Nieuw bestuursmodel deelgemeente Overschie Uitkomsten van een onderzoek onder burgers naar een nieuw bestuursmodel

Transcriptie

1 Nieuw bestuursmodel deelgemeente Overschie Uitkomsten van een onderzoek onder burgers naar een nieuw bestuursmodel Mediad Onderzoek & Advies BV Rotterdam, augustus 2012 Auteursrechten voorbehouden Niets uit dit rapport mag worden openbaar gemaakt en/of verveelvoudigd via internet of door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Mediad Onderzoek & Advies te Rotterdam en de deelgemeente Overschie te Rotterdam.

2

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 1 Onderzoeksverantwoording Inleiding Achtergrond decentralisering van bestuur Achtergrond en aanleiding onderzoek Hoofddoelstelling Onderzoeksdoelen Onderzoekspopulatie Onderzoeksopzet Fase 1: Kwalitatieve oriëntatie Fase 2: Kwantitatieve dataverzameling Analyse en rapportage 11 Hoofdstuk 2 Samenvatting en slotbeschouwing Inleiding Fase 1: Kwalitatief onderzoek Fase 2: Kwantitatief onderzoek Slotbeschouwing 22 Hoofdstuk 3 Fase 1: Kwalitatieve oriëntatie Inleiding Begripsdefinitie deelgemeente en deelraad Taken van de deelgemeente Oordeel functioneren deelgemeentebestuur Overschie als geografisch gebied Opheffen deelgemeentebestuur Alternatieve bestuursmodellen 29 Hoofdstuk 4 Fase 2: Kwantitatieve dataverzameling Inleiding Bekendheid en interesse lokale politiek Oordeel functioneren deelgemeentebestuur Attitude versus gemeentebestuur t.a.v. besturen deelgemeente Toekomstig bestuursmodel: gebied Toekomstig bestuursmodel: beslissingen woonwijk en deelgemeente Toekomstig bestuursmodel: Overschie Opheffen deelgemeentebestuur Profiel respondenten 63 Bijlagen 65 Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 1 Mediad Onderzoek & Advies

4

5 Inleiding Dit rapport bevat de uitkomsten van het door Mediad in juni en juli 2012 uitgevoerde onderzoek naar de mening van de burger over het toekomstige bestuursmodel in de deelgemeente Overschie. Er is gekozen voor een onderzoek bestaande uit twee delen: een kwalitatieve oriëntatie en een kwantificering. Dit rapport bestaat uit vier hoofdstukken. Hoofdstuk 1 betreft de verantwoording van het onderzoek. Hoofdstuk 2 bevat de belangrijkste bevindingen van het onderzoek. In hoofdstuk 3 worden de uitkomsten beschreven van het kwalitatieve onderzoeksdeel. In het vierde hoofdstuk worden de uitkomsten beschreven van het kwantitatieve onderzoeksdeel. Het rapport wordt afgesloten met een bijlage waarin de uitnodigingsbrieven en de itemlist zoals gebruikt bij het kwalitatieve onderzoeksdeel, de uitnodigingsbrief zoals gebruikt bij het kwantitatieve onderzoeksdeel en een statistiek overzicht zijn opgenomen. Separaat aan dit rapport is een tabellenboek verschenen waarin respectievelijk de vragenlijst, de frequentietabellen met de uitkomsten en de letterlijke antwoorden op de open vragen van het kwantitatieve onderzoeksdeel zijn opgenomen. Onderzoekers: Jan Lasker Marieke Meij Jolanda Verdurmen Mediad Onderzoek & Advies BV Goudsesingel KD Rotterdam Telefoon : info@mediad-groep.nl Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 3 Mediad Onderzoek & Advies

6

7 Hoofdstuk 1 Onderzoeksverantwoording 1.1 Inleiding Dit hoofdstuk bevat de verantwoording van het onderzoek dat Mediad in juni en juli 2012 in opdracht van de deelgemeente Overschie heeft uitgevoerd naar de mening van de burger over het toekomstige bestuursmodel in de deelgemeente Overschie. Achtereenvolgens komen in dit hoofdstuk de volgende paragrafen aan de orde: 1.2 Achtergrond decentralisering van bestuur, 1.3 Achtergrond en aanleiding onderzoek, 1.4 Hoofddoelstelling, 1.5 Onderzoeksdoelen, 1.6 Onderzoekspopulatie, 1.7 Onderzoeksopzet, 1.8 Fase 1: Kwalitatieve oriëntatie, 1.9 Fase 2: Kwantitatieve dataverzameling en 1.10 Analyse en rapportage. 1.2 Achtergrond decentralisering van bestuur De gemeente Rotterdam heeft een lange geschiedenis met betrekking tot burgerparticipatie bij het bestuur van de stad. Vlak na de Tweede Wereldoorlog werden de eerste wijkraden ingesteld. Begin jaren vijftig waren elf wijkraden actief. Een tiental jaren later ontstonden particuliere belangenorganisaties. Deze organisaties zijn niet veel later getransformeerd tot wijkopbouworganen. De volgende stap in het proces van burgerparticipatie was de integratie van de wijkopbouworganen in wijkraden. In die jaren was het wettelijk niet mogelijk om bevoegdheden vanuit het gemeentebestuur naar wijkraden te delegeren. Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw bestaat de mogelijkheid om voor bepaalde afgebakende gemeentelijke gebieden bestuurlijke commissies in te stellen. Men wilde komen tot een decentraal bestuur door middel van territoriale bestuurscommissies om een verkleining van de afstand tussen burger en bestuur te bewerkstelligen. Later zijn daar nog enkele andere motieven aan toegevoegd. Zo biedt het commissiestelsel mogelijkheden om de gemeenteraad te ontlasten en biedt het mogelijkheden om burgers en belangengroepen bij het bestuur te betrekken. Deze zogenaamde territoriale bestuurscommissies hebben een verankering gevonden in de Gemeentewet. Door de mogelijkheid om voor bepaalde gebieden binnen een gemeente een territoriale bestuurscommissie in te stellen, werd de mogelijkheid tot gedecentraliseerd bestuurlijk handelen vergroot. Deze commissies hadden adviserende taken, maar er bestond ook de mogelijkheid tot overdracht van bevoegdheden die normaliter aan de gemeenteraad en aan het college van burgemeester en wethouders toekomen. De gemeente die tot instellen van dergelijke territoriale commissies over wilde gaan, had de mogelijkheid om voor de bemensing van die commissies verkiezingen te organiseren. In 1972 is de eerste verkiezing van een deelgemeenteraad in Rotterdam gehouden en op 1 januari 1973 zijn drie gekozen deelgemeenteraden van start gegaan. Later is de Gemeentewet aangepast en heeft de deelgemeente en de bemensing daarvan een stevig juridisch fundament gevonden in de Gemeentewet. Op dit moment hebben twee gemeenten (Rotterdam en Amsterdam) een deelgemeentebestel gebaseerd op de gewijzigde bepalingen zoals opgenomen in de nu geldende Gemeentewet. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 5 Mediad Onderzoek & Advies

