Stadsenquête Leiden 2010

Transcriptie

1 Stadsenquête Leiden Hoofdstuk 42. Vrijwilligerswerk Samenvatting Bijna vier op de tien Leidenaren verricht op dit moment vrijwilligerswerk. Sinds 2001 is het percentage vrijwilligers dat in de Stadsenquête gemeten wordt ieder jaar licht gestegen. Ook dit jaar is weer een lichte stijging te zien. De meeste vrijwilligers zijn werkzaam binnen de gemeente Leiden en besteden enkele uren per week aan het vrijwilligerswerk. Vrijwilligers zijn relatief vaak werkzaam bij een sportvereniging, actiegroep/ belangenorganisatie, kerkelijke of levensbeschouwelijke organisaties, de zorg- en dienstverlening, onderwijs, kunst & cultuur of een bewonerscommissie/buurtvereniging. Het vrijwilligerswerk in Leiden wordt gecoördineerd door idoe. Vroeger heette dit Steunpunt Vrijwilligerswerk/WAVeS. Van alle Leidenaren is bijna een kwart bekend met dit contactpunt, waarvan 13% ook bekend is met de nieuwe naam idoe. Van alle Leidenaren heeft 3% er wel eens gebruik van gemaakt. Vragenlijst De volgende vragen gaan over vrijwilligerswerk. 1. Vrijwilligerswerk gaat niet alleen om zorg of dienstverlening, maar ook om bijvoorbeeld bardiensten bij een vereniging, schrijven voor een clubkrantje, lid zijn van een bestuur, hulp op school of activiteiten voor een kerk. Doet u aan vrijwilligerswerk? ja Bij wat voor type organisatie(s)? (zie lijst) 1 nr: nr: nr: nee vraag 5 1. Ouderenorganisatie 2. Jongerenorganisatie 3. Migrantenorganisatie 4. Vrouwenorganisatie 5. Sportvereniging 6. Organisatie voor zorg en dienstverlening 7. Manzorg 8. Zelfhulporganisatie 9. Kerkelijke of levenbeschouwelijke organisatie 10. Culturele organisatie (incl. Muziekverenigingen, koren e.d.) 11. Politieke en/of campagneorganisatie 12. Vakvereniging 13. Bewonerscommissie/ buurtvereniging 14. Club- en buurthuiswerk 15. Kinderopvang/ peuterwerk 16. School/ onderwijs 17. Actiegroep/ belangenorganisatie 18. Hobbyclub 20. Anders 2. Bent u in deze organisatie(s) meer bestuurlijk, coördinerend of uitvoerend bezig? (meer antw. mogelijk) bestuurlijke taken coördinerende/ leidinggevende taken uitvoerende taken 3. Hoeveel uur per week besteedt u hier in gemiddeld aan? minder dan 2 uur 2-5 uur 1 Telefonisch is dit open gevraagd (zonder helpen), via is dit voorgecodeerd voorgelegd. Bij beide zijn maximaal 3 antwoorden mogelijk. 1

