B en W voorstel 15IN I24

Transcriptie

1 G E M E E T E BORE B en W voorstel Onderwerp Meicirculaire gemeentefonds 2015 Samenvatting voorstel Op 30 mei 2015 is de Meicirculaire gemeentefonds 2015 verschenen. n dit voorstel worden de (beleids)wijzigingen en de financiële consequenties meerjarig in beeld gebracht. Het nadelig budgettair effect in 2015 van wordt meegenomen in de Bestuursrapporlage 2015 en de nadelige effecten voor , tezamen met de effecten van de septembercirculaire H5, worden meegenomen in de Eerste wijziging van de begroting Met het huidige inzicht kan het meerjarig budgettair effect van de meicirculaire worden gedekt uit de stelpost "Herverdeeleffecten gemeentefonds": n dit budgettair effect maakt het Sociaal Domein geen deel uit omdat deze budgettair neutraal wordt opgenomen door mid el van stelposten, in afwachting van besluitvorming over nog te realiseren bezuinigingen binnen het Sociaal Domein. Ook deze mutaties worden meegenomen in de Berap 2015 en Eerste wijziging begroting 2( 19. Ontwerpbesluit Kennis te nemen van de Meicirculaire 2015 en de consequenties daarvan^ -^ -^c.a ^i; Openbaar ja bespreken afwijzen burgemeester Welten wethouder Mulder ethouder Kotteman wethouder Velten ESLUT ^.Conform D Aangepast akkoord d.d. 8-c D Aangehouden D Afwijzen d.d. Opmerkingen van college Rheinepleini 7622 DG Postbus AE Borne Telefoon fax info@borne.n ww borne.nl

2 G E M E E T E BORE "Programma : Borne Algemeen Portefeuillehouder Opgesteld door (tel.) Afdeling / productgroep Paraaf steller Paraaf manager Paraaf portefeuillehouder Paraaf secretaris Afstemming intern H.W. Mulder : J. Peters-Elzink (680) Concernstaf/Bestuuren Strategie %.]& jzm>, ' ^F/^- J. van 't Ende Medezeggenschap ee Pagina 2

3 GEMEETE BORE 11nleiding Op 31 mei 2015 is de Meicirculaire gemeentefonds 2015 verschenen. Het belang van de mei/juni-circulaire is afgelopen jaren sterk toegenomen, omdat het gemeentefonds flink in beweging is. Dalende accressen, sterke ontwikkeling van de uitkeringsbasis, financiering 3D-taken, groot onderhoud aan verdeelstelsel zijn factoren welke van grote invloed zijn op het gemeentefonds. 2 Beoogd resultaat Op b; is van de laatste specificatie van de algemene uitkering gemeentefonds, actuele informatie uit de organisatie en de uitkomsten van de circulaire worden de (beleids)wijzigingen en de financiële consequenties meerjarig in beeld gebracht. 3 Argumenten Door de financiële consequenties in beeld te brengen is er inzicht in de inkomsten van de algemene uitkering van de gemeente. Tevens wordt er inzicht gegeven in de taakmutaties uit de circulaire en het uiteindelijke budgettaire effect. 4 Kanttekeningen Wanneer de circulaire niet wordt verwerkt, kunnen de ramingen afwijken van de werkelijkheid. 5 Kosten, baten en dekking n onderstaand overzicht zijn de geraamde inkomsten van het gemeentefonds opgenomen en de mutaties naar aanleiding van de Meicirculaire. Vervolgens worden deze mutaties toegelicht. Financieel overzicht Eerste W jziging Begroting (incl. effect september/decembercirc.2014} Begroting (obv decembercirculaire 2014) Stand meicirculaire 2015 Totaal verschil ,5 27,828,5-341, , ,0-798, , , ,0 (Bedragen *< E 1.000) , , , , , ,5 Analyse verschil A. Uitkeringsfactor Accresontwikkelinq Overiqeontwikkelingen/hoeveeiheidsvers. Subtotaal: ,0-480,0 0,0 22,0 22,0-207, ,0-184,0 84,0-100,0-147,0 84,0-63,0 B. U/DU/SU DU Huishoudelijke hulp toelage U WMO 2007 U Sociaal domein: WMO 2015 U Sociaal domein: Jeugd U Decentralisatie Participatiewet Subtotaal: 0,0 0,0-37,0-144,0 33,0-148,0 0, ,0-299,0 7,0-722,0 107,0-762,0-273,0-9,0-937,0 107, ,0-258,0-38, ,0 107, ,0-253,0-84, ,0 Pagina 3