8 Er is een verschil tussen het decentraal leveren van een overheidsproduct (bijvoorbeeld paspoort) of overheidsdienst (bijvoorbeeld huwelijksfaciliteiten) en een decentraal bestuur. Voor een bestuursmodel binnen een gemeente zijn verschillende opties mogelijk. In onderstaand schema wordt een aantal opties op een rij gezet. Hierbij moet worden opgemerkt dat het schema niet uitputtend is, maar tot doel heeft het geheel van opties tot de kern terug te brengen. Er zijn diverse combinaties mogelijk. Optie Vertegenwoordigers Achtergrond Motivatie Centraal bestuur Verkozen Politiek Decentraal bestuur Verkozen Politiek Commissies Verkozen Politiek Benoemd Kennis en kunde (Wijk)raden Verkozen Politiek Benoemd Kennis en kunde Platforms Coöptatie Betrokkenheid Belangengroepen Coöptatie Belanghebbend Ambtelijk Aangewezen Kennis en kunde 1.3 Achtergrond en aanleiding onderzoek Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in 2011 een voorstel ontwikkeld om te komen tot het afschaffen van de bevoegdheden van gemeentebesturen om deelgemeenten in te stellen. De hoofdmotivering om tot een dergelijke stap te komen, is de wens van de regering om te komen tot een kleine, dienstverlenende overheid. Daarnaast wordt gesteld dat de deelgemeenten zich aan het ontwikkelen zijn tot een afzonderlijke bestuurslaag, wat volgens de regering niet wenselijk is. Een ander motief om te komen tot opheffing van de deelraden is bezuinigingstechnisch van aard. Wel worden in dit voorstel nog steeds andere vormen van binnengemeentelijke decentralisatie toegestaan. In de memorie van toelichting worden expliciet bestuurcommissies en territoriale bestuurscommissies genoemd als mogelijkheden voor decentralisering van bestuur. Ook zijn er volgens de voorstellen mogelijkheden om via rechtstreekse verkiezingen dorps- of wijkraden in te stellen. De kern is dat het takenpakket van de commissies of de raden nooit zo breed en algemeen kunnen zijn als dat het geval was bij de deelgemeenten. Het Rotterdamse deelraadbestel heeft zich ontwikkeld tot een decentrale dienstverlener en een decentraal bestuursinstituut. De decentrale dienstverlening zorgt ervoor dat de burger op acceptabele afstand van zijn woonomgeving diverse overheidsproducten kan verkrijgen of aan diverse door de overheid opgelegde verplichtingen kan voldoen. Een decentraal bestuursinstituut zorgt ervoor dat het bestuur dichter bij de burger staat in vergelijking tot het centrale bestuur. Het bestuur via het deelgemeentebestel is derhalve meer geworteld in de woon- en leefomgeving van de burger. Idealiter is het deelgemeentelijk bestuur complementair aan het centrale bestuur. Het voorstel is inmiddels aangenomen door de Tweede Kamer. Indien het voorstel wordt aangenomen in de Eerste Kamer, zal in Rotterdam een herschikking van het politieke landschap en van de bestuurlijke invulling van dat landschap plaatsvinden. Startpunt van die herschikking is 5 maart Vanaf die datum zullen de deelgemeenteraden in de huidige opzet niet meer legitiem zijn en derhalve niet meer kunnen functioneren omdat dan het wettelijk kader ontbreekt. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 6 Mediad Onderzoek & Advies

9 Het gemeentebestuur van Rotterdam heeft stappen gezet om te komen tot de herschikking van het politieke landschap. De Rotterdamse gemeenteraad onderzoekt op dit moment hoe de stad vanaf 2014 bestuurd moet worden. Deze inspanningen moeten resulteren in een voorstel aan de gemeenteraad over het gewenste bestuurlijke model voor de stad en de diverse territoriale gebieden. Het ligt in de planning om dit voorstel in de gemeenteraad te behandelen in oktober Wat de herschikking gaat behelzen en welke vervanging er zal komen voor het huidige deelgemeentebestel is op dit moment nog onzeker. De deelgemeente Overschie wil vooruitlopend op de mogelijke ontwikkeling van een nieuw decentraal bestuursmodel vanuit de gemeenteraad, een eigen visie en plan ontwikkelen. De deelgemeente Overschie wil door goed te luisteren naar de wensen van de bewoners komen tot een breed door de bewoners gedragen invulling van een nieuw bestuursmodel. Om hieraan invulling te geven, heeft de deelgemeente Overschie aan Mediad gevraagd een onderzoek uit te voeren. Zoals eerder is aangegeven, is er een verschil tussen het decentraal leveren van een overheidsproduct of dienst en decentraal bestuur. In het kader van dit onderzoek is het decentraal leveren van producten en diensten buiten beschouwing gelaten. Het onderzoek richt zich voornamelijk op een nieuw decentraal bestuursmodel voor de deelgemeente Overschie. 1.4 Hoofddoelstelling De hoofddoelstelling van het onderzoek kan als volgt worden omschreven: Mede op grond van de onderzoeksresultaten te komen tot een visie met betrekking tot een nieuw bestuursmodel voor de deelgemeente Overschie. Deze hoofddoelstelling is een externe doelstelling. Dit wil zeggen dat Mediad tracht de bouwstenen voor de hoofddoelstelling aan te dragen. De vertaling van de onderzoeksuitkomsten naar een toekomstvisie dient te geschieden door de opdrachtgever. De hoofddoelstelling en de navolgende onderzoeksdoelen zijn richting bepalend geweest voor de opzet en uitwerking van het gehele onderzoekstraject. 1.5 Onderzoeksdoelen Op basis van de hoofddoelstelling zijn onderstaande onderzoeksdoelen geformuleerd: Inzicht krijgen in de attitude van de bewoners van de deelgemeente Overschie ten aanzien van het huidige deelgemeentebestel. Inzicht krijgen in de wensen van de bewoners van de deelgemeente Overschie ten aanzien van een toekomstig bestuursmodel. Inzicht krijgen in de wensen van de bewoners van de deelgemeente Overschie ten aanzien van burgervertegenwoordiging in een toekomstig bestuursmodel. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 7 Mediad Onderzoek & Advies

