GEMEENTE HOOGEVEEN. VERSLAG RAADSAVOND 27 november 2008 INFORMEREN RAADZAAL

Transcriptie

1 GEMEENTE HOOGEVEEN VERSLAG RAADSAVOND 27 november 2008 INFORMEREN RAADZAAL Aanwezig: Arend Steenbergen (voorzitter), Rolien van de Belt, Bert Boersma, Sjoukje Brouwer, José Bruins Slot, Erik Giethoorn, Ellen van Heugten-Steenbergen, Lucas Hummel, Klaas van der Laan, Henk Prigge, Wicher van Regteren, Rieks Siebering, Jan Steenbergen, Jan Stoefzand, Mark Tuit, Wim Warrink, Henk van de Weg, Jan Alting, Hetty Bouius, Francien Hellenthal, Frits Nijland, Rien Sloover en Alma van Dooren (commissiegriffier). Aanwezig namens het college: wethouder Klaas Smid Aanwezige ambtenaren: Jaap Gernaat, Herman Vos en Arthur Overgoor Verslag: Zwaantinus Jeuring (Notuleerservice Nederland). De agenda luidde als volgt: 1. Spreekrecht. 2. Presentatie kinderen en armoede. 3. Presentatie herijking minimaregelingen. 4. Rondvraag. De voorzitter heet iedereen van harte welkom. Hij deelt mee dat de agendapunten 2 en 3 zijn omgedraaid en constateert dat de raad hiermee instemt. 1. Spreekrecht Er wordt geen gebruik gemaakt van het spreekrecht. 3. Presentatie herijking minimaregelingen De voorzitter geeft het woord aan wethouder Smid. Wethouder Smid geeft een schets van de voorafgaande besluitvorming. Eind 2006 is opnieuw een nota Gemeentelijk armoedebeleid vastgesteld. Daarin is een aantal aanbevelingen van het Nibud opgenomen en is afgesproken regelmatig met de raad te evalueren om eventueel tot bijstellingen te komen. Verder is de raad akkoord gegaan met het voorstel de bijdrage uit het Activiteitenfonds met 10 euro te verhogen en de inkomenscategorie van 110% naar 120% te verhogen. Inmiddels is besloten de automatische kwijtschelding van gemeentelijke belastingen met ingang van dit jaar toe te passen en is de eigen bijdrage voor peuterspeelzalen afgeschaft en is ook daar de inkomenscategorie tot 120% verhoogd. Het college heeft opnieuw gekeken naar mogelijke verbeteringen en heeft de wensen die de raad vorig jaar heeft geuit, meegenomen. Er is tevens aandacht besteed aan het rapport Veur. Voor dit beleidsterrein zijn bij de voorjaarsnota en de begroting extra middelen vastgelegd. De voornemens van het college worden nu gepresenteerd. De meeste daarvan leiden tot beleidsregels die tot de bevoegdheid van het college behoren. Het college verneemt graag de opmerkingen en vragen van de raad. Kortom: is het college met deze voornemens op de goede weg? Verslag 27 november 2008 informeren raadzaal 1 van 9

2 In 2007 is de gemeente samen met STAMM de pilot Kinderen en armoede gestart. In de presentatie die volgt zijn de aanbevelingen opgenomen die zijn gedaan tijdens de conferentie Zuiderbreedte. Tevens sluit het college zo aan op de door het kabinet geboden mogelijkheden. Gernaat (beleidsmedewerker Sociale Zaken) verzorgt samen met Vos de presentatie, met als titel Minimaregelingen nader bekeken. De raadsleden ontvangen een hand-out van de presentatie. Hieronder is de extra toelichting van Gernaat en wat door de raad naar voren is gebracht, samengevat. Gernaat schetst de aanleidingen om tot herijking van minimaregelingen te komen en somt de regelingen op. Het gaat om alle regelingen waar de gemeente direct invloed op heeft. Wettelijke regelingen zoals de langdurigheidtoeslag en de Wet bijzondere bijstand zijn niet meegenomen. Op een vraag van Bruins Slot antwoordt Gernaat dat dit bewust is gedaan. Vos (beleidsmedewerker Sociale Zaken) gaat in op de afzonderlijke regelingen zoals deze nu luiden. Activiteitenfonds: Tegelijk met de vaststelling van de nota Gemeentelijk armoedebeleid is de verordening Activiteitenfonds aangepast. Vanaf 2007 is deze in werking getreden. Doel van het