4 GEMEETE BORE C. Overige mutaties Herverdeeleffect groot onderhoud 2 E fase Overige Stelpost herverdeeleffecten Subtotaal: -13,0 300,0 287,0-94,0-4,0-98,0-66,0-29,0-95,0-48,0-30,0-78, ,5-79,5 Totaal verschil Totaal op te nemen stelposten -341,0 148,0-798, ,168, ,0-1,557, ,0-1,878, ,0 Budgettair perspectief -193,0-27,0-124,0-71,0-35,5 Hieronder volgt een toelichting van de genoemde mutaties in het overzicht, A. Uitkeringsfactor Accres Het accres 2014 valt lager uit, omdat de rijks itgaven minderwaren dan verwacht. De verrekening hiervan is in 2015 (macro 250 miljoen, Borne ). Daarnaast is ook uitkeringsjaar 2015 nadelig door o.a. lagere prijscompensatie aan de departementen (macro 221 miljoen, Borne i0). n 2016 is het accres fors hoger dan geraamd door een hogere loonontwikkeling, welke gelijk is met het negatieve effect van 2015, Wel wordt er bij het hoge accres in 2016 (totaal op macro-niveau 637 miljoen) vraagtekens gezet, omdat er geen zekerheid is dat dit hoge accres gehandh blijft. n 2017 daalt het accres met (macro 200 miljoen). Effecten loon/prijscompensatie: Onderdeel van het accres zijn loon- en prijsontwikkelingen n onze begroting staan hiertegenover aan de lastenkant de stelposten loonmutatie en prijscompensatie. n de Berap 2015 worden, zo nodig, de effecten toegelicht en de stelposten aangepast. Overige ontwikkelingen Een a; al kleine mutaties in de uitkeringsfactor wordt veroorzaakt door ontwikkelingen in de uitkeringsbasis en de uitdeling van de verdeelreserve 2014 B. ntegratie-uitkering/decentralisatie-uitkering/specifieke uitkering Decentralisatie-uitkering Huishoudelijke Hulp toelage Vo' :n 2015 en 2016 wordt een decentralisatie-uitkering beschikbaar gesteld voor een huistioudi ijke hulp toelage. De middelen dienen voor het stimuleren van de vraag naar huishoudelijke hulp, teneinde zoveel mogelijk volwaardige werkgelegenheid te behouden. Borne heeft samen met andere 14 gemeenten een regionale aanvraag ingediend. Borne heeft voor 2015 en voor 2016 een bedrag van 2' toegekend gekregen (brief min.w > 14inl )987). De financiële mutaties zijn reeds opgenomen in de begroting 2015 (verzamelbesluit juni) en de begroting ntegratie-uitkering WMO 2007 Door een aanpassing in de maatstaven e dt dit tot herverdeeleffecten tussen gemeenten. n 2016 geeft dit een positief effect van )0 en vanaf 2017 een positief structureel effect Pagina 4

5 G E M E E T E B O R E van ntegratie-uitkering Socia Domeir n 2015 wordt de integratieuitkering Sociaal Domein conform de aankondiging in de decembercirculaire 2014 structureel verlaagd met 134 miljoen ( 25 miljoen WMO 2015 en 109 miljoen Jeugdwet) in verband met de zgn. WLZ-indiceerbaren. Cliënten hadden de keuze om hun behandeling onder de Wet Langdurige Zorg door te zetten of in te stromen bij de gemeenten. Minder cliënten dan verwacht stroomden in bij de gemeenten, wat een korting op het macrobudget rechtvaardigde. Verder worden de macrobudgetten in de verschillende jaren verlaagd tussen 100 en 250 miljoen, hoofdzakelijk in de taak Jeugd. De circulaire geeft geen specificatie van die bedragen. De budgetten tot en met 2017 liggen nu meerjarig vast waardoor rust en duidelijkheid is gecreëerd. Wel worden de budgetten nog jaarlijks geïndexeerd met loon- en prijsbijstelling die het ministerie van VWS beschikbaar heeft. De verdeling van de middelen voor beschermd wonen als onderdeel van de WMO 2015 wordt verbeterd met ingang van Met ingang van 2016 zijn de budgetten voor WMO 2015 en Jeugd berekend op basis van objectieve verdeling. Door de invoering van het objectief verdeelmodel treden er herverdeeleffecten op. Die worden opgevoerd met behulp van ingroeipaden waardoor de herverdeeleffecten worden afgevlakt Gemeenten met een negatief herverdeeleffect gaan er per model maximaal 15 per inwoner per jaar op achteruit. Door nieuwe gegevens op basis van het object verdeelmodel ontstaat er in het Sociaal Domein meerjarig een groot tekort van bijna 2 miljoen. ie budgetten op basis van het historisch verdeelmodel zijn veel te hoog ingeschat door: * Een hoog historisch budget. n het peiljaar waarop het historisch budget is geijkt is in de gemeente gemiddeld veel zorg geleverd (hoge uitschieter) waardoor het historisch budget hoog is uitgevallen. * Prijsafspraken tussen zorgkantoor en aanbieders die tot andere prijzen hebben geleid, Bijvoorbeeld vanwege de concentratie van zware zorgvormen en afspraken over productie. n het overzicht hierom er worden de verschillen in het Sociaal Domein tussen de meicirculaire 2015 en de septembercirculaire 2( 14 (basis begroting ) weergegeven. WMO Meicirc Sept.circ Verschil Jeugd Meicirc Sept.circ Verschil 'agina 5

