Ontwikkeling van Antisociaal Gedrag - Invloed van een Preventieve Interventie -

Transcriptie

1 Ontwikkeling van Antisociaal Gedrag - Invloed van een Preventieve Interventie - Pol van Lier Afdeling Ontwikkelingspsychologie vrije Universiteit amsterdam

2 Overzicht Presentatie 1. Ontwikkeling van antisociaal gedrag - theorie 2. Taakspel 3. Resultaten onderzoek Theorie Mechanismen van verandering

3 In samenwerking met Alfons Crijnen, Frank Verhulst & Patricia Vuijk Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis Ria van der Sar Centrum Educatieve Dienstverlening Rotterdam Frank Vitaro & Brigitte Wanner Université de Montréal, Canada

4 - Ontwikkeling van Antisociaal gedrag - Theorie

5 Antisociaal gedrag tijdens de basisschool - Kind - Serie van vroege negatieve ervaringen: prenataal kleutertijd kindertijd slechte schoolse vaardigheden agressief gedrag weinig taakgericht afwijkend gedrag

6 Antisociaal gedrag tijdens de basisschool - Leerkracht & Kind - corrigeren negatief gedrag conflict interactie straffen afwijzen/schorsen

7 Antisociaal gedrag tijdens de basisschool - Kind & Leeftijdsgenootjes - Kind: agressief / dwingend pesten selectie deviante vrienden Deviante kinderen Leeftijdsgenoten afwijzen Normatieve kinderen

8 - Taakspel - Universele klassikale preventieve interventie

9 Taakspel Doel: Komen tot een voorspelbaar, positief en veilig klassenklimaat Structureren Positief gedrag Positieve interactie

10 Taakspelinterventie Positief geformuleerde gedragsregels Regels gevisualiseerd Teams Kaarten Beloningen Drie fases

11 Een rondje langs leerkrachten: regels in de klas je mag niet praten je mag niet schreeuwen door de klas je mag elkaar niet storen je mag niet naar de wc tijdens instructie je mag niet zomaar door de klas lopen je mag niet wippen op de stoel je mag niet aan de spullen van anderen komen

12 Taakspelinterventie Positief geformuleerde gedragsregels Regels gevisualiseerd Teams Kaarten Beloningen Drie fases

13 Taakspelregel Je bent stil

14 Taakspelregel Je let op

15 Taakspelinterventie Positief geformuleerde gedragsregels Regels gevisualiseerd Teams Kaarten Beloningen Drie fases

16 Taakspel kaarten

17 Taakspelinterventie Positief geformuleerde gedragsregels Regels gevisualiseerd Teams Kaarten Beloningen Drie fases

18 Ontwikkeling van Antisociaal gedrag Invloed van een preventieve interventie

19 Onderzoeksgroep School 13 Basisscholen (Rotterdam en Amsterdam) 31 Klassen Kind N = 666 (90%) Gem. leeftijd bij aanvang = 6.9 jaar Geslacht: 51% jongens Etniciteit: 69% Nederlands, 10% Turks, 9% Marokkaans

20 Taakspelinterventie: : Design Randomiseren Voor metingen L 1 Groep /1999

21 Taakspelinterventie: : Design Randomiseren Voor metingen Controle L 1 Groep /1999 Groep /2000 Groep /2001

22 Taakspelinterventie: : Design Randomiseren Voor metingen Controle Taakspel L 1 L 2 L 3 Groep /1999 Groep /2000 Groep /2001

23 Taakspelinterventie: : Design Randomiseren Voor metingen Controle Taakspel Follow up L 1 L 2 L 3 L 4 zr 1 Groep 3 Groep 4 Groep 5 Groep 6 Groep / / / / /2003

24 Hoe gemeten Nominaties van Antisociaal gedrag Indicatie van vrienden Rejection score Zelfrapportages van pesten/psychopathologie

25 Onderzoeksvragen Ontwikkelingspaden antisociaal gedrag Antisociale vrienden Relatie leeftijdsgenootjes Pesten en psychopathologie Controle vs. Taakspel

26 Ontwikkelingspaden antisociaal gedrag: controlegroep Antisociaal gedrag Hoog (10%, 96% jongens) Matig (52%, 64% jongens) 0.5 Laag (38%, 31% jongens)

27 Antisociaal gedrag: Taakspel Antisociaal gedrag Hoog (10%) Matig (52%) Controle Taakspel ES: Laag (38%)

28 Vrienden: controle 1.2 Antisociaal gedrag vrienden Hoog Matig Laag

29 Vrienden: Taakspel Vrienden: Taakspel Hoog TS Controle Taakspel ES: 1.1 Hoog controle Matig Taakspel Matig controle Antisociaal gedrag vrienden Laag (controle / TS)

30 Rejection: : controlegroep 1.2 Rejection Laag Matig Hoog

31 Hoog Antisociaal (groep 6): Controle vs. Taakspel ES =.84 ES = 1.2 ES = Rejection Cont. TS Rel. pesten Pesten vr. Cont. TS

32 Hoog Antisociaal (groep 7): Controle vs. Taakspel 14 ES =.68 ES = Cont. TS 2 0 Agressief gedrag Externalizeren

33 Matig Antisociaal: Controle vs. Taakspel ES =.31 ES =.42 ES = Cont. TS 5 Rel. pesten Fysiek Rel. pesten pesten (slachtoffer) Groep 6 Groep Cont. TS

34 Laag Antisociaal: Controle vs. Taakspel 10 ES =.39 ES = Cont. TS Cont. TS Fysiek pesten (slachtoffer) 0 Angstig / Depressief Groep 6 Groep 7

35 Conclusie Normale Ontwikkeling Hoog antisociale kinderen steeds antisocialer Dit gaat samen met: Contact met in toenemende mate deviante vrienden Complete afwijzing van niet deviante leeftijdsgenoten geen contact meer met normaal ontwikkelende kinderen

36 Conclusie Taakspel Reductie in antisociaal gedrag Valt samen met Contact met normatieve kinderen Verbetering in acceptatie door leeftijdsgenoten Andere effecten Taakspel: afname pesten (daders / slachtoffers) afname agressief gedrag afname in angstige / depressieve klachten M.a.w.: een verbetering van het klassenklimaat!

37 Take home message Creëren ren van een positief en veilig klassenklimaat resulteert in verbeteringen bij kinderen met verschillende niveaus van risico Mechanisme van verandering: Belang van normatieve leeftijdsgenoten Positieve interactie