methode doel doelgroep Begeleiding Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW) PRIMA (Proef- Implementatie Antipestbeleid) preventief

Transcriptie

1 methode doel doelgroep Begeleiding Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW) PRIMA (Proef- Implementatie Antipestbeleid) preventief KiVaantipestprogramma preventief met curatief onderdeel Taakspel Voorkomen en terugdringen van pestgedrag onder leerlingen van basisscholen en middelbare scholen en het verbeteren van onderlinge relaties leerlingen, leerkrachten en ouders treden adequaat op tegen pesten. Er ligt een grote nadruk op de rol van alle leerlingen in de groep bij het pesten. Door het pesten tegen te gaan, zullen welbevinden, motivatie en schoolprestaties van alle leerlingen verbeteren. het scheppen van een positief en veilig klassenklimaat, het bevorderen van taakgericht gedrag en het reduceren van maatregelen op schoolniveau, groepsniveau en individueel niveau. Ouders, leerkrachten en leerlingen worden betrokken bij het schoolniveau. Schoolbrede aanpak op leerling-, klas en school niveau. Alle leerlingen van een groep in het basisonderwijs. Gecertificeerde begeleiders vaak afkomstig uit GGD of onderwijsbegeleidingsdienst Op school is een KiVa-team. Deze volgt samen met de directie een tweedaagse training over preventie en aanpak van pesten. Er wordt kennis en vaardigheden bij gebracht om positieve groepsvorming te stimuleren en de rust in de groep te bewaren. Als pestincidenten voor doen, houdt het KiVa-team individuele gesprekken en groepsgesprekken met daders en slachtoffers en twee tot vier klasgenoten. Leerkracht moet een training volgen, daarna kan de leerkracht het taakspel uitvoeren met zijn groep Voorlopig goedgekeurd: veelbelovend preventief en curatief antipestprogramma. onvoldoende theoretisch en empirisch onderbouwd. Voorlopig goedgekeurd: goed doordacht ten aanzien van zowel theoretische, empirische onderbouwing als ook wat betreft de randvoorwaarden. veelbelovend als preventief en curatief antipestprogramma, nog onvoldoende empirische onderbouwd. Voorlopig goedgekeurd: veelbelovend preventief programma, dat mogelijk het risico op pesten kan reduceren door de focus op

2 PAD leerplan (Programma Alternatieve Denkstrategieën) Kanjertraining regelovertredend gedrag. het bevorderen van de sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen op de basisschool en speciaal onderwijs. sociaal vaardig en respectvol gedrag te Alle leerlingen van de groep De hele groep door de leerkracht Teamtraining, waarna de leerkracht het programma kan uitvoeren Training voor leerkrachten, waarna zij de training in hun groep kunnen groepsprocessen en verbetering van het klassenklimaat. Geschikt voor klasseninterventie, mits ingebed in een schoolbreed antipestbeleid. nog onvoldoende theoretisch en empirisch onderbouwd Voorlopig goedgekeurd. veelbelovend programma dat mogelijk preventief werkt inzake pesten. Geschikt voor klasseninterventie, mits ingebed in een schoolbreed anti-pestbeleid. heldere uitwerking voor zowel PO als VO gericht op verbetering van sociale vaardigheden en van emotionele controle. moet echter nog op doelstellingen, aanpak en evaluatie meer pestspecifiek worden onderbouwd en ontwikkeld om in een later stadium alsnog definitief goed gekeurd te worden. Voorlopig goedgekeurd. veelbelovend preventief