6 G E M E E T E BORE Participatie Meicirc Sept.circ Verschii V , Totalen 3D's Meicirc Sept.circ Verschil De budgetten binnen het Sociaal Domein zijn budgettair neutraal in de begroting verwerkt. Ook de effecten uit deze circulaire worden volgens dit uitgangspunt budgettair neutraal verwerkt door het opnemen van stelposten, in afwachting van besluitvorming over nog te realiseren bezuinigingen binnen het Sociaal Domein. C. Overige mutaties Groot onderhoud gemeentefonds De afgelopen jaren is groot onderhoud aan het verdeelstelsel uitgevoerd Met ingang van 2016 worden de uitkomsten van de tweede fase doorgevoerd. De voorlopige resultaten zijn eind mei beke id gemaakt. Het adviestraject door VG en RFV heeft een flinke aanpassing gegeven in het subcluster VHROSV, met dito herverdeeleffecten. Er komt een nieuw onderzoek waarvan de resultaten bij de meicirculaire van 2016 bekend moeten worden. De andere onderzochte (sub] ters, W+l en B+R zijn ongewijzigd gebleven De tweede fase kent een overgangsregeling van 2 jaar, waarbij tevens de effecten van de eerste fase een rol speelt. De overgangsregeling kent een maximaal nadeel van 15 per inwoner per jaar. Het nadelig herverdeeleffect voor Borne bedraagt in deze fase in Q, in en vanaf aast het groot onderhoud geven ook de objectieve verdeelmodellen van Jeugd en WMO (zie ook de toelichting hierboven bij ntegratie-uitkering Sociaal domein) herverdeeleffecten, leder kent een eigen ingroeipad dat de herverdeeleffecten moet afvlakken. Er is nu een regeling gemaakt waarbij de effecten van de afzonderlijke modellen gaan cumuleren met een maximaal verschil van 15 per inwoner, maximaal 4 jaar lang. Voor de effecten van de herverdeling van het gemeentefonds is binnen de berekening van de algemene uitkering rekening gehouden met de 15 per inwoner. Een bedrag van is opgenomen als nadelig effect. Voor 15 valt dit bedrag vrij en levert dit een éénmalig voordeel van 3( )0 op welke opgenomen is in het budgettair effect van de meicirculaire. Daar tegenover staat een negatieve incidentele suppletie-uitkering van naar aanleiding van de herverdeeleffecten van de eerste fase groot onderhoud gemeentefonds, Vanaf 2016 blijft nadeel op de algemene uitkering structureel verwerkt met het oog op nog toekomstige herverdeeleffecten. Pagina

