Hoofdstuk 22. Openbare Bibliotheek

Transcriptie

1 Hoofdstuk 22. Openbare Bibliotheek Samenvatting Ruim vier op de tien volwassen Leidenaren bezoekt wel eens een vestiging van de Leidse Openbare Bibliotheek, 32% geeft aan ook bij de bibliotheek te lenen. De meeste van hen geven aan over een eigen lidmaatschapspas te beschikken. Het bezoek aan de bibliotheek is vergelijkbaar met eerdere jaren. Vrouwen, jarigen (vaak ouders met kinderen) en de hogere inkomens- en opleidingsgroepen bezoeken relatief vaker de bibliotheek. De mensen die nooit naar de bibliotheek gaan, geven evenals in eerdere jaren met name aan zelf boeken te kopen, weinig te lezen of er geen tijd voor (over) te hebben. Vrijwel alle bibliotheekbezoekers bezoeken wel eens de Centrale Bibliotheek, eenderde bezoekt (ook) een filiaal. Dit laatste geldt met name voor bewoners uit de districten Stevenshof en Merenwijk, voor wie de afstand naar de Centrale het grootst is. Vergeleken met voorgaande jaren is het percentage bibliotheekbezoekers dat één of meerdere filialen heeft bezocht verder toegenomen. De bezoekers geven, evenals in 2001 en 2003, aan met name naar de bibliotheek te gaan voor het lenen van boeken, het zoeken naar specifieke informatie en het lenen van audiovisueel materiaal (cd, dvd en cd-rom). Om inzicht te krijgen in wat bezoekers nu belangrijk vinden aan een bibliotheek, is hen zeven aspecten voorgelegd, waarvan de aanwezigheid van een compleet assortiment en een overzichtelijke indeling over het algemeen het belangrijkst worden gevonden. De bezoekers zijn over het algemeen tevreden over de dienstverlening van de bibliotheek. Gemiddeld worden de bibliotheken met een ruime 7 beoordeeld. De Centrale bibliotheek wordt, zoals te verwachten valt, beter beoordeeld op assortiment, de filialen beter op openingstijden, bereikbaarheid, service en overzichtelijke indeling. In het rapport worden door bezoekers ideeën of opmerkingen aangedragen voor een verdere verbetering van de dienstverlening van de bibliotheek. Vragenlijst De volgende vragen gaan over de Openbare Bibliotheek in Leiden. 1. Hoeveel leden van uw huishouden van 16 jaar of ouder, inclusief uzelf, hebben een lenerspas van de bibliotheek? Geen 1 persoon 2 personen 3 personen 4 personen of meer Weet ik niet 2. Bezoekt u zelf wel eens een vestiging van de Leidse Openbare Bibliotheek? Ja Leent u ook wel eens materialen? Zo ja, op wiens kaart? Ja, op mijn eigen kaart Ja, op kaart van een huisgenoot Ja, en ik leen op kaart van iemand anders dan huisgenoot Ja, anders nl. _ Nee, maar ik leen er nooit Nee, nooit Waarom bezoekt u de bibliotheek nooit? Collectie onvoldoende Openingstijden zijn onvoldoende Bibliotheek ver weg Geen tijd Onbekend met bibliotheek Ik lees nooit of weinig Ga naar andere bibliotheek Ik koop boeken Andere reden, nl _ Volgende blok 1

2 3. Welke vestiging bezoekt u het meest, en welke nog meer? Meest bezocht Ook genoem d 1. Centrale Bibliotheek, Nieuwstraat 4 2. Filiaal Stevenshof, T. Terwindstraat 6 3. Filiaal Merenwijk, Rosmolen 4 4. Filiaal t Spoortje, Bernhardkade Uitleenpost Lorentzhof, Lorentzhof 1 6. Uitleenpost Haagwijk, Beethovenlaan 2 7. Uitleenpost Zorgcentrum Robijnhof, Robijnhof 1 8. Uitleenpost Zorgc. Rijn en Vliet, A. Nrdrwierln Uitleenpost Zijloever, Lage Rijndijk Jeugdbus (diverse standplaatsen in Leiden) 4. Hoe vaak bezoekt u 1 of meer vestigingen van de Openbare Bibliotheek in Leiden? Eens per week of vaker Minder dan eens per week maar vaker dan 1x per maand 1x per maand of minder 5. Is de belangrijkste reden voor uw bezoek uw studie, werk, ontspanning, algemene ontwikkeling, het ontmoeten van mensen, het Digitaal Lokaal (voor computercursussen en workshops) of het bezoeken van activiteiten? Studie Werk Ontspanning Algemene ontwikkeling Ontmoeten van mensen Digitaal lokaal (computercursussen en workshops) Bezoeken activiteiten 6. Maakt u gebruik van de volgende diensten van de bibliotheek? Ja Nee Lenen boeken Lenen cd's, video's, cd-rom Lezen kranten/ tijdschriften Zoeken naar specifieke informatie Internet Inlichtingenservice Materialen, informatie voor kinderen Leescafé Cursussen 7. Er zijn verschillende redenen om de bibliotheek te bezoeken. Kunt u aangeven of u de volgende aspecten erg belangrijk, gewoon belangrijk of niet zo belangrijk vindt? Erg belangrijk Gewoon belangrijk Niet zo belangrijk Aanwezigheid compleet assortiment Een overzichtelijke inrichting Een goede bereikbaarheid De (juiste) openingstijden Een goede service Digitale informatie Activiteiten Weet niet 2

