EF en gedragsproblemen. Walter Matthys
|
|
- Hugo van der Linden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 EF en gedragsproblemen Walter Matthys
2 Verminderde EF bij gedragsproblemen afhankelijk van ADHD (symptomen)? Meta-analyse bij jonge kinderen met externaliserend gedrag (Schoemaker, Mulder, Dekovic & Matthys, 2013) Inhibitie: ES zr = 0.24 (matig effect) Werkgeheugen: ES zr = 0.17 (klein effect) Cognitieve flexibiliteit: ES zr = 0.13 Effect sterker bij oudere kinderen en verwezen kinderen DBD symptomen: Inhibitie (0.22), werkgeheugen (0.15), cognitieve flexibiliteit (0.13)
3 EF bij jonge kinderen met ODD/CD en ADHD Studie: Schoemaker, Bunte, Wiebe, Espy, Dekovic & Matthys (2012) Kinderen van 3,5 5,5 jaar met diagnose ODD/ CD, ADHD, comorbide groep, TD kinderen (N=202) Taken voor inhibitie en werkgeheugen; latente variabelen Verminderde prestatie voor inhibitie bij ADHD, ODD/CD en comorbide groep Bij ODD/CD: als controle voor IQ dan vooral effect op taak met motivationele aspecten (hot EF)
4 Hot EF Door Opening Task: leren van winst-verlies (punten winnen of verliezen, kans van winnen neemt af van 100 % naar 0%), TD kinderen houden midden de taak op, kinderen met ODD/CD gaan door met openen van deuren = reponse perseveratie (Matthys, van Goozen, de Vries, Cohen-Kettenis & van Engeland, 1998; Matthys, van Goozen, Snoek & van Engeland, 2004) Gambling Task: leren kiezen tussen kleine winst gecombineerd met klein verlies boven grote winst gecombineerd met groot verlies, adolescenten met ODD/CD en stoornis in middelengebruik nemen meer risico dan TD adolescenten (Schutter, van Bokhoven, Vanderschuren, Lochman & Matthys, 2011)
5 Ontwikkeling van EF Kinderen van 3,5 5,5 jaar opnieuw onderzocht na 9 en na 18 maanden: kinderen met ODD/CD, ADHD en comorbide groep ontwikkelden zich sneller in inhibitie dan TD groep (Schoemaker, Bunte, Espy, Dekovic & Matthys, 2014) In werkgeheugen presteerde de ADHD en comorbide groep over de 3 metingen samengenomen zwakker dan de TD groep terwijl dat op de eerste meting niet het geval was
6 Rol van EF in beloop van symptomen Systematische review over de rol van EF in persistentie van ADHD (Van Lieshout, Luman, Buitelaar, Rommelse & Oosterlaan, 2013): geen rol van EF in beloop (persistentie, remissie) van ADHD EF zijn epifenomen: hangen net als symptomen samen met dezelfde onderliggende etiologische factoren maar vervullen geen mediërende rol tussen etiologische factoren en symptomen Voorbeeld: in Multimodal Treatment Study geen relatie gevonden tussen verbetering op inhibitietaak en afname van symptomen (Vaughn e.a., 2011)
7 Terug naar definitie van EF The top-down control of cognitive processes to achieve a purpose or goal (Séguin & Zelazo, 2005) A set of general-purpose control processes that regulate one s thoughts and behaviors (Miyake & Friedman, 2012) Het lijkt wel alsof in onderzoek naar psychopathologie vergeten is dat EF primair invloed uitoefenen op cognitieve/psychologische functies. Eenzijdig onderzoek naar direct verband tussen EF en gedrag (symptomen, diagnosen)
8 EF en Sociale Informatieverwerking (1) EF construct consists of interrelated, but distinct components: inhibition, working memory, and set shifting (Miyake & Friedman, 2012). Onderzoek naar relatie tussen gerichte aandacht, inhibitie en werkgeheugen enerzijds en sociale informatieverwerking (coderen, interpreteren, respons generatie, evaluatie, selectie) anderzijds bij adolescenten met agressief gedrag (Van Nieuwenhuijzen, van Rest, Embregts, Vriens, Oostermeijer, van Bokhoven & Matthys, submitted)
9 EF en Sociale Informatieverwerking (2) Minder relaties tussen afzonderlijke EF en SIV dan wanneer EF samengenomen (cf. Miyake & Friedman, 2012) Gerichte aandacht en inhibitie samen (maar niet apart) voorspelden vijandige intentietoekenning Gerichte aandacht, inhibitie en werkgeheugen samen voorspelden de evaluatie en selectie van agressieve responsen (terwijl werkgeheugen alleen geen voorspeller was van SIV)