10 1.6 Onderzoekspopulatie De onderzoekspopulatie bestaat uit alle bewoners van de deelgemeente Overschie. De onderzoekspopulatie is als volgt gedefinieerd: Iedere persoon van 18 jaar of ouder die (mede) verantwoordelijk is voor het voeren van een huishouden en die woonachtig is in de deelgemeente Overschie. 1.7 Onderzoeksopzet Gezien de hoofddoelstelling en de onderzoeksdoelen is gekozen voor een combinatie van kwalitatief en kwantitatief onderzoek. In de volgende paragrafen wordt een toelichting gegeven op de twee onderzoeksdelen. Fase 1 Fase 2 Kwalitatieve oriëntatie Kwantificering 1.8 Fase 1: Kwalitatieve oriëntatie Er is gestart met het kwalitatieve deel. Deze fase had een oriënterend karakter. Het had als doel achterliggende motieven in kaart te brengen en het ontwikkelen van de vragenlijst ten behoeve van het kwantitatieve onderzoeksdeel (fase 2) Soort onderzoek en methode van dataverzameling Dit deel van het onderzoek was kwalitatief van aard. Dit houdt in dat generalisaties met de nodige voorzichtigheid dienen te geschieden. Als methode voor kwalitatieve dataverzameling is gekozen voor focusgroepen. Een focusgroep is een gestructureerde discussie onder een kleine groep personen (vier tot 12) begeleid door een ervaren gespreksleider. De reden voor deze keuze ligt in het feit dat tijdens het gesprek interactie kan ontstaan tussen deelnemers. Zij kunnen elkaars ideeën en opvattingen mee ontwikkelen en beïnvloeden De gesprekken Er zijn drie focusgroepen georganiseerd. De potentiële deelnemers aan de gesprekken zijn op twee manieren geselecteerd: De deelgemeente Overschie heeft de namen, adressen en telefoonnummers verstrekt van 52 bewoners. Aanvullend is er een steekproef getrokken van 500 bewoners uit de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Deze steekproef is vervolgens verrijkt met zowel vaste als mobiele telefoonnummers. Bij 308 bewoners uit deze steekproef is een telefoonnummer gevonden. Deze bewoners zijn benaderd voor deelname aan de groepsgesprekken. Alle potentiële deelnemers hebben een brief gekregen van de deelgemeente Overschie met daarin het verzoek om deel te nemen aan één van de drie gesprekken. Er zijn twee varianten van de brief gemaakt: één voor de bewoners waarvan de gegevens door de deelgemeente zijn aangeleverd en één voor de bewoners die zijn geselecteerd uit de GBA. Een kopie van beide brieven is in de bijlage opgenomen. De brieven zijn gedrukt op briefpapier van de deelgemeente Overschie en verstuurd in een enveloppe van de deelgemeente Overschie. De brieven zijn 6 juni 2012 verstuurd. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 8 Mediad Onderzoek & Advies

11 Vervolgens zijn de potentiële deelnemers gebeld om te vragen of ze bereid waren om deel te nemen aan één van de drie gesprekken. Met 31 bewoners is een afspraak gemaakt voor deelname. Uiteindelijk hebben 23 bewoners aan één van de drie gesprekken deelgenomen. De gesprekken zijn gevoerd op het kantoor van Mediad en hebben plaatsgevonden op de volgende data: dinsdagavond 12 juni met zeven deelnemers vrijdagmiddag 15 juni met acht deelnemers vrijdagavond 15 juni met acht deelnemers Als dank voor hun deelname hebben de deelnemers een reiskostenvergoeding ( 3,80), een vergoeding van 25 en een boek gekregen. Een gesprek heeft gemiddeld genomen 100 minuten in beslag genomen en is gevoerd aan de hand van een semigestructureerde itemlist. Deze lijst bevat een aantal gespreksonderwerpen dat aan de orde komt, maar door het semigestructureerde karakter bestaat er voldoende ruimte voor inbreng van de deelnemers. De itemlist is in nauw overleg met de deelgemeente Overschie opgesteld. In de bijlage is de itemlist opgenomen. 1.9 Fase 2: Kwantitatieve dataverzameling De tweede fase van het onderzoek had een generaliserend karakter. Het had als doel kwantitatieve gegevens te verzamelen op basis waarvan betrouwbare uitspraken gedaan kunnen worden omtrent de wensen van de bewoners van de deelgemeente Overschie ten aanzien van een toekomstig bestuursmodel Soort onderzoek Dit deel van het onderzoek was kwantitatief van aard. Kwantitatief onderzoek is vooral gericht op het doen van betrouwbare uitspraken over de frequentie van een antwoord. Dit soort onderzoek geeft veel informatie over de 'hoe vaak vraag' maar minder over de 'waaromvraag'. Kwantitatief onderzoek wordt vaak uitgevoerd onder een groot aantal respondenten en dat houdt in dat de onderzoeksuitkomsten kunnen worden gegeneraliseerd naar de totale populatie. Bij het doen van uitspraken over de gehele onderzoekspopulatie op grond van steekproefuitkomsten, dient men enige voorzichtigheid in acht te nemen. Immers, er wordt gewerkt met een steekproef. Het is gebruikelijk om nauwkeurigheidsmarges in acht te nemen bij het generaliseren van de onderzoeksuitkomsten. Deze nauwkeurigheidsmarges worden 'gelegd' rond de steekproefuitkomst. De marge is afhankelijk van het aantal respondenten in de steekproef en de omvang van de populatie. In het overzicht statistiek dat in de bijlage van dit rapport is opgenomen, zijn enkele formules en nauwkeurigheidsmarges opgenomen Methode van dataverzameling Als methode van dataverzameling is gekozen voor een combinatie van dataverzameling via internet en telefonische dataverzameling. Deze keuze is ingegeven door budgettaire motieven en representativiteit. Een internetenquête is op dit moment de goedkoopste vorm van dataverzameling. De ervaring leert echter dat de respons op een internetenquête onder deze doelgroep niet zo hoog is. Om de gewenste respons te behalen en de respons zo representatief mogelijk te maken, is aanvullend telefonische dataverzameling ingezet. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 9 Mediad Onderzoek & Advies