Activiteitenfonds is: mensen laten deelnemen aan maatschappelijke activiteiten. Een drempel voor mensen is het feit dat men moet voorschieten. Regeling Bijkomende studiekosten: Deze regeling bestaat naast de Wettelijke toeslagen, waar bepaalde vergoedingen niet inzitten. Criterium is een inkomen van ten hoogste 110% van de bijstandsnorm. De regeling kent een gestaffelde opzet en vergoedt de gemaakte kosten in een kalenderjaar. Van de Belt (GroenLinks) en Van de Weg (PvdA) vragen naar de verplichting om bonnetjes te overleggen en het wel of niet vooruit betalen. Vos antwoordt dat bij grote aanschaffen en hoge bedragen een factuur wordt gevraagd en dat sprake is van een maximumbijdrage. Bij deze regeling moeten in alle gevallen bonnen worden overlegd. Van de Belt vindt het overleggen van bonnetjes een heel gedoe, vooral omdat duidelijk is dat men tot de betreffende inkomenscategorie behoort. Vos vervolgt de presentatie. Regeling voor chronisch zieken en gehandicapten: Het gaat vaak over verborgen kosten. De bijdragen zijn niet geoormerkt. Van 2005 tot 2007 daalde het aantal aanvragen van 269 naar 196. De inkomensnorm is 110% van de bijstand en er vindt een draagkrachtmeting plaats. Van de Weg stelt een vraag over het gedaalde aantal aanvragen. Het gaat om chronisch zieken en gehandicapten: hoe kan het aantal zo flink dalen? Vos antwoordt dat elk jaar een aanvraag moet worden ingediend. Van de Weg zegt dat de gegevens elk jaar kunnen worden vergeleken waardoor duidelijk wordt waarom men niet meer aanvraagt. Verslag 27 november 2008 informeren raadzaal 2 van 9

3 Sloover (GroenLinks) zegt dat aan de hand van het bestand toch is na te gaan wie voor de regeling in aanmerking komen. Dat is de basis voor het verdere verhaal. Gernaat antwoordt dat het een landelijk beeld is dat weinig van deze regeling gebruik wordt gemaakt. Er wordt niet op naam geregistreerd en daarom is niet bekend wie geen aanvraag meer indient. Als straks de inkomensgrens naar 120% is verhoogd, gaat het om dezelfde groep als bij de Wmo. Beide groepen worden dan met elkaar vergeleken, zodat dan duidelijk wordt hoe groot de groep aanvragers maximaal is. Sloover vraagt of na de vergelijking van beide groepen de mensen actief worden benaderd. Gernaat zegt dat dit volgens hem niet gebeurt. Bruins Slot (PvdA) vraagt of aangesloten wordt bij de normale draagkrachtpercentages zoals die gelden voor de bijzondere bijstand. Gernaat antwoordt dat dit het geval is: er wordt aangesloten bij de percentages uit de Wwb. Vos vervolgt de presentatie. De categoriale regeling 65+: Sinds 2004 bestaat er geen wettelijke categorale regeling meer, Hoogeveen heeft deze regeling daarom zelf opgezet. De regeling is gericht op mensen met AOW en een klein pensioentje. De bedragen zijn afgestemd op de langdurigheidtoeslag. Deze laatste geldt alleen voor mensen onder de 65 jaar. De bijdragen zijn bedoeld voor de aanschaf van duurzame goederen (bv. een bankstel). De bedragen zijn niet geoormerkt. Het gebruik is de laatste jaren toegenomen. Bruins Slot vraagt of deze groep er via bestandkoppelingen uitgehaald kan worden. Vos zegt dat dit niet mogelijk is omdat er geen koppeling naar de pensioenen mogelijk is. Dat zou misschien via de Belastingdienst kunnen, maar dat is zeer bureaucratisch. Brouwer (CDA) vraagt of de groep alleenstaande ouderen een kind jonger dan achttien jaar hebben. Vos antwoordt bevestigend. Hij vervolgt de presentatie. Collectieve zorgverzekering: Hoogeveen heeft deze samen met andere gemeenten ingekocht bij Groene Land/Achmea. Personen die deelnemen, hoeven geen bijzondere bijstand aan te vragen omdat de kosten voor een aanvullende verzekering rechtstreeks door de verzekeraar worden vergoed. De gemeente probeert zoveel mogelijk mensen te laten deelnemen. De deelname is 1200 personen; van de overige minima nemen 140 personen deel. Behalve bij het Activiteitenfonds vindt bij de andere regelingen een vermogenstoets plaats. De Wwb definieert wat onder vermogen wordt verstaan. Brouwer vraagt of een eigen huis ook tot het vermogen wordt gerekend. Vos antwoordt bevestigend. De hoogte is afhankelijk van de omvang van de hypotheek. Verslag 27 november 2008 informeren raadzaal 3 van 9

