e m e e n t BERGEN L i m b u r g Handhavingsjaarverslag Ruimtelijke ordening en bouw2013

Transcriptie

1 e m e e n t BERGEN L i m b u r g Handhavingsjaarverslag Ruimtelijke ordening en bouw2013 De heer S.N.J. Kerkhoff Afdeling Leefomgeving 13 januari 2014

2 qemeente BERGEN L i m b u r g Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Overzicht van werkvoorraad en afhandeling handhavingszaken 5 3. Overzicht van type overtredingen die in 2013 zijn beeindigd 6 4. Toelichting overzicht van type overtredingen waartegen in 2013 opgetreden is 7 5. In welke fase zijn handhavingszaken in 2013 afgehandeld? 9 6. Overtredingen waarvoor het strafrechtelijk of mediation-traject is gevolgd Overzicht van de in 2013 verbeurde, verhaalde en te verhalen dwangsommen Becijferde en beschikbare toezicht- en handhavingscapaciteit Zijn handhavingsdoelstellingen in 2013 behaald? Conclusies 16 Algemeen 16 Productiedoelstellingen 16 Doelstellingen gebiedsgericht / projectmatig werken 17 Doelstellingen vergunninggericht werken 17 Juridische kwaliteit van besluiten 17 Relatief weinig gevallen leenden zich in 2013 voor minnelijke opiossing 18 Klachten en verzoeken om handhaving 18 Algemene conclusie 18

3 I. Inleiding Voor u ligt het handhavingsjaarverslag bouwen en ruimtelijke ordening over het jaar In het handhavingsprogramma dat in december 2008 is vastgesteld zijn keuzes gemaakt omtrent de wijze waarop het gemeentebestuur de beschikbare mensen en middelen wil inzetten om zo goed mogelijk uitvoering te geven aan zijn taken op het vlak van toezicht en handhaving. In dit jaarverslag blikken we terug op de resultaten van de handhavingsinspanningen in Hierbij wordt bekeken of de beoogde doelen zijn bereikt en welke bijdrage precies is geleverd aan het creeren van een veilige en leefbare gemeente waarin de regels die het algemeen belang beogen te beschermen worden nageleefd. Omdat als gevolg van bezuinigingsopgaven sinds 2009 drastisch in personele toezicht- en handhavingscapaciteit gesneden is in 2012 al aangegeven dat er wellicht een capaciteitsprobleem voor het verrichten van de toezichthoudende taken zou ontstaan in Zeker omdat het het plan was om de gemeentelijke toezichthouder bouwregelgeving in 2013 tijdelijk te gaan belasten met extra taken op het gebied van de BAG-registratie. In verband met de omstandigheid dat de gemeentelijke toezichthouder bouwregelgeving in 2013 tijdelijk andere taken zijn toebedeeld is er eenmalig extra budget ter beschikking gesteld om toezichthouders bouwregelgeving uit Venray in te huren. Hierdoor heeft de organisatie in 2013 nog kunnen profiteren van een grotere personele toezichtcapaciteit dan die waarover zij zelf beschikt (het gaat in totaal over zo'n 120 uren die extern ingehuurd zijn in 2013). Voor 2013 is er daarom nog een vrij goede opiossing gevonden. Met het oog op de borging van een adequaat niveau van handhaving in de daarop volgende jaren is er in 2013 voorgesteld om het ambitieniveau waarop toezicht- en handhavingstaken verricht worden naar beneden bij te stellen van het ambitieniveau 3 naar ambitieniveau 2. Om de toezicht- en handhavingstaken op ambitieniveau 2 uit te kunnen voeren is het noodzakelijk om de personele capaciteit uit te breiden of extra budget ter beschikking te stellen voor de inhuur van externe krachten. Ervan uitgaande dat het in de begroting opgenomen budget van ,-, waarmee in het verleden een extra toezichthouder milieuregelgeving mee gefinancierd werd, exclusief gebruikt zou kunnen worden voor het verrichten van toezichttaken op het gebied van het omgevingsrecht zou er nog een extra budget van ,- op jaarbasis door de gemeenteraad ter beschikking moeten worden gesteld voor het verrichten van de beoogde toezichthoudende taken die aan ambitieniveau 2 gekoppeld waren. Op 9 juli 2013 heeft het gemeentebestuur in principe ingestemd met het voorgestelde nieuwe handhavingsbeleid en handhavingsprogramma waarbij ambitieniveau 2 als uitgangspunt is genomen. Ook werd door het gemeentebestuur besloten om in principe zorg te dragen voor de financiele dekking van de voorgestelde uitbreiding van de personele capaciteit voor het vervullen van de taken op het gewenste ambitieniveau. De beslissing omtrent het benodigde extra budget ter beschikking te stellen moest echter tijdens de begrotingsbehandeling door de gemeenteraad op 12 november 2013 genomen worden. Tijdens deze begrotingsbehandeling heeft de gemeenteraad echter besloten om geen extra budget ter beschikking te stellen voor het verrichten van de gemeentelijke toezicht- en handhavingstaken. Dit betekent dat toezicht- en handhavingstaken in 2014 niet op het voorgestelde ambitieniveau uitgevoerd kunnen worden. Het uitvoeringsprogramma voor 2014 dient daarom herschreven te worden en geent te worden op het ambitieniveau waar wel geld voor beschikbaar is. 3/18