12 1.9.3 Steekproef Er is een steekproef getrokken van bewoners uit de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Ten behoeve van de telefonische dataverzameling is de steekproef verrijkt met zowel vaste als mobiele telefoonnummers Vragenlijst De uitkomsten van de focusgroepen zijn gebruikt als input voor het opstellen van de vragenlijst. De vragenlijst is opgesteld in samenspraak met de deelgemeente. De gebruikte vragenlijst bestaat uit 37 gesloten vragen en één geheel open vraag. Daar waar mogelijk zijn in de vragenlijst zogenaamde sturingen aangebracht, zodat geen overbodige of niet relevante vragen zijn gesteld aan de respondenten. Voor de complete vragenlijst verwijzen wij naar het separaat verschenen tabellenboek waarin de vragenlijst is opgenomen Toelichting dataverzameling Alle respondenten uit de steekproef hebben een brief gekregen van de deelgemeente Overschie met daarin het verzoek om deel te nemen aan het onderzoek via internet. Een kopie van deze brief is in de bijlage opgenomen. De brief is gedrukt op briefpapier van de deelgemeente Overschie en verstuurd in een enveloppe van de deelgemeente Overschie. De brief is vrijdag 29 juni 2012 verstuurd. In de brief stond het internetadres vermeld ( waar men door het klikken op een nieuwsbericht op de server kwam waar de vragenlijst draaide. Respondenten konden zich identificeren op de website door middel van een gebruikersnaam en wachtwoord die stonden vermeld in de brief. De dataverzameling via internet is afgesloten op maandag 23 juli Respondenten die op donderdag 12 juli nog niet hadden gereageerd op internet en waarvan bij de verrijking een telefoonnummer was gevonden, zijn vanaf die dag telefonisch benaderd voor afname van de vragenlijst. De telefonische dataverzameling is uitgevoerd vanuit het callcenter van Mediad. Er is op werkdagen 's avonds tussen 17:00 uur en 20:00 uur en op zaterdagen tussen 10:30 uur en 16:30 uur gebeld. Een vast team van enquêteurs heeft de gesprekken gevoerd, die gemiddeld 10 minuten per gesprek in beslag hebben genomen. De laatste interviews zijn op zaterdag 21 juli afgenomen Responsverantwoording 221 bewoners uit de steekproef hebben deelgenomen aan het onderzoek via internet. Dit is een respons van 11%. Van de bewoners uit de steekproef kwamen er 948 in aanmerking voor de telefonische dataverzameling. De overige bewoners hadden de vragenlijst reeds ingevuld op internet of bij hen was bij de verrijking geen telefoonnummer gevonden. Tabel 1 Responsverantwoording algemeen (aantallen) Bruto steekproef Respons via internet 221 Geen telefoonnummer gevonden 831 Beschikbaar voor telefonische dataverzameling 948 Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 10 Mediad Onderzoek & Advies

13 Onderstaand is een responsverantwoording opgenomen van de telefonische dataverzameling. Non-respons betreft de reden waarom iemand die wel in de doelgroep valt en bereikt is binnen de onderzoeksperiode, niet aan het onderzoek wil deelnemen. Onder technische nonrespons wordt verstaan dat de respondent om 'technische' redenen niet bereikt kan worden om gevraagd te worden naar de bereidheid tot deelname aan het onderzoek. Tabel 2 Responsverantwoording telefonische dataverzameling (aantallen) Omvang steekproef beschikbaar voor telefonische dataverzameling 948 Niet bereikt 522 Technisch non-respons 126 Non-respons (wil niet meewerken) 109 Geslaagde interviews 191 Uit de tabel valt op te maken dat het responspercentage bij de telefonische dataverzameling 64% bedraagt (191 van de 300 bereikte respondenten is bereid om mee te werken aan het onderzoek). De meest genoemde reden dat men niet wil meewerken aan het onderzoek is dat het onderwerp de respondent niet interesseert. De belangrijkste redenen voor de technische nonrespons is het niet meer in gebruik zijn van het gevonden telefoonnummer of het niet bereikbaar zijn van de persoon in de steekproef wegens vakantie. Uiteindelijk hebben 412 bewoners aan het kwantitatieve deel van het onderzoek deelgenomen: 221 via het invullen van de internetvragenlijst en 191 tijdens de telefonische dataverzameling Analyse en rapportage Voor verslaglegging van het kwalitatieve deel van het onderzoek heeft een medewerker van Mediad tijdens de gesprekken een protocol gemaakt. Daarnaast zijn geluidsopnamen gemaakt. De protocollen zijn samen met de geluidsopnamen gebruikt voor de beschrijving van de onderzoeksuitkomsten. Nadat de kwantitatieve dataverzameling was afgesloten, zijn allereerst de open vragen gecodeerd. Vervolgens zijn de uitkomsten gecorrigeerd voor een aantal factoren. Deze correctie is nodig als we uitspraken willen doen voor de gehele onderzoekspopulatie. Er is gewogen naar leeftijd en geslacht. Dit is van belang omdat vrouwen en ouderen in het algemeen vaker meedoen aan enquêtes. Vervolgens zijn frequentietabellen gemaakt. De weerslag van dit alles is terug te vinden in het tabellenboek dat separaat is verschenen. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 11 Mediad Onderzoek & Advies

14

15 Hoofdstuk 2 Samenvatting en slotbeschouwing 2.1 Inleiding Dit hoofdstuk bevat de samenvatting van het onderzoek dat Mediad in juni en juli 2012 heeft uitgevoerd naar de mening van de burger over het toekomstige bestuursmodel in de deelgemeente Overschie. Er is gekozen voor een onderzoek bestaande uit twee delen: een kwalitatieve oriëntatie en een kwantificering. Dit hoofdstuk wordt afgesloten met een slotbeschouwing. Naast deze inleiding bestaat dit hoofdstuk uit drie paragrafen. Deze zijn: 2.2 Fase 1: Kwalitatief onderzoek, 2.3 Fase 2: Kwantitatief onderzoek en 2.4 Slotbeschouwing. 2.2 Fase 1: Kwalitatief onderzoek In deze paragraaf wordt een samenvatting gegeven van het kwalitatieve deel van het onderzoek. Deze fase had tot doel achterliggende motieven in kaart te brengen en input te leveren voor het ontwikkelen van de vragenlijst ten behoeve van het kwantitatieve onderzoeksdeel (fase 2). Hiertoe zijn half juni drie groepsgesprekken georganiseerd. In totaal hebben 23 bewoners uit de deelgemeente aan deze gesprekken deelgenomen Begripsdefinitie deelgemeente en deelraad Respondenten gebruiken de begrippen deelgemeente en deelraad door elkaar heen en soms verwijzen begrippen naar hetzelfde. Om te bepalen waar mensen het precies over hebben, moet naar de context worden gekeken waarin het desbetreffende begrip gebruikt wordt. Als het gaat om de context waarbinnen de begrippen worden gebruikt, is een vierdeling te maken. Bevat de context bestuurlijke of politieke elementen dan worden de begrippen gebruikt als aanduiding voor een bestuurslaag. Er is sprake van een ambtelijk element als de begrippen worden ingevuld met (werkzaamheden van) ambtenaren. Een derde context is de dienstverlening waar mensen een beroep op doen of het gebouw waar die dienstverlening wordt verleend. Tenslotte is er nog een geografisch context. De begrippen worden dan gebruikt als aanduiding van het geografische gebied. Het begrip deelraad wordt door de respondenten meer eenduidig gebruikt dan het begrip deelgemeente. Het begrip deelraad wordt hoofdzakelijk gebruikt in een politieke context. Het begrip deelgemeente wordt in alle onderscheiden contexten gebruikt. Het onderzoek beperkt zich voornamelijk tot de deelgemeente in de bestuurlijke context. Aan het begin van de gesprekken is dit duidelijk aan de respondenten verteld. Uitgelegd is dat er een verschil bestaat tussen het decentraal leveren van een overheidsproduct (bijvoorbeeld paspoort) of overheidsdienst (bijvoorbeeld huwelijksfaciliteiten) en een decentraal bestuur. Tijdens de gesprekken vullen sommige respondenten het begrip deelgemeente toch weer in vanuit de context van dienstverlener Taken van de deelgemeente Door de respondenten wordt op verschillende niveaus invulling gegeven aan de taken van de deelgemeente. Er zijn drie groepen taken te onderscheiden. De eerste groep heeft betrekking op taken op het gebied van beheer en het verzorgen van voorzieningen. Een deel van de respondenten denkt dat de deelgemeente deze taken zelf uitvoert. Een ander deel denkt dat de deelgemeente voorwaarden schept en aanstuurt en de taken door derden laat uitvoeren. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 13 Mediad Onderzoek & Advies