3 8. Kunt u de vestiging die u het meest bezoekt met een rapportcijfer beoordelen op de volgende aspecten. Aanwezigheid compleet assortiment Een overzichtelijke inrichting Een goede bereikbaarheid De openingstijden Een goede service Prijzen 9. Wilt u een van deze punten toelichten of een andere opmerking maken over de bibliotheek? Uitkomsten In dit hoofdstuk staat de Openbare Bibliotheek centraal. Achtereenvolgens worden behandeld: het aantal lenerspassen in Leiden, percentage bibliotheekbezoekers, enkele aspecten over het bezoekgedrag en de beoordeling van een aantal dienstverleningsaspecten van de bibliotheek Lenerspassen In 45% van de ondervraagde 1 Leidse huishoudens is minimaal één lenerspas van de bibliotheek voor iemand van 16 jaar en ouder aanwezig. Meestal gaat het om één lenerspas per huishouden. Huishoudens met een lager inkomen en lager opgeleiden zijn relatief minder vaak lid van de bibliotheek. De resultaten zijn vergelijkbaar met 2001 en Tabel 22.1 : Aantal bibliotheeklenerspassen voor 16 jaar en ouder per huishouden Geen 57% 55% 55% Een persoon 31% 31% 31% Twee personen 9% 9% 9% Drie personen 2% 3% 3% Vier personen of meer 0% 3% 2% 22.2 Bezoek bibliotheek Ruim vier op de tien respondenten bezoekt zelf wel eens een vestiging van de Leidse Openbare bibliotheek, 32% geeft aan ook bij de bibliotheek te lenen. De meeste van hen geven aan over een eigen lidmaatschapspas te beschikken. Tabel 22.2a: Bibliotheekbezoek en lenen Bezoek, leen met eigen kaart 22% 26% 24% Bezoek, leen op kaart huisgenoot 7% 10% 7% Bezoek, leen op kaart iemand anders 1% 1% 0% Bezoek, leen op andere manier 1% 0% 0% Bezoek, maar leen er nooit 11% 8% 11% Nee, ik bezoek nooit een bibliotheek 57% 55% 57% 1 In Stadsenquêtes kan het aantal lenerspassen per huishouden licht overschat worden. Dit komt omdat er een significant verband bestaat tussen de non-response (mensen die zich minder betrokken voelen bij communicatie en informatie) en bibliotheekbezoek (mensen die zich wel betrokken voelen bij communicatie en informatie). 3

4 Vrouwen, jarigen, hoger opgeleiden en Leidenaren uit de hogere inkomensgroepen bezoeken de bibliotheek relatief vaker. Tabel 22.2b: Percentage bibliotheekbezoekers naar doelgroep Totaal 43% Opleiding Lager 30% Sekse Middelbaar 41% Man 37% Hoger 50% Vrouw 48% Huishoudinkomen Leeftijd < % % % % > % % Redenen om de bibliotheek niet te bezoeken Leidenaren die nooit naar de bibliotheek gaan noemen hiervoor uiteenlopende redenen. Evenals in voorgaande jaren hebben de meeste redenen weinig met de bibliotheek te maken, maar betreft het veelal persoonlijke interesses en omstandigheden. Lager opgeleiden noemen relatief vaker als reden dat ze nauwelijks boeken lezen, hoger opgeleiden geven vaker aan boeken te kopen in plaats van te lenen. Grafiek 22.2c: Redenen om bibliotheek niet te bezoeken (in % niet-bezoekers, meerdere mogelijk) Koopt boeken 24% 29% 30% Leest nooit of weinig 29% 31% 28% Geen tijd 24% 23% 33% Gaat naar andere bibliotheek 6% 11% 12% Internet 3% 5% Geen interesse Bibliotheek ver weg 4% 1% 3% 3% 7% Bezoekgedrag bibliotheekbezoekers De meeste bibliotheekbezoekers bezoeken wel eens de Centrale bibliotheek, ruim eenderde bezoekt (ook) wel eens één of meerdere van de overige filialen. Van de bezoekers uit de districten Stevenshof en Merenwijk heeft het merendeel het filiaal in het eigen district wel eens bezocht. Vergeleken met voorgaande jaren is het percentage bibliotheekbezoekers dat één of meerdere filialen heeft bezocht verder toegenomen. Tabel 22.3a: Bezochte vestigingen (in % bibliotheekbezoekers, meerdere antw. mogelijk) Centrale bibliotheek 87% 87% 86% Één of meerdere filialen 26% 32% 35% 4

