Algemene uitkering

Transcriptie

1

2 Onderwerp Decembercirculaire 2010 van het Gemeentefonds. Beslispunten 1. De Decembercirculaire 2010 voor kennisgeving aan te nemen; 2. Op basis van de uitkomsten van de Decembercirculaire 2010 de begroting 2011 e.v. door middel van een begrotingswijziging aan te passen en de financiële effecten voor de jaren 2008,2009 en 2010 mee te nemen bij de opstelling van de Jaarrekening 2010; 3. De Decembercirculaire 2010 ter kennisname voor te leggen aan de commissie Bestuur en Middelen op 8 februari Inleiding Het gebeurt niet elk jaar, maar de fondsbeheerders hebben besloten om in december een extra circulaire uit te brengen. Hiervoor wordt een aantal redenen aangegeven, te weten: - Deze circulaire is de eerste gemeentefondscirculaire van het nieuwe kabinet Rutte-Verhagen; - De circulaire bevat onder andere belangrijke informatie naar aanleiding van het Regeerakkoord; - De herinvoering met ingang van 2012 van de trap op, trap af-systematiek ; - Er zijn taakmutaties en de circulaire bevat informatie over nieuwe en gewijzigde decentralisatie-uitkeringen. In het verdere vervolg van deze nota zullen de financiële effecten voor Geldermalsen, voor zover als dat op basis van deze circulaire mogelijk is, nader worden uitgewerkt en toegelicht. In het voorwoord van de Decembercirculaire 2010 wordt door de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) aangegeven dat een aantal maatregelen uit het Regeerakkoord, zoals ombuigingen op specifieke uitkeringen en decentralisaties met omvangrijke financiële consequenties buiten het bestek van deze circulaire vallen. In de komende periode zullen deze maatregelen verder worden uitgewerkt. Uitgangspunt is dat de gemeenten de besparingen via uitgavenverlagingen kunnen opvangen en dat de maatregelen niet zullen leiden tot lastenstijgingen voor burgers en bedrijven. Omdat de maatregelen uit het Regeerakkoord nog nadere uitwerking vragen, is de minister van BZK nog niet in staat de gemeenten over de precieze gevolgen te informeren. Zodra dat wel mogelijk is, zal dit zo spoedig mogelijk gebeuren. Uitwerking circulaire Met verwijzing naar de circulaire zelf wordt onderstaand ingegaan op de uitkomst van de Decembercirculaire 2010 en de belangrijkste beleidswijzigingen die hierin zijn aangekondigd. Op grond van het resultaat van deze circulaire ontstaan de volgende uitkomsten: Algemene uitkering Alg. uitkering volgens de Septembercirculaire Alg. uitkering volgens de Decembercirculaire Bruto mutatie algemene uitkering

3 In de vorenstaande (bruto) uitkomsten is onder andere nog geen rekening gehouden met de taakmutatie voor maatschappelijke stages (= taakstellende verlaging van het beschikbare budget). Daarnaast is ook nog geen rekening gehouden met een tweetal verrekeningen over de jaren 2008 (-/ ,--) en 2009 ( ,--). Indien hiermee wel rekening wordt gehouden, ontstaan de volgende (netto) mutaties: Algemene uitkering Bruto mutatie algemene uitkering Verrekeningen algemene uitkering 2008 en Nieuwe taakmutaties: Maatschappelijke stages (t.l.v ) Overige taakmutaties uit het Regeerakkoord van het kabinet Rutte-Verhagen - PM PM PM PM Netto mutatie decembercirculaire algemene uitkering Geraamde afname in vastgestelde Programmabegroting (-) (-) (-) Verschil t.o.v. vastgestelde Programmabegroting Voor de begroting 2010 neemt de algemene uitkering, op basis van de Decembercirculaire 2010 én rekening houdende met de laatst ontvangen uitkeringsspecificatie voor 2010, toe met (netto) ,--. Daarnaast neemt de algemene uitkering over 2008 af met een bedrag van 3.163,-- en over 2009 toe met een bedrag van ,--, zodat de totale netto toename van de algemene uitkering voor 2010 uitkomt op een bedrag van ,--. Deze aanpassingen worden meegenomen bij de opstelling van de Jaarrekening 2010 (= voordeel voor resultaat 2010). De netto toename van de algemene uitkering uit het gemeentefonds voor 2011 komt uit op afgerond ,--, hetgeen ten gunste komt van het begrotingssaldo Aangezien in de vastgestelde Programmabegroting 2011 vanaf het begrotingsjaar 2012 al rekening is gehouden met een korting op het gemeentefonds (zie blz. 119 van de Programmabegroting 2011) bedraagt de afname op basis van de decembercirculaire voor ,--. Voor het begrotingsjaar 2013 bedraagt de geraamde toename ,-- en voor ,--. Totaal effect September- én Decembercirculaire 2010 Het totale effect van de September- én Decembercirculaire 2010 op de op 26 oktober 2010 door de gemeenteraad vastgestelde Programmabegroting 2011 wordt in het onderstaande overzicht weergegeven: Algemene uitkering Netto effect Septembercirculaire Netto effect Decembercirculaire Totaal effect t.o.v. vastgestelde Programmabegroting Deze positieve effecten van zowel de Septembercirculaire 2010 als de Decembercirculaire 2010 zullen worden verwerkt in de komende eerste wijziging van de Programmabegroting

