Memo * * Registratienummer / 14Z : College van BenW. : Leden van de gemeenteraad. Datum : 26 juni 2014

Transcriptie

1 Memo Registratienummer / 14Z Van Aan : College van BenW : Leden van de gemeenteraad Datum : 26 juni 2014 Onderwerp : Memo met informatie over de meicirculaire 2014 De meicirculaire 2014 heeft een nieuwe opzet. De politiek-bestuurlijke zaken zijn in het eerste hoofdstuk van de circulaire toegelicht. De rest van de circulaire is in belangrijke mate een financieeltechnisch document. De nieuwe opzet heeft als doel gemeenten beter in staat te stellen zich een beeld te vormen van de betekenis van de nieuwe informatie en de veranderingen die daaruit voortvloeien. De circulaire is vooral bedoeld voor financieel specialisten. Belangrijkste wijzigingen Ten aanzien van het gemeentefonds voor 2015 spelen de volgende onderwerpen; Met ingang van 2015 zijn gemeenten niet langer verantwoordelijk voor buitenonderhoud en aanpassingen van schoolgebouwen in het primair onderwijs en het speciaal onderwijs. De verantwoordelijkheid gaat over naar de schoolbesturen. Daartoe worden de middelen van de algemene uitkering overgeheveld naar de begroting van OCW. De schoolbesturen ontvangen de middelen voortaan van het ministerie van OCW. Voor onze gemeente gaat het hier om een bedrag van ongeveer De afgelopen jaren is groot onderhoud van het gemeentefonds uitgevoerd. Voor 75% van het gemeentefonds gebeurt dat in 2015, het resterende deel volgt in In het kader van het groot onderhoud is het verdeelstelsel onder meer aangepast in verband met de positie van de vier grote steden en de invoering van de BAG. Voor gemeenten houden de uitkomsten van het groot onderhoud een nieuw financieel perspectief in. De overgang van de bestaande op de nieuwe verdeling is aanleiding voor een overgangsregeling om de effecten geleidelijk in te voeren. De regeling beperkt de voor- of achteruitgang van jaar op jaar tot 15 per inwoner. Onze gemeente is een voordeel gemeente, we gaan er 24 per inwoner op vooruit. Omdat voor 2015 de nieuwe verdeling al gehanteerd is wordt vanwege de overgangsregeling in 2015 onze uitkering eenmalig gekort met Met ingang van 2015 krijgen de gemeenten belangrijke verantwoordelijkheden op de gebieden Wmo 2015, jeugd en participatie, waarvoor middelen worden toegevoegd aan het deelfonds sociaal domein, dat onderdeel uitmaakt van het gemeentefonds. De middelen mogen uitsluitend worden besteed aan de taken die in de Wmo 2015 en de Jeugdwet aan gemeenten zijn toegekend en aan de taak voor gemeenten om participatievoorzieningen te bieden. * *