4 Daarnaast is er in 2013 gestart met het projectmatig aanschrijven van in totaal 250 gevallen van ongeregistreerd gemeentelijk grondgebruik in de dorpskernen van de gemeente Bergen. Om het bulkwerk dat in het kader van dit project uitgevoerd moest worden uit te kunnen voeren is het bureau Meijerman Verjaringsadvies ingehuurd. Becijferd werd dat de kosten voor de werkzaamheden die door dit bureau zouden worden uitgevoerd voldaan konden worden uit de opbrengsten uit verhuur en verkoop van de gronden waar het project betrekking op had. Op 17 december 2013 heeft de gemeenteraad echter besloten om het illegaal gebruik van gemeentegronden die voor de voortuinen van mensen gelegen zijn zonder betaling in gebruik te gaan geven in plaats van deze mensen huur te verlangen. De consequentie van dit besluit zal wellicht zijn dat de opbrengsten uit verkoop- en verhuur van gronden de kosten voor de werkzaamheden door het ingeschakelde externe bureau niet langer zullen dekken. Dit besluit zal voor een verdere druk op de beschikbare gelden voor handhaving zorgen. Hoewel er als gevolg van het ontbreken van systematisch gebiedsgericht toezicht geen volledig beeld bestaat over de aantallen en ernst van de overtredingen die zich op het grondgebied van de gemeente voordoen, kan van die overtredingen die in 2013 wel gesignaleerd zijn gezegd worden dat al de onaanvaardbare veiligheidsrisico's die aan deze overtredingen gekoppeld waren in datzelfde jaar ook door handhavingsinspanningen zijn uitgesloten. Daarnaast hebben de inspanningen in 2013 er ook voor gezorgd dat het woon- en leefklimaat evenals de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteiten van de gemeente zoveel mogelijk van ongewenste invloeden gevrijwaard is. De indruk bestaat dat de beoogde basiskwaliteit van de fysieke leefomgeving van de gemeente in de praktijk in 2013 in belangrijke mate gewaarborgd is. 4/18

5 2. Overzicht van werkvoorraad en afhandeling handhavingszaken Werkvoorraad per Werkvoorraad per lopende handhavingszaken 83 lopende handhavingszaken Aantal nieuwe zaken opgepakt 59 Aantal zaken afgehandeld 42 (vanaf nummer 464 op lijst met afgeronde zaken tot en met 505) Waarvan gelegaliseerd 11 (464, 470, 474, 482, 484, 487, 489, 491, 494, 495, 503, Waarvan afgezien van handhaving (met opgave van redenen waarom) Waarvan illegale situatie / gedraging feitelijk beeindigd Niet opgelost maar buiten behandeling gesteld (met opgave van reden waarom) 7 (475, 485, 486, 488, 502, 504, 505) In al deze gevallen ging het om klachten of verzoeken om handhaving die na zorgvuldig onderzoek (of zelfs een juridische procedure) ongegrond werden geoordeeld. 23 (465, 466, 467, 468, 469, 471, 472, 473, 476, 477, 478, 479, 480, 481, 483, 492, 493, 496, 497, 498, 499, 500, 501) 1 (490) In dit geval was de ernst van overtreding dusdanig gering dat het niet de moeite waard werd geoordeeld om de situatie aan te pakken. Peildatum gegevens: 2 januari /18

6 3. Overzicht van type overtredingen die in 2013 zijn beeindigd Categorieen van overtredingen waar de in 2013 afgehandelde handhavingszaken betrekking op hadden Gebruik in strijd met het bestemmingsplan categorie ernst lichte Aantallen (in zaken waar meerdere overtredingen aan de orde zijn is alleen de belangrijkste overtreding gecategoriseerd) , 466, 467, 479, 481, 486, 487, 488, 495, 500, 501, 502, 503 lllegaal gebruik gemeentegrond meer dan 100 m , 482, 483, 484, 493 APV regelgeving (Niet-naleven van nachtregistratieregelgeving of hardnekkige parkeerexcessen, gevaarzetting, illegale reclamebebording) Overig categorie gering risico (illegale uitweg / strijdigheid met verordening Leukermeer / illegale sloop / gering stookoverlast) Gebruik in strijd met het bestemmingsplan categorie zware overtreding (kwetsbaar gebied of ernstige overtreding, bedrijfsmatig voordeel, illegale huisvesting / bewoning, sterk overlastveroorzakende activiteit of veelvoud aan overtredingen bestemmingsplan) 4 476, 477, 497, , 498, 499, , 471, 478, 491 Uitvoeren van werkzaamheden zonder aanlegvergunning 3 468, 485, 492 Bouw zonder vergunning categorie lichte ernst (zoals de bouw 3 van een schuilhut, container, recreatieve voorziening, 472, 490, 494 bebording, hekwerk / schutting en masten) Bouw in afwijking van vergunning categorie gering risico (beperkte tekortkoming of ernst gevolgen klein) Bouw zonder vergunning categorie ernstige overtreding (zoals de bouw van een woning, bedrijfsgebouw, forse aanbouw, bijgebouw, loods of grote veelvoud aan kleinere bouwwerken op een bepaalde locatie) 2 470, lllegaal gebruik gemeentegrond minder dan 100 m Overig categorie ernstig risico (illegale asbestverwijdering / illegale sloop met grote risico's / ernstig stookoverlast) Strijd met brandveiligheidregelgeving Niet naleven van een met de gemeente gesloten overeenkomst Bouw in afwijking van vergunning categorie risicovol (ernstige tekortkoming of groot gevaar voor publiek) Illegale kap van bomen Geen overtreding (ongegronde klacht / verzoek om handhaving): 0 Bij verschillende handhavingszaken waren meerdere soorten overtredingen aan de orde. In het bovenstaande overzicht zijn de zaken opgenomen bij de meest ernstige overtreding waarvan sprake was. 6/18

