Kader Dit besluit vloeit over het algemeen voort uit de Financiële Verhoudingswet en heeft specifiek betrekking op het Gemeentefonds.

Transcriptie

1 Ambtelijke toelichting / voorstel aan het college zaaknummer : steller : John van Eijk portefeuillehouder : wethouder D.A. (Dirk) Heijkoop Onderwerp : Meicirculaire 2014 Gevraagd besluit: Het college van Molenwaard besluit de financiële effecten van de meicirculaire voor het uitkeringsjaar 2014 te verwerken in de Zomernota voor de uitkeringsjaren 2015 t/m 2018 te betrekken bij de Kadernota 2015.: Inleiding Op 30 mei 2014 is de meicirculaire verschenen. Deze circulaire geeft vooral informatie over de gevolgen voor het gemeentefonds van de door het rijk vastgestelde Voorjaarsnota Deze Voorjaarsnota geeft belangrijke informatie voor de rijksbegroting van het komende jaar. Omdat de uitkering uit het gemeentefonds de belangrijkste bron van inkomsten is voor de gemeente, zijn mutaties in die uitkering van groot belang voor het huishoudboekje. In deze notitie worden de financiële gevolgen hiervan aangegeven voor de jaren 2014 t/m Die gevolgen worden verwerkt in de relevante Planning en Controlproducten. Kader Dit besluit vloeit over het algemeen voort uit de Financiële Verhoudingswet en heeft specifiek betrekking op het Gemeentefonds. Beoogd maatschappelijk resultaat Voor dit voorstel minder relevant. Argumentatie De meicirculaire is uitgespit en alle consequenties zijn op een rij gezet. Maatschappelijk draagvlak Voor dit voorstel minder relevant. Financiële consequenties De mutaties die in de meicirculaire worden aangegeven zijn zo talrijk dat deze in een afzonderlijke bijlage bij dit voorstel zijn opgenomen. Bijlage 1 geeft de mutaties aan voor het uitkeringsjaar Per saldo laten deze een negatief budgettair effect zien van Bijlage 2 geeft de mutaties aan voor de uitkeringsjaren 2015 t/m Per saldo resulteren deze in de volgende negatieve effecten: -uitkeringsjaar 2015: uitkeringsjaar 2016: uitkeringsjaar 2017: uitkeringsjaar 2018:

2 2 Relatie tot Kaderbrief 2015 In de Kaderbrief 2015 zijn aan de raad cijfers gepresenteerd waarbij voor zoveel als mogelijk rekening is gehouden met de ontwikkeling van het gemeentefonds (WMO-korting/herverdeeleffect). Uit onderstaande tabel blijkt de afwijking ten opzichte van deze cijfers na verwerking van de meicirculaire. (x 1.000) Effecten mei-circulaire voor cijfers Kaderbrief 2015: -bruto-effect mei-circulaire eerder voorzien effect herverdeling gemeentefonds eerder voorziene korting WMO Afwijking t.o.v. cijfers Kaderbrief N 65 V -97 N -66 V De volgende tabel geeft, rekening houdende met de effecten van de mei-circulaire, het actueel saldo aan van de meerjarenramingen 2015 t/m 2018: (x 1.000) Kaderbrief-saldo vóór de meicirculaire -776 N N -810 N N Meicirculaire-effect t.o.v. kaderbrief (per saldo) -76 N 65 V -97 N -66 N Actueel saldo N N -907 N N Communicatie van het besluit Voor dit voorstel minder relevant. Realisatie van het besluit De financiële consequenties voor het uitkeringsjaar 2014 worden verwerkt in de Zomernota De gevolgen voor de uitkeringsjaren 2015 t/m 2018 worden betrokken bij de Kadernota 2015 en de Begroting 2015/2018.