4 De belangrijkste wijzigingen die in de Decembercirculaire 2010 zijn opgenomen worden onderstaand aangestipt en beknopt toegelicht. Voor meer uitvoerige informatie wordt verwezen naar de bij deze nota gevoegde Decembercirculaire 2010 zelf. Uitkeringsjaar 2008 In de circulaire wordt aangegeven dat de uitkeringsfactor voor het jaar 2008 definitief wordt vastgesteld op 1,477. Inmiddels is hierover bij brief van 30 december 2012 een schriftelijke bevestiging ontvangen van het ministerie van BZK. Dit is één punt lager dan de stand bij de Septembercirculaire Dit is het saldo van ontwikkelingen die leiden tot een verhoging van 2 punten als gevolg van de definitieve vaststelling van de WOZ-waarden en de verdeling van de verdeelreserve. De verdeelreserve dient om onverwachte effecten bij de meting van maatstaven op te vangen. Tegenover deze verhoging van 2 punten staat een verlaging van 3 punten als gevolg van een actualisatie van een aantal uitkeringsmaatstaven. De verlaging met één punt heeft tot gevolg dat de algemene uitkering 2008 wordt verlaagd met ,--. Naast deze verlaging is de integratie-uitkering WMO over 2008 definitief vastgesteld, wat een verhoging tot gevolg heeft met een bedrag van ,--. Per saldo heeft er over het uitkeringsjaar 2008 (in 2010) nog een verrekening plaats gevonden van -/ ,--. Deze verrekening wordt meegenomen bij de opstelling van de Jaarrekening Uitkeringsjaar 2009 Gelijktijdig met het verschijnen van de Decembercirculaire 2010 heeft het ministerie van BZK voor het jaar 2009 een herziene uitkeringsspecificatie verstrekt. In deze specificatie zijn voor een aantal onderdelen de berekende eenheden aangepast. Deze aanpassingen hebben tot gevolg dat er over het uitkeringsjaar 2009 (in 2010) nog een nabetaling heeft plaats gevonden van ,--. Deze nabetaling zal ook worden meegenomen bij de opstelling van de Jaarrekening Uitkeringsjaar 2010 In de Decembercirculaire 2010 wordt nadere informatie verstrekt over een aantal nieuwe en bestaande decentralisatie-uitkeringen in Deze informatie heeft voor Geldermalsen geen effect op de hoogte van de algemene uitkering. Naast de Decembercirculaire 2010 is op 29 december 2010 ook een herziene uitkeringsspecificatie ontvangen. Als gevolg van de aanpassing van de berekende eenheden voor een aantal onderdelen (o.a. het aantal uitkeringsontvangers en woonruimten) wordt de algemene uitkering 2010 verhoogd met een bedrag van in totaal ,--. Daarnaast komt er voor de integratie-uitkering WMO een bedrag van 9,1 miljoen extra beschikbaar. Als gevolg hiervan wordt de WMO-uitkering voor de gemeente Geldermalsen verhoogd met een bedrag van ,--. In bijlage 1 van de decembercirculaire worden de nieuwe bedragen per gemeente weergegeven. Per saldo vindt er over 2010 nog een nabetaling plaats van ,--. Dit zal eveneens worden meegenomen bij de opstelling van de Jaarrekening Uitkeringsjaar 2011 Voor het jaar 2011 wordt in de Decembercirculaire 2010 een taakmutatie aangekondigd voor de maatschappelijke stage ter grootte van 10 miljoen negatief. Ofwel een uitname uit het gemeentefonds als gevolg van de economische situatie in Nederland. Daarmee wordt de toevoeging ongedaan gemaakt zoals deze eerder bij de septembercirculaire 2008 is gedaan. Voor Geldermalsen geeft dit voor 2011 een nadeel van ,--. Voor 2012 is dit nadeel ,--, voor ,-- en voor ,--. 4