7 4. Toelichting overzicht van type overtredingen waartegen in 2013 opgetreden is De meeste handhavingszaken die in 2013 werden afgerond hadden betrekking op situaties waarin gronden en/of bouwwerken in strijd met het bestemmingsplan werden gebruikt. Waren het in 2012 nog met name gevallen van strijdigheid met het bestemmingsplan van de ernstige categorie, zijn het in 2013 met name gevallen van strijdigheid met het bestemmingsplan van de lichte categorie. Een van de oorzaken hiervoor is wellicht gelegen in het feit dat in 2011, 2012 en 2013 geen gebiedsgerichte inspectiecontroles zijn verricht, waarbij stelselmatig toezicht wordt gehouden in bepaalde gebieden. Als gevolg hiervan zijn we als organisatie meer afhankelijk van toevallig geconstateerde overtredingen en constateringen naar aanleiding van meldingen, klachten en handhavingsverzoeken. Dit betekent dat er relatief veel overtredingen worden gesignaleerd die in het oog springen of waar mensen zich aan storen. Over het algemeen zijn dit de overtredingen met een lichtere ernst. Ook in 2013 ontbrak het daarom aan een programmatische vorm van toezicht conform de plannen zoals deze in de beleidstukken uit 2008 zijn uiteengezet. Hierbij wordt wel opgemerkt dat er in verband met de algehele herziening van het bestemmingsplan 'Buitengebied' veel locaties in het buitengebied met luchtfoto's en plankaarten nauwkeurig bekeken zijn. Bij deze werkzaamheden zijn enkele tientallen situaties gesignaleerd waarvan het ernstig vermoeden bestaat dat bouw- en bestemmingsplanregelgeving wordt overtreden. Om vast te kunnen stellen dat er in deze gevallen daadwerkelijk sprake is van een of meerdere overtredingen dient er ter plekke door toezichthouders gecontroleerd te worden. Slechts in enkele van de situaties waarin overtredingen vermoed werden hebben toezichthouders in 2013 gecontroleerd. Budget om meer situaties te controleren was er in 2013 niet. In 2013 is er een begin gemaakt met het uitvaardigen van grote hoeveelheden aanschrijvingen om de 250 gesignaleerde gevallen van ongeregistreerd gebruik van gemeentegronden in de dorpskernen aan te pakken. De bedoeling van dit project is te voorkomen dat gemeentelijk eigendom onnodig door verjaring verloren gaat en situaties die in strijd zijn met een goede ruimtelijke ordening een halt toe te roepen. Voor het verrichten van het bulkwerk is een extern bureau ingehuurd. Van tevoren is becijferd dat de kosten van de werkzaamheden die dit bureau zou verrichten gefinancierd zouden kunnen worden met de inkomsten uit verkoop en verhuur van de gronden waar de aanschrijvingen op betrekking hadden. Als gevolg van een motie van de gemeenteraad gedurende het project is het merendeel van de gevallen van ongeregistreerd gebruik van gemeentegrond uit de sfeer van verhuurconstructies gehaald. Voor het gebruik van gemeentegronden voor de voortuin hoeft niet langer een huurovereenkomst met de gemeente aangegaan te worden. Er kan worden volstaan met het ondertekenen van een ingebruikgevingsovereenkomst (waar geen betalingsverplichting aan gekoppeld is). Het gevolg van dit besluit van de gemeenteraad is dat de kosten van het project de baten wellicht zullen gaan overtreffen. De resultaten van dit project worden naar verwachting in het handhavingsjaarverslag voor 2014 meegenomen. In 2013 zijn er relatief veel zaken afgehandeld waarin aandacht is besteedt aan klachten en handhavingsverzoeken die na onderzoek ongegrond gebleken zijn. Een notoire klager was in 2013 zeer actief en heeft met zijn correspondentie een behoorlijke aanslag op het ambtelijk apparaat van de gemeente gelegd. Er is gezocht naar manieren om de tijdsbelasting van medewerkers door deze klager zoveel mogelijk te reduceren, maar tevredenstellende oplossingen blijven lastig te vinden. Afwijkingen van de verleende vergunningen waarbij het vermoeden bestond dat de (constructieve) veiligheid niet kon worden gegarandeerd zijn in 2013 niet aangetroffen. Overtredingen van brandveiligheidregelgeving met grote ernst zijn evenmin behandeld en afgewikkeld. De praktijk wijst uit dat het risico dat mensen tijdens de bouw concessies doen ten opzichte van de brandveiligheid in de praktijk relatief gering is. 7/18