3 Mediatie door leerkrachten: Shared Concern-methode (voortgezet onderwijs) en de Support Groupmethode(heette No Blame/ sta op tegen pesten) (basisonderwijs) Vreedzame school stimuleren en sociale problemen zoals pesten, conflicten, uitsluiting en sociaal teruggetrokken gedrag te voorkomen of te verminderen. oplossing van specifieke pestproblemen in de klas door leerlingen zelf. De leerlingen worden gestimuleerd tot reflectie op hun eigen rol en die van de andere partij, waarbij het benoemen van gevoelens een belangrijk onderdeel vormt. Intensievere vorm door psycholoog bij vastgelopen groepen Trainingen door psychologen en orthopedagogen voor individuele kinderen Betrokken leerlingen (dader, slachtoffer, steungroepleden) Hele school uitvoeren en voor de tweede en derde vorm trainingen door psychologen en orthopedagogen. Leerkrachten kunnen zich scholen d.m.v. een cursus of literatuur. en/of curatief programma om sociaalvaardig gedrag te stimuleren en sociale problemen (waaronder pesten) te voorkomen en/of te verminderen. verdere ontwikkeling moet plaatsvinden ten aanzien de theoretische en empirische onderbouwing Afgewezen. Oplossingsgericht omgaan met pestgedrag wordt afgewezen omdat het niet voldoet aan theoretische onderbouwing, empirische onderbouwing en randvoorwaarden. Voorlopig goedgekeurd. Veelbelovend algemeen preventief programma dat zich richt op sociale vaardigheden. Het kan als zodanig ook preventief en curatief bijdragen aan het voorkomen en verminderen van pesten. nog onvoldoende theoretisch en empirisch onderbouwd Plezier op school Vergroten van sociale competentie van Zomercursus (2 dagen met een terugkommiddag na 6 Voorlopig goedgekeurd. veelbelovende geïndiceerde

4 Alles Kidzzz Zelfcontrole op school aanstaande brugklassers Het kind toont minder externaliserende gedragsproblemen Verminderen van agressief gedrag en zelfcontrole en prosociaal gedrag te bevorderen door sociaalcognitief inzicht en sociale vaardigheden weken) voor aanstaande brugklassers. Individuele deelname. Individuele kinderen van de bovenbouw van de basisschool (niet geschikt voor kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum) Individuele kinderen (groep 5 t/m 8) met gedragsproblemen Programma ontwikkelt bij Universiteit van Amsterdam Training uitgevoerd door GGZ medewerkers en selectieve preventieve interventie. een aanvulling op schoolbrede antipestprogramma s. oldoende theoretische onderbouwing. nog onvoldoende empirische onderbouwing. Voorlopig goedgekeurd. goede geïndiceerde preventieve interventie voor leerlingen met externaliserend probleemgedrag en als zodanig ook veelbelovend als geïndiceerd antipestprogramma. Inzetbaar als onderdeel van een schoolbreed beleid en programma inzake sociale veiligheid, waaronder pesten. verdere ontwikkeling ten aanzien van de theoretische en empirische onderbouwing nodig

5 Minder boos en opstandig Positieve groepsvorming Herstelrecht vijfsporenaanpak Challenge day Omgaan met elkaar van kinderen te verbeteren. prosociaal gedrag van het kind bevorderen en oppositioneel, agressief en antisociaal gedrag af te laten nemen. Ouders ondersteunen hun kinderen. Kinderen voelen zich veilig in hun groep en gebruiken hun kwaliteiten op een positieve manier voor de ander en voor zichzelf. Het herstellen van schade en verstoorde relaties, die veroorzaakt zijn door jouw gedrag. Alle betrokken partijen worden ingezet om het pesten te stoppen onverschilligheid en onbegrip tussen scholieren tegen te gaan en wederzijds respect te stimuleren pesten in een groep te voorkomen en tegen te gaan door de competenties van leerlingen op het gebied Kinderen met gedragsproblemen en hun ouders Groep Individuele kinderen Allen die bij een pestincident betrokken zijn (slachtoffer, dader, omstanders, school, ouders) Leerlingen en leerkrachten van vooral voortgezet onderwijs Leerlingen uit de groepen 5 tot en met 8 van het basisonderwijs en het eerste en tweede leerjaar van alle typen voortgezet onderwijs. Leerkrachten kunnen zich scholen d.m.v. een cursus of literatuur Training van 1 dag, door gecertificeerde trainers NJI beoordeelt dit programma als Effectief volgens goede aanwijzingen Geen anti-pestprogramma komt niet in aanmerking als antipestprogramma. veelbelovend preventief en curatief antipestprogramma. De theoretische verantwoording is

