Nienke Feringa. Focus op wondheling

Transcriptie

1 Nienke Feringa Focus op wondheling

2 Agenda Anatomie huid Definitie wond Productgroepen Enzym Alginogel Casuïstiek Vragen

3 Anatomie en fysiologie van DE HUID 3

4 De huid Huid (Latijn: cutis) of vel vormt de buitenste bekleding van het lichaam van mensen en dieren. Bij de mens wordt de huid beschouwd als het grootste orgaan. De gehele huid meer weegt dan elk van de andere interne organen. De huid bevat, net als interne organen, verschillende gespecialiseerde cellen die samen een functie vervullen. De huid is het enige orgaan dat zonder verdere ingrepen of hulpmiddelen van buitenaf bekeken kan worden. Waarnemen van de huid levert soms belangrijke informatie op over het al of niet goed functioneren van het lichaam als geheel.

5 Structuur van de huid FIGUUR 1.2 Epidermis o Opperhuid o Stratum basale Levende delende laag voor de opperhuid o Melanocyten Dermis Bruin worden van de huid o Lederhuid Subcutis Stevigheid huid Talgklieren, zweetklieren, haarwortels, zenuwen en bloedvaten o onderhuids bindweefsel Vetlaag Fascia/Spier

6 Barrière o Functie van de huid Lichaam stabiel milieu houden Niet teveel water en zouten verloren Geen water en schadelijke stoffen naar binnen (hoornlaag!) Bescherming o o o Bacteriën, schimmels en virussen (hoornlaag) UV straling o melanocyten = bruin worden Beschadiging o Elastische vezels beschermen tegen uitrekken Warmte regulatie o o Zweten o Afvoer warmte Kippenvel o Behouden warmte Aanmaak vit.d o Zonlicht o Voor botten en beschermen tegen kanker Zintuigen o Zenuwen o Kou, warmte, pijn, aanraking, trillen, jeuk en druk voelen Energie opslag o Vetopslag Sociaal o Huid is voor iedereen te zien

7 Wonden Definitie Een wond is een verbreking van de continuïteit van weefsel, veroorzaakt door een trauma of pathologische aandoening

8 Type wonden Mechanisch Door scherp voorwerp of een stomp of ander geweld van buitenaf, zoals steek-, snij-, schaaf-, schot-, scheur- of kneuswond Chemisch Door inwerking van chemische stoffen, zoals sterke zuren, basen, sommige zouten. Thermisch Door verbranding of bevriezing Elektriciteit Via blikseminslag of elektriciteitsdoorgang Straling Door zonverbranding, röntgen- of radioactieve straling Infectie Door onvoldoende (plaatselijke) afweer tegen micro-organisme, zoals parasieten, bacteriën, virussen, schimmels en gisten. Oncologisch Door primaire huidcarcinomen of huidmetastasen van carcinomen elders in het lichaam

9 Wonden onderscheid Acuut o Simpel snijwond/chirurgische wond o Gecompliceerd schotwond/bijtwond Chronische diabetische voet/ulcus cruris

10 Normale wondgenezing 4 fasen van wondgenezing Hemostase Bloeding Inflammatie Ontsteking Proliferatie Granulatie Maturatie Vorming litteken

11 Normale wondgenezing

12 Factoren die de wondgenezing beïnvloeden Algemene factoren Motivatie van de patiënt Lichamelijke conditie Voedingstoestand Medicijngebruik Circulatie en zuurstof voorziening Sociale factor leeft alleen leefstijl (roken, alcohol attitude therapietrouw zelfzorgbeeld emotionele toestand persoonlijk hygiëne kennis aanwezig/begrijpelijk

13 Debrideren Autolytisch Chirurgisch (scherp) Enzymatisch Mechanisch Biochirurgisch Madentherapie Chemisch

14 Wondzorg producten Algemene criteria wondproduct Patiënt vriendelijk Bevorderd genezingsproces Voorkoming infectie Creëert optimaal wondmilieu Handhaaft normale wond temperatuur Beschermend Laat geen materiaal achter in de wond Geen contactallergieën en is niet cytotoxisch

15 Wondzorg producten Absorberende niet verklevende verbanden Alginaten Antibacteriële producten Gazen en kompressen Vet gaas en wondcontact materialen Hydrocolloïd Hydrogel Siliconen verbanden Schuimverbanden Spoelvloeistof Wondrand- en huid beschermers Fixatie materiaal Enzym Alginogel

16 Wondzorg producten Absorberende niet verklevende verbanden o Meerdere lagen met verschillende eigenschappen Wondcontactlaag Laat vocht door Niet verklevend aan wondbed Absorberende laag Neemt exsudaat op/ verspreid exsudaat door verband Toplaag Vochtafstotend materiaal o Worden vaak ook als secundair verband ingezet.

17 Wondzorg producten Alginaten o Zeewier vezels o Alginezuur en Calcium Calcium werkt bloedstollend o Vormen in de wond een hydrogel Hoge absorptiecapaciteit (20x eigen gewicht) o Gelvorming geeft goede pasvorm o Zuurstof uitwisseling aanwezig. o Verdamping kan eventueel zorgen voor uitdroging wond o Bacteriën opgesloten in gel Met Ag+ wel bacteriedodend o Vezels in de wond worden afgebroken door lichaam

18 Wondzorg producten Antibacteriële producten o Voorkomen/ bestrijden infectie o Terughoudend beleid gezien wonden altijd kritisch gekoloniseerd zijn o Kan negatief effect op wondgenezing geven o Alleen op indicatie en kortdurend toegepast o Producten met zilver, nitrofural, antibiotica, jodium, chloorhexadine of honing

19 Wondzorg producten Gazen en kompressen o Regelmatig wisselen o Gazen Katoen woven of viscose nonwoven Geschikt om wonden op te vullen (Vochtig!) Goed controleren of er niets in de wond blijft o Kompres Dikker dan gaas Neemt vocht op

20 Wondzorg producten Vet gaas en wondcontact materialen o Woven katoen, viscose vezel geïmpregneerd met paraffine of vaseline Minder verkleving aan wondbed o Absorberende secundaire laag o Mag geen occlusieve veroorzaken in verband met anaerobe bacteriën o Langdurig laten zitten kan de wond uitdrogen en kan het gaas vast gaan zitten op de wond 1x per dag vetgaas wisselen Bij veel exsudaat kan alleen secundaire verband gewisseld worden. o Wondcontact materiaal is van kunststof Droogt niet uit Verkleeft niet in

21 Hydrocolloïd Wondzorg producten o Creëren zuur vochtig wondmilieu Goede migratie epitheel cellen Bescherming nieuw granulatie weefsel Soepel, past zich aan temperatuur en vorm o Laat geen zuurstof, vocht van buitenaf en bacteriën door. o Ondergaat geleidelijke verandering onder invloed wondvocht waardoor er gelvorming optreedt Goed contact wondbed mits wond niet te diep is.

22 Wondzorg producten Hydrogel o Creëren vochtig wondmilieu Goed toepasbaar bij behaarde huid Weinig overgevoeligheidsreacties o Stimuleren auto lytisch debridement o Plakken niet aan de wond o Reduceren pijn Water in de gel verkoeld o Beschermen Tegen uitdroging van granulatie weefsel Drukken buitenaf

23 Wondzorg producten Siliconen verbanden o Veilig Geen verkleving met wondbed Interactie andere materialen Niet cytotoxisch o Kleefkracht blijft van kracht Maakt meerdere wondinspecties mogelijk o Beschermen wondranden vanwege verticale passage wondvocht direct absorberend verband in o Zijn ook siliconen schuimverbanden. Geen secundair verband meer nodig

24 Wondzorg producten Schuimverbanden o Goede absorptiecapaciteit Schuim verandert niet van grote door capillaire werking o Kan goed onder compressie therapie gebruikt worden (ACT) (altijd niet verklevend verband!) o Semipermeabel voor gassen en vloeistoffen o Warmte isolerend vermogen o Beschermen tegen druk buitenaf o Goed op maat te knippen Fixatie met pleister of folie

25 Wondzorg producten Spoelvloeistof o Mechanisch reinigen wondbed o In combinatie met gazen Gazen mogen wondbed niet overschrijden Afdekken met droog gaas Evt. wondrand bescherming tegen maceratie o 3-6 keer wisselen per dag o Vastzittende gazen met veel vloeistof losweken NB: antibacteriële/ antiseptische vloeistoffen altijd na spoelen met NaCl 0,9% of kraanwater (vb; prontosan/microdermacyn)

26 Wondzorg producten Wondomgeving- en huid beschermers o Beschermen tegen agressief wondvocht o Tegen maceratie Epitheel verliest anders zijn functie Meer kans op infectie Langdurig wondgenezing o Zink olie o Creme op basis van silliconen o Films Met alcohol en kunnen even pijnlijk zijn. Goed laten indrogen

27 Wondzorg producten Fixatie materiaal Zwachtels o Elke wond verbinden o Bloedcirculatie o Niet elastisch Fixeren wondbedekker spalken o Elastisch Wondbedekkers bij gewrichten Buisverband bij extremiteiten Pleisters

28 Wondzorg producten Enzym Alginogel Breed inzetbaar o Werkt op alle aspecten van TIME ohydrogel oalginaat oantibacterieel Gemakkelijk o De gel is simpel toe te passen en kan meerdere dagen blijven zitten

29 Wondmodellen Wondclassificatiemodel is een hulpmiddel bij het bepalen van het doel van de lokale wondbehandeling en van het juiste wondbehandelingsproduct Tissue Infection Moist Edge T I M E

30 Wondmodellen Woundcare Consultant Society Zwart Geel Rood Natte wonden Vocht onttrekken Droge wonden Vocht toevoegen necrose verwijderen reinigen beschermen

31 T.I.M.E. Tissue Infection Moist Edge

32 TIME (Tissue) weefsel Hoe ziet het weefsel eruit? Is er vitaal weefsel? Necrose Zwart Fibrine Geel Granulatie Rood Verwijderen Reinigen Beschermen en bevorderen

33 TIME (Infection) infectie Hoe is de bacteriële balans in de wond o Contaminatie Aanwezigheid van micro-organismen in de wond. Brengen geen schade toe o Kolonisatie Kolonie vormende micro-organismen. Deze delen in de wond maar brengen geen schade toe o Kritische kolonisatie Hoge aanwezigheid van delende micro-organismen maar er zijn nog geen tekenen van infectie aanwezig. Vertraagde genezing, verandering kleur wond, abnormaal granulatie weefsel, abnormale geur, verhoogde exsudaat productie, pijn klachten kunnen gaan opkomen o Infectie Bacteriën zijn in het weefsel gepenetreerd en geven daar toxinen af Roodheid, koorts, lokale warmte, oedeem, pijn, slechte geur, etter

34 TIME(Infection) infectie Pseudomonas Biofilm Pus met rustige omgeving Pus met onrustige omgeving

35 TIME (Moisture), exsudaat Hoe is de vochtbalans in de wond? Te droog Te vochtig o De balans tussen de eiwitten is in een chronische wond verstoord o Meer exsudaat met slechte afbreek eiwitten Agressief in de wond en omliggend weefsel Migratie van de cellen wordt vertraagd Groeifactoren worden geremd o Goed absorberend materiaal o Regelmatig debridement uitvoeren

36 TIME (Moisture), exsudaat Droog Vochtig Nat 1

37 TIME (Edge) wondrand en -omgeving Hoe zien de wondranden en omgeving eruit? o De wond epithelialiseerd vanuit de wondranden o Wondranden moeten niet te droog of te vochtig zijn o Ondermijnde wondranden sluiten de wond niet o Door onvoldoende bloedtoevoer of aanwezigheid van necrotisch weefsel kan de re-epithelialisatie remmen/stoppen o Vitale wondranden beschermen

38 TIME (Edge) wondrand en -omgeving Vitaal Bescherming A-vitaal: Ondermijning Infectie Herstellen van biochemische balans

39 Waarop kies je wondproduct? Bepaald verstorende factoren van wondheling Wcs/wondbedpreparatie model (time is verpleegkundige vertaling) Wensen en mogelijkheden van de cliënt en dienst omgeving.

40 Zijn er tot zover vragen?

41 Enzym Alginogel Een nieuwe klasse in de wondgenezing

42 FLEN PHARMA Focus op wondheling Flaminal Hydro Flaminal Forte

43 2 soorten Enzym Alginogel Flaminal Hydro Flaminal Forte 3,5% Alginaten Hydrogel Enzymcomplex (GLG) 5.5% Alginaten Hydrogel Enzymcomplex (GLG) Matig exsuderende wonden Sterk exsuderende wonden

44 Antimicrobieel mechanisme van Flaminal Glucose Lactoperoxidase Guaiacol (GLG) Glucose, H 2 0, en O 2 Lactoperoxidase Waterstofperoxide (H 2 O 2 ) Glucose oxidase Zuurstofradicalen (ROS) Vernietiging van de microbiële celwand GUAIACOL (stabilisator) ROS zijn niet selectief, maar LP heeft een hogere affiniteit voor de celwand van bacteriën en is dus actiever in de omgeving van bacteriën.

45 Enzym Alginogel Gel Water en PEG400 (zeep) Oplossen van necrose/fibrine door autolytisch debridement (viezigheid) Alginaat Absorbeert de viezigheid in de gel (dweil) Enzymcomplex Verlaagd bacterieload en daardoor vorming necrose weefsel

46 Enzym Alginogel Een Enzym Alginogel werkt op verschillende niveaus tegelijkertijd Gel Continu debridement T Antimicrobieel I Enzym Alginogel Alginaat Vochtige wondheling: Hydrateert bij droge wonden Absorbeert bij natte wonden M Enzymen Niet cytotoxisch Wondrandbescherming E

47 Hoe behandel je deze wond? Wondmodellen; TIME WCS

48 Woundcare Consultant Society Zwart Geel Rood Natte wonden Vocht onttrekken Droge wonden Vocht toevoegen necrose verwijderen reinigen beschermen Wondmodellen

49 T.I.M.E. Tissue Infection Moist Edge

50 Hoe maak je de keuze voor Flaminal Hydro of voor Flaminal Forte? Niet Geïnfecteerde wonden Geïnfecteerde wonden Rood Geel Zwart matig excuserend Hydro Hydro Hydro sterk excuserend Forte Forte Forte

51 Flaminal Hydro Flaminal Forte 25 gram tube 40 gram tube 500 gram pot

52 Flaminal Hydro en Flaminal Forte hoe gebruiken? Spoel en reinig de wond Voorzichtig droogdeppen De wondbodem (incl. randen) volledig (0,5 cm) bedekken met Flaminal Hydro/Forte Fixeer Flaminal Hydro/Forte met een niet-klevend verband bijv. vaseline gaas, vet gaas of siliconen verband. Dit afhankelijk van het type wond. Eventueel een secundair verband.

53 Flaminal Hydro en Flaminal Forte belangrijk om weten Vernieuw Flaminal wanneer de gelstructuur is veranderd (1-4 dagen ulcera) Bij aanvang kan de indruk ontstaan dat de wond vergroot (normaal gevolg van debridement) De gel kan er vies uitzien. Dit komt door het debris (viezigheid) wat in de gel is opgezogen. Kleur kan variëren, weeë geur Wasachtige geelwitte alginaatschilfers, o.k. op de wondranden, niet in de wond

54 Weet wat je doet!

55 Flaminal Hydro Flaminal Forte UNIEK IN T.I.M.E. Enzym Alginogel Hydro gel Alginaat Schuim verbanden Zilver verbanden Iso betadine Flammazine T Tissue I Infection M Moisture E Edge

56 DANK U VOOR UW AANDACHT Nog vragen?