8 Het type illegale bouwwerken dat wordt aangetroffen zonder dat hiervoor een vergunning is aangevraagd betreft veelal bijgebouwen en aanbouwen bij woningen evenals schuilhutten, containers en bedrijfsbebouwing. De meeste van deze overtredingen doen zich in het buitengebied voor. In de kommen zijn de overtredingen qua aard en omvang in de regel minder zwaar dan in het buitengebied. In de kommen zijn de overtredingen vaak beperkt tot het bouwen van aan- of uitbouwen die iets groter zijn dan vergunningsvrij mogelijk is of het realiseren van een perceelafscheiding die niet aan de vereisten voldoet om deze vergunningsvrij te plaatsen. Ten aanzien van de overtredingen die gesignaleerd waren kan wel gezegd worden dat alle zaken (niet al te lang na constatering) zijn opgepakt en dat er nadrukkelijk oog voor is geweest om ervoor te zorgen dat die zaken welke volgens de uitkomsten van de bestuurlijk geaccordeerde risicomatrices de hoogste prioriteit hebben ook daadwerkelijk de tijd kregen die ze verdienden. 8/18

9 5, In welke fase zijn handhavingszaken in 2013 afgehandeld? In welke fase van de procedure werden overtredingen in 2013 beeindigd? Fase 1: Minnelijk overleg Fase 2: Sommatie Fase 3: Vooraanschrijving Fase 4: Last onder dwangsom Fase 5: Bezwaarzaak Fase 6: Beroepszaak Fase 7: Hoger beroep «Fase 8: Mediation Fase 9: Verzet Aantal zaken Fase 1: Minnelijk overleg 4 473, 485, 498, 499 Fase 2: Sommatie / aanmaning / wrakingsbrief / eenvoudige brief Fase 3: Vooraanschrijving / voornemen verzoek om handhaving af te wijzen Fase 4: Last onder bestuursdwang of dwangsom / afwijzing verzoek om handhaving / preventieve last onder dwangsom / Besluit tot stillegging , 465, 469, 476, 477, 482, 487, 490, 494, 497,495, 500, , 468, 471, 479, 483, 484, 489, 491, , 7 467, 470, 474, 478, 480, 492, 506 Fase 5: Bezwaarzaak 3 488, 502, 504 Fase 6: Beroepzaak 2 486, 472 Fase 7: Hoger beroep 3 475, 481, 505 Fase 8: Mediation 501 Fase 9: Verzetzaak tegen dwangbevel / civiele - procedure TOTAAL 42 zaken 9/18

10 6. Overtredingen waarvoor het strafrechtelijk of mediation-traject is gevolgd In geen van de in 2013 afgeronde handhavingszaken is de politie actief betrokken geweest. In een enkele zaak is het mediation-traject gevolgd. Het ging hier om een complexe zaak die betrekking had op allerlei handhavingsgerelateerde aangelegenheden m.b.t. de Kinderboederij van Wellerlooi. 7. Overzicht van de in 2013 verbeurde, verhaalde en te verhalen dwangsommen Hieronder volgt een overzicht van de externe kosten die gemaakt zijn in het kader van het vervullen van de handhavingstaken in 2013 en de opbrengsten die hierbij verkregen zijn. Opmerking verdient dat de handhavingsinspanningen erop gericht zijn om overtredingen beeindigd te hebben voordat dit financiele consequenties voor de overtreders met zich brengt. Overtreding AFGEHANDELD 492 Spitsbrug ong. De heer Van Lin LOPENDE ZAKEN 29 Zendmast Rosarium Seuren Gemaakte (externe) kosten Verbeurde Dwangsommen of verschuldigde kosten bestuursdwang 1.000,- lllegale grondopslagactiviteiten 5.000,- (Stichitng Maasland) Bedrag dat geind is (en reden waarom niet alles geind is) 1.000,- aan gemeente betaald Percentage van verschuldigd bedrag dat geind is 100% Invordering loopt nog 0% Radio Maasland en Rosarium Seuren 5.000,- (Rosarium Seuren) 32 Alcohol verstrekken Rosarium Seuren zonder vergunning 72 Niet uitvoeren van beplantingsplan Siebengewaldseweg ,- Invordering loopt nog 0% ,- Invordering loopt nog 0% De heer Laemers In 2013 zijn daarnaast ook 11 legalisatietrajecten gestart waardoor 25% extra leges zijn berekend. Ook hebben de handhavingsinspanningen ervoor gezorgd dat er extra gemeentegronden verkocht en verhuurd zijn. 10/18