10 Invloed van EF op gedrag via SIV? Onderzoek naar EF en SIV bij kinderen met MBID (Schuiringa, Van Nieuwenhuijzen, Orobio de Castro & Matthys, under revision) Relatie tussen werkgeheugen en externaliserend gedrag werd gemedieerd door assertieve/adequate probleemoplossing (reponse generatie en selectie) Tekort in werkgeheugen kan probleemoplossing beïnvloeden door de moeite om verschillende oplossingen en de er aan gerelateerde uitkomsten beschikbaar te hebben bij de uiteindelijke keuze van de oplossing (zie ook McQuade, Murray-Close, Shoulberg & Hoza, 2013)
11 Betekenis voor interventies Het effect van EF trainingen op symptomen van ADHD (en ODD/CD) is niet aangetoond (o.a. Sonuga- Barke e.a., 2013) Mag dit ook wel verwacht worden? Het inzetten van een training van EF om symptomen te bestrijden is verwant aan het voorschrijven van de juiste bril aan een 6 jarige met visusproblemen zonder dit kind te helpen bij (aan te zetten tot) het leren lezen (Chacko, Kofler & Jarrett, 2014). Zoals een bril kinderen niet leert lezen, zo ook leert een EF training niet kinderen sociaal vaardiger te worden of grotere leervorderingen te maken
12 Wat wel nodig is voor kinderen met gedragsproblemen en - stoornissen De combinatie van trainingen met een aangetoond effect zoals Sociale Probleemoplossing (cognitieve gedragstherapie) en EF trainingen voor hen die achterstanden vertonen op EF gebieden, met als doel het effect van bestaande trainingsprogramma s te vergroten
Executieve Functies & Agressieve Gedragsproblemen Wat, bij Wie en Waarom?
Executieve Functies & Agressieve Gedragsproblemen Wat, bij Wie en Waarom? Prof.dr. Bram Orobio de Castro Ontwikkelingspsychologie, Universiteit Utrecht Wie? - overzicht - Agressie & Disruptieve Gedragsstoornissen
Nadere informatiePrikkelverwerking bij Gedragsstoornissen
Prikkelverwerking bij Gedragsstoornissen (ODD & CD) Congres Prikkelverwerking 6 november 2014 Dr. M.A.J. Raaijmakers GZ-psycholoog en Universitair Docent UU INTRODUCTIE AGRESSIE! Video:! http://www.youtube.com/watch?v=o00yfkje1fo!
Nadere informatieExecutieve Functies & Agressieve Gedragsproblemen Wat, bij Wie en Waarom?
Executieve Functies & Agressieve Gedragsproblemen Wat, bij Wie en Waarom? Prof.dr. Bram Orobio de Castro Ontwikkelingspsychologie, Universiteit Utrecht Wie? - overzicht - Agressie & Disruptieve Gedragsstoornissen
Nadere informatieProblemen met executieve functies bij kinderen met DCD: een literatuuroverzicht
1 Problemen met executieve functies bij kinderen met DCD: een literatuuroverzicht Marina Schoemaker, Merel Timmer, Marleen van der Wees, Heleen Reinders Messelink, Chiel Volman, Jolien van den Houten Wat
Nadere informatieOmdat uit eerdere studies is gebleken dat de prevalentie, ontwikkeling en manifestatie van gedragsproblemen samenhangt met persoonskenmerken zoals
Gedragsproblemen komen veel voor onder kinderen en adolescenten. Als deze problemen ernstig zijn en zich herhaaldelijk voordoen, kunnen ze een negatieve invloed hebben op het dagelijks functioneren van
Nadere informatieAANDACHT VOOR EMOTIEREGULATIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET ADHD
AANDACHT VOOR EMOTIEREGULATIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET ADHD Prof. dr. Roeljan Wiersema Universiteit Gent Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen
Nadere informatieAgressiebehandeling in de forensische kinder- en jeugdpsychiatrie
Agressiebehandeling in de forensische kinder- en jeugdpsychiatrie Prof. dr. Chijs van Nieuwenhuizen GGzE centrum kinder- en jeugd psychiatrie Universiteit van Tilburg, Tranzo http://www.youtube.com/watch?list=pl9efc
Nadere informatieKajak Congres Psychiatrie en LVB
WERKEN AAN SAMENSPEL Kajak Congres Psychiatrie en LVB Sammy Roording, Klinisch neuropsycholoog Karakter, Zorglijn LVB Ede/Apeldoorn s.roording@karakter.com Muntgebouw Utrecht, 17 mei 2018 pagina 1 INVENTARISATIE
Nadere informatieADHD en ASS. Bij normaal begaafde volwassen. Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG
ADHD en ASS Bij normaal begaafde volwassen Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20683 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Griffith-Lendering, Merel Frederique Heleen Title: Cannabis use, cognitive functioning
Nadere informatieExecutive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis
Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis Sylvie Verté INLEIDING Reeds geruime tijd worden pogingen ondernomen om te bepalen welke aspecten van diverse ontwikkelings-
Nadere informatieBrutaal, boos en agressief gedrag bij kinderen met ADHD: Psycho-educatie en opvoedingsadviezen. Walter Matthys
Brutaal, boos en agressief gedrag bij kinderen met ADHD: Psycho-educatie en opvoedingsadviezen Walter Matthys Gedragsproblemen Opstandig gedrag Anderen ergeren Prikkelbaarheid, boosheid, woede, driftbui
Nadere informatieScreening van gedragsproblemen en consequenties hiervan op effect van interventies. Walter Matthys
Screening van gedragsproblemen en consequenties hiervan op effect van interventies Walter Matthys Preventie en behandeling Wezenlijk verschillend? Voorbeeld: Coping Power (Minder boos en opstandig) bij
Nadere informatieLeef je in! Een sociaal cognitieve vaardigheidstraining voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen
Leef je in! Een sociaal cognitieve vaardigheidstraining voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen Judith Arendsen, junior onderzoeker Research & Development Programma Ontwikkeling
Nadere informatieVan Fabels naar Feiten Op zoek naar drijvende krachten achter de ontwikkeling van gedragsproblemen
Van Fabels naar Feiten Op zoek naar drijvende krachten achter de ontwikkeling van gedragsproblemen Prof.dr. Bram Orobio de Castro e.a. Ontwikkelingspsychologie, Universiteit Utrecht Jongeren & Antisociaal
Nadere informatieDe ene klap is de andere niet Ontwikkeling en aanpak van agressief gedrag
De ene klap is de andere niet Ontwikkeling en aanpak van agressief gedrag Prof.dr. Bram Orobio de Castro Ontwikkelingspsychopathologie Universiteit Utrecht Diagnostiek Aanpak - overzicht - Misverstanden
Nadere informatieSociale Informatieverwerking en behandeling bij Jongeren met een Licht Verstandelijke Beperking Maroesjka van Nieuwenhuijzen ij & Peer van der Helm Congres LVG en Criminaliteit, Zwolle 24 juni 2010 Nieuwenhuijzen.van.m@hsleiden.nl
Nadere informatieProefschrift. Cannabis use, cognitive functioning and behaviour problems. Merel Griffith - Lendering. Samenvatting
Proefschrift Cannabis use, cognitive functioning and behaviour problems Merel Griffith - Lendering Samenvatting Het gebruik van cannabis is gerelateerd aan een breed scala van psychische problemen, waaronder
Nadere informatieSociale informatieverwerking van jongeren met een licht verstandelijke beperking: executieve functies, situationele factoren en instrumentontwikkeling
Nederlandse Samenvatting Proefschrift Sociale informatieverwerking van jongeren met een licht verstandelijke beperking: executieve functies, situationele factoren en instrumentontwikkeling Maaike M. van
Nadere informatieDe effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015
De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015 1. Inleiding BB is een gecomputeriseerde cognitieve training voor kinderen met zelfregulatieproblemen (bv. kinderen
Nadere informatieDr. Barbara van den Hoofdakker, klinisch psycholoog - gedragstherapeut Accare Universitair Centrum Groningen. Lezing GGNet 27 juni 2013 1
Dr. Barbara van den Hoofdakker, klinisch psycholoog - gedragstherapeut Accare Universitair Centrum Groningen Lezing GGNet 27 juni 2013 1 Behandelmogelijkheden bij kinderen met ADHD in de basisschoolleeftijd
Nadere informatiePlannen en organiseren bij adolescenten met ADHD. Prof.dr. Saskia van der Oord klinische psychologie
Plannen en organiseren bij adolescenten met ADHD Prof.dr. Saskia van der Oord klinische psychologie Inhoud v Theoretische verklaringen ADHD v Plannen en organiseren bij ADHD v In het dagelijkse leven?