5 Circa zeven op de tien bibliotheekbezoekers gaat één keer per maand of minder vaak naar de bibliotheek, drie op de tien bezoekt de bibliotheek vaker. Tabel 22.3b: Bezoekfrequentie (in % bibliotheekbezoekers) Eén keer per maand of minder 66% 65% 69% Twee à drie keer per maand 20% 25% 22% Eens per week of vaker 14% 9% 9% De voornaamste reden om de bibliotheek te bezoeken, is ontspanning/hobby, op afstand gevolgd door algemene ontwikkeling en studie. Tabel 22.3c: Belangrijkste bezoekmotief (in % bibliotheekbezoekers) Ontspanning en hobby 65% 64% 61% Algemene ontwikkeling 19% 17% 14% Studie 14% 15% 13% Werk 1% 3% 4% Anders - - 7% De bibliotheek biedt verschillende diensten. Bezoekers komen met name voor het lenen van boeken, het zoeken naar specifieke informatie, het lenen van audiovisueel materiaal (cd, video/dvd en cd-rom) en materialen of informatie voor kinderen. Grafiek 22.3d: Gebruikte diensten door bibliotheekbezoekers (meerdere antw. mogelijk) 2 Lenen boeken Zoeken specifieke informatie Lenen cd's/dvd's/cd-roms Materialen/info voor kinderen Lenen kranten/tijdschriften Inlichtingenservice Leescafe Internet Cursussen 33% 34% 32% 21% 32% 31% 28% 32% 29% 21% 23% 21% 14% 20% 20% 13% 11% 9% 4% 6% 4% 59% 61% 63% 83% 79% 81% Omdat alleen volwassenen worden geraadpleegd in dit onderzoek is het genoemde gebruik van materialen voor kinderen lager dan in de praktijk wordt ervaren 5

6 22.4 Beoordeling dienstverlening bibliotheek Om inzicht te krijgen in wat bezoekers nu belangrijk vinden aan een bibliotheek, is hen zeven aspecten voorgelegd. In onderstaande tabel worden de aspecten op volgorde van belangrijkheid gepresenteerd. De aanwezigheid van een compleet assortiment en een overzichtelijke indeling worden over het algemeen het belangrijkst gevonden door de bezoekers. Tabel 22.4a: Rangvolgorde belang aspecten Overzichtelijke indeling Aanwezigheid compleet assortiment Goede service Juiste openingstijden Goede bereikbaarheid Digitale informatie Actviteiten De bezoekers zijn over het algemeen tevreden over de dienstverlening van de bibliotheek. Als gekeken wordt naar de beoordelingsverschillen tussen de Centrale Bibliotheek en de overige filialen, dan is te zien dat de Centrale Bibliotheek, logischerwijs, beter beoordeeld wordt op assortiment en de filialen beter op bereikbaarheid. Als gekeken wordt naar de beoordelingen sinds 2001, zijn er enkele verschillen: - In 2003 leek het assortiment in wijkvestigingen wat beter beoordeeld te worden. Zoiets kan overigens worden beïnvloed als er op dat moment iets binnen een bibliotheek is veranderd, bijvoorbeeld een boekentafel, etc. - Zichtbaar is dat de verminderde openstelling van de Centrale als gevolg van de gemeentelijke bezuinigingen zijn weerslag heeft op de verminderde waardering door de klanten. Tabel 22.4b: Rapportcijfers van respondenten per aspect voor hun meest bezochte vestiging Totaal Centrale Bibliotheek Wijkvestigingen Overzichtelijke indeling 7,2 7,4 7,3 7,2 7,4 7,3 7,3 7,5 7,5 Aanwezigheid compleet assortiment 7,2 7,5 7,3 7,3 7,5 7,5 6,8 7,2 6,9 Goede service 7,5 7,5 7,6 7,5 7,5 7,5 7,6 7,5 7,7 Juiste openingstijden 7,0 7,4 7,1 7,1 7,5 7,0 6,8 7,1 7,3 Goede bereikbaarheid 7,5 7,5 7,5 7,4 7,3 7,4 8,0 8,0 7,7 Prijzen - - 7, , ,2 Tot slot heeft een aantal bezoekers nog ideeën of opmerkingen om de dienstverlening van de bibliotheek te verbeteren. Deze hebben veelal betrekking op de openingstijden: s avonds open (16x), openingstijden veranderen (9x), zondags open (6x), s morgens eerder open (6x). Ook wordt een aantal keer genoemd dat het lidmaatschap goedkoper zou kunnen (14x). 6