16 De tweede groep taken heeft betrekking op de diensten op het gebied van burgerzaken. Deze taak van de deelgemeente wordt door de meeste respondenten genoemd. Soms wordt er een nuance gemaakt als het gaat om de taken op het gebied van burgerzaken. De taak van de deelgemeente wordt dan opgevat als een vooruitgeschoven post van de dienst burgerzaken aan de Coolsingel. Een bijkomend voordeel van de invulling van deze taak is volgens de respondenten de afstand tot de dienstverlener. De taken in de derde groep zijn meer van bestuurlijk van aard. Veel van de antwoorden hebben te maken met het verdelen van budget. Een enkele respondent merkt op dat de deelgemeente zelf de pot met geld die beschikbaar is, mag verdelen. Er wordt ook een andere invulling aan bestuurlijke taken gegeven. Deze taken liggen meer op het gebied van beleidsontwikkeling Oordeel functioneren deelgemeentebestuur Op enkele respondenten na hebben de meeste respondenten wel een positieve gedachtegang over de gang van zaken rond het deelgemeentebestuur. Een aantal van de genoemde positieve ontwikkelingen is terug te vinden bij infrastructurele zaken. Ook worden er positieve opmerkingen gemaakt over de tuk-tuk, het gratis sporten en andere maatregelen die het deelgemeentebestuur heeft genomen. Negatieve opmerkingen worden er ook gemaakt. Opvallend daarbij is dat de meeste opmerkingen betrekking hebben op de rol van de politiek(e partijen). Er zijn bedenkingen over de politiek in zijn algemeenheid en ten aanzien van de capaciteit van de gekozen vertegenwoordigers in het bijzonder. Hieraan koppelen respondenten het functioneren van het bestuur. Als het functioneren ter sprake komt, uiten enkele respondenten zich ongenuanceerd. Andere respondenten drukken zich iets genuanceerder uit, maar zetten wel vraagtekens bij het niveau van politiek bedrijven. Daarnaast geven respondenten aan het ergerlijk te vinden dat het soms niet zo zeer om inhoud gaat, maar dat partijpolitieke overwegingen een rol spelen om ergens voor of tegen te zijn. Enkele respondenten beoordelen het functioneren als negatief en onderbouwen dit met opmerkingen over openheid en duidelijkheid. Bij het doorvragen hierover valt op dat veel van de respondenten die hierover beginnen, zelf niet actief zijn als het gaat om verkrijgen van informatie. Als het gaat om het functioneren, zijn de respondenten zich er wel van bewust dat het deelgemeentebestuur het nooit iedereen naar de zin kan maken Overschie als geografisch gebied Bijna unaniem zijn de respondenten van mening dat Overschie als aanduiding van een geografisch gebied moet blijven bestaan. Een enkeling is van mening dat hij/zij Rotterdammer is en dat het opheffen van deelgemeenten als geografische gebieden daar niet veel aan verandert. Bij het spreken over het opheffen van de deelgemeenten als geografisch gebied, blijkt dat de respondenten zich moeilijk kunnen inbeelden welke situatie dan zal ontstaan. Dit gebrek aan inbeeldingsvermogen zorgt ervoor dat de respondenten het begrip deelgemeente in een andere dan de bedoelde context plaatsen. Een aantal respondenten verlaat de geografische context en verschuift naar de bestuurlijke context. Ze vinden het belangrijk dat er op lokaal niveau beslissingen worden genomen of zien dit soms zelfs als onvermijdelijk. Een tweede groep respondenten die de geografische context verlaat, verschuift naar de deelgemeente in de context van dienstverlener en is van mening dat de dienstverlening op lokaal niveau gewenst is. Enerzijds omdat ze de dienstverlening in de buurt wensen. Anderzijds omdat zij denken dat de uitvoering van het beleid lokaal gebeurt of omdat hierop toezicht nodig is. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 14 Mediad Onderzoek & Advies

