Saxion Hogescholen, Enschede

Transcriptie

1 Saxion Hogescholen, Enschede Toets Nieuwe Opleiding: Media, Informatie en Communicatie, hbo-bachelor Varianten: voltijd Visitatiedatum: 8 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2008

2 2/47 NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 24 Onderwerp 4 Voorzieningen 27 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 29 Onderwerp 6 Condities voor continuïteit 31 Deel C: Bijlagen 33 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 34 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 39 Bijlage 3: Bezoekprogramma 43 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 45 Bijlage 5: Competenties Media, Informatie en Communicatie 47 NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie 3/47

4 4/47 NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie 5/47

6 6/47 NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Media, Informatie en Communicatie van Saxion Hogescholen heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van Toets Nieuwe Opleiding in hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in augustus 2008, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 8 oktober Het panel bestond uit: De heer J.P.D. Riegen R.M. (gespreksleider, domeinpanellid); Mevrouw prof. dr. V.A.J. Frissen (domeinpanellid) De heer dr. P. Nikken (domeinpanellid); Mevrouw drs. P. Göbel (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de tweepuntsschaal (onvoldoende, voldoende) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Saxion heeft in 2007 een aanbod van 46 verschillende bacheloropleidingen, waarvan er 12 zowel in Enschede als in Deventer worden aangeboden. De meeste bacheloropleidingen kennen meer varianten (voltijd, deeltijd en/of duaal). Daarnaast biedt Saxion diverse masteropleidingen aan en opleidingen voor een associate degree. Er studenten bijna studenten bij Saxion. In 2007 zijn ruim studenten begonnen aan een studieroute aan deze hogeschool. In totaal werken er 1950 medewerkers bij Saxion, bijna 1100 als docent en 72 in managementposities. NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie 7/47

8 In het studiejaar is de major-minorstructuur voor alle bacheloropleidingen ingevoerd. Een major omvat 210 EC. En een minor 30. De onderwijsvisie van Saxion berust op drie peilers: - beroepsgericht opleiden - actief leren - persoonlijke leerweg. De nieuwe bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie (MIC) komt voort uit de studieroute CrossMedia Concepting (CMC) van de opleiding Kunst en Techniek. De opleiding MIC zal deel uitmaken van de academie Toegepaste Kunst en Techniek (TKT) van Saxion, waarvan ook de opleidingen Kunst en Techniek en Technische Commerciële Textielkunde deel uitmaken. Na accreditatie zal de nieuwe opleiding in de plaats komen van studieroute CrossMedia Concepting binnen de opleiding Kunst en Techniek. Het doel van de opleiding MIC is om de mediastrategen van de toekomst op te leiden, waarbij zij zich baseert op de volgende uitgangspunten: - er wordt opgeleid voor de toekomst en voor een domein dat zich sterk ontwikkelt waardoor er geen vastomlijnd beroepsprofiel is, maar wel een kader van het werkgebied van afgestudeerden; - afgestudeerden moeten in staat zijn mee te groeien met toekomstige ontwikkelingen; - naast kennis van communicatie, inhoud en strategie moeten afgestudeerden voldoende kennis hebben van technische en economische ontwikkelingen en hun (toekomstige) mogelijkheden. De nieuwe opleiding zal met bestaande opleidingen binnen Saxion samenwerken, zoals met de opleidingen Kunst en Techniek, Informatie Dienstverlening en Management en de studies Human Information Design & Strategy en Concept Design. Afgestudeerden MIC gaan werken in nieuwe functies binnen het brede gebied van de nieuwe media, zoals infotainment, nieuwsvoorziening, educatie, nieuwsgaring, vormgeving, (visuele) communicatie, reproduceerbare marketingformules, nieuwe mediaformats en user generated content. Gezien het aandeel economie zal de nieuwe opleiding tot het domein Economie van Saxion behoren. De opleiding zal in Enschede in voltijd worden aangeboden. Een vergelijkbare opleiding wordt door de Hogeschool van Amsterdam aangeboden 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. 8/47 NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie

9 De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden, heeft de auditor met de opleiding tezamen besproken welke facetten of welke thema s naar verwachting de meeste aandacht zullen krijgen tijdens het bezoek van het panel aan de opleiding. Daardoor konden de opleiding en het visitatiepanel zich op adequate wijze voorbereiden op dit bezoek. In diezelfde periode, augustus/september 2008 bereidden de panelleden zich inhoudelijk voor op het bezoek d.d. 8 oktober Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidend overleg is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten van de studieroute CMC en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in november 2008 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in november 2008 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie 9/47