3 BIJLAGE 1: MUTATIES MEICIRCULAIRE VOOR UITKERINGSJAAR Uitkeringsjaar 2014 Voor het uitkeringsjaar 2014 zijn de volgende mutaties van belang: Arhi-uitkering De Arhi-uitkering ontvangen we nog wel, maar is inmiddels helemaal (voor 2014 t/m 2016) als opbrengst in de jaarrekening 2013 verwerkt. Aanpassing basisgegevens De basisgegevens voor een aantal maatstaven zijn aangepast. Dit leidt tot een kleine correctie van Invoeringskosten decentralisatie Jeugdzorg Het Kabinet heeft éénmalig 30 miljoen extra beschikbaar gesteld voor invoeringskosten van de decentralisatie van de Jeugdzorg. Gaat voor Molenwaard om Deze middelen worden beschikbaar gehouden voor uitgaven voor invoeringskosten in Mantelzorg Er zijn éénmalig extra middelen beschikbaar gesteld voor het ontwikkelen van activiteiten die de mantelzorgondersteuning naar een hoger niveau moeten tillen. Het is de bedoeling dat een merkbare verbetering van de ondersteuning van de individuele mantelzorger in de gemeente wordt gerealiseerd. Gemeenten kunnen/mogen daarbij zelf de prioriteiten stellen. Gaat voor Molenwaard om Deze middelen worden beschikbaar gehouden voor uitgaven voor mantelzorgondersteuning. Gezond in de Stad Gemeenten met wijken/buurten met een relatief hoge achterstandsproblematiek ontvangen zg. GIDS-gelden (Gezond In De Stad). Door het Sociaal Cultureel Planbureau is een top300 vastgesteld van wijken met een lage statusscore ten opzichte van andere wijken in Nederland. Molenwaard krijgt het minimumbedrag van aan GIDSgelden. Deze middelen worden beschikbaar gehouden voor uitgaven in relatie tot de aanpak van gezondheidsachterstanden. Centra Jeugd en Gezin Voor uitkering voor Centra Jeugd en Gezin is ingaande 2014 met verlaagd in relatie tot actualiseren van maatstaven. Deze middelen worden verrekend met de betreffende uitgavenbudgetten. Samenvattend leidt de mei-circulaire tot de volgende mutaties in 2014, die zullen worden verwerkt in de Zomernota 2014: 2014 Wijziging algemene uitkering: Vervallen Arhi-uitkering Wijziging basisgegevens Hogere uitkering voor "Invoeringskosten Jeugdzorg" Nieuwe uitkering voor "Mantelzorg" Nieuwe uitkering voor "Gezond in de Stad" lagere uitkering voor "Centra Jeugd en Gezin" Totaal mutatie uitkering gemeentefonds Budgettaire effecten voor de begroting 2014: Vervallen storting Arhi-middelen in reserve RvI Middelen voor "Invoeringskosten jeugdzorg" Middelen voor "Mantelzorg" Middelen voor "Gezond in de stad" Middelen voor "Centra jeugd en gezin" Effect mei-circulaire 2014 voor de begroting 2014:

4 BIJLAGE 2: MUTATIES MEICIRCULAIRE VOOR 2015 T/M Uitkeringsjaren 2015 t/m 2018 Voor de uitkeringsjaren 2015 t/m 2018 zijn de volgende mutaties van belang: Ontwikkeling accres en uitkeringsbasis Als gevolg van macro-economische ontwikkelingen, loon- en prijsontwikkelingen en hogere dividenden op staatsdeelnemingen is sprake van een positieve bijstelling van het gemeentefonds. Voor Molenwaard gaat voor de jaren 2015 t/m 2018 om respectievelijk 338K, 538K, 521K en 531K. Arhi-uitkering Zie toelichting bij uitkeringsjaar Geldt ook voor 2015 en Korting Onderwijshuisvesting In het Regeerakkoord is een generieke korting op de middelen voor onderwijshuisvesting vastgesteld van 256 miljoen. Dit betekent voor Molenwaard voor 2015 een korting van 81K, oplopend tot 94K in Overheveling buitenkantonderhoud scholen primair/speciaal onderwijs Met ingang van 1 januari 2015 gaat de verantwoordelijkheid voor het buitenkantonderhoud en aanpassingen van schoolgebouwen voor primair en speciaal onderwijs over van gemeenten naar de schoolbesturen. De uitname uit het gemeentefonds van 158,8 miljoen betekent voor Molenwaard voor 2015 een korting van 244K, aflopend tot 234K in Tegenover deze korting staat de vrijval van de jaarlijkse lasten voor buitenkantonderhoud van scholen tot een bedrag van 157K. Deze maatregel heeft dus een nadelig effect van 87K. Individuele studietoeslag In het kader van de Participatiewet is de individuele studietoeslag geïntroduceerd. Is een nieuwe vorm van aanvullende inkomensondersteuning voor bepaalde groepen studerenden. Gemeenten moeten zelf in een verordening vaststellen hoe hoog de individuele studietoeslag is en hoe vaak die wordt verstrekt. Molenwaard krijgt hiervoor ingaande 2016 een bedrag van 7K, aflopend tot 13K in Deze middelen worden beschikbaar gehouden voor uitgaven voor studietoeslagen. Uitvoeringskosten participatiewet Eveneens in relatie tot de Participatiewet wordt de toegang tot de Wajong beperkt. Gemeenten krijgen middelen voor uitvoeringskosten voor een nieuwe doelgroep die voor gemeenten ontstaat. De (financiële) verantwoordelijkheid zou bij ongewijzigd beleid voor rekening van het UWV komen. Molenwaard krijgt hiervoor ingaande 2016 een bedrag van 5K, aflopend tot 11K in Deze middelen worden beschikbaar gehouden voor uitvoeringskosten. Waterschapsverkiezingen De waterschapsverkiezingen in 2015 vinden tegelijk plaats met de verkiezingen voor provinciale staten. Gemeenten krijgen daardoor een rol bij het organiseren van de waterschapsverkiezingen en daarvoor worden incidenteel in 2015 middelen aan het gemeentefonds toegevoegd. Gaat voor Molenwaard om 41K. Deze middelen worden beschikbaar gehouden voor kosten van de gecombineerde verkiezingen. E-overheid Het gemeentefonds wordt verlaagd i.v.m. vervallen van kosten voor de gemeenten voor verstrekking van gegevens uit het Handelsregister en het Kadaster. Gaat voor Molenwaard ingaande 2015 om een korting van 8K. Deze middelen worden verrekend met de betreffende uitgavenbudgetten.