2 De bestedingsrichting binnen het sociaal domein is vrij. Per 1 januari 2018 vervalt het deelfonds en worden de middelen verdeeld via de algemene uitkering. Voor de bedragen voor onze gemeente zie het stuk over het Deelfonds Sociaal Domein. In 2015 treedt daarnaast de bezuiniging op de huishoudelijke hulp in werking. De bezuiniging komt uit het Regeerakkoord. De aanvankelijke korting is bijgesteld van 75% naar 40%. Dit betekent voor onze gemeente een verlaging van het budget van in 2014 naar in Accres Het accres wordt vanaf 2015 positief bijgesteld t.o.v. de septembercirculaire Dit accres-effect is het resultaat van een veelheid aan mutaties op de rijksbegroting. Hieronder volgt een toelichting op de meest relevante mutaties die van invloed zijn op het accres. Allereerst is sprake van macro-economische ontwikkelingen. Vanaf 2014 is sprake van een structureel lagere prijsontwikkeling. Dit leidt tot een neerwaartse bijstelling van het accres. In 2014 is ook sprake van een lagere loonontwikkeling. Deze beide ontwikkelingen drukken het accres met structureel ongeveer 30 miljoen. Vervolgens is sprake van een meevaller (ruim 100 miljoen) bij de dividenden op staatsdeelnemingen voor de jaren 2014 en verder. Ook de winstafdracht DNB laat een meevaller zien. Door deze meevallers dalen de netto-uitgaven van het Rijk en daardoor daalt het accres vanaf Daarnaast stijgt het accres als gevolg van wijzigingen in de Participatiewet, door meer uitgaven aan de Wajong vanaf Als laatste is besloten tot enkele verschuivingen tussen verschillende jaren om schommelingen binnen budgetten te egaliseren. Belangrijkste mutaties Waterschapsverkiezingen Per 1 juli treedt de Wet aanpassing waterschapsverkiezingen in werking. Dit betekent dat de waterschapsverkiezingen in 2015 tegelijk met de verkiezingen voor de provinciale staten plaatsvinden. Gemeenten krijgen door de wetswijziging voor het eerst een rol bij het organiseren van de waterschapsverkiezingen. De toevoeging aan de algemene uitkering compenseert gemeenten voor de extra kosten als gevolg van de organisatie van gecombineerde verkiezingen. Voor onze gemeente betekent dat een bedrag van ongeveer Verkenning informatievoorziening Sociaal Domein Ten behoeve van de ondersteuning van gemeenten bij hun ICT-voorzieningen in het sociaal domein wordt een bedrag overgeheveld van de algemene uitkering naar de begroting van BZK. Dit bedrag zal aan de VNG ter beschikking worden gesteld (VISD Verkenning Informatievoorziening Sociaal Domein). De VNG heeft hiertoe een verzoek ingediend en dat verzoek is door de VNG-ledenraad op 29 november bekrachtigd. Maatregelen Wet Werk en Bijstand en enkele sociale zekerheidswetten Voor de implementatie-en uitvoeringskosten van de Wet Maatregelen Wet Werk en Bijstand en enkele sociale zekerheidswetten wordt door het ministerie van SZW een toevoeging gedaan aan de algemene uitkering. Het wetsvoorstel is ingediend bij de Eerste Kamer. De beoogde inwerkingtreding van deze wet is 1 januari Maatstaf ozb: WOZ-waardering en aanpassing rekentarieven De jaarlijkse aanpassing van de gewichten van de verdeelmaatstaf ozb is doorgevoerd. De uitkomst van de verdeelmaatstaf ozb wordt bepaald door de omvang van de WOZ-waarde en een daaraan gekoppeld gewicht, het zogenaamde rekentarief. Er worden drie WOZ-waarden onderscheiden: voor eigenaren woningen, eigenaren niet-woningen en gebruikers niet-woningen. Er zijn daarom ook drie rekentarieven. Door marktontwikkelingen kan de WOZ-waarde sterk 2

3 fluctueren. Het is bestaand beleid om voor dat effect te corrigeren, door middel van een aanpassing van de rekentarieven. De correctie is op nationaal niveau. Regionale en lokale marktontwikkelingen die afwijken van de landelijke werken wel door in de uitkomst van de maatstaf. De aanpassing van de rekentarieven is afgestemd op de WOZ-tijdvakken. Op 1 januari 2015 begint een nieuw WOZ-tijdvak met waardepeildatum 1 januari Het rekentarief wordt naar beneden (of naar boven) bijgesteld om de stijging (of daling) van de ozb-maatstaf als gevolg van de stijging (of daling) van de WOZ-waarde van woningen en niet-woningen ongedaan te maken. De maatstaf groeit wel met de inflatie mee (prijs Nationale Bestedingen, pnb). De marktontwikkeling tussen 1 januari 2013 en 1 januari 2014 bij woningen wordt, op basis van informatie van de Waarderingskamer, geschat op -3%. Voor niet-woningen wordt de waardeontwikkeling over dezelfde periode geschat op -3,5%. De inflatie (pnb) in die periode bedraagt volgens de ramingen van het CPB 1,5%. 3