5 Deze bedragen komen ten laste van de in de begroting 2010 e.v. opgenomen (structurele) raming van in totaal ,-- voor maatschappelijke stage onderwijs (makelaarsfunctie) en hebben daardoor geen effect op het begrotingssaldo van 2011 en volgende jaren. Als gevolg van een aanpassing van de berekende eenheden voor een aantal onderdelen neemt de raming van de algemene uitkering 2011 toe met een bedrag van ,--. De aanpassingen zullen worden verwerkt in de eerste wijziging van de programmabegroting en productenraming voor Uitkeringsjaren 2012 e.v. Na de totstandkoming van het kabinet Rutte-Verhagen is duidelijk geworden dat de normeringssystematiek samen de trap op, samen de trap af met ingang van 2012 weer zal worden hervat en is er tevens een vertaling gemaakt van de invulling van de geplande 18 miljard aan bezuinigingen gedurende de jaren Het gemeentelijke aandeel in de bezuinigingen bedraagt in de eindfase van deze meerjarentermijn in totaal 1,63 miljard. De Decembercirculaire 2010 noemt abusievelijk een bedrag van in totaal 1,77 miljard, maar dat is inclusief het aandeel van het Provinciefonds. Tegenover de bezuiniging staat een toename van het gemeentefonds als gevolg van het zgn. structureel begrotingsbeleid dat de rijksoverheid voert. Als gevolg daarvan stijgt het gemeentefonds tot en met 2015 met ± 2,2 miljard. Netto is de toename (naar de huidige inzichten) dus ± 2,2 miljard -/- 1,6 miljard = 0,6 miljard (afgerond). Het accres kent de volgende reeks (in miljoenen): Jaar totaal Bedrag Wat hierbij opvalt, is dat de grootste plussen in de tweede helft van de meerjarentermijn vallen. In de tussentijd kan er nog het nodige gebeuren. Vooral de toename als gevolg van het structureel begrotingsbeleid kan zo maar lager uitvallen als het herstel van de economie tegenvalt. Omdat de Decembercirculaire 2010 verder geen gegevens bevat over de uitkeringsfactoren, zijn deze in PAUW (= berekeningsprogramma algemene uitkering) herleid en op de berekeningen van de algemene uitkering voor 2012 en volgende jaren toegepast. De ontwikkeling van het nominale accres is op zich zelf gunstig te noemen. De draconische maatregelen die de commissie Kalden in april 2010 in het kader van de Brede Heroverwegingen nog voor ogen had, gaan niet door. Echter het financieel perspectief van een gemeente wordt bepaald door meer elementen dan het gemeentefonds alleen. Te denken valt hierbij onder andere aan de kortingen op een aantal specifieke uitkeringen (WSW, WWB) en de toepassing van efficiencykortingen bij de decentralisatie van taken naar de gemeenten (Jeugdzorg, AWBZ). In de opbouwtabel van de meerjarenraming staan verder ook nog een aantal nieuwe taakmutaties, die samen een behoorlijk bedrag vertegenwoordigen, in casu 270 miljoen. Het zijn allemaal uitnames uit het gemeentefonds. De decembercirculaire bevat verder geen tabellen met mutaties in maatstafgewichten en evenmin bevat de website van het ministerie van BZK andere berekeningsbestanden. 5

6 Het gaat om de volgende taakmutaties: Normering lokaal inkomensbeleid, een uitname van 40 miljoen structureel vanaf 2012; Selectieve en gerichte schuldhulpverlening, een uitname van 20 miljoen structureel vanaf 2012; Regionale omgevingsdiensten, een uitname van 50 miljoen vanaf 2012 oplopend naar een bedrag van in totaal 100 miljoen structureel in 2014; Vermindering van het aantal politieke ambtsdragers, een uitname van in totaal 110 miljoen structureel vanaf Wat de verwachte effecten van deze nieuwe taakmutaties voor Geldermalsen zijn, is voorlopig PM geraamd. Bij de komende Meicirculaire 2011 zal er naar verwachting meer duidelijkheid kunnen worden gegeven over de financiële effecten van de hiervoor aangekondigde nieuwe taakmutaties. Overige relevante informatie vanuit de Decembercirculaire 2010 In het voorwoord bij de Decembercirculaire 2010 geeft de minister van BZK aan dat met ingang van 2013 een gewijzigde verdeling van het gemeentefonds is voorzien. Een onderzoek om de richting en de reikwijdte van de aanpassingen te bepalen is inmiddels van start gegaan. Op dit moment kunnen over dit onderwerp nog geen verdere mededelingen worden gedaan. Ook wordt in het voorwoord aangegeven dat, naar het oordeel van de minister van BZK, met het Regeerakkoord een voor de financiële verhouding met de gemeenten passend kader is vastgesteld, op basis waarvan hij aan zijn beleid voor de komende jaren invulling zal geven. Beoogd effect Het verstrekken van informatie en het bijstellen (actualiseren) van de begroting. Argumenten De algemene uitkering uit het gemeentefonds is een van de belangrijkste inkomstenbronnen voor de gemeente. Kanttekeningen/risico s Zoals hiervoor reeds aangehaald zijn er ten aanzien van deze circulaire nog een aantal onzekerheden en risico s. Enerzijds zijn een aantal maatregelen in deze circulaire nog niet volledig uitgewerkt en kunnen er bij de definitieve uitwerking in de Meicirculaire 2011 nog afwijkingen optreden. Anderzijds komen er nog een aantal aanzienlijke kortingen op de gemeenten af. Het gaat hierbij o.a. om de uitvoering van de WSW en de WWB en de toepassing van efficiencykortingen bij de decentralisatie van taken naar de gemeenten (Jeugdzorg, AWBZ). Bij de genoemde decentralisaties gaat het kabinet uit van (landelijke) efficiencykortingen van respectievelijk 300 miljoen en 140 miljoen. Voor Geldermalsen gaat het hierbij in totaal om ongeveer een efficiencykorting van ,-- à ,--. Het is hierbij de vraag in hoeverre de gemeenten met de, via het gemeentefonds, te ontvangen bijdrage uit zullen komen en de efficiencytaakstelling daadwerkelijk kunnen realiseren. Financiën Op basis van de uitkomsten van de Decembercirculaire 2010 wordt de begroting 2011 e.v. door middel van een begrotingswijziging aangepast. De financiële effecten voor 2008, 2009 en 2010 zullen worden meegenomen bij het opstellen van de Jaarrekening

7 Uitvoering Zie onderdeel Financiën. Evaluatie N.v.t. Bijlagen: - Decembercirculaire 2010 van het gemeentefonds; - Berekening algemene uitkering 2010 en volgende jaren op basis van de Decembercirculaire 2010; - B&W-nota inzake de Septembercirculaire 2010; - Berekening effect September- en Decembercirculaire 2010 voor de jaren 2011 t/m 2015; - Brief van het ministerie van BZK inzake de definitieve vaststelling van de algemene uitkering 2008; - Mededeling van de VNG van 9 december