11 8. Becijferde en beschikbare toezicht- en handhavingscapaciteit Benodigde capaciteit in 2008 becijferd Capaciteit beschikbaar in 2013 Toezichthoudende capaciteit: 1,76 FTE 0,50 FTE + 0,2 FTE (extern) Juridische handhaving capaciteit: 2,01 FTE 1.00 FTE In 2008 werd becijferd dat voor het behalen van de in het handhavingsbeleid omschreven doelstellingen 1,76 FTE aan toezichthoudende capaciteit in de organisatie benodigd was en 2,01 FTE aan juridische capaciteit om de handhavingstaken op het vastgestelde adequate niveau te verrichten. Toezicht In het rapport van NovioConsult 'Bevindingen quickscan kwaliteitscriteria' uit oktober 2010 werd de toezichthoudende capaciteit op het gebied van bouwen en ruimtelijke ordening in de gemeentelijke organisatie van Bergen feitelijk becijferd op 0,90 FTE. 1 Tot aan oktober 2011 beschikte de gemeente feitelijk over deze toezichtcapaciteit door gebruik te maken van een externe medewerker die voor 16 uur in de week toezichthoudende taken op dit vlak verrichtte. Sinds 1 oktober 2011 is deze externe medewerker niet meer actief. De feitelijke toezichtcapaciteit op het gebied van de handhaving van bouw en RO-regelgeving die binnen de eigen organisatie voorhanden is bedroeg gedurende 2013 ongeveer 0,50 FTE. In de tweede helft van 2013 is nog 0,2 FTE ingehuurd We moeten daarom vaststellen dat we zelfs met de inhuur van externe capaciteit op het gebied van toezicht in 2013 ongeveer 1,06 FTE tekort kwamen ten opzichte van de capaciteit die in 2008 becijferd was om de taken op het ambitieniveau van het toentertijd vastgestelde handhavingsprogramma uit te voeren. Juridische handhaving De juridische handhavingscapaciteit kon voor 1 oktober 2011 vastgesteld worden op 1,55 FTE. De externe medewerker die voor 0,55 FTE werd ingehuurd door de gemeente om handhavingstaken te verrichten is sinds 1 oktober 2011 niet langer voor de gemeente Bergen actief. Er resteert daarom nog 1 persoon (1 FTE) die de handhaving van de regels van het omgevingsrecht (met name RO en bouwen) voor zijn rekening neemt. In 2013 hebben we een tekort gehad van 1,01 FTE voor wat het verrichten van de juridische handhavingstaken ten opzichte van de in 2008 becijferde capaciteit. Omdat er ook een tekort van 1 toezichthouder was kwam het ontbreken van een extra medewerker voor het juridische handhavingstaken niet als een gemis. Er is namelijk maar een kleine extra voorraad aan nieuwe handhavingszaken opgebouwd over het jaar Omdat de toezichthoudende taken sterk versnipperd zijn over een behoorlijk aantal medewerkers die daarnaast ook andere taken vervullen is het echter moeilijk om exact vast te stellen hoeveel FTE precies besteed wordt aan toezichttaken. 11/18

12 9. Zijn handhavingsdoelstellingen. in 2013 behaald? In het handhavingsbeleid uit 2008 is ervoor gekozen om de strategie en de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan de handhavingstaken van het gemeentebestuur als volgt te onderscheiden: Vergunninggericht werken: Controle op verleende vergunningen (is er sprake van de vergunning afwijkend bouwen, slopen, aanleggen, monumenten of overschrijding van termijnen van tijdelijke vergunningen); Obiectgericht werken: Inspectie van bouwwerken (doorlopende vergunningen zoals gebruiksvergunning; Gebiedsgericht werken: Inspectie van gebieden (overtredingen van bestemmingsplan, bouwen of slopen zonder vergunning, slechte staat van bestaande bouwwerken of erven en het in gebruik hebben van bouwwerken in strijd met voorschriften / vergunningen. Voor ieder van deze werkwijzen zijn doelstellingen geformuleerd. De doelen die geformuleerd zijn, zijn in de navolgende schema's samengevat. Daarnaast is voor ieder van deze doelen bezien of ze in 2012 ook daadwerkelijk bereikt zijn. Legenda Kleuraanduiding Duidt op: Goed resultaat Matig resultaat Slecht resultaat Doelstellingen vergunninggericht werken Alle bouwvergunningen worden gecontroleerd conform systematiek die in de inspectiematrices is neergelegd Doelstellingen gehaald in 2013? wordt de frequence centrales uit de inspectiematrices. nk^'i^ll^w:'';";' Bovendien is er nog (open van meer dan 6 maartden geleden verteend en nog niet gecontroleerd zijn De categorieen bouwwerken die meer dan 90 punten gescoord hebben (te weten, nieuwbouw publieksgeorienteerde gebouwen, winkels, horecapanden en verbouw van loodsen en bouwwerkzaamheden aan Ja, tiierop wordt adequaat qecontruieero 12/18