4 Deelfonds sociaal domein Met ingang van 2015 worden gemeenten op grond van de Wmo 2015, de Jeugdwet en de Participatiewet integraal verantwoordelijk voor het sociaal domein. De decentralisaties gaan in 2015 gepaard met een toevoeging van 10,4 miljard aan het gemeentefonds. Hiertoe is het deelfonds sociaal domein in het leven geroepen, een tijdelijke bijzondere uitkeringsvariant binnen het gemeentefonds. De uitgangspunten zijn vastgelegd in het wetsvoorstel Tijdelijke wet deelfonds sociaal domein dat op 15 mei 2013 aan de Tweede Kamer is aangeboden. De wet is tijdelijk en vervalt na drie jaar. Vanaf 2018 vallen de middelen uit het deelfonds geheel binnen de reguliere uitgangspunten van het gemeentefonds en de Financiële-verhoudingswet. Het deelfonds bestaat uit de middelen die per 2015 voor de Wmo 2015 (het nieuwe deel) en voor jeugd naar gemeenten gaan en uit het participatiebudget zoals dat per 2015 voor de Participatiewet beschikbaar komt. Gemeenten mogen middelen uit het deelfonds alleen besteden binnen het sociaal domein. Gemeenten mogen zelf bepalen hoe deze middelen verdeeld worden over de taken die in de Jeugdwet en de Wmo 2015 aan gemeenten zijn toegekend respectievelijk de taak voor gemeenten om participatievoorzieningen aan te bieden (=taken van het sociaal domein 3D). Er is niet gekozen voor toevoeging van bestaande gemeentefondsmiddelen, zoals bijvoorbeeld de integratie-uitkering Wmo (vnl. huishoudelijke zorg), aan het deelfonds. Gemeenten krijgen de mogelijkheid om binnen de bestedingsvoorwaarde middelen te reserveren om schommelingen in de (zorg)vraag te kunnen opvangen. In deze circulaire zijn de volgende bedragen opgenomen voor onze gemeente; Wmo Dit bedrag wijkt af van het bedrag dat eerder bekend is gemaakt. Het verschil is te verklaren uit het zorgakkoord. Daarin staat dat AWBZ-zorgzwaartepakket 4 (ZZP-4) niet overgaat naar de Wmo/gemeenten. De reductie op de taken resulteert in een reductie van het macrobudget. De bedragen zijn op basis van een historisch verdeelmodel tot stand gekomen. Hiervoor zijn zoveel mogelijk de werkelijke bedragen van 2013 als basis genomen. In 2016 wordt een objectief verdeelmodel ingevoerd. Het verdeelmodel zal op korte termijn worden gepubliceerd. Uiterlijk in de septembercirculaire 2014 wordt het objectieve verdeelmodel voor de verdeling van het budget vanaf 2016 definitief vastgesteld. Ook de uitkomst per gemeente is dan duidelijk. Zo mogelijk wordt vooruitlopend op de formele publicatie in de septembercirculaire 2014 de verdeling over de gemeenten al op internet geplaatst Jeugd De verdeling van het beschikbare budget Jeugdwet voor 2015 vindt plaats op basis van historische gegevens over het gebruik van jeugdhulp op gemeentelijk niveau (bron: SCP en Cebeon). De gegevens over aantallen cliënten per zorgvorm, zoals gebruikt voor de verdeling van het budget voor 2015, zijn beschikbaar via de jeugdmonitor/lokale jeugdspiegel van het CBS. In 2016 wordt een objectief verdeelmodel ingevoerd. Cebeon en het SCP ontwikkelen dit verdeelmodel, dat december 2014 gereed is. Participatiewet (bedrag is later ontvangen) Gemeenten ontvangen op dit moment van het Rijk budget om mensen met arbeidsvermogen naar werk toe te leiden: het Participatiebudget. Vanaf 1 januari 2015 gaat de Participatiewet in. Mensen met arbeidspotentieel kunnen niet meer de Wajong instromen en de Wsw wordt afgesloten voor nieuwe instroom. Vanaf 1 januari 2015 vallen de mensen met een arbeidsbeperking maar met arbeidsvermogen onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Als gevolg daarvan is vanaf 2015 een nieuw verdeelmodel noodzakelijk. Met de VNG is bestuurlijk overeenstemming bereikt over het nieuwe verdeelmodel Participatiebudget. Momenteel worden deze afspraken doorgerekend. Verantwoording en monitoring Het college van burgemeester en wethouders legt over de besteding uitsluitend financiële verantwoording af aan de gemeenteraad. Het Rijk vraagt geen verantwoording over de rechtmatigheid van de besteding -het naleven van de bestedingsvoorwaarde -aan gemeenten. 4

