Economisch hart van de Kempen

Transcriptie

1 Gemeente Bladel MEDEDELING Economisch hart van de Kempen Nummer Onderwerp R Meicirculaire 2017 Bladel Casteren Hapert Hoogeloon Netersel Aan de raad Samenvatting De meicirculaire bevat informatie over de hoogte van de algemene uitkering aan de gemeenten voor de járen 2017 en volgende járen. De hoogte van de algemene uitkering is voor de periode opnieuw doorgerekend. De meicirculaire is één van de belangrijkste documenten in de financiële geldstroom van rijk naar gemeenten. De ontwikkeling ervan bepaalt daarom in belangrijke mate de financiële ruimte van gemeenten. Inleiding Op 1 juni 2017 is de meicirculaire 2017 gepubliceerd op de website van het Ministerie van BZK. In de meicirculaire 2017 worden de gegevens geactualiseerd ten opzichte van de septembercirculaire 2016 voor de begrotingsjaren 2017 en volgende járen. Deze circulaire heet beleidsarm te zijn. We hebben na de verkiezingen van 15 maart j.l. nog geen nieuw kabinet. Ruimte vragende kabinetsplannen zullen op zijn vroegst verwerkt worden in de komende Miljoenennota die in september 2017 uitkomt. Wat dan nu over blijft zijn vooral mutaties als gevolg van loon- en prijsstijgingen, zowel in de algemene uitkering als bij het sociaal domein. Doorrekening van de meicirculaire laat voor de járen 2017 tot en met 2021 een stijging zien van de algemene uitkering. Ook de verdeling van de integratie-uitkering sociaal domein laat per saldo een aanzienlijke stijging zien. De financiële consequenties van de meicirculaire zijn, ten opzichte van waar we reeds rekening mee gehouden hebben in de perspectiefnota 2017, als volgt: 1. De meicirculaire bevat verschillende soorten mutaties De middelen in de algemene uitkering, de decentralisatie-uitkeringen en de integratie-uitkering sociaal domein zijn algemene middelen en hebben geen bestedingsverplichting. Wijzigingen in de omvang van het gemeentefonds hebben echter wél verschillende achtergronden. Algemene mutaties hebben invloed op het begrotingssaldo van de gemeente (argument 1.2). Taakmutaties kunnen, afhankelijk van de keuze, wel of geen invloed op het begrotingssaldo hebben (argument 1.3). De mutaties in het sociaal domein vormen een specifieke groep taakmutaties (argument 1.4). 1.2 In de algemene uitkering zijn een aantal algemene mutaties De meicirculaire bevat een aantal algemene mutaties. Tegenover deze mutaties staan geen extra taken. De meicirculaire bevat de volgende algemene mutaties. - Accressen 2017 tot met 2021 De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven (netto gecorrigeerde rijksuitgaven; NGRU). Volgens de normeringssystematiek (trap op trap af) hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van de algemene uitkering. De jaarlijkse toename of afname van het gemeentefonds, voortvloeiend uit de normeringssystematiek, wordt het accres genoemd. Wanneer het rijk meer uitgeeft, ontvangen gemeenten ook meer geld. Team: FIN Behandelend ambtenaar: Peter Ansems Telefoonnummer:

2 De accressen stijgen aanzienlijk. Dit is vooral het effect van hogere loon- en prijsontwikkeling op de rijksbegroting, alsmede een compensatie voor gestegen pensioenpremies ABP. In de perspectiefnota 2017 hebben we al rekening gehouden met deze hogere premies. De compensatie die we nu ontvangen komt dus nagenoeg volledig ten gunste van het begrotingsresultaat. - Loon- en prijsontwikkeling De algemene trendmatige ontwikkeling is door het Centraal Planbureau herberekend aan de laatste loon- en prijsontwikkelingen. De loon- en prijsontwikkelingen vallen gemiddeld I.OOVo hoger uit dan waarmee in de perspectiefnota 2017 rekening is gehouden. Aangezien loon- en prijsmutaties structurele doorwerking