Hoofdstuk 20. Gezondheid en informatie

Transcriptie

1 Hoofdstuk 20. Gezondheid en informatie Samenvatting Bijna de helft van de Leidenaren heeft in de afgelopen 12 maanden wel eens informatie gezocht over gezondheid. Het meest wordt informatie gezocht over lichamelijke gezondheidsklachten of over een bepaalde ziekte, gevolgd door opvoeding/verzorging, milieu/wonen en gezondheid, groei en ontwikkeling, werk of school en gezondheid, zwangerschap, voeding en psychische problemen. De mensen blijken hun gezondheidsinformatie met name te zoeken via internet en de huisarts, op afstand gevolgd door de bibliotheek, kranten en tijdschriften en het consultatiebureau. Jongeren tot 35 jaar, hoger opgeleiden en mensen met een hoger inkomen maken relatief vaker gebruik van internet, ouderen relatief vaker van de huisarts of iemand anders. Voor lichamelijke gezondheidklachten bezoekt men het vaakst de huisarts, terwijl men voor informatie over een bepaalde ziekte relatief vaak op internet kijkt. Van de mensen die naar informatie over gezondheid hebben gezocht vindt negen op de tien wat ze zoeken. Een op de vijf mensen die zoeken geeft aan dat het verkrijgen van informatie beter kan. Het zoeken naar concretere onderwerpen zoals zwangerschap gaat veelal gemakkelijk, informatie over meer globalere onderwerpen als opvoeding, handicaps en sociale veiligheid zijn moeilijker te vinden. Voor wat betreft de gebruikte informatiebronnen is men het meest tevreden over de verkregen informatie van de verloskundige en zijn er verbeteringen mogelijk bij het zoeken naar gezondheidsinformatie bij de GGD of de gemeente. 1

2 Vragenlijst De volgende vragen gaan over informatie en gezondheid. 1. Op de u toegestuurde lijst stond een aantal onderwerpen, die te maken hebben met de gezondheid van u of mensen om u heen. Kunt u aangeven over welke onderwerpen u in de afgelopen 12 maanden wel eens informatie heeft gezocht of aan iemand gevraagd? Bij welke persoon of organisatie heeft u naar deze informatie gezocht/gevraagd? Heeft u de informatie gevonden? Onderwerpen Waar of Gezochte info Beoordeelt u t verkrijgen van Waarom matig/slecht bij wie? gevonden? informatie bij deze instantie als.. ja goed een beetje redelijk nr:. nee matig slecht ja goed nr:. een beetje redelijk nee matig slecht ja goed nr:. slecht een beetje redelijk nee matig * is er over een onderwerp vaker informatie gezocht of gevraagd, dan gaat het om de laatste keer enz. Bijlage: ONDERWERP ORGANISATIE A. Groei en ontwikkeling 1. arbodienst B. Opvoeding / verzorging 2. bibliotheek C. Lichamelijke gezondheidsklachten 3. bureau jeugdzorg D. Handicaps 4. collega s E. Een bepaalde ziekte 5. consultatiebureau F. Psychische problemen 6. consumentenbond G. Voeding 7. diëtist H. Verslaving of genotmiddelen 8. familie, vrienden, bekenden I. Milieu, wonen en gezondheid 9. gemeente J. Werk of school en gezondheid 10. GGD K. Seksualiteit 11. huisarts L. Stervensbegeleiding / rouwverwerking 12. internet M. Sociale veiligheid (bv. pesten, agressie, burenruzie) 13. kranten /tijdschriften /boeken N. Wetgeving en gezondheid 14. maatschappelijk werk O. Zwangerschap en bevalling 15. opvoedbureau 16. Parnassia / CAD 17. patiëntenvereniging 18. politie 19. psycholoog / psychiater 20. radio, tv 21. rechtswinkel 22. Riagg 23. school 24. schoolbegeleidingsdienst 25. sociaal pedagogische dienst 26. thuiszorg 27. verloskundige 28. zorgnet 29. iets of iemand anders 2