13 woningen van meer dan 50 m2) dienen dermate frequent en intensief gecontroleerd te worden dat te alien tijde gewaarborgd is dat deze bouwwerken 100% conform de bouwvergunningen zijn gebouwd. Bouwwerken die gecontroleerd worden dienen altijd brandtechnisch en constructief veilig te zijn en gebouwen dienen te alien tijde een goed binnenklimaat te hebben. Acties tegen afwijkingen van de verleende bouwvergunningen worden conform het bijstempelbeleid gei'nstigeerd Niet-risicovolle sloopvergunningen worden eenmalig gecontroleerd conform de inspectiematrices Risicovolle sloopvergunningen worden meermaals gecontroleerd conform de inspectiematrices Ja h erop wordt adequaat gecontroleerd Er bestaat bekendheid met dit beleid en er wordt vanuit gegaan dat dit in de meeste gevallen wordt toegepast Dit wordt niet consequent gedaan, maardeze gevallen komen zelden voor Dit wordt niet consequent gedaan, maar deze gevallen komen zelden voor Sloopmeldingen worden niet gecontroleerd J Wordt ait jd aan voidaan Bij afwijking van de verleende sloopvergunningen worden de sloopwerkzaamheden stilgelegd Bij gekwalificeerde overtredingen als bedoeld in de Sanctie- en gedoogstrategie Limburg wordt aangifte bij de politie gedaan Alle verleende aanlegvergunningen worden na uitvoering eenmalig gecontroleerd Monumentenvergunningen worden met de bouw- of sloopvergunningen gecontroleerd. Indien geen vergunningplichtige bouw- of sloopwerkzaamheden plaatsvinden vinden steekproefsgewijze controles plaats. Na het verstrijken van de instandhoudingstermijn voor tijdelijke bouwvergunningen, tijdelijke vrijstellingsbesluiten en andere tijdelijke toestemmingen wordt er steevast gecontroleerd of de tijdelijk toegestane situatie beeindigd is. voor zover dit n de prakt jk ge~ gnaieerd r wordt h eraan voldaan In 2013 niet aan de orde geweest Nee hettoezcht h erop dient verbeterd te worden voor zover dit n de prakt jk ges gnaieerd is wordt h eraan voldaan Er wordt weliswaar gecontroleerd, maar in de meeste gevallen gewoonweg veel te laat (soms wel 1 jaar te laat) 13/18

14 Doelstellingen objectgericht werken Doelstellingen gehaald in 2013? Het toezicht en de handhaving van gebruiksvergunning vindt plaats conform de controlematrices die opgenomen zijn in de "Notitie Beleidsregels Brandveilig Gebruik Bouwwerken gemeente Bergen" (bijlage 10). Bij de controle op de naleving van gebruiksvergunningen kan de praktijk afgeweken worden van de in het beleid vastgelegde controlefrequenties wanneer een bedrijf opmerkelijk goed dan wel slecht naleefgedrag vertoont of een verassingcontrole in afwijking van de reguliere controlefrequentie wenselijk wordt bevonden. Er wordt geen capaciteit vrijgemaakt om systematisch alle bouwwerken, terreinen en ligplaatsen in op het grondgebied van de gemeente Bergen na te lopen om de staat van onderhoud te controleren. Wel is er bij gebiedsgerichte controles en controles van de gebruiksvergunning extra oog voor verwaarloosde panden of locaties. Voor een thematische aanpak van overtredingen wordt geopteerd indien bij gebiedsgerichte inventarisatiecontroles meerdere van dezelfde soort overtredingen worden aangetroffen. Indien mogelijk worden overtreder zoveel mogelijk dezelfde begunstigingstermijnen gegund voor het beeindigen van de overtredingen. Wanneer overtredingen thematisch worden aangepakt wordt altijd overwogen of het wenselijk is hieraan ruchtbaarheid te geven door een publicatie in het plaatselijke huis-aan-huisblad Waar mogelijk wordt deelgenomen aan handhavingsestafettedagen om overtredingen thematisch aan te pakken. Hier wordt rekening mee gehouden, maar het is onduidelijk hoe dit in de praktijk toepassing vindt nu de brandweer naar de Veiligheidsregio is verhuisd en er relatief weinig controlerapporten in 2012 door de brandweer zijn aangereikt Ja dit werk is met verncht Nee HI 2012 heeft geen thematische controle piaatsgevonden m verband met gebrek aan toezichtcapaciteit Er is geen toepassing gegeven aan de thematisch aanpak van overtredingen op dit vlak Nee 14/18

15 Doelstellingen gebiedsgericht werken Het grondgebied van de gemeente Bergen wordt systematisch gecontroleerd op het bouwen zonder bouwvergunning, het gebruik van percelen en bouwwerken in strijd met bestemmingsplanvoorschriften, het slopen zonder vergunning en de slechte staat van bouwwerken en terreinen. Een en ander conform voornoemde inspectieprofielen, waarbij het meeste oog is voor de overtredingen die het hoogst gescoord hebben in de vastgestelde risicomatrices. Bij de constatering van illegale sloopwerkzaamheden wordt er van de overtreding conform de sanctie- en gedoogstrategie aangifte gedaan bij de politie. Er wordt geen capaciteit uitgetrokken voor de opsporing van het gebruik van panden zonder verplichte gebruiksvergunning of monumentenvergunning. Bij de gebiedsgerichte inspectiecontroles worden excessen m.b.t. de slechte staat van de onderhoud van panden en/of terreinen opgespoord en is ook oog voor vergunningsvrije bouwwerken die in ernstige mate in strijd zijn met de redelijke eisen van welstand. Controles n.a.v. van klachten en handhavingsverzoeken worden zoveel mogelijk pas uitgevoerd bij een geplande programmatische gebiedscontrole. Alleen bij mogelijk acuut gevaar voor het intreden van een ernstige of onomkeerbare situatie wordt meteen gecontroleerd. Doelstellingen gehaald in 2013? Nee, aan ambtshalve structured inspecties zijn we in 2013 in het geheel niet toegekomen in verband met onvoidoende toezichtcapaciteit Er hebben zich geen gevallen hiervan voorgedaan Voldaan Nee met aan toegekomen m verband met onvoidoende toezichtqapacitert Nee er wordt nog steeds ad hoc gecontroleerd De medewerkers van de afdeling Leefomgeving die zich met handhaving bezig houden dragen zorg voor het opstellen van stilleggingsbesluiten en aanschrijvingen. 15/18