10 Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in november Het visitatierapport is uiteindelijk in december 2008 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 10/47 NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Onderwerp/Facet Media, Informatie en Communicatie Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende 1.2 Niveau bachelor Voldoende 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende 2.4 Studielast Voldoende 2.5 Instroom Voldoende 2.6 Duur Voldaan Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Voldoende 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Systematische aanpak Voldoende 5.2 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Condities voor continuïteit 6.1 Afstudeergarantie Voldoende 6.2 Investeringen Voldoende 6.3 Financiële voorzieningen Voldoende Totaaloordeel Positief NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie 11/47

12 Doelstellingen opleiding Alle facetten zijn door het panel met voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Doelstellingen is voor de opleiding derhalve positief. Programma Alle facetten zijn door het panel met voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Programma is voor de opleiding derhalve positief. Inzet van personeel Alle facetten zijn door het panel met voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Personeel is voor de opleiding derhalve positief. Voorzieningen Alle facetten zijn door het panel met voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Voorzieningen is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Alle facetten zijn door het panel met voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Kwaliteitszorg is voor de opleiding derhalve positief. Condities voor continuïteit Alle facetten zijn door het panel met voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Continuïteit is voor de opleiding derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/47 NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie 13/47

14 14/47 NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding Media Informatie en Communicatie (MIC) past binnen het brede domein van de media en de communicatie. Tot dit domein rekenen zich in ieder geval de traditionele media-, en communicatieopleidingen, maar ook aanpalende opleidingen zoals Kunst en Techniek, Interactieve Media en Communication and Multimedia Design. Beroepsbeoefenaars binnen dit domein richten hun werkzaamheden op de media, de communicatie met doelgroepen (zogenoemde mentalities) en de daarvoor te ontwikkelen marketingstrategieën. De tegenwoordige context kenmerkt zich door significante veranderingen bij de rol en applicaties van media en mediaplatforms in de samenleving en de gerichte en efficiënte communicatie met de moderne consument. De genoemde opleidingen richten zich op deelfacetten daarvan. Met name voor de brede rol van de nieuwe, moderne en geheel naar integratie strevende media met hun dynamische en innovatieve ontwikkelingen en conceptuele uitdagingen, bestond er in Nederland tot voor kort geen adequate, specifieke opleiding. De bestaande opleidingen hebben hun focus òf op communicatie, òf op techniek, òf op inhoud. De huidige beroepsgroep is daarom niet adequaat opgeleid. De noodzakelijke integratie van mediaplatforms, techniek, narrativiteit en commercie vraagt om professionals die, veel meer dan nu mogelijk is, in nieuwe communicatie- en marketingprincipes kunnen denken en werken. In Amsterdam is in 2005 gestart met de opleiding MIC. De belangrijkste uitgangspunten zijn: er wordt opgeleid voor de toekomst en voor een domein dat zich sterk ontwikkelt: er is dus geen vastomlijnd beroepsprofiel, maar wel een duidelijk kader waarbinnen afgestudeerden werkzaam zullen zijn. Daarbij moeten afgestudeerden in staat zijn mee te groeien met toekomstige ontwikkelingen. Naast kennis van communicatie, inhoud en strategie moeten afgestudeerden voldoende kennis hebben van technische ontwikkelingen en de (toekomstige) mogelijkheden ervan. In overleg met het werkveld is vastgesteld dat, om binnen het beroepsdomein van de nieuwe convergente media op strategisch, tactisch en operationeel niveau te kunnen denken en werken, de volgende drie componenten binnen de opleiding van cruciaal belang zijn: - kennis van menswetenschappen, businessstrategieën en communicatie - kennis en vaardigheid in het genereren van moderne content en formats - kennis van mediatechnologie en haar moderne ontwikkelingen Deze componenten zijn in het informatiedossier uitgewerkt in het zogenoemde trivium. De opleiding MIC komt voort uit de hbo-opleiding Kunst en Techniek. In vergelijking met deze opleiding betekent de nieuwe opleiding een verschuiving in de richting van kennis NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie 15/47

