Pesten is nooit gezond en los je op in de groep. Routeschema. Oorsprong KiVa. Waarom KiVa zo goed is. Doelstellingen van KiVa

Transcriptie

1 Routeschema Pesten is nooit gezond en los je op in de groep 3. Onderdelen van KiVa 4. Pesten signaleren 1 2 KiVa?! KiVa is een programma om pesten te voorkomen en terug te dringen KiVa is het beste antipestprogramma van de wereld (uit Cambridge: Farrington & Ttofi, 2010) KiVa reduceert pesten substantieel KiVa verhoogt welzijn, motivatie en schoolprestaties van alle leerlingen KiVa wordt in Finland al op 90% van de scholen gebruikt KiVa betekent leuk en ook leuke school zonder pesten Oorsprong KiVa Ontwikkeld door de Universiteit van Turku in Finland ( ) De Rijksuniversiteit Groningen onderzoekt nu of pesten in Nederland ook door KiVa wordt voorkomen 3 4 Waarom KiVa zo goed is Doelstellingen van KiVa Gebruiksvriendelijk en gevarieerd materiaal voor leerlingen, leerkrachten en ouders; Gerichte training en begeleiding van leerkrachten door ervaren schoolbegeleiders Nadruk op de rol van de groep als geheel: leerlingen leren samen optreden tegen pesters; Koppeling tussen wetenschap en praktijk in een lerend project: KiVa blijft vernieuwen en wordt aangescherpt Pesten voorkomen (in Finland met 40%) Bestaande gevallen van pesten oplossen en terugdringen (in Finland in 95% van de gevallen) De negatieve gevolgen van pesten verminderen: Samen maken we er een fijne school van! 5 6 1

2 KiVa in Nederland 33 controle scholen 66 KiVa interventie scholen Routeschema Evaluatie op meerdere momenten 2012 Mei (voormeting) Oktober 2013 Mei (nameting jaar 1) Oktober 2014 Mei (nameting jaar 2) 3. Onderdelen van KiVa 4. Pesten signaleren 8 Pesten is een groepsproces Iedereen heeft een rol bij pesten je hebt een groep nodig om te pesten pesten is een probleem van de groep je hebt de groep nodig om het op te lossen 9 10 Twee wijze uitspraken over de groep Hoewel we niet allemaal verantwoordelijk zijn voor het feit dat er wordt gepest, zijn we er wel allemaal verantwoordelijk voor dat het stopt Uiteindelijk zullen we ons niet de woorden van onze vijanden herinneren, maar het zwijgen van onze vrienden (Martin Luther King) Pesten en de groep Bijna alle kinderen keuren pesten af; toch zijn er veel die meedoen of die niets zeggen Centrale gedachte van KiVa: Het is van belang dat alle kinderen leren inzien dat zij zelf invloed kunnen hebben op het pesten KiVa verandert de groepsnorm: We willen dat pesten stopt

3 Normen Groepsdruk Norm van klasgenoten Norm van de leerkracht Resultaten Finland Leerlingen over leerkrachten op KiVa-scholen: Routeschema - Sterkere antipest-attitude attitude (negatiever over pesten) - Doelmatiger bij tegengaan van pesten (leerkrachten beter in staat op te treden tegen pesten) - Actiever in tegengaan pesten (leerkrachten doen meer tegen pesten) 3. Onderdelen van KiVa 4. Pesten signaleren KiVa-oefening: Hetzelfde - verschillend (les 2, p.41) KiVa-onderdelen Voor ouders: ouderavond, oudergids (inkijkexemplaren op school, website KiVa), folder voor ouders Hesjes voor pauzesurveillanten Posters in de school

4 KiVa-onderdelen KiVa-regels 10 KiVa-lessen; Groep 5 en 6 Doelstelling van de lessen: Preventief werken Inzicht in de rol van de groep Strategieën aanleren om slachtoffers te helpen en pesters te ontmoedigen Vergroten weerbaarheid De lessen zijn divers: KiVa-onderdelen KiVa computergame Spelenderwijs leren over (omgaan met) pesten Drie modules: Ik weet: Feiten over pesten, quizzen, testjes. Ik kan: Oefenen van vaardigheden Ik doe: Toepassen in real-life: kiva-regels in praktijk Zowel op school als thuis! Routeschema 3. Onderdelen van KiVa 4. Pesten signaleren Signaleren van pesten Signaleren van pesten is heel belangrijk om pesten op te lossen In Finland werd maar 1 op de 5 gepeste kinderen geholpen door de leerkracht of het KiVa-team! Hoe kunnen we meer informatie krijgen over onze kinderen? Kracht van sociale-netwerkanalyse Focus op functioneren hele groep Pesten kan niet begrepen worden zonder steun, status en affectie die pesters (maar ook slachtoffers!) ontvangen Deel van de oplossing: Kosten van pesten verhogen voor pesters 23 4

5 Vele soorten relaties Wie begint er als je wordt gepest? Welke klasgenoten zijn je beste vrienden? Welke klasgenoten vind je helemaal niet leuk? Welke klasgenoten zijn goede leiders? Welke klasgenoten zijn populair? Pesten: Wie begint altijd met jou te pesten? 19 leerlingen M lftd = 10.4 (SD = 0.5) 11 jongens, 8 meisjes Grijs = Jongen; Zwart = Meisje Welke klasgenoten verdedigen jou als je wordt gepest? Populariteit: -.64 Als een kind meedoet aan pesten Blijf rustig en vastberaden als u er met uw kind over spreekt Veroordeel het pesten, niet uw kind Maak duidelijk dat u het pesten niet accepteert Vertel dat u wilt helpen bij het stoppen met pesten Populariteit: -.42 Populariteit: 1.98 Zie voor meer tips pagina van de oudergids Grijs = Jongen; Zwart = Meisje 28 KiVa-onderdelen Als ondanks de preventie van pesten zich toch pestgevallen voordoen grijpt het KiVa-team in, samen met de groepsleerkracht: We willen dat scholen alle pestgevallen zo goed mogelijk aanpakken en oplossen! Dit ingrijpen geldt voor alle leerlingen van de school. Uitgangspunten steungroepaanpak De vervelende gebeurtenissen moeten stoppen We veroordelen niet; niemand krijgt de schuld We kijken vooruit: hoe kunnen we ervoor zorgen dat het weer fijn wordt voor iedereen in de klas? Het KiVa-team volgt hierbij een stappenplan en gebruikt daarbij de hulp van de groep: Gezamenlijk lossen we problemen op

6 KiVa een belangrijke stap vooruit door de benadering van pesten als groepsproces (p. 228 Pesten op school) Probleem en oplossing Groepsdruk (norm) Alle leerlingen gebaat bij dat pesten stopt Leerkracht belangrijke steun bij tegengaan pesten Tot slot We noemen ons programma KiVa School Het gaat niet alleen om lessen geven maar ook om: - Signaleren van pesten - Laten monitoren van sociale klimaat - Leren van elkaar (ervaringsbijeenkomsten) - Nascholing Evaluatie KiVa in : bewezen effectiviteit Tot dusverre zijn er maar een paar Finse woorden in onze taal 36 6