17 Vervolgens is de suggestie geopperd van een samenvoeging met of fusie tussen deelgemeenten. Hoewel steeds benadrukt is dat het om de deelgemeente in de geografische context (gebied) gaat, verschuiven bijna alle respondenten naar een andere context en dan met name in hun motivatie. De respondenten verschillen sterk van mening. Een deel is tegen samenvoeging of fusie omdat de afmeting van de huidige deelgemeente zorgt voor kleinschaligheid en intimiteit. Anderen voegen hier het argument van de afstand aan toe. Daarnaast wordt aangevoerd dat een fusie van deelgemeenten wel eens ten koste kan gaan van de slagkracht die men voor Overschie wenst behouden. Er is ook een groep respondenten die wel voordelen in een fusie of samengaan met andere deelgemeenten ziet. Daarbij wordt veelvuldig het argument van efficiëntie aangevoerd. Anderen denken dat groter qua omvang ook groter qua budget betekent. Tot slot wordt opgemerkt dat samengaan met een andere deelgemeente wel eens het voortbestaan van het deelgemeentebestel kan betekenen. Voor de meeste respondenten is geen ander alternatief denkbaar dan samengaan met de deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek. Er is bij de respondenten wel enige twijfel of het in de praktijk werkzaam zou zijn, omdat er in dat geval twee centra ontstaan Opheffen deelgemeentebestuur Op de vraag of de deelgemeentebesturen moeten worden opgeheven, geven enkele respondenten een volmondig ja als antwoord. Veelvuldig motiveren de respondenten hun mening vanuit financieel oogpunt. Een andere motivatie die wordt gebruikt om voor het opheffen te zijn, is het functioneren van (leden van) het deelgemeentebestuur. Andere respondenten vinden dat het deelgemeentebestuur moet blijven bestaan. Argumenten voor het voortbestaan hebben regelmatig betrekking op de afstand tot het bestuur. Hierbij gaat het om de angst dat er beslissingen worden genomen door bestuurders die niet op de hoogte zijn van de lokale situatie. Daarnaast gaat het om de benaderbaarheid van bestuurders. Respondenten zijn er niet van overtuigd dat bij het opheffen bewoners nog steeds makkelijk in contact kunnen komen met de bestuurders. Bij de argumenten tegen het opheffen van de deelgemeenten wordt regelmatig de bestuurlijke context verlaten en gebruiken respondenten argumenten in de context van dienstverlening. Ook hier is de afstand het meest gebruikte argument. Sommige respondenten die voor het behoud van het deelgemeentebestuur zijn, voeren bij hun argumentatie wel enkele verbeterpunten aan Alternatieve bestuursmodellen Voor een aantal respondenten is het een moeilijke vraag om met alternatieven voor het deelgemeentebestuur te komen. Men heeft hier niet over nagedacht en veelvuldig is het een ver van hun bed verhaal. Wederom zijn er respondenten die de context van bestuur verlaten. Deze respondenten gaan dan niet zozeer in op hoe het bestuur georganiseerd moet worden, maar geven aan dat het mogelijk moet zijn om op lokaal niveau diensten en producten af te kunnen nemen. De alternatieven waarover is gesproken, kunnen worden gerubriceerd op basis van het niveau waar het bestuur volgens de respondenten georganiseerd is. Centraal Als wordt gesproken over bestuur op centraal niveau, dan kan onderscheid worden gemaakt tussen de gemeenteraad (burger kiest functionaris) en ambtelijke sturing (Coolsingel). Een aantal respondenten zien de gemeenteraad als alternatief. De meest gehoorde motivatie hierbij is dat het beleid hoofdzakelijk centraal wordt vormgegeven en dat het centraal nemen van beslissingen voor een meer eenduidig beleid zorgt. Ondanks dat respondenten de gemeenteraad als alternatief zien, hebben zij daar wel bedenkingen bij. Deze bedenkingen zijn al eerder aan de orde gekomen en hebben betrekking op de afstand van het bestuur (beslissingen worden genomen door bestuurders die niet op de hoogte zijn van de lokale situatie en de benaderbaarheid van bestuurders). Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 15 Mediad Onderzoek & Advies

18 Respondenten vinden het belangrijk dat er bestuurders zijn die op de hoogte zijn van de lokale situatie en dat deze lokale situatie wordt meegewogen in de te nemen beslissingen. Daarnaast willen de respondenten een makkelijk benaderbaar aanspreekpunt hebben waar zij terecht kunnen met vragen en problemen. De respondenten zien wel mogelijkheden om de afstand van bestuur te verkleinen bij een andere organisatie van de huidige gemeenteraad. De meest aangedragen variant voor de gemeenteraad is een soort districtenstelsel binnen de huidige gemeenteraad. De respondenten komen niet zelf met alternatieve bestuursvormen waarbij sprake is van ambtelijke sturing. Wel is gevraagd hoe de respondenten hier tegenover staan. De respondenten zien ambtenaren voornamelijk als uitvoerders. Belangrijkste bezwaar is het ontbreken van een vorm van controle. Ambtenaren kunnen volgens de respondenten wel worden ingezet om de afstand tot het bestuur te verkleinen en als aanspreekpunt te dienen voor bewoners. Net als bij de gemeenteraad zouden de respondenten wel graag zien dat bij een bestuursmodel waarbij sprake is van ambtelijke sturing, er een soort districtenstelsel is. Decentraal niveau Veel van de respondenten blijven erbij dat er op decentraal niveau een bestuur moet blijven bestaan al dan niet politiek gekozen. De respondenten komen nauwelijks met alternatieve bestuursmodellen. Voor bestuur op decentraal niveau zien zij het deelgemeentebestuur als passende bestuursvorm. Enig alternatief dat wordt aangedragen is een soort zakenkabinet op decentraal niveau. Hoe het geheel georganiseerd zou moeten worden en hoe afstemming met het centrale bestuur plaats vindt, wordt niet duidelijk. Wijk- of buurtniveau Respondenten komen wel zelf met alternatieve bestuursmodellen waar het bestuur lokaal is georganiseerd. Er wordt dan gesproken over wijkraden of bewonersraden. Motivatie voor de genoemde bestuursmodellen is veelal dat er op deze wijze naar de mensen wordt geluisterd en dat er sprake is van vertegenwoordiging dicht bij huis. Voor het samenstellen van de wijk- of bewonersraad dragen de respondenten verschillende opties aan. Opvallend is dat bij het spreken over deze alternatieve bestuursvormen de respondenten het niet zozeer hebben over het nemen van beslissingen. De wijk- of bewonersraad wordt gezien als het punt waar de bewoners terecht kunnen met vragen en problemen. De mensen die zitting hebben in een wijk- of bewonersraad zijn personen die problemen oplossen, assistentie verlenen of een aanspreekpunt zijn voor bewoners in de wijk. De wijk- en bewonersraden worden als het ware gezien als een doorgeefluik naar het niveau waar het daadwerkelijke bestuur is georganiseerd. Samengevat Hoe het bestuur ook georganiseerd wordt, de respondenten wensen op lokaal niveau terecht te kunnen voor producten en diensten. Respondenten die met alternatieven komen, komen regelmatig met vormen die niet gericht zijn op het nemen van beslissingen maar meer op de inventarisatie van de behoeften van de bewoners (wensen en problemen) en het uitvoeren van de genomen beslissingen. Welke bestuursvorm ook gekozen wordt, de respondenten vinden het belangrijk dat ze op enige manier invloed kunnen blijven uitoefenen en een aanspreekpunt hebben. Dit moet bij voorkeur lokaal of via een getrapt systeem georganiseerd worden. Tenslotte vinden de respondenten het belangrijk dat de functionarissen goed gekwalificeerd zijn. De personen die worden ingezet ofwel om als aanspreekpunt voor burgers te functioneren ofwel om beslissingen te nemen, moeten weten waar zij het over hebben en weten hoe te laveren in het bestuurlijke bestel. Daarnaast vinden veel respondenten het belangrijk dat alle belangen vertegenwoordigd worden. De personen moeten los staan van de politiek en niet preken voor eigen parochie. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 16 Mediad Onderzoek & Advies

