Wondzorg. 16 oktober 2013

Transcriptie

1 Wondzorg 16 oktober 2013

2 Wondindeling volgens WCS-classificatie. Oppervlakkig met weinig exsudaat Oppervlakkig met veel exsudaat ROOD Granulatieweefsel beschermen Vetverband max 3d ter plaatse Vb. Jelonet Silicone verband max. 7d ter plaatse Vb. Mepitel Hydrocolloïd Thin min. 3d max.7d Vb Comfeel 9cmx14cm Hydrofiber verband max. 7d ter plaatse 2 à 3 cm groter dan wonde uitknippen, krimpt bij absorptie. Vb Aquacel 10x10 cm Schuimverband max. 5d ter plaatse Vb. Biatain, Mepilex Alginaat verband max. 7d ter plaatse Vb. Seasorb Soft 10x10cm GEEL Reinigen, fibrine verwijderen Hydrogel max 2d ter plaatse Vb. Purilon Enzyme Alginogel éénmaal per dag Vb. Flaminal Hydro (3% Alginaat) Hydrocolloïd min. 3d max. 7d Vb Comfeel 10x10cm Hydrofiber verband max. 7d ter plaatse 2à3 cm groter dan wonde uitknippen, krimpt bij absorptie. Vb Aquacel 10x10cm Schuimverband max. 5d ter plaatse Vb. Biatain, Mepilex Alginaat verband max. 7d ter plaatse Vb. Seasorb Soft 10x10cm Hydrogel max 2d ter plaatse Vb.Purilon Enzyme Alginogel éénmaal per dag Vb. Flaminal Forte (5% Alginaat) ZWART Debrideren, dood weefsel verwijderen Droge necrose Necrose uitdrogen en zo de wondbodem onder de zwarte korst laten opgroeien. Vnl. Bij diabetische voeten, arteriële of veneuze ulcus. Vb. Isobetadine Tulle Of aanstippen met Isobetadine Dermicum Geen alcoholkompressen o.w.v. uitdroging van omliggende huid. Advies arts voor verdere opvolging. Verder uitdrogen of debrideren? Diepe wonden met weinig exsudaat Diepe wonden met veel exsudaat ROOD Granulatieweefsel beschermen Droge wiek éénmaal per dag Om wonde te draineren. Vochtige wiek éénmaal per dag Om een vochtig wondmilieu te bekomen. Vb. Nacl 0,9% Hydrofiber max. 7d ter plaatse Vb. Aquacel wiek Alginaat verband max. 7d ter plaatse Vb. Seasorb filler Droge wiek éénmaal per dag Om wonde te draineren. Kan bedekt worden met een absorberend verband voor het vocht. Vochtige wiek éénmaal per dag Om een vochtig wondmilieu te bekomen. Vb. Nacl 0,9% Kan bedekt worden met een absorberend verband voor het vocht. GEEL Reinigen, fibrine verwijderen Vochtige wiek Tweemaal per dag Op doktersvoorschrift. Vb. Isobetadine dermicum Hydrogel max 2d ter plaatse. Wonde verder opvullen met een droge wiek. Zalfresten wegspoelen met NaCl 0,9%. Vb.Purilon Enzyme Alginogel éénmaal per dag. Wonde verder opvullen met een droge wiek. Zalfresten wegspoelen met NaCl 0,9%. Vb. Flaminal Hydro Hydrofiber max. 7d ter plaatse Vb. Aquacel wiek Alginaat verband max. 7d ter plaatse Vb. Seasorb filler Vochtige wiek Tweemaal per dag Op doktersvoorschrift. Kan bedekt worden met een absorberend verband voor het vele wondvocht. Vb. Isobetadine dermicum Hydrogel max 2d ter plaatse. Wonde verder opvullen met een droge wiek. Zalfresten wegspoelen met NaCl 0,9%. Vb. Purilon ZWART Debrideren, dood weefsel verwijderen Debrideren of bij natte necrose 1. Hydrogel Zwarte korst inkerven en bedekken met een laag hydrogel, zodat de debridering vlotter kan verlopen. Vb. Purilon 1. Hypergel Hypertone wondgel (pijnlijk voor de patiënt). Verzacht en lost droge necrose op, vergemakkelijk debridement. Vb. Iruxol Mono 1. Enzyme Alginogel Bij vochtige necrose. Vb. Flaminal Hydro/Forte

3 Woundcare Consultant Society Vaststellen van de kleur van een open wond (rood, geel en zwart) Doel: komen tot een eenduidigheid in de wondomschrijving, verzorging en keuze van het verbandmateriaal. Reinigen met NaCl 0,9% Alvorens je de kleur bepaalt