6 School Wide Positive Behavior Support (SWPBS) Zippy vrienden Pestkoppen stoppen van respectvolle omgang te vergroten. Zij leren daardoor meer rekening met eigen en andermans grenzen te houden. Ze helpen elkaar daarbij vaker. Hierdoor neemt het pesten in de klas af. Het creëren van een omgeving die het leren bevordert en gedragsproblemen voorkomt. Bijbrengen van sociale en emotionele vaardigheden. Stichting Stop Pesten Nu zet zich in om pesten te stoppen. Hierbij richten wij ons vooral op voorlichting en preventie. Het programma is ook geschikt voor het speciaal basisonderwijs en kan aangepast gegeven worden in lagere groepen van het basisonderwijs. Schoolteam kinderen van ongeveer 5 tot 8 jaar vervolgprogramma Apple's Vrienden is geschikt voor kinderen tot 10 jaar. Vanaf het schooljaar wordt de leerlijn doorgezet tot en met groep 8. uitstekend. Ook de relatie tussen theorie en aanpak wordt goed verantwoord. De randvoorwaarden zijn goed weergeven. voldoet nog niet aan de empirische onderbouwing veelbelovend preventief anti-pestprogramma. Het voldoet nog onvoldoende aan de theoretische onderbouwing en het voldoet nog niet de empirische onderbouwing; het is nog niet getoetst op effectiviteit in de Nederlandse onderwijscontext. aantrekkelijk, en als één van de weinige programma s die in principe geschikt zijn voor jonge kinderen. voldoet nog onvoldoende aan de theoretische onderbouwing de empirische onderbouwing Iedereen die gepest wordt in potentie interessante, goedkope en laagdrempelige computer-getailorde online interventie voor slachtoffers en dader/slachtoffers van

7 Sta Sterk Training weerbaarheid van de kinderen vergroten zodat zij effectiever reageren op pestgedrag om zodoende de negatieve invloed van het pesten te beperken en het risico op pesten te verkleinen. overlap met het programma Omgaan met elkaar, dat voor de hele klas is bedoeld en zich daarnaast ook explicieter richt op professionals en ouders. slachtoffers en buitenstaanders bij pesten cyberpesten jaar VMBO. onvoldoende theoretische onderbouwing, empirische onderbouwing, en aan het criterium betreffende de randvoorwaarden. theoretisch goed onderbouwd. Ook de randvoorwaarden zijn als goed beoordeeld. Het effectonderzoek is echter nog niet afgerond voldoet momenteel nog onvoldoende aan de empirische onderbouwing M5 School krijgt regie op zowel het zichtbare, als het onzichtbare grensoverschrijdend gedrag. Via gerichte maatregelen worden kinderen die over de grens gaan, geholpen om te stoppen. Kinderen die Team ouders leerlingen huidige vorm komt niet in aanmerking komt als antipestprogramma. voldoet niet aan theoretische onderbouwing en empirische onderbouwing

8 leefstijl zich slachtoffer voelen, hoeven niet langer bang te zijn. Ontwikkelen van sociaalemotionele vaardigheden programma voor kinderen vanaf de kinderopvang/peuterspeelzaal tot en met het beroepsonderwijs trainingen voor leerkrachten, met activiteiten en lesmaterialen voor het jonge kind (2-4 jaar), basisschoolkinderen, leerlingen in het voortgezet- en beroepsonderwijs en voor begeleiders en kinderen in bso, welzijn en sport.