19 2.3 Fase 2: Kwantitatief onderzoek In deze paragraaf wordt een samenvatting gegeven van kwantitatieve deel van het onderzoek. Doel van dit deel was het verzamelen van kwantitatieve gegevens op basis waarvan betrouwbare uitspraken gedaan kunnen worden omtrent de wensen van de bewoners van de deelgemeente Overschie ten aanzien van een toekomstig bestuursmodel. Hiertoe zijn tussen eind juni en eind juli bewoners uit de deelgemeente Overschie benaderd voor een enquête. Daarbij is gebruik gemaakt van een combinatie van dataverzameling via internet en telefonische dataverzameling. In totaal zijn er 412 bewoners ondervraagd (221 via de internetenquête en 191 via een telefonisch interview) Bekendheid en interesse lokale politiek Bijna een derde van de bewoners (31%) is geïnteresseerd of erg geïnteresseerd in de lokale politiek. Ruim een derde (37%) is niet geïnteresseerd in de lokale politiek. Een kleine meerderheid van de respondenten (55%) geeft aan in 2010 zijn of haar stem te hebben uitgebracht bij de deelraadsverkiezingen. Respondenten die woonachtig zijn in Kleinpolder (CBS-buurt 51) zijn in 2010 minder dan gemiddeld gaan stemmen en respondenten in Overschie (CBS-buurt 56) meer dan gemiddeld. Tweevijfde van de respondenten (41%) geeft aan één of meer leden van het dagelijks bestuur van naam te kennen. De bekendheid van de deelraadsleden ligt iets lager. Een derde van de respondenten (33%) kent één of meer leden van de deelraad van naam. Een vijfde (22%) van de ondervraagden geeft aan in de afgelopen twee jaar contact gehad te hebben met één of meer leden van het dagelijks bestuur. Het contact met de deelraadsleden is vergelijkbaar (19%). Bij mannen is de bekendheid en het contact met leden van het bestuur hoger dan bij vrouwen. Respondenten die woonachtig zijn in Overschie (CBS-buurt 56) kennen meer dan gemiddeld leden van het bestuur en hebben meer dan gemiddeld contact met hen. Drie van de tien respondenten geeft aan zich niet op de hoogte te houden van besluiten van het deelgemeentebestuur. De respondenten die wel geïnteresseerd zijn in de besluiten, gebruiken voornamelijk de huis-aan-huisbladen om zich hiervan op de hoogte te stellen (63%). Ook de website van de deelgemeente is een belangrijke bron. Een klein deel van de respondenten stelt zich op de hoogte middels persoonlijke contacten of andere media zoals Twitter of de televisie. Met het toenemen van de leeftijd en de woonduur in Overschie neemt de interesse in de lokale politiek toe. De mate van politieke interesse werkt door in het wel of niet stemmen bij deelraadsverkiezingen, het kennen van leden van het deelgemeentebestuur, het contact hebben met deze leden en het al dan niet op de hoogte stellen van besluiten Oordeel functioneren deelgemeentebestuur Bijna een derde van de respondenten (30%) heeft veel tot erg veel vertrouwen in het deelgemeentebestuur. 16% van de ondervraagden geeft aan geen of totaal geen vertrouwen te hebben. Bijna de helft van de respondenten (44%) antwoordt met neutraal en heeft dus geen uitgesproken mening over hun vertrouwen in het deelgemeentebestuur. Aan de respondenten is een vijftal stellingen voorgelegd over het functioneren van het deelgemeentebestuur. Bij alle stellingen is de groep respondenten die een positief oordeel uitspreekt over het functioneren van het deelgemeentebestuur groter dan de groep respondenten die een negatief oordeel uitspreek. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 17 Mediad Onderzoek & Advies

20 Circa tweevijfde van de respondenten is van mening dat het deelgemeentebestuur goed op de hoogte is van de problemen (44%), veel doet om de mensen bij het bestuur van de deelgemeente te betrekken (38%) en weet wat er speelt onder de mensen (37%). Circa een vijfde van de respondenten is juist van mening dat het deelgemeentebestuur niet goed op de hoogte is (18%), te weinig doet om mensen te betrekken (23%) en niet weet wat er speelt onder de mensen (20%). De helft van de respondenten (50%) vindt dat de deelgemeente goed wordt bestuurd. 16% van de ondervraagden is het hier niet mee eens. Over het al dan niet slagen in het oplossen van problemen zijn de meningen verdeeld. 26% vindt dat het deelgemeentebestuur er niet in slaagt en 30% dat dit wel het geval is. 27% van de ondervraagden antwoord met neutraal. Respondenten die geen oordeel geven over hun vertrouwen in en het functioneren van het deelgemeentebestuur, zijn met name respondenten die niet zijn gaan stemmen bij de deelraadsverkiezingen in 2010 en (totaal) niet in de lokale politiek geïnteresseerd zijn Attitude versus gemeentebestuur t.a.v. besturen deelgemeente Er zijn een drietal stellingen voorgelegd om de attitude versus het gemeentebestuur ten aanzien van het besturen van de deelgemeente Overschie te achterhalen. Bij alle stellingen is de groep respondenten die een negatief oordeel uitspreekt over het gemeentebestuur als het gaat om het besturen van de deelgemeente groter dan de groep respondenten die positief staat tegenover de gemeente als bestuurder voor Overschie. Een kleine meerderheid van de respondenten (52%) is van mening dat het gemeentebestuur niet geschikt is om beleid te maken voor de deelgemeente Overschie. Een kwart van de respondenten (25%) antwoord positief en is derhalve van mening dat het beleid voor Overschie wel degelijk op het stadhuis aan de Coolsingel kan worden gemaakt. Bijna de helft van de respondenten (45%) vindt dat het gemeentebestuur niet goed op de hoogte van de problemen in de deelgemeente. Een ruime meerderheid (63%) vindt dat de afstand tussen bestuurders aan de Coolsingel en bewoners in de deelgemeente te groot is. Opvallend is dat respondenten die in Overschie (CBS-buurt 56) woonachtig zijn, significant vaker van mening zijn dat het gemeentebestuur op het stadhuis aan de Coolsingel niet goed bekend is met de problemen in de deelgemeente Overschie. Net als bij de stellingen over het functioneren van het deelgemeentebestuur zijn de respondenten die antwoorden met weet niet met name respondenten die niet zijn gaan stemmen bij de deelraadsverkiezingen in 2010 en respondenten die (totaal) niet in de lokale politiek geïnteresseerd zijn Toekomstig bestuursmodel: gebied Driekwart van de respondenten vindt dat de deelgemeente Overschie als gebied niet moet worden opgeheven. Nog meer respondenten (80%) vinden dat de deelgemeente Overschie niet moet worden samengevoegd met een andere deelgemeente. 11% van de ondervraagden vindt dat de deelgemeente wel samengevoegd moet worden met een andere deelgemeente. Aan deze respondenten is gevraagd met welke deelgemeente Overschie dan bij voorkeur moet worden samengevoegd. De respondenten kiezen in overgrote meerderheid voor de deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek (84%). Een klein deel noemt de deelgemeente Noord (18%) of zegt geen voorkeur te hebben (10%). Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 18 Mediad Onderzoek & Advies