hebben, betekent dat alsnog een gedeelte van het accres afgezonderd moet worden voor de dekking van deze extra loon- en prijsstijgingen. Wij ramen deze kostenstijging voor onze gemeente aanvullend op ca ë ,-. - Ontwikkeling uitkeringsbasis De algemene uitkering is opgebouwd uit een aantal maatstaven waarvoor de gemeente geld ontvangt (voorbeelden zijn aantal woonruimten, inwoners, sociale structuur etc.). Wijziging van het aantal eenheden hierin betekent ook wijziging in de algemene uitkering. Wij hebben op basis van huidige inzichten een aantal maatstaven (zijnde CBS-gegevens) geactualiseerd. De actualisatie hiervan heeft structurele doorwerking en werkt dus door naar alle planjaren. 1.3 De meicirculaire bevat mutaties in de algemene uitkering die zijn gekoppeld aan een extra taak Taakmutaties zijn middelen die het rijk via de algemene uitkering beschikbaar stelt voor bepaalde doelen, waarbij de gemeente zelf kan bepalen of die gelden daarvoor ook ingezet worden. Het is gebruikelijk in Bladel om per taakmutatie te beoordelen of het extra geld geoormerkt wordt voor de taakvelden waarop ze betrekking hebben, of dat het ten gunste komt van het begrotingsresultaat. In de meicirculaire zijn verschillende taakmutaties opgenomen: - Verhoogde asielinstroom partieel effect en verhoogde asielinstroom participatie en integratie In het Uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom is afgesproken dat de normeringsmethodiek wordt aangepast in die zin dat geld dat de rijksoverheid uitgeeft leidt tot een hogere compensatie in het gemeentefonds. Voor 2017 wordt C ,- uitgekeerd. Voor 2017 zijn de huisvestingslasten van de asielinstromers reeds geraamd, zodat de compensatie die we nu ontvangen ten gunste van het begrotingsresultaat verantwoord kan worden. - Armoedebestrijding kinderen Zoals reeds aangekondigd in de septembercirculaire 2016 stelt het kabinet vanaf 2017 structureel middelen beschikbaar voor de bestrijding van de gevolgen van armoede onder kinderen. Het aandeel hierin voor Bladel voor 2017 is C ,-. Vanaf 2018 en volgende járen bedraagt dit C ,-. Verdeling vindt plaats via door het CBS ontwikkelde gegevens over kinderen met een kans op armoede. Voor 2017 is de verdeling gebaseerd op gegevens over het jaar Jaarlijks in mei vindt actualisatie plaats voor t+1 en verder. We stellen voor om deze extra middelen af te zonderen voor de dekking van additionele gemeentelijke uitgaven. - VNG-betalingen Omdat vanaf 2018 geen sprake meer is van rechtstreekse betalingen aan de VNG, worden bestaande reserveringen met ingang van dat jaar ongedaan gemaakt en toegevoegd aan het gemeentefonds. Deze vrijgekomen bedragen (2018: C ,- en 2019 en volgende járen C ,-) worden aangewend voor de dekking van het Fonds Gemeentelijke Uitvoering dat de VNG in het leven gaat roepen. 1.4 De meicirculaire bevat ook mutaties van de budgetten in het sociaal domein De voorgenomen overheveling per 2018 van de integratie-uitkering sociaal domein naar de algemene uitkering is uitgesteld. De overheveling kan op zijn vroegst in 2019 of 2020 plaatsvinden. Het is zelfs denkbaar dat de overheveling helemaal niet door gaat maar dat de integratie-uitkering t.z.t. de vorm van een decentralisatie-uitkering zal aannemen. De budgetten zijn nu ten opzichte van de septembercirculaire 2016 geactualiseerd. De belangrijkste mutaties zijn: behoort bij R