3 Uitkomsten Eén van de taken van de GGD Zuid-Holland Noord is ervoor zorgen dat de bevolking toegang heeft tot goede informatie over gezondheid, ziekte en gezondheidszorg zodat zij in staat zijn om hun eigen gezondheid te bevorderen en zij de weg kunnen vinden in het zorg- en welzijnsaanbod. Kortom, (gezonde) burgers moeten op hun vragen over gezondheid op een voor hen makkelijke wijze antwoord kunnen krijgen. In een conferentie die de GGD in 2001 organiseerde over het onderwerp publieksinformatie kwam naar voren dat er weinig bekend is over de informatiebehoefte van de bevolking en de wijze waarop zij informatie over gezondheid zoekt. Om deze reden wilde de GGD door middel van de Stadsenquête in Leiden een antwoord krijgen op de volgende vragen: over welke gezondheidsonderwerpen hebben inwoners van Leiden de afgelopen tijd informatie gezocht, via welke bronnen hebben zij deze informatie gezocht, is de informatie ook daadwerkelijke gevonden en is men hier tevreden over Zoeken naar gezondheidsinformatie Om het zoeken naar informatie over gezondheid te kunnen meten zijn vijftien onderwerpen voorgelegd met de vraag of men hierover informatie heeft gezocht. Bijna de helft van de Leidenaren heeft in de afgelopen 12 maanden wel eens informatie gezocht over gezondheid. 50-minners, vrouwen, hoger opgeleiden en de hogere inkomensgroepen zoeken relatief vaker naar gezondheidsinformatie. 65-plussers zoeken hier het minst vaak naar. Tabel 20.1a: Naar gezondheidsinformatie gezocht totaal 47% sekse inkomen man 45% < % leeftijd vrouw 49% % % > % % opleiding % lager 36% % middelbaar 48% % hoger 54% Van de 15 onderscheiden onderwerpen wordt het vaakst informatie gezocht over lichamelijke gezondheidsklachten of over een bepaalde ziekte jarigen zoeken relatief vaker naar informatie over de combinatie werk/school en gezondheid, jarigen naar informatie over zwangerschap en bevalling. Tabel 20.1b: Gezochte gezondheidsinformatie (alle Leidenaren) leeftijd totaal lichamelijke gezondheidsklachten 18% een bepaalde ziekte 11% opvoeding/verzorging 8% milieu, wonen en gezondheid 8% groei en ontwikkeling 8% werk of school en gezondheid 7% zwangerschap en bevalling 6% voeding 5% psychische problemen 4% handicaps 3% wetgeving en gezondheid 2% sociale veiligheid 2% stervensbegeleiding/rouwverwerking 1% verslaving of genotmiddelen 1% seksualiteit 1% * iedere + of - staat voor 3% meer respectievelijk minder vaak genoemd door leeftijdsgroep 3

4 20.2 Informatiebronnen Door middel van een bijlage zijn de respondenten een groot aantal informatiebronnen voor gezondheidsinformatie voorgelegd. De mensen blijken hun gezondheidsinformatie met name via internet en de huisarts te betrekken. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de gebruikte informatiebronnen. Grafiek 20.2a: Gebruikte informatiebronnen over gezondheid (in % informatiezoekers) internet 46% huisarts 36% bibliotheek kranten/tijdschriften/boeken consultatiebureau 12% 11% 10% GGD gemeente 7% 8% familie, vrienden, kennissen school verloskundige thuiszorg collega's arbodienst 5% 5% 4% 3% 2% 2% In mindere mate ( 1%) worden genoemd: politie, psycholoog/psychiater, RIAGG, dietist, bureau jeugdzorg, maatschappelijk werk, Consumentenbond, Zorgnet, sociaal pedagogische dienst, patientenvereniging, opvoedbureau, schoolbegeleidingsdienst, rechtswinkel, Parnassia/CAD en radio/tv. Onderstaande tabel geeft voor de vijf meest gebruikte informatiebronnen een overzicht van de verschillen per doelgroep. Jongeren tot 35 jaar, hoger opgeleiden en mensen met een hoger inkomen maken relatief vaker gebruik van internet, ouderen relatief vaker van de huisarts. Het consultatiebureau wordt logischerwijs het meest geraadpleegd door jarigen. Tabel 20.2b: Gebruikte informatiebronnen per doelgroep internet huisarts bibliotheek kranten/ tijdschriften/ boeken consultatiebureau totaal 46% 36% 12% 11% 10% leeftijd opleiding lager middelbaar hoger inkomen < > * iedere + of - staat voor 5% meer respectievelijk minder vaak geraadpleegt ten opzichte van het gemiddelde van betreffende informatiebron 4