16 10. Conclusies A1 gem een Uit de voorgaande tabellen blijkt dat de meest van de in 2008 gestelde doelen te ambitieus gebleken zijn om met de huidige personele capaciteit te bereiken. Van de 21 geformuleerde doelen (waarvan werkzaamheden in 2013 aan de orde zijn geweest) zijn er slechts 8 behaald. Van de overige doelen zijn er 8 in het geheel niet behaald en van 5 doelen is het niet duidelijk of ze behaald zijn of is het resultaat onvoidoende tevredenstellend geweest. Prodiictiedoelstellingen Om uitvoering te geven aan de bezuinigingsopgave is er in 2010 besloten om afscheid te nemen van al het externe personeel dat zich in de gemeente Bergen met de uitvoering toezichts- en handhavingstaken bezig hield. Als gevolg van de gemeentelijke reorganisatie in 2011 verricht ook minder vast personeel nog werkzaamheden in het kader van de het toezicht- en de handhaving van de regels van het omgevingsrecht. Als gevolg van de forse afname van personele capaciteit voor het verrichten van deze taken neemt ook het aantal handhavingszaken dat jaarlijks opgepakt en afgerond wordt af. 70 Afgeronde handhavingszaken op jaarbasis I Afgeronde zaken De situatie is momenteel zo dat er in de gemeentelijke organisatie slechts 1 persoon parttime (0,5 FTE) belast is met al het toezicht op de naleving van regels van het omgevingsrecht (met uitzondering van milieugerelateerde onderwerpen). Ook is er slechts 1 persoon (1 FTE) belast met het verzorgen van de handhavingstrajecten op dit gehele gebied. Wanneer deze personen door vakantie of ziekte uitvallen is er niemand binnen de organisatie aanwezig die de taken over kan nemen. De handhavingsorganisatie is hierdoor kwetsbaar. Ondanks het feit dat er minder tijd beschikbaar is om gebieden te inspecteren op overtredingen, en een groot aantal overtredingen dat zich voordoet wellicht niet geconstateerd wordt door de toezichthouder, bestaat wel de indruk dat het aantal (zeer) ernstige overtredingen sinds 2010 af neemt. Zelfs ten opzichte van het jaar 2012 zijn er in 2013 aanzienlijk minder zaken afgehandeld en nieuw opgepakt die een grote ernst hebben. 16/18

17 De stijging van het aantal in 2013 afgeronde zaken heeft met name te maken met het feit dat in verhouding tot vorige jaren een relatief groot aantal eenvoudige en/of kortlopende zaken afgehandeld kon worden. De hoeveelheid zaken die in 2013 is afgerond ligt daarom ruim boven de productiedoelstellingen (omgerekend naar 1 FTE handhaving) van 30 zaken op jaarbasis. Hoewel het erop lijkt dat het aantal zaken met een grote ernst de laatste jaren afneemt kan niet uitgesloten worden dat het in werkelijkheid zo is dat overtredingen met een grotere ernst beter gecamoufleerd worden en door een gebrek aan inventariserende inspectiecontroles gewoonweg niet opvallen. Hier schuilt momenteel een onzekerheidsrisico dat in 2014 geadresseerd dient te worden. Doelstellingen gebiedsgericht / projectmatig werken De belangrijkste tekortkoming ten aanzien van de geformuleerde doelstellingen is in net als in gelegen is de omstandigheid dat er in het geheel geen systematische gebiedsgerichte controles zijn uitgevoerd. In 2013 was er hier onvoidoende personele capaciteit voor beschikbaar binnen de gemeentelijke organisatie. In 2013 is er ook een belangrijke stap gezet om het verlies aan gemeentegronden in de dorpskernen een halt toe te roepen en ongewenst ongeregistreerd grondgebruik te beeindigen. In 2013 zijn er meer dan 150 verschillende mensen hiervoor aangeschreven. Het ziet ernaar uit dat er als gevolg van deze inspanningen in 2014 een einde kan worden gemaakt aan een belangrijke categorie van gevallen waarin sprake is van feitelijke rechtsongelijkheid tussen de gehoorzame burger die zijn zaken netjes geregeld heeft en de ongehoorzame burger die willens en wetend gemeentegrond zonder toestemming in gebruik heeft genomen. Ook voor die gevallen waarin mensen bij de voortuinen gemeentegrond in gebruik genomen waar de gemeente nagelaten had om deze als openbaar groen in te richten zullen passende oplossingen worden aangeboden. Doelstellingen vergunninggericht werken Naast het ontbreken van stelselmatige gebiedsinspecties is de andere doelstelling die in 2013 niet behaald is de controle van verleende bouw- en gebruiksvergunningen (volledig) conform het in 2008 vastgestelde ambitieniveau (controlefrequenties en intensiteit). Bij de meeste controles die in 2013 zijn uitgevoerd bestaat wel de overtuiging dat de bouwwerken brandtechnisch en constructief veilig zijn en over een goed binnenklimaat beschikken. Het wordt aan de hand van praktijkervaringen verantwoord geacht om de controlefrequenties en intensiteit zoals deze voor bouwcontroles in 2008 zijn vastgesteld wat te verlagen. De forse achterstand die de organisatie in 2012 nog kende ten aanzien van het verrichten van bouwcontroles op verleende vergunningen is in 2013 zo goed als weggewerkt. Dit mede dankzij de inhuur van externe toezichthouders van de gemeente Venraij. Juridische kvvaliteit van besluiten Ten aanzien van de juridische deugdelijkheid van de besluiten die in 2013 centraal stonden kan vastgesteld worden dat deze in die gevallen dat deze aan een rechterlijke toets of toets door de commissie bezwaarschriften onderworpen is geweest, de kritiek heeft kunnen doorstaan. Een uitzondering hierop vormde alleen het besluit ten aanzien van het niet optreden tegen vermeende stookoverlast van een houtkachel in Siebengewald. In dit geval werd er aanvankelijk met het oog op kostenbesparing een besluit genomen op basis van eigen onderzoek zonder een gespecialiseerd bureau hiervoor in te schakelen. Uiteindelijk oordeelde de rechter dat het eigen onderzoek onvoidoende was om het genomen besluit op te baseren en diende er alsnog een gespecialiseerd bureau ingehuurd te worden. 17/18

