Onderwijsinspectie. Opbrengstgericht werken! Socialiseringsfunctie scholen Sociale cohesie en burgerschap

Transcriptie

1 Staat van het Nederlandse onderwijs WERKEN MET GROEPSPLAN GEDRAG Dr. Kees van Beleid OCW Terug naar de kern: taal en rekenen Opbrengstgericht werken Excellentie Passend onderwijs (Pesten) Onderwijsinspectie Opbrengstgericht werken! TOP 3 MOEILIJKSTE GEDRAG (Stressonderzoek K. vd Wolf) 1. Dwars 2. Druk 3. Agressief Socialiseringsfunctie scholen Sociale cohesie en burgerschap (circa 60% van al het benoemde gedrag) Advies Onderwijsraad (2010) Wereldwijd: meer aandacht voor preventie en SEL Positive Behavior Support Preventie Gelaagde zorgstructuur Tertiaire preventie: 5% Secundaire preventie: 10-15% Primaire preventie: 80% 1

2 Prioriteit voor preventie! Schoolondersteuningsprofiel Tertiaire preventie Enkele leerlingen (3-5%) Secundaire preventie Kwetsbare leerlingen (7-10%) Primaire preventie Aanpak voor alle leerlingen Extra ondersteuning Basisondersteuning Formulier Groepsplan Gedrag Veel informatie over voorkomen en oplossen van gedragsproblematiek Werken met een groepsplan gedrag Leraar + begeleider (IB, gedragsspecialist, zorgcoördinator) Vaste tijdstippen in het jaar Ook dit is opbrengstgericht Planmatige cyclus werken! > informatie verzamelen > plannen en uitvoeren > evalueren PREVENTIENIVEAU 1 (alle leerlingen) Leraar = deel van de groep Klassenmanagement: Leraar/omgeving/onderwijs/groep Basis: Groepsvorming, HGW en SEL Groepsvolgend Groepssturend 2

3 Fasen groepsvorming Verstoring 1: Groepsvorming en nieuwe leerling Verstoring 2: Groepsvorming en duobaan Verstoring 3: Groepsvorming en invallers SEL-Competenties Besef hebben van jezelf (self-awareness) Eigen emoties Interesses, waarden, krachten Zelfvertrouwen Zelfmanagement (self-management) Impulscontrole Omgaan met heftige emoties Doelgerichtheid Besef hebben van de ander (social awareness) Empathie Perspectief nemen Sociale cues interpreteren Relaties hanteren (relationship skills) Samenwerken Sociale druk Conflicten oplossen Keuzes maken (responsible decision making) Aandacht voor jezelf en de ander Bijdragen aan positief klimaat Verantwoordelijkheid nemen voor je gedrag Door de bomen het bos 3

4 databank effectieve jeugdinterventies LVS Gedrag Landelijk plan van aanpak pesten 1. Goed onderbouwd Leefstijl, Vreedzame School 2. Effectief 1 e aanwijzingen 3. Effectief goede aanwijzingen PAD-leerplan, (Kanjertraining) 4. Effectief sterke aanwijzingen Gedrag is niet te meten! Discutabele vragen Altijd/vaak/soms/nooit Inspectie?! > formeel > eigen koers Bewezen effectieve methode Werken met een bewezen effectieve aanpak > fase 1: theoretisch onderbouwd > fase 2: wetenschappelijk, empirische bewezen Pestinterventie veelal op dit niveau. Weinig of geen effect Tertiaire preventie Enkele leerlingen (3-5%) Secundaire preventie Pesten vereist Kwetsbare leerlingen (7-10%) een groepsaanpak! Primaire preventie Aanpak voor alle leerlingen Pestpreventie = aandacht voor de groep Waarden & koppeling SEL Basisbehoefte: > deel uitmaken van een groep > ertoe doen Respect Diversiteit Empathie 4

5 Besef van zichzelf / Zelfregulatie (SEL ik) Besef van de ander / Hanteren van relaties (SEL jij) Keuzen kunnen maken (SEL wij) Pesters:moeite om boosheid te reguleren. Overreageren = belonen. Omstanders voelen vaak weinig empathie voor het slachtoffer. Gebrek sociale vaardigheden / geen support. Probleemoplossen 13x zo effectief (in vgl. met wraak, emotie, agressie). Het ene gedragsprobleem is het andere niet PREVENTIENIVEAU 2 (sommige leerlingen) Interventies niveau 2 Zelfcontrole: strategieën Licht Kortdurend Maximaal succes Taal als blusdeken van emotie Verbale zelfspraak - stop! - laat maar gaan - ik reageer niet - 1, 2, 3, 4. Self-monitoring 5

6 Omgaan met verstoringen Check in check out PREVENTIENIVEAU 3 (enkele leerlingen) Kees.vanoverveld@hu.nl 6