3 «De loon- en prijsbijstelling 2017 * Uitkering groeiruimte «Correctie uitname herinstromers Wet langdurige zorg (Wlz)» Extramuralisering 2018 en» Kinderen met somatische aandoeningen met ingang van De integratie-uitkering sociaal domein heeft ten opzichte van waar we reeds rekening mee hebben gehouden het navolgende verloop voor Bladel: (bedragen xc 1.000,-) s/i algemene uitkering: bijstelling Jeugdzorg s V 76 V 80 V 80 V 101 V 101 algemene uitkering: bijstelling AWBZ naar Wmo s V 85 V 134 V 133 V 150 V 150 algemene uitkering: bijstelling Participatiewet* s V 519 V 478 V 445 V 425 V 396 totaal mutaties integratie uitkering sociaal domein V 680 V 692 V 658 V 676 V 647 * Zoals aangekondigd in de septembercirculaire 2016 is met de VNG afgesproken om met ingang van 2017 de verdeling van de Wsw-middelen te baseren op het kenmerk betalende gemeente in plaats van op het kenmerk woongemeente. Hierdoor is het uitgangspunt voor de verdeling de gemeente waar een Wsw-er een dienstverband heeft in plaats van de woonplaats. De wijziging is in deze circulaire verwerkt. De overstap op betalende gemeente is gemaakt omdat jaarlijks veel verrekeningen plaatsvonden tussen gemeenten en Sw-bedrijven als gevolg van overnames en verhuizingen van Sw-medewerkers. Met de nieuwe verdeling wordt het hele bedrag voor een Sw-medewerker toegerekend aan de betalende gemeente waar de medewerker in het jaar (t-1) als laatste het dienstverband had. Hierdoor hoeft nauwelijks meer verrekening plaats te vinden. Als gevolg van deze nieuwe systematiek ontvangen we extra Wsw-budgetten. Het gedecentraliseerde budget wordt, zoals vastgesteld in het Beleidskader Samenhang Sociaal Domein, krachten bundelen waar nodig , in beginsel taakstellend beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de gedecentraliseerde taken. Dit betekent dat de per saldo hogere inkomsten voor het sociaal domein voor Jeugdzorg en Begeleiding vooralsnog verrekend worden met de reserve sociaal domein. De hogere inkomsten voor de Participatiewet zullen één-op-één extra doorbetaald worden aan WVK-groep (uitvoering onderdeel oude Wsw-ers). Samengevat leidt de septembercirculaire dan tot de navolgende financiële effecten. Deze bestaan uit een hogere geraamde algemene uitkering, hogere geraamde inkomsten op de taakvelden, hogere decentralisatie uitkeringen en hogere integratie-uitkering sociaal domein Uitkeringsfactor Accresontwikkeling Ontwikkeling uitkeringsbasis Hoeveelheidsverschillen Taakmutaties Beëindigen betalingen derden IU/DU/SU Verhoogde asielinstroom - partieel effect (DU) 57 Verhoogde asielinstroom - participatie en integratie (DU) 32 Armoedebestrijding kinderen (DU) D s in het sociaal domein decentralisatie AWBZ naar WMO (IU) decentralisatie jeugdzorg (IU) decentralisatie Participatiewet (IU) Totaal mutaties meicirculaire De definitieve vaststelling van de algemene uitkering over een bepaald jaar vindt vaak pas enkele járen na afloop van het betreffende jaar vast. In de tussenliggende periode vinden er nog allerlei verrekeningen plaats over oude járen als gevolg van o.a. mutaties in de verdeelmaatstaven en de uitkeringsfactor. behoort bij R

4 Overige ontwikkelingen - Doordecentralisatie onderwijshuisvesting VO Op grond van de geldende overeenkomst met het bestuur van het Pius-X-college dienen de gedecentraliseerde rijksmiddelen voor onderwijshuisvesting doorbetaald te worden aan die school. De doorbetaling wordt aangepast aan de geactualiseerde verdeelmaatstaven en uitkeringsfactoren. Dit leidt er toe dat we vanaf 2017 en volgende járen meer moeten doorbetalen dan geraamd (we krijgen meer van het Rijk). Samenvatting budgettaire consequenties De financiële effecten van deze circulaire zijn, ten opzichte van de ramingen in de perspectiefnota 2017 en rekening houdende met de noodzakelijke taakmutaties, in de onderstaande tabel opgenomen. (bedragen x C 1.000,-) s/i Inkomsten: algemene uitkering: bijstelling en actualisatie verdeelmaatstaven s V 348 V 602 V 636 V 500 V 527 algemene uitkering bijstelling