9 PRIMA (Proef-Implementatie Anti-pestbeleid) preventief Het doel is voorkomen en terugdringen van pestgedrag onder leerlingen van basisscholen en middelbare scholen en het verbeteren van onderlinge relaties. Maatregelen op schoolniveau, groepsniveau en individueel niveau. Ouders, leerkrachten en leerlingen worden betrokken bij het schoolniveau. Deze methode wordt uitgevoerd door gecertificeerde begeleiders vaak afkomstig uit GGD of onderwijsbegeleidingsdienst. Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): Voorlopig goedgekeurd; veelbelovend preventief en curatief anti-pestprogramma. Nog onvoldoende theoretisch en empirisch onderbouwd. KiVa-antipestprogramma preventief met curatief onderdeel Het doel is dat leerlingen, leerkrachten en ouders adequaat op treden tegen pesten. Er ligt een grote nadruk op de rol van alle leerlingen in de groep bij het pesten. Door het pesten tegen te gaan, zullen welbevinden, motivatie en schoolprestaties van alle leerlingen verbeteren. Schoolbrede aanpak op leerling-, klas en school niveau. Op school is een KiVa-team. Deze volgt samen met de directie een tweedaagse training over preventie en aanpak van pesten. Er wordt kennis en vaardigheden bij gebracht om positieve groepsvorming te stimuleren en de rust in de groep te bewaren. Als pestincidenten voor doen, houdt het KiVa-team individuele gesprekken en groepsgesprekken met daders en slachtoffers en twee tot vier klasgenoten. Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): Voorlopig goedgekeurd; goed doordacht ten aanzien van zowel theoretische, empirische onderbouwing als ook wat betreft de randvoorwaarden. veelbelovend als preventief en curatief anti-pestprogramma, nog onvoldoende empirische onderbouwd. Taakspel Doel is het scheppen van een positief en veilig klassenklimaat, het bevorderen van taakgericht gedrag en het reduceren van regelovertredend gedrag. Het is voor alle leerlingen van een groep in het basisonderwijs. De leerkracht moet een training volgen, daarna kan de leerkracht het taakspel uitvoeren met zijn groep Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): Voorlopig goedgekeurd; veelbelovend preventief programma, dat mogelijk het risico op pesten kan reduceren door de focus op groepsprocessen en verbetering van het klassenklimaat. Geschikt voor klasseninterventie, mits ingebed in een schoolbreed antipestbeleid. Het programma is nog onvoldoende theoretisch en empirisch onderbouwd.

10 PAD leerplan (Programma Alternatieve Denkstrategieën) Doel is het bevorderen van de sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen op de basisschool en speciaal onderwijs. Het leerplan is voor alle leerlingen van de groep. Geschikt voor klasseninterventie, mits ingebed in een schoolbreed anti-pestbeleid. Heldere uitwerking voor zowel PO als VO gericht op verbetering van sociale vaardigheden en van emotionele controle. Uit te voeren na een teamtraining, waarna de leerkracht het programma kan uitvoeren. Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): Voorlopig goedgekeurd. Het is een veelbelovend programma dat mogelijk preventief werkt inzake pesten. Het moet echter nog op doelstellingen, aanpak en evaluatie meer pest-specifiek worden onderbouwd en ontwikkeld om in een later stadium alsnog definitief goed gekeurd te worden. Kanjertraining Doel is sociaal vaardig en respectvol gedrag te stimuleren en sociale problemen zoals pesten, conflicten, uitsluiting en sociaal teruggetrokken gedrag te voorkomen of te verminderen. Doelgroep is de hele groep en de training kan door de leerkracht gegeven worden. Bij vastgelopen groepen is het aan te raden een intensievere vorm door een psycholoog te laten geven. Ook is het mogelijk trainingen door psychologen en orthopedagogen voor individuele kinderen te volgen. Uit te voeren na een training voor leerkrachten, waarna zij de training in hun groep kunnen uitvoeren. Voor de tweede en derde vorm moeten trainingen door psychologen en orthopedagogen gegeven worden. Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): Voorlopig goedgekeurd. Het is een veelbelovend preventief en/of curatief programma om sociaalvaardig gedrag te stimuleren en sociale problemen (waaronder pesten) te voorkomen en/of te verminderen. Verdere ontwikkeling moet plaatsvinden ten aanzien de theoretische en empirische onderbouwing. Vreedzame school De leerlingen worden gestimuleerd tot reflectie op hun eigen rol en die van de andere partij, waarbij het benoemen van gevoelens een belangrijk onderdeel vormt. Het programma moet gevolgd worden door de hele school. Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): Voorlopig goedgekeurd. Veelbelovend algemeen preventief programma dat zich richt op sociale vaardigheden. Het kan als zodanig ook preventief en curatief bijdragen aan het voorkomen en verminderen van pesten. Het is nog onvoldoende theoretisch en empirisch onderbouwd. Plezier op school Vergroten van sociale competentie van aanstaande brugklassers Het is een zomercursus (2 dagen met een terugkommiddag na 6 weken) voor aanstaande brugklassers. Individuele deelname.

