp en Opvoeding Mastertraject Pedagogische Wetenschappen http://www.uva.nl/onderwijs/master/masteropleidingen/content/pedagogische-wetenschappen-preventieve-jeugdhulp-en-opvoeding/preventieve-jeugdhulp-en-opvoeding.html

Nadere informatie

Wacht maar tot ik groot ben!

Wacht maar tot ik groot ben! www.geerttaghon.be Wacht maar tot ik groot ben! Omgaan met agressie bij kleine kinderen Geert Taghon 2013 Ontwikkeling kleine kind De wereld leren kennen en zich hieraan aanpassen (adaptatie) Processen

Nadere informatie

Etienne Janssen. Afd. CAT Preventiehuis

Etienne Janssen. Afd. CAT Preventiehuis Etienne Janssen Afd. CAT Preventiehuis Risicogroepen m.b.t. drugsmisbruik Jonge delinquenten Jongeren in zorginstellingen Vroegtijdige schoolverlaters Jongeren met sociale problemen Jongeren uit benadeelde

Nadere informatie

Zorglandschap specialistische jeugdhulp Presentatie voor de conferentie Passend Onderwijs 5 en 6 oktober.

Zorglandschap specialistische jeugdhulp Presentatie voor de conferentie Passend Onderwijs 5 en 6 oktober. Zorglandschap specialistische jeugdhulp Presentatie voor de conferentie Passend Onderwijs 5 en 6 oktober. Jan Menting, Ambassadeur Zorglandschap Ingeborg Visscher, Projectleider ondersteuningsteam Zorglandschap

Nadere informatie

Graduate School of Child Development and Education Preventieve Jeugdhulp en Opvoeding

Graduate School of Child Development and Education Preventieve Jeugdhulp en Opvoeding http://www.uva.nl/onderwijs/master/masteropleidingen/content/pedagogische-wetenschappen-preventieve-jeugdhulp-en-opvoeding/preventieve-jeugdhulp-en-opvoeding.html www.uva.nl/msc-pjo 1 Graduate School of

Nadere informatie

Gedragsprotocol ; OBS t Zwanenest, Schagerbrug

Gedragsprotocol ; OBS t Zwanenest, Schagerbrug Gedragsprotocol ; OBS t Zwanenest, Schagerbrug 1. Uitgangspunten Dit protocol beschrijft de manier waarop we omgaan met ongewenst gedrag en de problemen die hierbij kunnen ontstaan. Eén van de problemen

Nadere informatie

Vragenlijst: Omgaan met agressie en geweld in het werk

Vragenlijst: Omgaan met agressie en geweld in het werk Vragenlijst: mgaan met agressie en geweld in het werk Als. willen wij graag meer inzicht krijgen in de mate waarin onze medewerkers met agressie en geweld in aanraking komen en de manier waarop hiermee

Nadere informatie

Deel I Ervaringen uit de praktijk 13

Deel I Ervaringen uit de praktijk 13 Inhoud Deel I Ervaringen uit de praktijk 13 Hoofdstuk 1 Inleiding: wat werkt? 15 Deel I Ervaringen uit de praktijk 18 Deel II Reflecties op de praktijk 19 Deel III Het leefklimaat op de groep 20 Vragen

Nadere informatie