2 Stadsenquête Leiden 6-10 uur uur 21 uur en meer 4. Verricht u het vrijwilligerswerk in of buiten de gemeente Leiden? in de gemeente buiten de gemeente in en buiten de gemeente 5. Kent u het contactpunt voor vrijwillige inzet idoe? Vroeger heette dit Steunpunt Vrijwilligerswerk/WAVeS. Zo ja: heeft u wel eens gebruik gemaakt van haar diensten? 2 Bekend Gebruik? Ja, idoe bekend } ja alleen bekend onder oude naam} nee nee, geen van beide bekend Uitkomsten In dit hoofdstuk wordt gekeken of en in welke mate Leidenaren aan vrijwilligerswerk doen. Vrijwilligerswerk gaat hierbij niet alleen om zorg of dienstverlening, maar ook om bijvoorbeeld bardiensten bij een vereniging, schrijven voor een clubkrantje, lid zijn van een bestuur, hulp op school of activiteiten voor een kerk Definiëring Het aantal vrijwilligers is sterk afhankelijk van de gekozen definitie en hoe de vraag aan de burgers wordt gesd. Verschillen in definitie kunnen te maken hebben met het feit of vrijwilligerswerk wel of niet in georganiseerd verband plaatsvindt, in hoeverre en in welke mate manzorg wordt meegerekend en of mensen die minder frequent iets doen dit toch als vrijwilligerswerk herkennen en zo benoemen. In een landelijk onderzoek van het SCP 3 ligt het percentage vrijwilligers in 2005 rond de 32%. Het CBS 4 komt in 2008 op in 57%, bestaande uit georganiseerd vrijwilligerswerk (42%) en informele hulp (30%) Aantal vrijwilligers In de Stadsenquête Leiden is tot en met 2008 het vrijwilligerswerk steeds efonisch bevraagd met een uitleg van het vrijwilligerswerk zoals in de voetnoot te zien 5. Op deze manier toegelicht bleek het percentage vrijwilligers de afgelopen jaren toe te nemen tot bijna drie op de tien Leidenaren. Dit jaar dient er rekening te worden gehouden met een de gewijzigde onderzoeksmethodiek. Van de respondenten die efonisch hebben meegedaan, geeft drie op de tien aan vrijwilligerswerk te verrichten. Van de mensen die via de vragen hebben beantwoord, geeft bijna de helft aan vrijwilligerswerk te doen. Mogelijk wordt dit deels veroorzaakt omdat respondenten vaker betrokken burgers zijn, deels omdat men op het scherm de verschillende mogelijkheden voor zich ziet 2 Spreek uit op z n engels: I DO, oftewel AI-DOE 3 SCP 2005, Tijdsbestedingsonderzoek: bevolking 12 jaar en ouder, vrijwilligerswerk bij organisatie 4 CBS 2008: Bevolking 18 jaar en ouder, vrijwilligerswerk bij organisatie plus informele hulp 5 Vrijwilligerswerk gaat niet alleen om zorg of dienstverlening, maar ook om bijvoorbeeld bardiensten bij een vereniging, schrijven voor een clubkrantje, lid zijn van een bestuur, hulp op school of activiteiten voor een kerk. 2

3 Stadsenquête Leiden en men zich zo realiseert wat er (ook) onder vrijwilligerswerk valt. Te zien is dat via mensen die beperkt (minder dan twee uur per week) vrijwilligerswerk vaker zichtbaar worden. Grafiek 42.2a: Omvang vrijwilligerswerk door Leidenaren 60% 50% 40% 21% 30% 16% 20% 7% 8% 6% 12% 9% 11% 12% 13% 15% 14% minder dan 2 uur per week 2-5 uur per week 0% 5% 5% 8% 7% 7% 8% 8% ef 9% 6 uur of meer per week Omvang vrijwilligerswerk Onderstaande tabel geeft de omvang van het vrijwilligerswerk nogmaals, met iets meer detail. Leidenaren die de enquête via hebben ingevuld, noemen vaker vrijwilligerswerkzaamheden voor minder dan twee uur in de week. Mogelijk zijn dit werkzaamheden waar mensen bij efonische enquêtes niet op komen. Tabel 42.2b: Aantal uur per week besteed aan vrijwilligerswerk (in % alle Leidenaren) 02/03 04/05 06/08 interne t 21 uur of meer per week 0% 1% 1% 1% 1% 1% uur per week 2% 2% 1% 3% 3% 3% 6-10 uur per week 3% 5% 6% 4% 6% 5% 2-5 uur per week 11% 13% 15% 14% Minder dan 2 uur per week 6% 8% 9% 11% 21% 16% Geen vrijwilligerswerk 78% 74% 72% 69% 54% 61% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Soort organisatie De meeste vrijwilligers zijn actief bij een sportvereniging. Overige organisaties waarin men veelal actief is, zijn belangenorganisaties, de kerk, zorg- en dienstverlening, het onderwijs en culturele organisaties. Vergeleken met eerdere jaren valt op dat dit jaar vooral het actief zijn bij een sportvereniging en een belangenorganisatie (vaker door mensen die minder dan twee uur in de week vrijwilligerswerk doen) vaker worden genoemd 6. 6 Vrijwilligers bij de efonische methode noemen gemiddeld 1,1 sectoren en bij worden 1,4 sectoren aangeklikt. 3