16 en vaardigheid in het genereren van content en formats. In mindere mate betekent het een accentverschuiving binnen het aspect kennis van media technologie en haar ontwikkelingen. Uitgewerkt betekent dit dat afgestudeerden kennis en vaardigheden moeten hebben op het gebied van de relatie tussen vorm(geving) en inhoud met betrekking tot het bereiken van een optimale communicatie, ethiek, kwaliteitsbesef, marktonderzoek en statistiek, journalistieke vaardigheden, kennis en vaardigheden in het produceren van een format, kennis van de nieuwe en toekomstige mediaplatforms en hun ontwikkelingen en integratie (print, tv, radio, internet, podcast, mobiele apparaten, billboards, et cetera), kennis van nieuwe interactieve technieken (technieken om gebruikersgedrag en gebruikersinbreng te volgen en content hierop actief aan te passen). De nieuwe opleiding is gepositioneerd binnen het domein Economie en binnen het subdomein Communications, waarvan de competenties zijn vastgelegd bij de HBO-raad. In een bijlage bij de zelfevaluatie is voor elk van deze negen domeincompetenties (onderzoeken, analyseren, formuleren/adviseren, ontwikkelen, realiseren, evalueren, communiceren, sociaal-communicatieve competentie, zelfsturende competentie) aangegeven wat daarbij voor het werkveld MIC als effectief gedrag geldt. Het werkveld heeft zijn accenten geplaatst en advies gegeven op basis van de kennis die het van de specifieke context heeft waarin de nieuwe afgestudeerden zullen gaan werken. Het panel onderschrijft deze competenties van het domein Communications als relevant voor het brede beroepenveld waarop de opleiding zich richt. Er bestaat één MIC-opleiding in Nederland, namelijk bij de Hogeschool van Amsterdam. De nieuwe opleiding in Enschede wil zich ten opzichte van haar zusteropleiding profileren door een zwaarder accent op de combinatie van techniek, crossmediaal en menswetenschappen te leggen. De opleiding in Enschede heeft goede banden met euregionale Duitse partners en opleidingen. De verwachting is dat net als bij de opleiding Kunst en Techniek ( 20 procent van de studenten is afkomstig uit Duitsland) studenten uit het Duitse grensgebied interesse voor deze opleiding zullen hebben. Facet 1.2 Niveau bachelor Voldoende Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het informatiedossier wordt door middel van een matrix een relatie gelegd tussen de competenties en de Dublin descriptoren. De Dublin descriptor kennis en inzicht is gekoppeld aan de competenties onderzoeken, analyseren, formuleren en adviseren, ontwikkelen, realiseren, evalueren en communiceren. De descriptor Communicatie is verbonden met de competenties communicatie en sociaal communicatief. De descriptor Leervaardigheden is terug te vinden in de competenties onderzoeken, analyseren, evalueren en zelfsturend. 16/47 NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie

17 Het eindniveau van de nieuwe opleiding is dat van een beginnend beroepsbeoefenaar in het specifieke spectrum van beroepen. Binnen de opleiding wordt de volgende niveauindeling gehanteerd: - I (propedeuse): De student kan de competenties en de daarbij behorende prestatie-indicatoren toepassen en hanteren in een geconstrueerde situatie. - II (eind tweede jaar): De student beschikt over basiskennis en vaardigheden en kan in een eenvoudige context de door de opleiding vastgestelde competenties demonstreren. - III (eind derde jaar): De student kan de competenties en de daarbij behorende prestatie-indicatoren toepassen en hanteren in een (beschermde) arbeidssituatie (de stage). - IV (bachelor): De student heeft het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar bereikt. Hij is competent, autonoom en zelfstandig en in staat om anderen te helpen bij het ontwikkelen van competenties. De opleiding heeft de studie-activiteiten ondergebracht in vier leerlijnen die corresponderen met de Dublin descriptoren: conceptuele leerlijn (kennis en inzicht), integratieve leerlijn (toepassing en integratie van kennis en vaardigheden, oordeelsvorming), vaardighedenlijn (communicatie) en leren-lerenlijn (leervaardigheden). Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Voldoende Criteria De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een bachelor: - mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties - een hbo-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding MIC is ontstaan uit de vraag van de werkveldadviescommissie van Kunst en Techniek naar specifieke expertise op het gebied van crossmediale toepassingen. De eindkwalificaties zijn ontleend aan de beroepscompetenties zoals die in samenspraak met het werkveld zijn bepaald (zie 1.1). De opleiding beoogt daarbij een goede balans te vinden in het aanbod van kennis en vaardigheden uit het alfa, gamma- en bètadomein. De opleiding is van mening dat afgestudeerden dan blijvend in staat zullen zijn mee te groeien met toekomstige ontwikkelingen in een hbo-functie. De opleiding MIC gaat de mediastrategen van de toekomst opleiden, zo valt te lezen in het informatiedossier. Op basis van overleggen met vertegenwoordigers van het werk heeft de opleiding besloten de toekomstige afgestudeerden te omschrijven als: innovatief denkende, creatieve, praktisch ingestelde doeners met een gedegen kennis van alle aspecten van de nieuwe, vervlochten, convergente media. Afgestudeerden zullen starten NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie 17/47

