Van Fabels naar Feiten Op zoek naar drijvende krachten achter de ontwikkeling van gedragsproblemen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Van Fabels naar Feiten Op zoek naar drijvende krachten achter de ontwikkeling van gedragsproblemen"

Rudolf de Jonge
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Van Fabels naar Feiten Op zoek naar drijvende krachten achter de ontwikkeling van gedragsproblemen Prof.dr. Bram Orobio de Castro e.a. Ontwikkelingspsychologie, Universiteit Utrecht

2 Jongeren & Antisociaal Gedrag in Nederland Grote zorgen onder bevolking Geen schrikbarende cijfers Inspecties: Interventies te laat, te weinig intensief, bureaucratisch en niet evidence based Borreltafel (& Tweede Kamer): Interventies die problemen verergeren

3 Antisociale ontwikkeling in 20 minuten? Ontwikkeling beschreven Risico s (vs oorzaken) Oorzakelijke mechanismen Preventie en interventie Conclusies

4 60 Ontwikkeling: aangeleerd, niet afgeleerd of niets anders geleerd? infant child adolescence adult high desist desist2 limited low

5 Risicofactoren: Voorspellers van problematische Als A, hogere kans dat later B Protectieve factoren: Als A, hogere kans dat later B, behalve als C ontwikkeling Alleen combinaties 10 geven hoge risico s % a a n h o u d e n d e r n s t i g d e l i n q u e n t oudste groep jongste groep

6 Zin en onzin van risicofactoren Genoeg voorspellende waarde voor vroege ondersteuning en behandelplanning (bijv SAVRY) Te weinig voorspellende waarde voor labels ( criminele kinderen ) en sancties Oorzaak? Gevolg? Werking? Weinig inzicht in ontwikkeling Weinig inzicht voor interventie

7 Op zoek naar oorzaken: Mechanismes Reactief vs proactief Antisociale aanleg? Nee: kwetsbaarheid Leertheorieën: Conditionering Sociale cognitie Transactioneel model Omgeving X kwetsbaarheid Vicieuze cirkels

8 Verschillende soorten: RE & PRO

9 Bad seeds? Antisociale aanleg? Nee Wel: IQ, temperament, planning, Ongevoeligheid voor straf Kinderen verschillen in Kwetsbaarheid

10 Conditionering: Coercive Interaction Bij kwetsbare kinderen Ongewilde wederzijdse versterking Ook met lft genoten en andere volwassenen Veranderbaar!

11 Sociale informatieverwerking Situatie Waarneming Reactie Waardering Probleemoplossing

12 Kempes et al., 2006; Orobio et al., 02-08; Van Nieuwenhuijzen et al 2005

13 Horsley et al. (VU), subm

14 Sociale cognitie (SIP) Vijandige intentietoekenning Blinde woede Agressieve response generatie Afwijkende response evaluatie (zie Stams) Egocentrisme Might makes right Ongewilde wederzijdse versterking Oog om oog Snel gekrenkte zelfoverschatting Ook met lft genoten en andere volwassenen Veranderbaar!

15 Transactioneel model Wisselwerking tussen kind, ouder(s) en omgeving bepaalt ontwikkeling Kwetsbaarheid + wederzijdse beïnvloeding >> vicieuze cirkel

16 Voorkomen en behandelen? Beinvloed oorzakelijke mechanismen Langdurige positieve effecten zijn aangetoond Maaaaaaaaar.. in NL vrijwel niets bekend! Interventies kunnen ook NEGATIEVE effecten hebben Total Aggression T1 T2 T3 OBS Controls OBS PATHS EXP Controls EXP Paths Louwe e.a., v Overveld e.a.

17 Kloof tussen weten en doen Intuitie vs systematische diagnostiek Afstoten vs positief motiveren Beschuldigen ipv oplossen Netwerk verbreken ipv versterken Versterken deviant netwerk Gewoonte & hype vs Evidence based interventies (Geld verspillen vs rendabele investeringen)

18 Keuze van interventies 1. Baseer keuzes op valide assesment van problematiek, risico s (zie SAVRY) en mechanismes 2. (niet op intuitie, gewoonte of bureaucratie ) 3. Ken de effectiviteit van uw interventies voor specifieke clienten en omstandigheden (5xW): Wat Werkt Wanneer voor Wie en Waarom?

19 Conclusies Wisselwerking kwetsbaarheden jeugdige en omgeving Vroegsignaleren en voorkomen kan behoorlijk Meer signaleren >> meer capaciteit nodig Signaleren zonder adequaat behandelen vergroot probleem! ( nog een voordeur zonder huis er achter ) Verminderen kan redelijk Negatieve effecten van verkeerde aanpak aangetoond Betere kennis mechanismes meest relevant Combi experimenteel en interventie onderzoek: fundamenteel = toegepast

21 Meer weten? Orobio de Castro, B. (2008). Agressieve en regelovertredende gedragsproblemen. In Prins & Braet. Handboek Klinische OntwikkelingsPsychologie. BSL. NJI: ZonMW:

Vergelijkbare documenten

De ene klap is de andere niet Ontwikkeling en aanpak van agressief gedrag

De ene klap is de andere niet Ontwikkeling en aanpak van agressief gedrag Prof.dr. Bram Orobio de Castro Ontwikkelingspsychopathologie Universiteit Utrecht Diagnostiek Aanpak - overzicht - Misverstanden