21 2.3.5 Toekomstig bestuursmodel: beslissingen woonwijk en deelgemeente Aan de respondenten zijn een aantal bestuursvormen voorgelegd en is gevraagd aan te geven in hoeverre deze bestuursvorm in aanmerking komt om te beslissen over plannen. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen twee verschillende niveaus: beslissingen over de woonwijk en beslissingen over de deelgemeente. De negen voorgelegde bestuursvormen zijn: Een superambtenaar met erg veel bevoegdheden (optie 1). Een ambtenaar van het stadhuis aan de Coolsingel (optie 2). Een raad gevormd door besturen van bestaande verenigingen (optie 3). Een lokale organisatie die bestaat uit vrijwilligers (optie 4). Een raad van bewoners die worden benoemd (optie 5). Een raad van bewoners die worden gekozen (optie 6). Deelraad (optie 7). Een gemeenteraadslid dat verantwoordelijk is voor Overschie (optie 8). Gemeenteraad (optie 9). Op de vragen welke bestuursvormen in aanmerking komen om te beslissen over plannen voor de woonwijk, kwalificeren zich vooral bestuursvormen waarbij de burger een rol speelt bij de benoeming van de desbetreffende functionaris(sen). De bestuursvorm waarvan de respondenten het meest vaak aangeven dat deze in aanmerking komt voor beslissingen over plannen voor de woonwijk, is een gekozen wijkraad (69%). Ook bij de deelraad is een groot deel van de respondenten (66%) van mening dat deze bestuursvorm in aanmerking komt. Minder enthousiast zijn de respondenten over een ambtenaar op het stadhuis. 66% van de respondenten vindt dat deze bestuursvorm niet in aanmerking komt om beslissingen te nemen over de woonwijk. Op de voorgelegde vragen over het in aanmerking komen van de verschillende bestuursvormen als het gaat om beslissingen over plannen voor de deelgemeente is het beeld vergelijkbaar. Opvallend is dat in vergelijking met het niveau van de woonwijk een lokale organisatie die bestaat uit vrijwilligers op het niveau van de deelgemeente minder vaak in aanmerking komt om te beslissen over plannen. Als respondenten wordt gevraagd welke bestuursvorm bij het nemen van beslissingen op de beide niveaus de voorkeur heeft, gaat de voorkeur het meest vaak uit naar een gekozen wijkraad (respectievelijk 24% en 20%) of een deelraad (respectievelijk 21% en 23%). Opvallend is het verschil tussen de beide niveaus met betrekking tot het percentage respondenten dat voorkeur uitspreekt voor de gemeenteraad. Als het gaat om beslissingen op wijkniveau geeft 10% van de ondervraagden hier de voorkeur aan. 16% heeft voorkeur voor de gemeenteraad als het gaat om beslissingen op deelgemeentelijk niveau. Op verzoek van de deelgemeente is achterhaald in hoeverre de variant van de gekozen wijkraad en de deelraad voor respondenten inwisselbaar zijn. Dit is alleen mogelijk voor respondenten die hebben aangegeven dat beide bestuursvormen in aanmerking komen om beslissingen te nemen en vervolgens kiezen voor één van beide bestuursvormen (alle overige voorgelegde bestuursvormen worden derhalve buiten beschouwing gelaten). Een gekozen wijkraad en de deelraad zijn voor deze respondenten inwisselbaar. Ongeveer de helft van de respondenten die hebben aangegeven dat de beide varianten in aanmerking komen en één van beide kiezen, kiest voor de ene variant. De andere helft kiest voor de andere variant. De meningen van de respondenten zijn verdeeld over de rol van de politieke partijen bij het nemen van beslissingen. De verschillen tussen de beide soorten beslissingen zijn marginaal. Een derde vindt dat de rol c.q. de invloed van de politieke partijen erg klein tot klein zou moeten zijn bij het nemen van beslissingen. Iets meer dan een kwart van de respondenten vindt dat de rol c.q. de invloed groot tot erg groot zou moeten zijn. Een derde van de respondenten staat neutraal tegenover de rol van de politieke partijen. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 19 Mediad Onderzoek & Advies

22 2.3.6 Toekomstig bestuursmodel: Overschie Aan de respondenten is niet alleen gevraagd welke bestuursvorm gewenst is als het gaat om het nemen van beslissingen over de woonwijk en de deelgemeente. Er is ook expliciet gevraagd welke bestuursvorm voor Overschie de voorkeur heeft. Daarbij konden de respondenten een keuze maken uit de negen eerder voorgelegde mogelijke bestuursvormen. Super ambtenaar Ambtenaar stadhuis Raad gevormd door verenigingen Lokale organisaties van vrijwilligers 4% 2% 3% 4% Benoemde wijkraad 6% Gekozen wijkraad 19% Deelraad 27% Gemeenteraadslid verantwoordelijk Gemeenteraad Weet niet/geen mening 12% 11% 13% 0% 10% 20% 30% 40% De deelraad als bestuursvorm voor Overschie wordt met 27% het meest vaak genoemd gevolgd door een gekozen wijkraad (19%). Bij de vraag naar de gewenste bestuursvorm als het gaat om het nemen van beslissingen, ontliepen de gekozen wijkraad en de deelraad elkaar niet veel. Als respondenten de keuze wordt gelaten voor een bestuursvorm in zijn algemeenheid, springt de deelraad eruit. Clustering van de antwoorden laat zien dat de voorkeur voornamelijk uitgaat naar vormen waarbij de burger een rol speelt bij de benoeming van de desbetreffende functionaris(sen) (optie 6 t/m 9) of waarin sprake is van burgerparticipatie (optie 3 t/m 6). Bestuursvormen waar sprake is van ambtelijke sturing genieten nauwelijks de voorkeur (optie 1 en 2). Dit is vergelijkbaar met het beeld bij de vragen welke bestuursvorm de voorkeur heeft als het gaat om het nemen van beslissingen. Burger kiest functionaris 70% Burgerparticipatie 32% Ambtelijke sturing 6% De meningen van de respondenten zijn verdeeld over de rol van de politieke partijen bij de gekozen bestuursvorm. 49% van de respondenten is van mening dat er voor de politieke partijen geen rol is weggelegd en 40% vindt juist van wel. Bij de respondenten die kiezen voor een bestuursvorm in het cluster waarbij de burger een rol speelt bij de benoeming van de desbetreffende functionaris(sen), is een meerderheid van mening dat er geen rol is weggelegd voor politieke partijen (55%). Een derde ziet wel een rol voor de politieke partijen. Bij bestuursvormen in het cluster burgerparticipatie valt op dat een kwart van de respondenten over de rol van politieke partijen geen uitspraak doet. Rapport nieuw bestuursmodel Overschie (m12015) 20 Mediad Onderzoek & Advies