4 Wethouder Smid voegt toe dat dit in de Wwb is vastgelegd en dat de gemeente hier dus geen eigen beleidsruimte heeft. Brouwer vraagt hoe de waarde van de woningen wordt bepaald. Vos antwoordt dat vaak een taxatie via een makelaar plaatsvindt. Op een vraag van Van Heugten antwoordt Vos dat soms de WOZ-waarde wordt gebruikt, maar er moet onderscheid worden gemaakt tussen de taxatiewaarde en de vrije verkoopwaarde. Bruins Slot meent begrepen te hebben dat een eigen huis niet wordt meegerekend als slechts een deel van de bijstandsnorm wordt aangevraagd, zoals bij deze regelingen. Vos antwoordt dat dit het geval kan zijn. De vermogenstoets is erg ingewikkeld. Vos besluit zijn presentatie met enkele conclusies en redenen waarom tot verbetering wordt overgegaan. Hoogeveen heeft een echt sociaal minimabeleid, van jong tot oud. Gernaat vervolgt de presentatie en gaat in op wat beter kan. De aanbevelingen: In de eerste plaats wordt voorgesteld het norminkomen voor alle regelingen op 120% te leggen. Warrink (ChristenUnie) brengt de armoedeval ter sprake. Gernaat zegt dat de armoedeval mee opschuift naar de grens van 120%. Wethouder Smid vult aan en verwijst naar de nota Armoedebeleid 2006 waar wordt gesproken over een onderzoek van het Nibud. Daaruit blijkt dat de mensen bereid blijven te solliciteren. Het klopt dat er sprake blijft van een grens. Bruins Slot heeft begrepen dat de armoedeval vooral ontstaat ten gevolge van de landelijke regelingen. Gernaat zegt dat de gevolgen van het ophogen van het norminkomen erg meevallen. Spreker vervolgt en gaat in op de aanbevelingen voor het Activiteitenfonds: In 2007 ging de grens naar 120%, mede daardoor steeg het gebruik dat jaar van 1000 naar 2000 personen. De bonnetjescultuur moet verdwijnen. Er komt een steekproefsgewijze controle. Op een vraag van Van Heugten antwoordt spreker dat het ministerie hiermee akkoord gaat. Op een vraag van Stoefzand: het maximumbedrag blijft 85 euro. De aanbevelingen voor de regeling bijkomende studiekosten: Van kalenderjaar wordt overgestapt naar een schooljaar. De regeling categoriale bijzondere bijstand voor chronisch zieken en gehandicapten: De regeling geldt voor jarigen. Voorgesteld wordt doorstroming voor 65+ ers mogelijk te maken via dezelfde regeling voor 65+ ers. De draagkrachttoets vervalt. De aanbevelingen voor de regeling categoriale bijstand 65+: De regeling wordt aangepast om de instroom van mensen die 65 worden mogelijk te maken. Verslag 27 november 2008 informeren raadzaal 4 van 9

5 Collectieve zorgverzekering: opgemerkt wordt dat andere zorgverzekeraars belangstelling tonen. Sloover vraagt of er voor deze groep mensen een tegemoetkoming is voor het eigen risico. Vos antwoordt dat daarom vorig jaar, bij de invoering van het eigen risico, de zorgtoeslag is verhoogd. Gernaat presenteert de aanbevelingen op enkele aanpalende terreinen. Onderzoek wordt gedaan naar het compenseren van vrijwilligers die belastingformulieren invullen. Wethouder Smid voegt toe dat zo een koppeling met gemeentelijke regelingen mogelijk is. De in het kader van Veur bij SWW gedetacheerde medewerker blijft na afloop van Veur gedetacheerd bij SWW, vanwege de goede effecten. Geprobeerd wordt één aanvraagformulier