11 Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): Voorlopig goedgekeurd. Het is een veelbelovende geïndiceerde en selectieve preventieve interventie. Het is een aanvulling op schoolbrede anti-pestprogramma s. Voldoende theoretische onderbouwing, nog onvoldoende empirische onderbouwing. Alles Kidzzz Het kind toont minder externaliserende gedragsproblemen. Individuele kinderen van de bovenbouw van de basisschool (niet geschikt voor kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum) De training wordt uitgevoerd door GGZ medewerkers. Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): Voorlopig goedgekeurd. Goede geïndiceerde preventieve interventie voor leerlingen met externaliserend probleemgedrag en als zodanig ook veelbelovend als geïndiceerd anti-pestprogramma. Inzetbaar als onderdeel van een schoolbreed beleid en programma inzake sociale veiligheid, waaronder pesten. Er is nog een verdere ontwikkeling ten aanzien van de theoretische en empirische onderbouwing nodig. Omgaan met elkaar Doel is het pesten in een groep te voorkomen en tegen te gaan door de competenties van leerlingen op het gebied van respectvolle omgang te vergroten. Zij leren daardoor meer rekening met eigen en andermans grenzen te houden. Ze helpen elkaar daarbij vaker. Hierdoor neemt het pesten in de klas af. Uit te voeren door leerlingen uit de groepen 5 tot en met 8 van het basisonderwijs en het eerste en tweede leerjaar van alle typen voortgezet onderwijs. Het programma is ook geschikt voor het speciaal basisonderwijs en kan aangepast gegeven worden in lagere groepen van het basisonderwijs. Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): veelbelovend preventief en curatief antipestprogramma. De theoretische verantwoording is uitstekend. Ook de relatie tussen theorie en aanpak wordt goed verantwoord. De randvoorwaarden zijn goed weergeven. Het voldoet nog niet aan de empirische onderbouwing. School Wide Positive Behavior Support (SWPBS) Het creëren van een omgeving die het leren bevordert en gedragsproblemen voorkomt. Uit te voeren door schoolteam. Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): Een veelbelovend preventief antipestprogramma. Het voldoet nog onvoldoende aan de theoretische onderbouwing en het voldoet nog niet de empirische onderbouwing; het is nog niet getoetst op effectiviteit in de Nederlandse onderwijscontext. Zippy vrienden Doel is het bijbrengen van sociale en emotionele vaardigheden.

12 Geschikt voor kinderen van ongeveer 5 tot 8 jaar; het vervolgprogramma Apple's Vrienden is geschikt voor kinderen tot 10 jaar. Vanaf het schooljaar wordt de leerlijn doorgezet tot en met groep 8. Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): Aantrekkelijk, en als één van de weinige programma s die in principe geschikt zijn voor jonge kinderen. voldoet nog onvoldoende aan de theoretische onderbouwing de empirische onderbouwing. Sta Sterk Training Doel is de weerbaarheid van de kinderen vergroten zodat zij effectiever reageren op pestgedrag om zodoende de negatieve invloed van het pesten te beperken en het risico op pesten te verkleinen. Er is een overlap met het programma Omgaan met elkaar, dat voor de hele klas is bedoeld en zich daarnaast ook explicieter richt op professionals en ouders. Bedoeld voor slachtoffers en buitenstaanders bij pesten Rapportage van de commissie voor het Min. (OCW): theoretisch goed onderbouwd. Ook de randvoorwaarden zijn als goed beoordeeld. Het effectonderzoek is echter nog niet afgerond. Het voldoet momenteel nog onvoldoende aan de empirische onderbouwing.