4 Zwarte wonde

5 Behandeling: Indroging en afbakening van de necrose en vervolgens (indien mogelijk) een verwijdering van het doodweefsel. Onder de korst bewegen macrofagen zich om de wonde te reinigen van bacteriën en celafval groeifactoren bevorderen de vorming van nieuwe bloedvaten op de wondbodem Zwarte necrose komt los van het daaronder liggende, levensvatbare granulatieweefsel Hoe indrogen? Aanstippen met Isobetadine Dermicum. (niet vergeten te reinigen voor je opnieuw aanstipt)

6

7

8

9

10

11 Gele wonde

12 1. Fibrineweefsel: afgestoten weefsel dat half-vloeibaar tot vloeibaar is en vaak vergezeld van duidelijke pusvorming. Behandeling: reinigen van debris, pus en overtollig wondvocht. 2. Infectie: Rubor, Dolor, Calor, tumor, Functio Laesie Behandeling: doktersvoorschrift of wondzorgverpleegkundige.

13 Rode Wonde

14 Het wondoppervlak is vrij van debris en heeft een granulerende bodem. Behandeling: beschermen van het granulatieweefsel en creëren van een vochtig wondmilieu.

15 Wonde met verschillende kleuren. Vaak zijn wonden niet gelijkmatig van kleur. fases van de wondheling elkaar overlapen: combinatie van twee of drie kleuren Meest alarmerende kleur eerst behandelen. Pseudomonas infectie

16 TIME classificatie.

17 Je gaat een wonde beschrijven a.d.h.v. de letters T, I, M, E. Elke letter staat voor een barrière die de genezing kan belemmeren. Door je behandeling af te stemmen op deze letters, ga je een gezonde wondbodem bekomen dat nodig is voor een optimale wondgenezing. Tissue Infection Moisture Edges

18 Wondbehandeling! 1. Reinigen 2. Antiseptica 3. Wondverbanden

19 1. Reinigen Na de reiniging wordt de wonde pas geïnspecteerd en gerapporteerd. Een gele wonde kan er na een reiniging plots toch rood uitzien. Voor de reiniging Na de reiniging

20 Hoe reinigen? 1. NaCl 0,9% (geen Cedium, Hacdil, Hibidil) 2. Flaminrins, woundcleanser 3. Prontosan is een oplossing die zowel Polyhexanide als Betaïne bevat. Remt de groei van bacteriën Snelle reductie van wondgeur Effectief tegen MRSA en PSEUDOMONAS Biofilm van een wonde wordt afgebroken

21 Wat is een biofilm? Dunne levende laag, bestaat uit verschillende soorten micro-organismen die samen een matrix vormen van Extracellulaire Polymeren Substanties. M.a.w. een groepje bacteriën die samenkoeken en zo een wondbarrière vormen naar de buitenwereld. Deze bacteriënkoek zorgt ervoor dat er geen antiseptica in de wonde kunnen binnendringen.

22

23 2. Antiseptica Wanneer antiseptica? - Teken van infectie - Vuile wonden vb. Schaafwonden - Risicoplaats vb Vochtletsel bij een stuit

24 Algemene regels bij antiseptica. -Minimale vereiste contacttijd: 15 sec -Meng geen antiseptica -Jodium is 12u werkzaam - Chloorhexidine: Gram + (streptokokken/ Staphylokokken) - Chloorverbindingen: Bacterieël, fungicied, vuricied - Zuurstofwater: bevuilde wonden - Jodium: MRSA, Sterk bacterieël, Vuricied, fungicied. - Azijnzuur: Pseudomonas (gram -) Antiseptica Chloorhexidine Vb Hibidil 0,05%, Hacdil 0,05% Chloorverbindingen Vb Carrel 0,5%, Chloramine 0,5% Zuurstofwater Jodiumverbindingen Jodium Onverenigbaar met Alcohol, Jodium, Zuurstofwater Jodium, Chloorhexidine Zuurstofwater

25 Antiseptica vs. Antibiotica Breed spectrum Werkzaamheid in Vitro beter als in Vivo -> werking ten niet gedaan door wondvocht -> eerst goed reinigen dan ontsmetten. Ontwikkelen van resistentie Verhoogde kans op allergieën

26 Wondverbanden

27 Alginaatverbanden Is een natuurlijke hydrofiele polysaccharide, afgeleid van zeewier. Eigenschappen: - Hoog absorptievermogen - Kan pijnloos worden verwijderd indien verzadigd met vocht, of na bevochtiging met NaCl 0,9% - Vormt een gelatine-achtige massa die debris en bacteriën insluit, vermindert zo de geur. - Hemostatisch door calciumzouten - Past zich goed aan, aan het reliëf van de wonde. Beschikbaar in wiek en plaatvorm - Bio-compatibel maar wordt niet geresorbeerd

28 Indicaties: Sterk exsuderende wonden Rode en gele wonde Contra-indicaties: Droge wonden Necrotische wonden Praktisch: Verbandwissel is afhankelijk van exsudaat productie (max. 7d t.p.) Voorbeelden: Seasorb, Melgisorb, Algisite