7 GEMEETE B O R E Overige: WOZ-waarderinq en aanpassing rekentarieven Op 1 januari 2016 begint een nieuw \Ai jdvak met waardepeildatum 1 januari Bij de aanpassing van de rekentarieven is de vaste werkwijze toegepast Het rekentarief wordt naar beneden (of naar boven) bijgesteld om de stijging (of daling) van de ozb-maatstaf als gevolg van de stijging (of daling) van de WOZwaarde van woningen en niet-woningen ongedaan te maken De maatstaf groeit wel met de inflatie mee (prijs ationale Bestedingen, pb). De marktontwikkeling tussen 1 januari 2014 en 1 januari 2015 bij woningen wordt, op basis van informatie van de Waarderingskamer, geschat op 0, >%. Voor niet-woningen wordt de waardeontwikkeling over dezelfde periode geschat op -1,8%. De inflatie (pb) in die periode bedraagt volgens de ramingen van het CPB 0,9%. Voor Borne geeft dit een negatief structureel effect van welke in het budgettair perspectief van de meicirculaire wordt meegenomen. Overige ontwikkelingen Macronorm OZB Het onderzoeksinstituut Coelo heeft berekend dat de macro-opbrengst van de onroerende zaakbelasting in 2( 15 stijgt met 4,17%. Voor 2015 geldt een macronorm van 3%. Dit betekent een overschrijding van 1,17%-punt ( 43,5 miljoen). Op dit moment loopt in het kader van de (door het kabinet) aangekondigde herziening van het belastingstelsel een onderzoek naar een mogelijke verruiming van het gemeentelijk belastinggebied. Daarbij wordt ook gekeken naar de instrumenten die ingezet kunnen worden voor een beheerste ontwikkeling van de gemeentelijke lasten. Tegen die achtergrond is afgesproken om de besluitvorming over de vasts ling van de macronorm OZB voor het jaar 2016 en de overschrijding van de macronorm in 2( 15 uitte stellen tot het najaar van Meer informatie volgt in de septembercirculaire Wijzigino BBV/verplichte basisset van vijf financiële kengetallen Er vindt een wijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) plaats voor het opnemen van financiële kenge len in de begroting en jaarrekening. Het betreft de invoering van een verpü hte basisset van vijf financiële kengetallen: 1a. netto schuldquote; 1b. netto schuldquote gecorrigeerd vooralle verstrekte leningen; 2. solvabiliteits-ratio; 3. kengetal grondexploitatie; 4. structurele exploitati ruimte; 5. belastingcapaciteit: woonlasten meerpersoonshuishouden. Het BBV gaat voorschrijven dat in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobi eersing de vijf financiële kengetallen moet worden opgenomen die gaan gelden voorde begroting vanaf: 16 en de jaarrekeningstukken vanaf aast de kengetallen wordt een beoordeling van de onderlinge verhouding van de kengetallen in relatie tot de financiële positie opgenomen. Hoe de kengetallen berekend moeten worden, wordt vastgelegd in een ministeriële regeling. Het gebruik en het vaststellen van de berekeningswijze van de kengetallen heeft geen functie als normeringinstrument in het kader van het financieel toezicht door de provincies. De invoering van de set van vijf kengetallen is bedoeld om de financiële positie voor u, als raadsleden, inzichtelijker te maken. De inwerkingtreding van de vijf financiële kengetallen loopt voor op de overige aanbevelingen van de Adviescommissie vernieuwing BBV. Ook de ovc ige aanbevelingen zijn nagenoeg uitgewerkt en worden de komende periode door het Ministerie van BZK in concrete wij igsvoorstellen vertaald. Rekening houdend met de reguliere procedures die daarvoor gelden, zal inwerkingtreding naar verwachting in 2017 plaatsvinden. Pagina 7

8 GEMEETE B O R E Voorstel Kennis te nemen van de Meicirculaire 2015 en de consequenties daarvan. Het nadelig budgettair effect in 2015 van wordt meegenomen in de Bestuursrapportage 2015 en de nadelige effecten voor , tezamen met de effecten van de septembercirculaire 2015, worden meegenomen in de Eerste wijziging van de begroting , Met het huidige inzicht kan het meerjarig budgettair effect van de meicirculaire worden gedekt uit de stelpost "Herverdeeleffecten gemeentefonds". in dit budgettair effect maakt het Sociaal Domein geen deel uit omdat deze budgettair neutraal wordt opgenomen door middel van stelposten, in afwachting van besluitvorming over nog te realiseren bezuinigingen binnen het Sociaal Domein. Ook deze mutaties worden meegenomen in de Berap 2015 en Eerste w' iging begroting Personeel en organisatie Er zijn geen personele consequenties. 7 Vervolg na besluitvorming college De effecten van de meicirculaire worden meegenomen in de Berap 2015 en de Eerste wijziging van de Begroting Communicatie a besluitvorming wordt, zo nodig, de vakinhoudelijke afdeling op de hoogte gebracht van de taakmutaties uit de circulaire. 9 Bijlage(n) BijlagE ingswijziging rvverp: jpbtw: uleicirculaire gemeentefonds Bestuursrapportage 2015 Ja KP/Order {ostenscx l/s Omschrijving ti11001 Veriaaina AU nav Meicirculaire StfFlttH Vertaoinn U Sociaal domein'. WMO 2015 Stelpost Sociaal Domein WMO Veriaqino U Sociaal domein: Jeugd Stelpost Sociaal Domein Jeugd B verftq^na U Decsn tra'! save Pan.tcafco.vcl i Sleloosl Sociaal Domein Particic Totaal baten en lasten tsaldo in Berap 2015) 'agina 8