Nadere informatieMarijn Nijboer Orthopedagoog i.o.t. GZ-psycholoog Accare UCKJP
Marijn Nijboer Orthopedagoog i.o.t. GZ-psycholoog Accare UCKJP INHOUD Impulsief en agressief gedrag; normaal op jonge leeftijd? Alarmsignalen Verwijzen? Werkwijze team jonge kinderen zorglijn ADHD en gedragsstoornissen
Nadere informatieInvloed van kind- en omgevingsfactor op agressief. gedrag bij kinderen met een lichte verstandelijke
MA Thesis Kinder en Jeugdpsychologie Invloed van kind- en omgevingsfactor op agressief gedrag bij kinderen met een lichte verstandelijke beperking. Naam: Marleen Bosman Studentnummer: 0412333 Beoordelaar:
Nadere informatieExecutief functioneren in relatie tot taal bij kinderen met ADHD en kinderen met SLI. Esther Parigger juni 2012
Executief functioneren in relatie tot taal bij kinderen met ADHD en kinderen met SLI Esther Parigger juni 2012 APA, 2000 ADHD Taalproblemen zijn ook opgenomen in de symptoomlijst! Diagnose Symptomen -aanwezig
Nadere informatieDiagnostiek van executieve functies bij adolescenten
Diagnostiek van executieve functies bij adolescenten Samenvatting presentatie congres EF bij adolescenten Utrecht, 19 juni 2012 Dr. Mariëtte Huizinga Universiteit van Amsterdam Executieve functies Weerstand
Nadere informatieWhat Part of Working Memory is not Working in ADHD? The effect of Reinforcement on Short Term Memory and the Central Executive
What Part of Working Memory is not Working in ADHD? The effect of Reinforcement on Short Term Memory and the Central Executive Drs. Sebastiaan Dovis Promovendus Klinische Ontwikkelingspsychologie Theorieën
Nadere informatieExecutieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven
Executieve functies en emotieregulatie Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Inhoud 1. Executieve functies en emotieregulatie 2. Rol van opvoeding
Nadere informatieRunning Head EXECUTIEVE FUNCTIES EN EXTERNALISEREND GEDRAG BIJ ADOLESCENTEN
1 Zelf Gerapporteerde Alledaagse Executieve Functies en Externaliserende Gedragsproblemen bij Adolescenten in en buiten de Jeugdhulpverlening Self-reported Everyday Executive Functioning and Externalising
Nadere informatieOur brains are not logical computers, but feeling machines that think.
Drs. Fernando Cunha (Child Support Europe) Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist http://www.child-support-europe.com In dienst van kinderen,
Nadere informatieExecutieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld)
Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld) Hilde M. Geurts Universiteit van Amsterdam Dr. Leo Kannerhuis Boodschap 1. Bij mensen met verschillende diagnoses zien we meer EF problemen
Nadere informatieHet executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen
Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Executive and social cognitive functioning of mentally
Nadere informatieBehandeling van Executieve Functies bij kinderen met TOS Bevindingen en implicaties van een pilot-studie
Behandeling van Executieve Functies bij kinderen met TOS Bevindingen en implicaties van een pilot-studie Pleun Huijbregts 13 november 2014 Opzet presentatie 1. Executieve functies (EF) 2. EF en TOS 3.
Nadere informatieExecutieve functies in relatie tot leer- en gedragsproblemen
Executieve functies in relatie tot leer- en gedragsproblemen Je hoofd erbij houden.. Hoe vaak worden deze uitspraken in de klas geroepen ; waar zit je met je hoofd?, let je wel op?, je zit te dromen! Wat
Nadere informatieAandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen
SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt
Nadere informatieHet creëren van een gemeenschappelijke visie m.b.t. executieve functies voor het jonge kind; handvatten voor morgen!
Opbouw workshop Korte geschiedenis Wat zijn executieve functies? Waarom zijn ze belangrijk? Hoe is het gesteld met mijn EF s? Vertalen naar de praktijk Rol van de IB-er (EF en stoornissen) Doel Hoe het
Nadere informatieExecutieve functies binnen de vroegbehandeling. Evelien Dirks NSDSK
Executieve functies binnen de vroegbehandeling Evelien Dirks NSDSK Van der Lem symposium september 2015 De6initie Executieve functies = parapluterm Executieve functies: Vaardigheden die nodig zijn om een
Nadere informatieLinks between executive functions and early literacy and numeracy.