29 Hydrofiber verband Eigenschappen: Vochtvasthoudende vezelverband samengesteld uit carboxymethylcellulose Creëert een vochtmilieu bij absorptie, gelatineus aspect bij vochtopname Stimuleert granulatie en epithelialisatie Verticale absorptie: geabsorbeerde vocht blijft ter hoogte van de wond (geen maceratie van de wondranden)

30 Indicaties: Sterk exsuderende wonden Pijnlijk wiekwissels vb anale wonden Contra indicaties: Droge wonden Praktisch: Iets groter dan de wond uitknippen (2à3cm) Het verband kan meestal een aantal dagen ter plaatse blijven Voorbeeld: Aquacel

31 Geurneutraliserende verbanden Bevatten een laagje 100% geactiveerde koolstof. De koolstof bindt de gram-negatieve bacteriën en dus ook de daaraan verbonden organische geuren. De geur blijft in het verband hangen. Eigenschappen: Vermindert de geur van wonden Laat gasuitwisseling toe: optimaal vochtig milieu Praktisch: Het verband direct op de wond aanbrengen met de actieve koolstoflaag aan de buitenzijde. Frequent vernieuwen, in functie van exsudatiegraad Voorbeeld: Carbonet, Askina Carbosorb

32 Hydrogel Zijn gemaakt op basis van hydrocolloïden Eigenschappen: Houdt de wonde vochtig en creëert zo een vochtige wondmilieu. Gel 5mm van de wondranden afhouden (maceratie) en randen best beschermen met cavilonspray. Reinigend EN debriderend effect door een droge wonde vochtig te maken.

33 Indicaties: Wonden met zwarte necrosekorsten Droge wonden Gele (diepe) wonden Praktisch: Secundair verband nodig Voor het hydrateren van een necrotische korst: afdekken met polyurethaanfilm (opsite) Kan 2 dagen ter plaatse blijven. Voorbeelden: Intrasite gel, Purilon gel, Nu-gel

34 Schuimverband Nemen grote hoeveelheden vocht open houden deze vast, zodat de wondbodem net vochtig blijft. De meeste schuimverbanden bestaan uit polyurethaanschuim. De ruimte tussen het polyurethaan vullen zich met exsudaat waarbij het schuim niet verandert van volume of vorm. De absorptie wordt niet door druk verhinderd.

35 Eigenschappen: Absorbeert Ondoorlaatbaar voor langs de buitenzijde aangebracht vocht. Ondoorlaatbaar voor bacteriën Doorlaatbaar voor waterdamp en gassen Schept een vochtig wondmilieu (bevordert aldus granulatie, revascularisatie) Indicaties: Wonden met matig en veel exsudaat Oppervlakkige en diepe, rode en gele wonden Contra-indicaties: Droge wonden Ernstige surinfecties Wonden die met zuurstofwater/ Chloor ontsmet worden (tast schuim aan) Voorbeelden: Biatain schuimverband, Mepilex, tegaderm Foam, Polymem, Allevyn

36 Hydrocolloïd verband Bestaat uit hydroactieve partikels die in contact met wondvocht een vochtige gel vormen in het wondbed. De buitenste laag van het verband bestaat een polyurethaan-toplaag. Eigenschappen: Is ondoorlaatbaar voor vocht dat langs de buitenzijde wordt aangebracht Ondoorlaatbaar voor bacteriën van buitenuit Doorlaatbaar voor gassen Zuivert en debrideert Pijnstillend Zelfklevend Gering absorptievermogen

37 Indicaties: Oppervlakkige rode en gele wonden Weinig exsuderende letsels Wondrand bescherming Contra-indicaties: Diepe wonden Sterk geïnfecteerde wonden Wonden met neiging tot overgranulatie (stripping van de nieuwgevormde epidermis) Wonden met gemacereerde wondranden Stuit en hielen bij decubitus

38 Praktisch: Het verband moet de wondranden een paar centimeter overlappen Het verband kan een aantal dagen op de wonden blijven (3 dagen) Het verband vervangen bij kleurverandering of lekken Bij het verwijderen eerste de hoeken en randen losmaken Er kan een laagje in de wonde achterblijven dat rijk is aan voedingsstoffen. Dit komt doordat deze verbanden een hoge concentratie groeifactoren, enzymen en proteïnen in de wonde achterlaat. Kan een geur geven tijdens een verwijderen. Voorbeelden: Duoderm, Tegaderm hydorcolloïd, Comfeel

39 Zilverhoudende verbanden Geven zilver af ter hoogte van de wond. Zilver heeft een antiseptische werking. Zilver kan je terug vinden in schuimverbanden, hydrocolloïdverbanden, hydrofiberverbanden. Indicaties: Gecontamineerde of geïnfecteerde wonden Brandwonden Contra-indicaties: Patiënten met intolerantie voor zilver Wonden waarbij blootstelling aan licht niet kan vermeden worden Patiënten die een NMR moeten ondergaan

40 Polyurethaanfilms Dunne en zeer sterke, zelfklevende, elastische folies die rechtstreeks kunnen worden toegepast op weinig exsuderende wonden of die in combinatie worden gebruikt als fixatie. Ze bestaan ook in sprayvorm. Vb operatiewonde op hoofd. Eigenschappen: Absorbeert niet Doorlaatbaar voor gassen en waterdamp Niet doorlaatbaar voor water en MO ( douchen mag) Is doorzichtig (wondinspectie) Houdt vochtig wondmilieu in stand (bevordert de migratie van epitheelcellen)

41 Indicaties: Als afsluitend secundair verband of fixatieverband Als afdekfolie bij heelkundige ingrepen Rode, oppervlakkige, niet-geïnfecteerde wonden met weinig exsudaat Contra-indicaties: Sterk exsuderende, geïnfecteerde en/of necrotische wonden Voorbeelden: Opsite, Mefix, Hydrofilm

42 Silicone verband Dun laagje siliconegel op een ondergrond van nylon. Eigenschappen: Kleeft niet in Is permeabel voor plasma, alsook voor topica die boven het verband worden aangebracht. Indicaties: Pijnlijke, acute of chronische wonden, waarbij een maximaal niet-inklevend effect wordt nagestreefd. Radiodermitiswonden Skin tears Kan gebruikt worden als zalfdrager Voorbeelden: Mepitel, Mepitel One

43 Bescherming van de wondranden Bescherming tegen maceratie Beschermt de huid tegen vocht (exsucaat, urine, transpiratie, ) Spray, crème of zalf Langdurige werking 72uur.

44 Enzyme Alginogel Een hydroactieve colloid gel op basis van alginaten en een antimicrobieel enzymesysteem,bevordert het herstel van een wond. Eigenschappen: Houdt de wonde vochtig Zorgt voor een voortdurende wondreiniging Antimicrobiële werking (MRSA, PSEUDOMONAS) Hypoallergeen Beschermt de wondranden Indicaties: Licht exsuderende wonden: Hydro, 3% alginaat Sterk exsuderende wonden: Forte, 5% alginaat Brandwonden (geen Flamazine)

45 Hypergel Eigenschappen: Enzymatische necrose oplosser. Verwijdert debris en afgestorven weefsel. ENKEL op doktersvoorschrift PIJNLIJK!!! Indicaties: Wonde met zwarte necrose Voorbeelden: Hypergel, Iruxol Mono

46 Negatieve druktherapie

47 Niet invasieve, actieve wondbehandeling. Brengt een nauwkeurig, instelbare en gecontroleerde negatieve druk aan in de wonde. (stimuleert granulatie) Dit omvat tevens drainage en verwijdering van infectieus materiaal en andere vloeistoffen uit de wonde.

48 Indicaties Acute en traumatische wonden: flaps, meshed grafts. Sub-acute wonden: open buik, amputatiestomp. Chronische wonden: decubitus, diabetische voet.

49 Contra indicaties Maligne weefsel in de wonde. Fistels naar organen. Actieve bloedingen. Blootliggende bloedvaten of organen. Onbehandelde osteomylitis. Necrose (eerst verwijderen).

50 Productinformatie Smith&Nephew, Renasys Go Molnlycke, Avance KCI, Activac

51 4 april 2012

52

53 6 april 2012

54 30 dec 2011

55 30 jan 2012

56 Terugbetaling

57 Wanneer? Sinds juni 2007 worden actieve verbande vergoed. De wonde moet ouder zijn als 6 weken De terugbetaling geldt voor een periode van 3 maanden en kan tot 3 keer hernieuwd worden. Hiertoe moet een kennisgeving gebeuren naar de adviserend geneesheer van de mutualiteit.

58 Hoeveel? De terugbetaling bestaat uit: - 0,25 per aangekochte verpakking, directe korting bij de apotheker - 60 forfaitaire vergoeding per trimester, welke op de rekening van de patiënt wordt gestort na het versturen van het kennisgevingsbericht - Volledige terugbetaling van de resterende remgelden, van producten beschreven op een limitatieve lijst, eenmaal de Maximum Factuur (MAF) is overschreden.

59 Hoe kan een patiënt dit verkrijgen? Invullen van een kennisgeving Vermelden op apotheekvoorschrift: derdebetalingsregeling van toepassing

60 Resume Wonde eerst reinigen alvorens te ontsmetten Antiseptica heeft de voorkeur op antibiotica Wondzorgverbanden volgens de indeling van WCS Terugbetaling van wondverbanden

61