18 als conceptontwikkelaars die worden geraadpleegd door strategen, maar zullen uiteindelijk doorgroeien naar strategische functies. Het panel is van mening dat de opleiding de student de mogelijkheid biedt die competenties te ontwikkelen waarmee deze aan het einde van de opleiding in staat is tot zelfstandige beginnende beroepsuitoefening binnen het beroepsdomein van de huidige èn toekomstige convergente media. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Voldoende Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De snelle ontwikkelingen in de media maken dat er twee belangrijke vertrekpunten zijn bij de inrichting van het onderwijs, zo is in het informatiedossier te lezen. Enerzijds is dat de actuele, nu toegepaste beroepspraktijk. Anderzijds zijn dat de grote vraagstukken vanuit die actuele beroepspraktijk die te maken hebben met de steeds snellere ontwikkelingen in mediatoepassingen en de bijbehorende veranderde business- en marketingmodellen (steeds meer gericht op netwerkmodellen). Om die reden leveren vertegenwoordigers uit het werkveld een belangrijke bijdrage aan het onderwijs. Meer dan de helft van de medewerkers is in die beroepspraktijk werkzaam zijn of is daar recent werkzaam geweest. Leidend in de opleiding is de competentie van de afgestudeerde om een voortrekkersrol te gaan spelen in de (steeds snellere) ontwikkelingen binnen de geïntegreerde (convergente) media in brede zin. Dit betekent voor het programma onder andere een voortdurende integratie in al het onderwijs van de media-technische dimensie, de gebruiker c.q. doelgroep, en de media-inhoudelijke dimensie. Concreet bevat het programma daartoe een combinatie van media technology (platform, techniek, mobiliteit), genereren van content en formats (vorm, inhoud, nieuwe formules) en social science en communicatie (media-psychologie, sociologie, economie, marketing en management). Studenten krijgen in elk kwartiel kennis en vaardigheden aangereikt die in een volgend kwartiel in een project moeten worden toegepast (zie ook 2.2). Gezien de snelle ontwikkelingen in het vakgebied van de geïntegreerde media neemt toegepast onderzoek een belangrijke rol in binnen het curriculum. Dit onderzoek wordt door de jaren heen steeds zwaarder aangezet: van Verkenning Werkveld en 18/47 NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie

19 Journalistieke Onderzoeksvaardigheden (eerste jaar), via Onderzoek Werkveld (5 EC, tweede jaar) naar het Onderzoeksproject (10 EC, derde jaar) en het afstuderen (30 EC). Dit onderzoek vindt plaats zowel in het werkveld als binnen de eigen faciliteit (bijvoorbeeld via praktijksimulaties in de Newsroom, zie 4.2). Het kan bijvoorbeeld gaan om onderzoek naar nieuwe vormen van formats en content, naar nieuwe organisatieprincipes van redacties, en naar gebruikers. Uit de gesprekken die het panel heeft gevoerd, werd ook duidelijk dat onderzoeksvaardigheden belangrijk zijn voor de doorstroming naar een masterprogramma aan de universiteit. Het lectoraat Media Technology Design speelt een belangrijke rol binnen de nieuwe opleiding en vormt er een geïntegreerd deel van. Het onderzoek wordt aangestuurd vanuit het lectoraat en vindt deels plaats binnen de kenniskring. De lector verzorgt een deel van het onderwijs en doet onderzoek samen met studenten en docenten. Lezingen door de lector zijn voor studenten en docenten toegankelijk. De betrokkenheid van de lector bij de opleiding en de inhoud van het curriculum is groot zoals het panel in gesprekken heeft vastgesteld. Vanuit het werkveld is veel interesse voor toegepast onderzoek, zoals ook uit het gesprek met het werkveld bleek. De academie Toegepaste Kunst en Techniek (TKT), waarvan de nieuwe opleiding deel uit maakt, kent een goed functionerend projectbureau met een lange traditie in de uitvoering van (semi-) commerciële projecten voor externe bedrijven. Het lectoraat van de academie speelt een belangrijke initiërende en coördinerende rol in de contacten tussen opleiding en werkveld, zoals in het gesprek met de lector is gebleken. Zowel op het vlak van toepassingsgericht onderzoek als van het actueel houden van het curriculum is de lector bij de opleiding betrokken. Het onderwijsmateriaal is actueel en gericht op de nieuwe toepassingen in de media. Het panel heeft het studiemateriaal, waarvan het eerste jaar in het Informatiedossier is opgenomen, ingezien en stelt vast dat de onderdelen relevant zijn voor deze opleiding, hoewel het aandeel bedrijfskundige onderdelen nog beperkt lijkt. De opleiding geeft aan dat economische aspecten in verschillende onderwijseenheden zijn opgenomen, zoals in Van waarnemen tot waar (marketingprincipes), Verkenning werkveld (de verschillende bedrijfsorganisaties), Cultuur en Politiek, Media & Narrativiteit (marketing), Communiceren is een vak, Resonantie en respons (eigendomsrecht van mediaproducties), Crossmediale editie, Ethiek en Media (rol van het commissariaat van de media en de invloed van commerciële belangen). Mede gezien de plaatsing in het domein economie is het panel van mening dat de economische component veel aandacht dient te krijgen. In de eerste twee jaar wordt een basis gelegd aan kennis en vaardigheden (aanbodgestuurd). In de tweede fase van de opleiding kan de student via verbreding of verdieping de inhoud van het curriculum meer sturen (vraaggericht), onder andere via Saxion-minoren. Vanuit de geaccrediteerde opleiding, Technische Commerciële Textielkunde, die stoelt op textielkennis en bedrijfskunde (marketing), wordt bedrijfskundige expertise in de nieuwe opleiding MIC ingebracht. Het panel heeft de literatuurlijst van de studieroute CrossMedia Concepting (CMC) gezien en heeft een aantal boeken voor de nieuwe opleiding bekeken. Het panel stelt vast dat de basisliteratuur voorhanden is, maar dat deze nog wel aangevuld moet worden met bedrijfskundige literatuur. Ook heeft het panel geconstateerd dat relatief veel publicaties nog sterk gebaseerd zijn op de traditionele media en dat er nog behoefte is NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie 19/47

20 aan een crossmediale benadering; bijvoorbeeld in de vorm van actuele readers. Verder heeft het panel vastgesteld dat er weinig Engelstalige literatuur op de lijst voorkomt. Studenten ontwikkelen hun beroepsvaardigheden vooral in de integratieve projecten die in elk kwartiel zijn opgenomen. In het begin worden deze projecten vanuit de opleiding gestuurd. In de loop van de studie moeten studenten steeds zelfstandiger uitvoering aan dergelijke projecten geven (zie ook 2.2). In het derde jaar is een stage van 25 EC opgenomen. Net als bij CMC zullen studenten zelf een stageplaats zoeken. De opleiding sluit een overeenkomst met de stageverlener om de kwaliteit van de stageplek en de stagewerkzaamheden te bewaken. De academie beschikt over een netwerk aan contacten in Duitsland. Zij wil net als bij de opleiding K&T de internationalisering van de opleiding groeienderwijs vormgeven. Bij de opleiding K&T wordt bijvoorbeeld sinds kort met een internationale groep studenten gewerkt (voertaal Engels) en vinden er steeds meer uitwisselingen plaats. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Criteria - Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. - De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het informatiedossier is een matrix opgenomen waarin de dekking van de domeincompetenties binnen het onderwijsaanbod (en dus ook bij de toetsing) is vastgelegd. Per leerinhoud, per kwartiel is opgenomen welke competenties daarin aan bod komen. Het panel is van mening dat deze relatie aanwezig is, maar in de beschrijving van de leerinhouden duidelijker naar voren mag komen, zodat de relatie met de leerdoelen direct inzichtelijk is. De opleiding heeft aangegeven deze relatie nog verder te zullen expliciteren. Het curriculum is opgebouwd uit verschillende leerlijnen. In deze leerlijnen zijn de opleidingsactiviteiten op de Dublin descriptoren gericht. De conceptuele, integratieve, en vaardighedenlijn zijn uitgebalanceerd in het curriculum aanwezig, zo geeft de opleiding aan. Hieronder worden de leerlijnen beschreven en komt naar voren op welke manier de descriptoren aan bod komen. Conceptuele lijn. In deze lijn ligt het accent op de verwerving van specifieke kennis en cognitieve vaardigheden (kennis en inzicht). Deze lijn bestaat voornamelijk uit instructies en opdrachten in de vorm van PGO-taken: verklaringstaken, strategietaken, discussietaken en (vooral) studietaken. De conceptuele lijn stimuleert vooral de betekenisgerichte leerstijl van studenten. De onderwerpen die aan bod komen in de conceptuele lijn hangen zoveel mogelijk samen met de integratieve opdracht waaraan de student tegelijkertijd werkt. 20/47 NQA - visitatie Saxion Hogescholen, TNO hbo-bacheloropleiding Media, Informatie en Communicatie