Samenvatting (Summary in Dutch) Jonge kinderen verschillen niet alleen in kennis, maar ook in de manier waarop ze leren. Sommige kinderen zijn bijvoorbeeld goed in staat afleiders zoals rumoer in de klas
Nadere informatieWerkgeheugen bij kinderen met SLI. Indeling presentatie. 1. Inleiding. Brigitte Vugs, 19 maart 2009. 1. Inleiding 2. Theoretische achtergrond
Werkgeheugen bij kinderen met SLI Brigitte Vugs, 19 maart 2009 Indeling presentatie 1. Inleiding 2. Theoretische achtergrond SLI, Geheugen, Werkgeheugen 3. Ontwikkeling werkgeheugen 4. Relatie werkgeheugen
Nadere informatieWORM WORking Memory training een onderzoek naar de effecten van Werkgeheugentraining bij kinderen met ADHD 19 januari 2009 Martine van Dongen¹², Marieke Lansbergen¹, Sascha Roos², Kina Potze², Nadine Schalk²,
Nadere informatieWerkgeheugen in de praktijk: Ontwikkeling en stoornissen
Werkgeheugen in de praktijk: Ontwikkeling en stoornissen Drs. Berrie Gerrits Ik ga op reis en ik neem mee Centraal executieve systeem Fonologische lus Episodische buffer Visueel- Ruimtelijk kladblok Model
Nadere informatieExecutieve Functies en Werkgeheugen. Dr. Dorine Slaats Klinisch neuropsycholoog
Executieve Functies en Werkgeheugen Dr. Dorine Slaats Klinisch neuropsycholoog U krijgt antwoord op: 1. Wat is het werkgeheugen? 2. Hoe belangrijk is het werkgeheugen? 3. En wat als het werkgeheugen faalt?
Nadere informatieDynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers
Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers Introductie Flexibiliteit is een belangrijke eigenschap in de huidige snel veranderende maatschappij. In
Nadere informatieRichtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017)
Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) 2. Introductie slaapproblemen Deze introductie beschrijft de definitie van slaapproblemen en slaapstoornissen, de prevalentie en de gevolgen
Nadere informatieGENDER, COMORBIDITY & AUTISM Inleiding INHOUD Opzet en Bevindingen per onderzoek Algemene Discussie Aanbevelingen Patricia J.M. van Wijngaarden-Cremers Classifications & Gender Patient cohort 2004 Clusters
Nadere informatie18-4-2013. Werkgeheugen en executieve functies. Opzet presentatie. 1. Executieve functies. 1. Executieve functies. 1. Werkgeheugen. 1.
Opzet presentatie Werkgeheugen en executieve functies Wat moeten we ermee in de klinische praktijk? 1. Werkgeheugen en executieve functies werkgeheugen en executieve functies 12 april 2013 Brigitte Vugs
Nadere informatieInterventies voor jji en jeugdzorgplus. Leonieke Boendermaker
Interventies voor jji en jeugdzorgplus Leonieke Boendermaker 20 mei 2009 Evident? 1. Problemen doelgroep 2. Interventies die leiden tot vermindering problemen 3. Noodzaak goede implementatie 2 Om wat voor
Nadere informatieRisk factors for the development and outcome of childhood psychopathology NEDERLANDSE SAMENVATTING
Risk factors for the development and outcome of childhood psychopathology EDERLADSE SAMEVATTIG 157 Het komt regelmatig voor dat psychiatrische klachten clusteren in families. Met andere woorden, familieleden
Nadere informatieDe ontwikkeling van inhibitie bij. kleuters met ADHD en/of ODD
Universiteit Utrecht De ontwikkeling van inhibitie bij kleuters met ADHD en/of ODD Thesis master Kinder- en Jeugdpsychologie Naam: Nicole Gelissen Studentnummer: 3070425 Master Kinder- en Jeugdspsychologie
Nadere informatieWerkgeheugen - Onderzoek - Praktijk
Het trainen van het werkgeheugen bij ontwikkelingsstoornissen: waarom zou je? Drs. B.J.L.Gerrits, psycholoog-psychotherapeut Presentatie Werkgeheugen wetenswaardigheden Onderzoek naar werkgeheugentrainingen
Nadere informatieGedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers
Gedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers Samenvatting presentatie Expertisebijeenkomst Executieve Functies Koers-VO; Capelle a/d IJssel; 3 december 2012
Nadere informatiehet neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP
het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP 15-03-2013 Inhoud Het neuropsychologisch denkkader De schoolsetting Ter ondersteuning bij het kind met
Nadere informatieNeurocognitive Processes and the Prediction of Addictive Behaviors in Late Adolescence O. Korucuoğlu
Neurocognitive Processes and the Prediction of Addictive Behaviors in Late Adolescence O. Korucuoğlu Nederlandse Samenvatting De adolescentie is levensfase waarin de neiging om nieuwe ervaringen op te
Nadere informatieHet effect van executieve functies op gedragsproblemen bij jongeren met een licht verstandelijke beperking
Masterthesis Kinder- en Jeugdpsychologie Universiteit Utrecht, Faculteit Sociale Wetenschappen Cursusjaar 2008-2009, blok 3 en 4 3 juli 2009 Het effect van executieve functies op gedragsproblemen bij jongeren
Nadere informatieSUMMARY IN DUTCH. Summary in Dutch
SUMMARY IN DUTCH Summary in Dutch Summary in Dutch Introductie Dit proefschrift richt zich met name op het voorspellen van de behandeluitkomst bij kinderen met angststoornissen. Een selectie aan variabelen
Nadere informatieRunning head: SIV EN EXTERNALISEREND PROBLEEMGEDRAG ADOLESCENTEN MET EEN LVB
Running head: SIV EN EXTERNALISEREND PROBLEEMGEDRAG ADOLESCENTEN MET EEN LVB Masterthesis Masteropleiding Pedagogische Wetenschappen Masterprogramma Orthopedagogiek Werkveld Gehandicaptenzorg / Kinderrevalidatie
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
(Summary in Dutch) Achtergrond In de literatuur omtrent de geestelijke gezondheid van gedetineerden wordt gesuggereerd dat de gevangenispopulatie voor een groot deel bestaat uit mensen bij wie sprake is
Nadere informatieBRIEF-P. Vragenlijst executieve functies voor 2- tot 5-jarigen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum
BRIEF-P Vragenlijst executieve functies voor 2- tot 5-jarigen HTS Report ID 5107-7039 Datum 18.07.2017 Ouderversie Informant: Jeroen de Vries Vader BRIEF-P Inleiding 2 / 10 INLEIDING De BRIEF-P is een
Nadere informatieDe plaats van neuropsychologisch onderzoek binnen het diagnostisch proces
De plaats van neuropsychologisch onderzoek binnen het diagnostisch proces Werkgroep: Audrey Mol, Ilse Noens, Annelies Spek, Cathelijne Tesink, Jan-Pieter Teunisse Inhoud NPO en differentiaal diagnostiek
Nadere informatieDia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004)
Dia 1 Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen Een reactie van Bibi Huskens Dia 2 Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Problemen in: Planning Inhibitie Schakelvaardigheid
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43602 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fenema, E.M. van Title: Treatment quality in times of ROM Issue Date: 2016-09-15
Nadere informatieOnderzoek naar fysiologische stress (re)activiteit als een endofenotype voor middelengebruik in de adolescentie
Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Onderzoek naar fysiologische stress (re)activiteit als een endofenotype voor middelengebruik in de adolescentie Stoornissen in het gebruik van middelen
Nadere informatieBen ik nou zo slim of zijn jullie nou zo dom? De rollen van sociale perceptie bij gedragsproblemen en ADHD
Ben ik nou zo slim of zijn jullie nou zo dom? De rollen van sociale perceptie bij gedragsproblemen en ADHD Prof.dr. Bram Orobio de Castro Ontwikkelingspsychologie, Universiteit Utrecht Co-morbiditeit De
Nadere informatieDE SOCIALE INFORMATIEVERWERKINGSTEST (SIVT) VOOR JONGEREN BINNEN GESLOTEN RESIDENTIËLE JEUGDZORG.
DE SOCIALE INFORMATIEVERWERKINGSTEST (SIVT) VOOR JONGEREN BINNEN GESLOTEN RESIDENTIËLE JEUGDZORG. Maaike van Rest 1 Irene van Bokhoven 2 Maroesjka van Nieuwenhuijzen 3 Aart Vriens 4 Petri Embregts 5 Walter
Nadere informatieHoofdstuk 6 Theorie sociale vaardigheidstrainingen
71 Hoofdstuk 6 Theorie sociale vaardigheidstrainingen 6.1 Inleiding Iemand die sociaal competent is, heeft een goede balans gevonden tussen zich aanpassen aan zijn omgeving en deze omgeving zelf positief
Nadere informatieAgressie, antisociaal gedrag en EF bij adolescenten
Agressie, antisociaal gedrag en EF bij adolescenten Stephan Huijbregts voor Hogrefe-congres: EF bij Adolescenten Utrecht, 19 juni 2012 Antisociaal gedrag bij adolescenten Moffitt (1993) Antisociaal gedrag
Nadere informatieNEDERLANSE SAMENVATTING
NEDERLANSE SAMENVATTING Inleiding Het doel van deze studie was om individuele verschillen in zelfregulatie te onderzoeken bij jongens met een oppositioneel opstandige gedragstoornis ( ; ODD) of een antisociale
Nadere informatierecidiverende en aanhoudende dwanggedachten (obsessies) die duidelijke angst
Nederlandse samenvatting Patiënten met een obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) hebben last van recidiverende en aanhoudende dwanggedachten (obsessies) die duidelijke angst veroorzaken. Om deze angst
Nadere informatieExecutieve functies, wat zijn dat:
Executieve functies, wat zijn dat: Sinds het breinonderzoek een grote vlucht heeft genomen, hebben wetenschappers ontdekt dat leerlingen met bepaalde stoornissen, problemen hebben in dezelfde hersengebieden
Nadere informatieAANDACHT (VOOR) WETENSCHAP EN PRAKTIJK
AANDACHT (VOOR) WETENSCHAP EN PRAKTIJK NEUROPSYCHOLOGISCH ONDERZOEK VAN AANDACHTSPROBLEMEN drs. Marleen van der Wees, KNP Libra revalidatie & Audiologie dr. Marsh Königs Emma Kinderziekenhuis, AMC INHOUD
Nadere informatieDe ontwikkeling van depressie bij kinderen en adolescenten met ADHD
De ontwikkeling van depressie bij kinderen en adolescenten met ADHD Samenvatting 10 tot 40% van de kinderen en adolescenten met ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) ontwikkelen symptomen van
Nadere informatie03/07/15' ADHD, ODD, CD? Wat moet ik weten en wat kan ik ermee? Programma. Begripsbepaling: Agressie. Begripsbepaling: ODD, CD en ADHD
ADHD, ODD, CD? Wat moet ik weten en wat kan ik ermee? Woensdag 29 oktober P. Deschamps Begripsbepaling: ODD, CD en ADHD Begripsbepaling: Agressie Disruptive Behavior Disorders (DBD), Disruptieve Gedragsstoornissen
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33187 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Hidding, Elske Title: Neurocognitive mechanisms and vulnerability to autism and
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 134 Nederlandse samenvatting De inleiding van dit proefschrift beschrijft de noodzaak onderzoek te verrichten naar interpersoonlijk trauma en de gevolgen daarvan bij jongeren in
Nadere informatieDe Invloed van Tekorten in Executieve Functies op het Functioneren van Kinderen met ADHD
De Invloed van Tekorten in Executieve Functies op het Functioneren van Kinderen met ADHD Nina Wijns Studentnummer: 6037801 Begeleidster: Anna Kuiper Aantal woorden eindversie: 5991 Aantal woorden abstract:
Nadere informatieSportdeelname van jongeren met gedragsproblemen
Sportdeelname van jongeren met gedragsproblemen ONDERZOEK DREMPELS BETEKENIS VOORWAARDEN Remo Mombarg en Jan Willem Bruining (RUG/HIS) Koen Breedveld en Wouter Nootebos (Mulier Instituut) Saskia van Doorsselaer
Nadere informatieAgressie & geweld bij LVB: op weg naar een effectieve interventie binnen de kliniek
Agressie & geweld bij LVB: op weg naar een effectieve interventie binnen de kliniek Robert Didden r.didden@pwo.ru.nl Trajectum Agressie en geweld DOELGROEP LVB Op het snijvlak justitie, VG en GGZ: J. (28
Nadere informatieAutisme in het gezin. Geerte Slappendel, psycholoog en promovenda Jorieke Duvekot, psycholoog en promovenda
Autisme in het gezin Geerte Slappendel, psycholoog en promovenda Jorieke Duvekot, psycholoog en promovenda Disclosure belangen spreker Achtergrond Problemen in de sociale ontwikkeling: belangrijk kenmerk
Nadere informatieSAMENVATTING Introductie
Introductie Affect heeft een belangrijke functie in de organisatie van gedrag. Affect moet en kan in principe gereguleerd worden, als dit voor iemands doelen van belang is. Dysregulatie van effect verwijst
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting In het promotieonderzoek dat wordt beschreven in dit proefschrift staat schade aan de bloedvaten bij dementie centraal. Voordat ik een samenvatting van de resultaten geef zal ik
Nadere informatieVan Fabels naar Feiten Ontwikkeling en Aanpak van Gedragsproblemen. Prof.dr. Bram Orobio de Castro Ontwikkelingspsychologie Universiteit Utrecht
Van Fabels naar Feiten Ontwikkeling en Aanpak van Gedragsproblemen Prof.dr. Bram Orobio de Castro Ontwikkelingspsychologie Universiteit Utrecht - overzicht - Ontwikkeling van antisociaal gedrag: Problematische
Nadere informatieWerkgeheugen en TOS. Brigitte Vugs. Klinisch Neuropsycholoog Koninklijke Kentalis
Werkgeheugen en TOS Brigitte Vugs Klinisch Neuropsycholoog Koninklijke Kentalis Inhoud presentatie 1. Taalontwikkelingsstoornis 2. Werkgeheugen 3. Werkgeheugen & TOS 4. Behandeling 1. Taalontwikkelingsstoornis
Nadere informatieAngst & Verslaving. Angst en verslaving 10 oktober 2014 Bouwe Pieterse, psychiater
Angst & Verslaving Angst en verslaving 10 oktober 2014 Bouwe Pieterse, psychiater Inhoudsopgave Achtergrond Etiologie Epidemiologie Diagnostiek Behandeling Kushner ea Multidisciplinaire Richtlijn alcohol
Nadere informatieInFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Op grond van klinische ervaring en wetenschappelijk onderzoek, is bekend dat het gezamenlijk voorkomen van een pervasieve ontwikkelingsstoornis en een verstandelijke beperking tot veel bijkomende
Nadere informatieWat stuitert daar door je klas?