voor alle regelingen te maken; misschien worden het er twee. De kosten van het voorgestelde pakket: Uitgegaan wordt van een verdubbeling van het gebruik, afgaande op de verdubbeling bij het Activiteitenfonds in Er is daarom één extra fte opgenomen. Brouwer vraagt waarom deze fte nu al nodig is: er zitten vereenvoudigingen in de regelingen zoals het ene formulier. Gernaat antwoordt dat deze fte direct al nodig is, omdat verwacht wordt dat de aantallen aanvragen snel stijgen. Bruins Slot zegt het met dit laatste eens te zijn: de menskracht moet dan aanwezig zijn. Gernaat vervolgt de presentatie. De totale kosten van het pakket bedragen euro. De extra middelen van het Rijk lopen in enkele jaren op tot structureel euro. Echter de eerste jaren is het bedrag lager, in 2009 is het euro. Voorgesteld wordt dit verschil te dekken uit de reserve Minimabeleid. Deze reserve bevat euro. Wethouder Smid voegt toe dat dit financieringsvoorstel conform de wens van de raad is om de reserve voor minimabeleid te benutten en daarmee af te bouwen. Gernaat maakt nog enkele opmerkingen over veranderde regelingen en de eenmalige bijdrage eind dit jaar van 50 euro. Communicatie krijgt extra aandacht. Wethouder Smid antwoordt op een vraag van Brouwer dat het bezoeken van gezinnen een punt van aandacht is. Het komt bij het volgende agendapunt aan de orde. Gernaat gaat tot slot in op de mandatering van het SVB voor de aanvullende bijstand aan 65+ ers met een onvolledige AOW. Het rijksbeleid maakt dit per 1 januari 2010 mogelijk, het college wil dit al per 1 januari 2009 mogelijk maken. Het collegevoorstel is onderweg. Bruins Slot is tevreden over de presentatie en over de ophoging tot 120%. Zij stelt een vraag over evaluatie en monitoring. In de presentatie ontbraken gegevens over het niet-gebruik, of over de omvang van de doelgroep. De monitoring moet zo worden ingericht dat duidelijk wordt in welke mate het gebruik is gestegen. Verslag 27 november 2008 informeren raadzaal 5 van 9

6 Tevens pleit spreker voor een onderzoek naar de effecten van het minimabeleid op bijvoorbeeld het huishoudbudget van bepaalde groepen. Wethouder Smid zegt toe dat dit onderzoek zal worden verricht. Enkele jaren geleden is al een dergelijk onderzoek geweest, zodat nu een scherper beeld kan worden verkregen. Hij zegt een onderzoek naar de effecten van het minimabeleid toe. Bruins Slot vraagt naar aanleiding van de Veur-rapportage op wat voor termijn een verandering in de formulieren-brigade kan worden verwacht. Wethouder Smid zegt dat dit afhankelijk is van de koppeling aan landelijke netwerken. De voorzitter geeft de raadsleden gelegenheid te reageren. Brouwer zegt dat het CDA tevreden is met de voorstellen en sluit zich aan bij de opmerkingen van Bruins Slot. Spreker is blij met de toezegging van de wethouder. Zij verzoekt de wethouder wel de vinger aan de pols te houden bij het aanstellen van een volle extra medewerker, omdat de nodige vereenvoudigingen worden doorgevoerd. Van de Belt vindt het een positief verhaal. De verhoging van 110% naar 120% vindt GroenLinks prima en deze gelijkvormigheid zou ook moeten gelden voor het aanleveren van bonnetjes. Als de steekproefsgewijze controle bij het Activiteitenfonds kan, moet dat volgens Van de Belt in ieder geval ook bij de regeling bijkomende studiekosten. Het is overduidelijk dat ouders met kinderen in die leeftijd het geld daarvoor kwijt zijn. De bonnetjes betekenen een gigantische drempel. Als het mogelijk is, zou dat helemaal moeten verdwijnen. Wethouder Smid vindt dat een goede suggestie en hij zegt toe te bekijken wat praktisch mogelijk is binnen de grenzen die de wet stelt. Dat geldt voor alle regelingen. Van Heugten vraagt of de voorstellen