5 Wel zal het Rijk de uitvoering van de taken van het sociaal domein 3D monitoren om de systeemverantwoordelijkheid van vakministers en fondsbeheerders te kunnen borgen. Het Rijk ontvangt mede daartoe via het informatiesysteem Informatie voor derden (Iv3) per gemeente informatie over de besteding van het deelfonds. Behalve inzicht in de bestedingen van de individuele gemeente (micro) ontstaat hierdoor ook inzicht in de hoogte van de macro-uitgaven aan het sociaal domein. Aanpassing Iv3 en eenmalige accountantsverklaring Iv3 Om die informatie-uitwisseling mogelijk te maken is Iv3 aangepast op de komende decentralisaties en de (in de tijdelijke wet op het deelfonds opgenomen) bestedingsvoorwaarde. Iv3 is geen verantwoordingsinformatie en op basis van Iv3 kan niet worden teruggevorderd. De verschillende Iv3-wijzigingen zullen worden verwerkt in een nieuwe ministeriële regeling. Om aanvullende zekerheid te krijgen over de betrouwbaarheid van de Iv3-informatie over de bestedingen in het sociaal domein wordt aan gemeenten gevraagd om bij de eerste Iv3- kwartaallevering in 2015 eenmalig een goedkeurend oordeel van de accountant over de juistheid en volledigheid van de conversie van producten naar functies en categorieën te leveren. De accountant dient te controleren of er sprake is van een deugdelijk systeem. Over deze eenmalige toets van de accountant ontvangen gemeenten uiterlijk in de septembercirculaire 2013 nadere informatie. Bestedingstoets Gemeenten dienen er voor te zorgen dat de uitkering uit het deelfonds binnen de bestedingsvoorwaarde van de tijdelijke wet wordt besteed. Aan de hand van de Iv3-informatie berekent het Rijk of op gemeentelijk (micro) en op landelijk (macro) niveau de baten van het deelfonds aan de taken van het sociaal domein 3D zijn uitgegeven. Rechtmatigheid en controleverklaring jaarrekening De accountant zal in het kader van zijn reguliere werkzaamheden voor de jaarrekeningcontrole 2015 (in 2016) ook de rechtmatigheid van de besteding en reservering van de uitkering uit het deelfonds betrekken. De bestedingsvoorwaarde uit de tijdelijke wet maakt dus onderdeel uit van het toetsingskader voor de accountantscontrole. Het Rijk maakt samen met de beroepsgroep een handreiking voor accountants met een toelichting op het normen-en toetsingskader en zo nodig een nadere duiding bij bepalingen in wet-en regelgeving. Het Rijk zal net als bij de introductie van het BBV in 2004 gaan inventariseren welke controleverklaringen door accountants zijn afgegeven (goedkeurend, met beperking, oordeelsonthouding of afkeurend). Daar wordt al in 2014 over de jaarrekening 2013 mee gestart. De rapporten van bevindingen zullen geanalyseerd worden als daar aanleiding toe is. Deze informatie wordt verzameld in het kader van de monitoring en kan worden benut om te bepalen of een bepaalde vorm van interventie wenselijk is. De uitkering kan niet worden teruggevorderd. Maatschappelijke opvang Beschermd wonen wordt vanaf 2015 ondergebracht in de Wmo Centrumgemeenten voeren hierbij de regie. Om een adequate voorbereiding op deze nieuwe taak mogelijk te maken en te komen tot goede afstemming met regiogemeenten en (veld)partijen, ontvangt elke centrumgemeente in Voor onze gemeente is Delft de centrumgemeente. Invoeringskosten decentralisatie jeugd In de meicirculaire 2013 is aangekondigd dat voor invoeringskosten decentralisatie jeugd in miljoen beschikbaar is. Gemeenten zouden hiervan 7,75 miljoen krijgen. Er zijn echter extra middelen beschikbaar gesteld, waardoor in 2014 in totaal 38,075 miljoen, 30,325 miljoen meer, wordt verdeeld over de gemeenten. Voor onze gemeente betekent dit een extra bedrag van alleen in Mantelzorg Er worden extra middelen beschikbaar gesteld voor het ontwikkelen van activiteiten om de mantelzorgondersteuning naar een hoger niveau te tillen, zodat op het moment dat het wetsvoorstel Wmo 2015 in werking treedt, integraal maatwerk in de praktijk wordt geleverd. 5

6 Het is de bedoeling dat met deze middelen een merkbare verbetering van de ondersteuning van de individuele mantelzorger in de gemeente wordt gerealiseerd. Gemeenten kunnen rekening houdend met de lokale situatie en gebruik makend van de aanwezige kennis en expertise -hierbij eigen prioriteiten stellen. Incidenteel wordt een bedrag van 6 miljoen via een decentralisatie-uitkering aan gemeenten ter beschikking gesteld. Voor Midden-Delfland betekent dat een eenmalig bedrag van voor alleen

7 Financiële effecten begroting Jaar 2014 Begroting incl. Voorjaarsnota Meicirculaire Verschil Jaar Begroting Meicirculaire zonder Deelfonds Sociaal Domein Verschil Deelfonds Sociaal Domein 7