18 Relatief weinig gevallen leenden zich in 2013 voor minnelijke opiossing Om zo effectief mogelijk bezig te zijn is in 2013 wederom zoveel mogelijk aangestuurd om problemen door middel van constructief minnelijk overleg op te lossen. Dit bleek in de praktijk echter minder succesvol dan in 2012 nog het geval was. In een groter aantal gevallen dan in 2012 waren er in 2013 geen legalisatiemogelijkheden of andere oplossingen te bedenken die voor de overtreders geen vervelende consequenties hadden. In deze gevallen kon dan ook geen vrijwillige bereidheid gevonden worden om voor beeindiging van de overtredingen te zorgen. Klachten en verzoeken om handhaving In 2013 zijn er geen specifieke overtredingen gemeld waar een grote hoeveelheid mensen de verontwaardiging over uitgesproken heeft. Specifieke onrechtmatige situaties die een bron van publieke ergernis opleveren zijn in 2013 ook niet aan de orde geweest. Het aantal individuele klachten en meldingen m.b.t. specifieke overtredingen is in 2013 vergelijkbaar met vorige jaren geweest. Wel is er in 2013 ten opzichte van 2012 een groter aantal klachten en correspondentie ontvangen van een notoire klager. Hoewel er maatregelen getroffen zijn om het werk dat met het behandelen van de correspondentie van deze persoon gepaard gaat zoveel mogelijk te beperken, hebben meerdere personen binnen de organisatie in 2013 nog steeds tientallen uren werk gehad met de behandeling van deze correspondentie. Binnen de organisatie wordt gekeken hoe de werklast m.b.t. deze correspondentie nog verder teruggedrongen kan worden. A1 gernene conclusie Met het handhaven van de regels van omgevingsrecht wordt bijgedragen aan een leefbare, veilige en duurzame gemeente met een mooie uitstraling waar het prettig is om te wonen, te werken en te verblijven. Hoewel er als gevolg van het ontbreken van systematisch gebiedsgericht toezicht geen volledig beeld bestaat over de aantallen en ernst van de overtredingen die zich op het grondgebied van de gemeente voordoen, kan van die overtredingen die in 2013 wel gesignaleerd zijn gezegd worden dat al de onaanvaardbare veiligheidsrisico's die aan deze overtredingen gekoppeld waren in datzelfde jaar ook door handhavingsinspanningen zijn uitgesloten. Daarnaast hebben de inspanningen in 2013 er ook voor gezorgd dat het woon- en leefklimaat evenals de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteiten van de gemeente zowel mogelijk van ongewenste invloeden gevrijwaard is. De indruk bestaat dat de beoogde basiskwaliteit van de fysieke leefomgeving van de gemeente in de praktijk in belangrijke mate gewaarborgd is. De gesignaleerde problemen m.b.t. het waarmaken van de in 2008 beschreven ambities zullen in het integrale handhavingsprogramma dat begin 2014 ter vaststelling aan het gemeentebestuur wordt aangeboden, geadresseerd worden. In dit integrale handhavingsprogramma zullen oplossingen voorgesteld worden voor de gesignaleerde tekortkomingen en krijgt het gemeentebestuur keuzes aangereikt m.b.t. de wijze waarop uitvoering zal worden gegeven aan de handhavingsopgave. 18/18