voor 1 januari 2009 nog in de raad komen. Wethouder Smid zegt dat alleen de inzet van de reserve Minimabeleid door de raad moet worden goedgekeurd, en daar komt een raadsvoorstel voor. Dat geldt ook voor de aanpassing van het Activiteitenfonds. Het overige is een kwestie van beleidsregels. Na raadpleging van de raad vanavond handelt het college dit af. Steenbergen (Gemeentebelangen) merkt op dat de raad moeilijk bezwaar kan maken bij de punten die over beleidsregels gaan omdat het een informerende bijeenkomst is. Wethouder Smid heeft het formeel juridische punt al uitgelegd en gezegd dat de beleidsregels een bevoegdheid van het college zijn. Het college houdt zich aan de door de raad beschikbaar gestelde budgetten. Bij de inzet van de reserve heeft de raad een bevoegdheid. Steenbergen (Gemeentebelangen) begrijpt van de wethouder dat de raad een beslissing moet nemen, maar de raad doet dat nu niet. Wethouder Smid herhaalt zijn eerdere uitleg. De voorzitter geeft aan dat er een raadsvoorstel voor de reserve Minimabeleid komt. Verslag 27 november 2008 informeren raadzaal 6 van 9

7 Steenbergen (Gemeentebelangen) begrijpt het anders: de wethouder zegt dat de regeling per 1januari 2009 wordt ingevoerd en dat daarbij gebruik wordt gemaakt van de reserve. Wethouder Smid zegt toe dat de raad schriftelijk wordt geïnformeerd over de formele procedure. De voorzitter sluit de behandeling van dit punt af. Toezeggingen wethouder Smid: Er wordt een onderzoek ingesteld naar de effecten van het minimabeleid. Bekeken wordt wat praktisch mogelijk is binnen de grenzen die de wet stelt om het aanleveren van bonnetjes af te schaffen voor alle regelingen. De formele procedure wordt schriftelijk aan de raad uitgelegd. 2. Presentatie kinderen en armoede De voorzitter geeft het woord aan Arthur Overgoor. Overgoor (beleidsadviseur Mens en Werk) verzorgt de presentatie Kinderen en armoede. De inhoud volgt de fasen van het project dat samen met STAMM CMO-Drenthe is uitgevoerd. Inventarisatie: Verschillende instellingen binnen en buiten de gemeente zijn geïnterviewd. Een drietal thema s is aan de orde gesteld: komt u armoede onder kinderen tegen, wat doet u er tegen, wat kan de gemeente of andere instellingen concreet doen. Uit de interviews is veel informatie en achtergrond gekomen. Overgoor presenteert de uitkomsten van de interviews. De miniconferentie in het najaar van 2007: Deelnemers: college, raadsleden en betrokkenen. Voorstellen zijn gedaan in de vorm van de maatregelen top-5. Maatregel 5: instellen van een flexibel fonds. Maatregel 4: korte lijnen tussen Sociale Zaken en intermediairs. Overgoor legt uit wat onder intermediairs wordt verstaan en welke er zijn. Maatregel 3: vereenvoudigen en verbeteren van regelingen. Maatregel 2: afschaffen eigen bijdrage voor de peuterspeelzaal. Hiertoe werd een dag na de conferentie door de raad besloten tijdens de begrotingsbehandeling. Maatregel 1: een goed en gemakkelijk toegankelijk aanbod van activiteiten in de wijken en dorpen. Al deze maatregelen kunnen de maatschappelijke participatie verbeteren. Beleidsvoorstellen: Maatregel 3, het vereenvoudigen en verbeteren van regelingen, wordt meegenomen bij de herijking van het minimabeleid. Het realiseren van een intensief naschools aanbod van activiteiten met als zwaartepunt de achterstandswijken; gestreefd wordt naar een gratis aanbod. Start van een proefproject vindplaatsgericht consulentschap. Bij Sociale Zaken wordt een medewerker aangesteld die de wijk ingaat en een brugfunctie gaat vervullen, en korte lijnen met intermediairs heeft. Ook heeft de consulent een voorlichtende taak. Financiering: De projectduur is twee jaar. Voor een groot deel wordt gebruik gemaakt van de stimuleringsgelden participatie arme kinderen. Deze gelden komen uit het tweejarig convenant van de gemeente met staatssecretaris Aboutaleb. Per jaar is euro beschikbaar. Verslag 27 november 2008 informeren raadzaal 7 van 9