Wat stuitert daar door je klas? Anton Horeweg Leerkracht, gedragsspecialist (M SEN) Auteur Gedragsproblemen in de klas in het basisonderwijs Gedragsproblemen in de klas in het voortgezet onderwijs Wat
Nadere informatieInformatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieIndividuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie. Anja Huizink
Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie Anja Huizink Adolescentie = grenzen verkennen Op zoek naar prikkels Brein in ontwikkeling Nucleus accumbens (basale ganglia): -
Nadere informatieMeer? Alles op Eigen Kracht? Bij de dokter. Is Meer van Minder. De ProjectenMachine (Slot) Bij gedragsproblemen
Ontwikkeling en Aanpak van Gedragsproblemen bij Jongeren met LVB Alles op Eigen Kracht? Agressief & regelovertredend gedrag Meest voorkomende problematiek Belemmert leren en ontwikkeling van kinderen Kost
Nadere informatieEEN NETWERKBENADERING
EEN NETWERKBENADERING VOOR PSYCHOSE DE ROL VAN SYMPTOMEN EN TRAUMA dr. Hanneke Wigman Januari 2017 De Amsterdamse School DISCLOSURES (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieWat werkt bij jeugdigen met een licht verstandelijke beperking?
Wat werkt bij jeugdigen met een licht verstandelijke beperking? Mariska Zoon www.nji.nl Januari 2012 Kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking, hierna lvb-jeugdigen genoemd, zijn jeugdigen
Nadere informatieKINDEREN EN JONGEREN MET NAH EN ONDERWIJS. Nathalie Ansoms Gery Smans Revalidatiecentrum Pulderbos 25-03-2011
KINDEREN EN JONGEREN MET NAH EN ONDERWIJS Nathalie Ansoms Gery Smans Revalidatiecentrum Pulderbos 25-03-2011 INHOUD Definitie NAH Gevolgen Lichamelijke gevolgen Cognitieve gevolgen Gedrag en beleving Sociale
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieSIVT. Sociale informatieverwerkingstest. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum SIVT voor adolescenten (13-17) 1.
SIVT Sociale informatieverwerkingstest HTS Report ID 3348-850 Datum 28.03.2019 SIVT voor adolescenten (13-17) 1. Editie INLEIDING SIVT 2/21 Inleiding De SIVT is een test om de sociale informatieverwerking
Nadere informatieBilingualism and Cognition: The Acquisition of Frisian and Dutch Mw. E. Bosma
Bilingualism and Cognition: The Acquisition of Frisian and Dutch Mw. E. Bosma Nederlandse samenvatting Tweetaligheid en cognitie: de verwerving van het Fries en het Nederlands Deze dissertatie is het resultaat
Nadere informatieExternaliserend. school
Externaliserend probleemgedrag behandelen op school Gerly de Boo & Juliëtte Liber Universiteit van Amsterdam ZonMw: Jeugd Vroegtijdige signalering & interventies evidence based interventies externaliserend
Nadere informatieClinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis
Clinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis Christel Hessels Symposium, 16 maart 2017 Persoonlijkheidsstoornissen gedurende de levensloop Borderline persoonlijkheidsstoornis
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting De adolescentie is lang beschouwd als een periode met veelvuldige en extreme stemmingswisselingen, waarin jongeren moeten leren om grip te krijgen op hun emoties. Ondanks het feit
Nadere informatieGEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: OVER DE ROL VAN EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ KINDEREN EN PUBERS DR. MARIETTE HUIZINGA
GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: OVER DE ROL VAN EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ KINDEREN EN PUBERS DR. MARIETTE HUIZINGA SUCCES OP SCHOOL In goede banen leiden: Aandacht Gedrag Emoties Goed kunnen opletten, plannen,
Nadere informatieJeugdigen met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen in de leeftijd van negen tot zestien jaar en hun ouders.
Interventie Samen Stevig Staan Samenvatting Doel Het doel van Samen Stevig Staan is het verminderen van gedragsproblemen van jeugdigen met een licht verstandelijke beperking door zowel de opvoedingsvaardigheden
Nadere informatie