5 20.3 Waar zoekt men welke informatie? Vervolgens geeft onderstaande tabel per onderwerp een overzicht van waar de gewenste informatie wordt gezocht. Hierbij is per onderwerp de rangorde gegeven van de gebruikte informatiebronnen (mits een informatiebron in minimaal 10% van de gevallen is genoemd). Te zien is bijvoorbeeld dat voor lichamelijke gezondheidklachten het vaakst de huisarts wordt geraadpleegd, voor zwangerschap de verloskundige en voor de sociale veiligheid de politie. Tabel 20.3: Waar zoekt men welke informatie (door informatiezoekers)(n 25) Gezochte gezondheidsinformatie: lichamelijke gezondheidsklachten een bepaalde ziekte opvoeding/verzorging milieu, wonen en gezondheid groei en ontwikkeling werk of school en gezondheid zwangerschap en bevalling voeding psychische problemen handicaps wetgeving en gezondheid sociale veiligheid 18% 11% 8% 8% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 2% Gebruikte informatiebronnen: internet 46% huisarts 36% bibliotheek 12% kranten/tijdschriften/boeken 11% consultatiebureau 10% GGD 8% 3. gemeente 7% familie/vrienden/kennissen 5% school 5% 2. verloskundige 4% 1. thuiszorg 3% collega s 2% arbodienst 2% politie 1% 1. psycholoog/psychiater 1% 3. iets of iemand anders 20%

6 20.4 Tevredenheid met informatie Van de mensen die naar informatie over gezondheid hebben gezocht vindt 91% wat ze zoeken, 6% vindt het deels en 2% kan de gewenste informatie niet vinden. Onderstaande tabel geeft per onderwerp een beoordeling van het verkrijgen van de gewenste informatie. Over informatie over zwangerschap zijn de mensen het best tevreden en over sociale veiligheid is men het minst tevreden. Tabel 20.4a: Tevredenheid verkrijgen informatie over bepaald onderwerp (n 25) goed kan beter a totaal 79% 21% 100% 1. zwangerschap en bevalling 94% 6% 100% 2. een bepaalde ziekte 84% 16% 100% 3. voeding 82% 18% 100% 4. werk of school en gezondheid 80% 20% 100% 5. lichamelijke gezondheidsklachten 80% 20% 100% 6. groei en ontwikkeling 77% 23% 100% 7. wetgeving en gezondheid 77% 23% 100% 8. psychische problemen 77% 23% 100% 9. milieu, wonen en gezondheid 76% 24% 100% 10. opvoeding/verzorging 74% 26% 100% 11. handicaps 70% 30% 100% 12. sociale veiligheid 57% 43% 100% a slecht+matig+redelijk Vervolgens is dezelfde vraag gesteld voor de gebruikte informatiebronnen. Over de verkregen informatie van de verloskundige is men het meest tevreden, over de GGD en de gemeente bij informatie over de gezondheid het minst tevreden. Tabel 20.4b: Tevredenheid verkrijgen informatie per informatiebron (n 25) goed kan beter a 79% 21% 100% 1. verloskundige 96% 4% 100% 2. huisarts 84% 16% 100% 3. consultatiebureau 82% 18% 100% 4. school 82% 18% 100% 5. iets of iemand anders 81% 19% 100% 6. internet 80% 20% 100% 7. bibliotheek 78% 22% 100% 8. kranten/tijdschriften/boeken 73% 27% 100% 9. familie, vrienden, kennissen 72% 28% 100% 10. GGD 67% 33% 100% 11. gemeente 63% 37% 100% a slecht+matig+redelijk 6