deelfonds sociaal domein s V 680 V 692 V 658 V 676 V 647 totaal extra uitkering gemeentefonds bij/af: taakmutaties: Uitaauen: s V V V V V i - stelpost lonen en prijzen S n -51 n -60 n -60 n -60 n armoedebestrijding kinderen s n -63 n -54 n -54 n -54 n correctie betalingen aan derden s n -22 n -25 n -25 n res. sociaal domein: bijstelling budget decentralisatie Jeugdzorg s n -76 n -80 n -80 n -101 n res.sociaal domein: bijstelling budget decentralisatie AWBZ naar Wmo s n -85 n -134 n -133 n -150 n res. sociaal domein: bijstelling budget decentralisatie Participatiewet s n -519 ; n -478 n -445 n -425 n doordecentralisatie onderwijshuisvesting VO s n -8 n -21 n -22 n -20 n -21 totaal beqrotinqsresultaat o.b.v. meicirculaire 2017 V 226 V 445,v 475 V 341 V 367 waarvan: structureel begrotingsresultaat incidenteel begrotingsresultaat (- = nadeel en + = voordeel) s i v 226 v 445 v 475 V 341 v 367 Worden de financiële resultaten van de meicirculaire toegevoegd aan de financiële resultaten van de ontwerp-perspectiefnota 2017 en rekening houdende met de noodzakelijke taakmutaties dan geeft dat het navolgende geactualiseerde meerjarenperspectief. j (bedragen x 1.000,-) structureel: structureel begrotingsresultaat ontwerp-ppn 2017 n -550 V 65 n -201 V 165 V 170 mutaties meicirculaire 2017 V 227 V 445 V 475 V 341 V 367 geactualiseerd structureel meerjarenperspectief a n -323 V 510 V 274 V 506 V 537 incidenteel: incidenteel begrotingsresultaat ontwerp-ppn 2017 n -37 V 40, V 403 V 201 V 154 mutaties meicirculaire 2017 geactualiseerd incidenteel meerjarenperspectief b n -37 V 40 V 403 V 201 V 154 totaal begrotingsresultaat a + b n -360 V 550 V 677 V 707 V 691 Met name door de extra uitkeringen uit het gemeentefonds verbeterd het meerjarenperspectief van onze gemeente aanzienlijk. Na de verwerking van de financiële consequenties van de meicirculaire sluit de begroting in meerjarig perspectief bezien dan met een structureel overschot van C ,- in In dit perspectief is er wel van uitgegaan dat ingestemd wordt met de in de perspectiefnota 2017 opgenomen dekkingsmiddelen. Omdat deze begrotingsresultaten in beginsel ook verrekend worden met de algemene reserve zal daarnaast ook de omvang hiervan aanzienlijk verbeterd worden. Repressief toezicht leder jaar besluit de provincie vóór aanvang van het begrotingsjaar of voor onze gemeente repressief of preventief begrotingstoezicht van toepassing is. Repressief toezicht is regel. Dit houdt in dat we onze begroting direct kunnen uitvoeren, zonder dat hier vooraf de goedkeuring van de provincie vereist is. De gemeente komt in aanmerking voor repressief toezicht wanneer de begroting, inclubehoort bij R

5 sief nieuw beleid, naar het oordeel van de provincie structureel en reëel in evenwicht is. Mocht dit niet het geval zijn, dan dient de meerjarenraming voldoende aannemelijk te maken dat dit evenwicht uiterlijk in de laatste jaarschijf wordt bereikt. Daarnaast dienen de jaarrekening en de begroting tijdig, respectievelijk vóór 15 juli en 15 november, aan de provincie te zijn toegezonden. Beoordeling meerjarenperspectief De begroting 2018 is meer dan sluitend. Dit betekent dat voor de begroting 2018 repressief begrotingstoezicht van toepassing zal zijn. In meerjarig perspectief bezien sluit de begroting zelfs nog met een structureel overschot van ė ,-. Dit is de ruimte voor de dekking van nieuwe beleidsinitiatieven van de nieuwe raad in combinatie met de dekking van eventuele structurele tegenvallers. U kunt de financiële uitkomsten van de meicirculaire betrekken bij uw besluitvorming over de perspectiefnota Bladel, 13 juni 2017 rgemeestèr en wethouders van Bladel, de secretaris, de wnd lurgemeester, behoort bij R