4 Stadsenquête Leiden Mannen zijn vaker actief bij een sportvereniging, vrouwen bij een belangenorganisatie en binnen het onderwijs, 55-plussers verrichten vaker vrijwilligerswerk bij ouderenorganisaties, organisaties voor zorg en dienstverlening, bewonerscommissies en via manzorg. Tabel 42.3d: Meest genoemde sectoren huidig vrijwilligerswerk door vrijwilligers (in % alle Leidenaren, meerdere mogelijk) 02/03 04/05 06/07 Sportvereniging 6% 8% 8% 9% 16% 12% Actiegroep/belangenorganisatie 1% 1% 2% 3% 7% Kerkelijke, levenbeschouwelijke organisatie 3% 4% 4% 3% 7% 5% Zorg en dienstverlening 3% 4% 3% 3% 4% 4% School, onderwijs 3% 4% 4% 4% 3% 4% Kunst en cultuur 3% 2% 3% 2% 5% 4% Bewonerscommissie, buurtvereniging 2% 2% 2% 2% 5% 4% Hobby/club 0,5% 1% 2% 1% 3% 2% Jongerenorganisatie 1% 2% 2% 1% 3% 2% Manzorg 1% 1% 1% 1% 4% 2% Ouderenorganisatie 2% 1% 2% 3% 1% 2% Politieke en/of campagneorganisatie 1% 1% 1% 1% 3% 2% Kinderopvang peuterwerk # 1% 1% 1% 1% 1% Club- en buurthuiswerk 1% 1% 1% 2% 1% 1% Anders # 1% 3% 1% 3% 2% Geen vrijwilligerswerk 78% 74% 72% 69% 54% 61% # niet gemeten Vrijwilligers naar doelgroep Gemiddeld geeft bijna vier op de tien Leidenaren aan vrijwilligerswerk te doen. Vrijwilligerswerk wordt wat vaker gedaan door Leidenaren van middelbare leeftijd, hoger opgeleiden en vrouwen. Tabel 42.2c: Verrichten van vrijwilligerswerk naar doelgroepen Totaal 39% District Midden 37% Sekse Noord 40% Man 37% Zuid 38% Vrouw 40% West 40% Leeftijd Opleiding % Lager 30% % Middelbaar 38% % Hoger 43% 42.3 Plaats en soort vrijwilligerswerk Net zoals vorige jaren zijn de meeste vrijwilligers werkzaam binnen de gemeentegrenzen van Leiden. Ruim een derde van de vrijwilligers verricht (ook) vrijwilligerswerk buiten Leiden. Leidenaren die efonisch hebben meegedaan aan de Stadsenquête geven iets vaker aan alleen binnen de gemeentegrenzen vrijwilligerswerk te doen. 4

5 Stadsenquête Leiden Tabel 42.3a: Plaats vrijwilligerswerk (in % vrijwilligers) interne t Binnen gemeente Leiden 75% 72% 69% 67% 67% 68% 70% 62% 65% Buiten de gemeente Leiden 17% 18% 19% 20% 20% 20% 19% 22% 20% Beide 9% 12% 13% 13% 13% 12% 17% 15% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Driekwart van de vrijwilligers verricht uitvoerende taken, ruim een kwart doet bestuurlijke werkzaamheden en 17% houdt zich bezig met coördinerende of leidinggevende activiteiten. Mannen en hoger opgeleiden nemen vaker plaats in het bestuur. Tabel 42.3b: Soort taken vrijwilligerswerk (meerdere taken mogelijk, in % vrijwilligers) Bestuurlijk 28% 33% 26% 35% 30% 31% 28% 26% 27% Coördinerend / leidinggevend 20% 19% 20% 23% 21% 22% 21% 15% 17% Uitvoerend 83% 73% 78% 83% 76% 84% 73% 78% 76% 42.4 Bekendheid en gebruik idoe Het vrijwilligerswerk in Leiden wordt gecoördineerd door het contactpunt voor vrijwillige inzet idoe. Vroeger heette dit Steunpunt Vrijwilligerswerk/WAVeS. Van alle Leidenaren is bijna een kwart bekend met dit contactpunt, waarvan 13% ook bekend is met de nieuwe naam idoe en het alleen kent onder de oude naam. Van alle Leidenaren heeft 3% wel eens gebruik gemaakt van de diensten van idoe of haar voorganger. Tabel 42.4: Bekendheid idoe en Steunpunt vrijwilligerswerk idoe bekend 13% Alleen bekend onder oude naam: Steunpunt Beide onbekend 77% 100% 5