8 De middelen worden ingezet voor: Het vergroten van naschoolse activiteiten in achterstandswijken. Gebruik wordt gemaakt van de Aboutaleb-gelden, euro, en middelen uit het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen, euro. Netwerkontwikkeling van de genoemde consulent: hiervoor komt euro uit de Aboutaleb-gelden en euro uit de Wmo via de OGGZ-middelen. Instellen flexibel fonds: het fonds wordt gedurende twee jaar gevuld met 5000 euro Aboutaleb-gelden en 5000 euro minimagelden. Samenvattend: Via de inzet van intermediairs wordt de non-participatie verbeterd. De gesignaleerde mensen worden actief gewezen op de regelingen. De regelingen worden simpel en ruimer gemaakt. Het realiseren van laagdrempelige activiteiten gebeurt bij de doelgroep in de buurt. Van Heugten stelt een vraag over de bij Sociale Zaken aan te stellen outreaching consulent. Bij de voorjaarsnota is al besloten om voor hulp via outreaching een fte bij SWW vrij te maken. Hoe is de relatie tussen beide? Wethouder Smid zegt dat Sociale Zaken sneller gaat inspelen op dingen die in de samenleving gebeuren. Daarom wordt de consulent aangesteld om in wijken en buurten te werken en actief te zijn in de buurtnetwerken. Deze persoon is niet alleen op kinderen gericht. Van Heugten vindt dat ook een taak voor de SWW. Wethouder Smid zegt dat SWW vanuit een andere verantwoordelijkheid in de buurtnetwerken zit. Het is goed als Sociale Zaken aan de buurtnetwerken deelneemt om op sociaal gebied snel actie te kunnen ondernemen. Warrink (ChristenUnie) gaat in op de rol van de aan te stellen consulent in de netwerken en richting intermediairs. Hij mist in de opsomming van intermediairs de kerken en levensbeschouwelijke instellingen. Spreker vindt de term vindplaatsgerichte consulent bijzonder. Wethouder Smid zegt dat in het kader van de sociale structuurvisie gesprekken zijn gevoerd met alle Hoogeveense pastores. Hen is gewezen op de regelingen die er zijn. De wethouder vindt dat er een andere term voor vindplaatsgerichte consulent moet komen. Warrink zou een meer actieve houding richting de kerken op prijs stellen. Overgoor zegt dat de kerken ook tot de intermediairs worden gerekend, dat gebeurt al bij de Wmo. Van de consulent wordt een actieve rol verwacht. Brouwer vraagt of de naschoolse activiteiten aansluiten bij het BOS. Hoe is de relatie met de activiteiten bij onderwijsvoorrang? Wethouder Smid zegt dat de activiteiten aansluiten bij het BOS. Hij wijst op de betekenis van de middelen uit het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen: de middelen daaruit kunnen samen met de Aboutaleb-gelden nu buurtgericht worden ingezet. Het probleem is vaak buurtgebonden. Het voornemen is om enkele keren per week buurtgerichte activiteiten aan te bieden die laagdrempelig en kosteloos zijn. Ervaringen wijzen uit dat deze goed worden bezocht. Verslag 27 november 2008 informeren raadzaal 8 van 9

9 De voorzitter sluit de behandeling van dit punt. 4. Rondvraag Bruins Slot vraagt, mede naar aanleiding van beide presentaties, wanneer de raad nadere voorstellen over schuldhulpverlening ontvangt. Dit naar aanleiding van de presentatie door het GKB. Er waren de nodige gelden mee gemoeid. Wethouder Smid antwoordt dat er intern aan wordt gewerkt en dat nog niet duidelijk is wanneer de voorstellen naar de raad gaan. Het heeft te maken met de beschikbaarheid van financiële middelen. De voorzitter sluit dit blok informeren. Verslag 27 november 2008 informeren raadzaal 9 van 9