5 5 E-boeken De inkoop van e-content voor bibliotheken wordt gecentraliseerd. Omdat lokale bibliotheken deze taak niet meer behoeven uit te voeren worden middelen uit het gemeentefonds genomen. Gaat voor Molenwaard ingaande 2016 om een bedrag van 14K, oplopend tot 18K in Deze middelen worden verrekend met de betreffende uitgavenbudgetten. Integratie-uitkering WMO De bestaande uitkering WMO (dus niet de nieuwe decentralisatieuitkering!) wordt met ingang van 2015 verlaagd i.v.m. de in het Regeerakkoord opgenomen taakstelling voor het budget huishoudelijke hulp. Gaat voor Molenwaard om een korting van 454K. Integratie-uitkering Ventra Jeugd en Gezin Zie de toelichting bij uitkeringsjaar Deelfonds Sociaal Domein De drie decentralisaties gaan gepaard met een toevoeging aan het Gemeentefonds van 10,4 miljard. Hiervoor is het Deelfonds Sociaal Domein in het leven geroepen. De middelen van het deelfonds mogen alleen worden besteed binnen het sociaal domein; vanaf 2018 vallen deze middelen binnen de reguliere uitgangspunten van het gemeentefonds. Gemeenten mogen zelf bepalen hoe de middelen van het deelfonds worden verdeeld over de taken van WMO, Jeugdzorg en Participatie. Binnen de bestedingsvoorwaarden mogen middelen worden gereserveerd om schommelingen in de (zorg)vraag op te vangen. Molenwaard krijgt voor de WMO-taken 2.710K en voor Jeugdzorgtaken 6.441K. Het bedrag voor de Participatiewet is nog niet bekend; volgt naar verwachting in de loop van de maand juni. De middelen voor het deelfonds worden geheel beschikbaar gehouden voor uitgaven. Herverdeling Gemeentefonds Met ingang van het jaar 2015 wordt groot onderhoud gepleegd aan de verdeling van het gemeentefonds. De verdeling tussen gemeenten wordt weer(meer) kostengeoriënteerd waarbij ontstane scheefgroei wordt weggewerkt. Het hiermee gepaard gaande herverdeeleffect voor Molenwaard is in maart van dit jaar bepaald op 530K. Nu blijkt dat herverdeeleffect slechts 320K. Dat dus 210K tegen en het is erg onbevredigend dat we tot op heden noch van het ministerie van BZK, noch bij de VNG, noch bij adviesbureau Pauw duidelijkheid kunnen krijgen over de oorzaken van deze tegenvaller. Wordt hopelijk nog wel vervolgd! Het eerste jaar van de herverdeling wordt 50% van het herverdeeleffect verrekend middels een zg. suppletie-uitkering. Loonkostenstijging In de huidige meerjarenramingen van de begroting van Molenwaard is ingaande 2015 geen rekening gehouden met een loonkostenstijging. De mei-circulaire gaat op basis van CPB-verwachtingen uit van een stijging van loonkosten van 2,25%. Gelet hierop houden we rekening met een loonkostenstijging van 215K (2,25% van de totale loonsom van 9.529K).

6 6 Samenvattend leidt de mei-circulaire tot de volgende mutaties voor de jaren 2015 t/m 2018: Wijziging algemene uitkering: Ontwikkeling accres/uitkeringsbasis Vervallen Arhi-uitkering Korting onderwijshuisvesting Taakmutaties: Overheveling middelen buitenkantonderhoud scholen Nieuwe uitkering voor "Individuele Studietoeslag" Nieuwe uitkering voor "Uitvoeringskosten Participatiewet" Middelen voor organisatie waterschapsverkiezingen Minder middelen voor E-overheid Minder middelen voor E-boeken Decentralisatie-/integratie-uitkeringen: Verlaging integratie-uitkering WMO Verlaging decentralisatie-uitkering Jeugd en Gezin Deelfonds Sociaal Domein: Middelen sociaal deelfonds voor WMO Middelen sociaal deelfonds voor Jeugdzorg Overige: Herverdeeleffect groot onderhoud gemeentefonds Suppletie-regeling groot onderhoud verdeelstelsel Aanpassing maatstaven/basisgegevens Totaal mutatie uitkering gemeentefonds Budgettaire effecten voor de jaren 2015/2018: 1. Wijziging algemene uitkering: Vervallen storting Arhi-middelen in reserve RvI Taakmutaties: Vervallen uitgaven buitenonderhoud scholen Uitgaven voor verstrekken individuele studietoeslag Uitgaven voor uitvoeringskosten participatiewet Uitgaven voor waterschapsverkiezingen Verlagen uitgavenbudget voor e-overheid Verlagen uitgavenbudget voor bibliotheken/e-boeken Loonkostenstijging Decentralisatie-/integratie-uitkeringen: Verlaging uitgavenbudget voor Jeugd en Gezin Deelfonds Sociaal Domein: Middelen sociaal deelfonds voor WMO Middelen sociaal deelfonds voor Jeugdzorg Effect mei-circulaire 2014 voor de jaren 2015/2018: