Complexe wondzorg Dr. H. Bontinck - Dr. J. Bontinck. Bijscholingsdagen heelkunde 16/10/2014 en 21/10/2014

Transcriptie

1 Complexe wondzorg Dr. H. Bontinck - Dr. J. Bontinck Bijscholingsdagen heelkunde 16/10/2014 en 21/10/2014

2 Fysiologie van de wondheling Wonde = pathologische toestand waarbij verschillende weefsels van elkaar gescheiden worden (gesloten wonde, bijvoorbeeld een blaar) of beschadigd/vernietigd zijn (open wonde) Soorten wonden: traumatische, iatrogene, chronische, Wondheling: 4 fasen Exsudatieve of inflammatoire fase Proliferatieve of granulatiefase Reparatieve of remodelling of maturatiefase Littekenfase

3 Fysiologie

4 TIME concept T = Tissuemanagement I = Infectioncontrole M = moisturebalance E = edge-advancement/epithelialisation Flanagan, woundbedpreparationmodel!!! Totale plaatje: aanpak van risicofactoren (bijv. diabetes, ondervoeding, ) en onderliggend lijden (bijv. osteomyelitis, vaatlijden, )

5 TIME concept Tissuemanagement Wondreiniging: Doel: - reinigen van de wond en wondomgeving - verwijderen van necrotisch en vreemd materiaal - verminderen van geur en bacteriën Technieken: - fysiologisch water - antiseptica??? - Prontosan - wonddouche - woundcleanser -

6 TIME concept Tissuemanagement Wonddebridement Doel: - versnellen van de wondheling - verwijderen van voedingsbron voor bacteriën - evaluatie van diepte Technieken: - chirurgisch - mechanisch (spoelen, VAC) - osmotisch (honing, suiker, alginaten) - autolytisch (hydrogels, hydrocolloïden) - biologisch (larven) -

7 TIME concept Infectioncontrol Alle wonden bevatten bacteriën Aanwezigheid van bacteriën alleen vertraagde wondheling Substantiële kolonisatie leidt wel tot vertraagde wondheling Technieken: - antiseptica??? Zo ja, welk? - lokale antibiotica - systemische antibiotica bij duidelijke infectie - zilververbanden

8 TIME concept

9 TIME concept Moisturebalance Steeds vochtige wondheling nastreven Droge wonden vochtig houden Exsudaat absorberen Edge-advancement/Epithelialisation Epithelialisatie bevorderen, wondranden en nieuw epitheel beschermen (siliconeverbanden, schuimverbanden)

10 Postoperatieve wondproblemen 15% van alle nosocomiale infectie Afhankelijk van type chirurgie: Schoon (bijv. liesbreukherstel) 1 3% Schoon-gecontamineerd (bijv. maagresectie) 5 10% Gecontamineerd (bijv. appendicitis) 15 20% Geïnfecteerd (bijv. geperforeerde diverticulitis) 30 40% per(i)-operatieve antibiotica Zware belasting!!! Verlengde hospitalisatie (Duur) wondzorgmateriaal Speciale terugbetaling chronische wonden QoL

11 Pro s Werkt op verschillende niveaus van het TIME concept Mechanisch reinigen, verminderen MO, absorberen van exsudaat, bevorderen van epithelialisatie Verband dient maar om de 2 à 3 dagen vervangen te worden Snellere wondheling Contra s Duur (kosten-batenanalyses!) Wondzorgspecialisten Pijn (nood aan opname) Tot nu toe weinig high quality evidence

12 Negatieve druktherapie met spoeling Indicaties: - chronische wonden met infectie -? Preventief bij gecontamineerde wonden -? Chronische wonden zonder infectie Spoeloplossingen: - Prontosan - Azijnzuur -? Isobetadine -? Antibiotica Werking: - klassieke NDT - spoelcycli gebruik van specifieke sponzen en spoel/zuigpad

13 Negatieve druktherapie met spoeling Casus: - man 62j - AO: abdominaal, perineaal en bekkentrauma - R/ externe fixatie bekken, aanleg colostoma, suprapubische sonde - in tweede tijd: retroperitoneaal abces thv rechter nier, decubitus thv stuit - klassieke NDT met onvoldoende resultaat, blijvende drainage van slechtruikend vocht via perineale wonde besluit tot NDT met spoeling met Prontosan: instillatie van Prontosan 4x/dag gedurende 20min, suctie continu aan -75mmHg

14

15 Na 2 weken

16 Op 2 weken tijd: - geen drainage van slechtruikend vocht meer - duidelijk verkleinde holte Nadien verder met klassieke NDT tot wonde op niveau van perineum

17 Open abdomen Oorzaken van open abdomen 1. Mismatch tussen volume van de buik en de capaciteit van de omgevende structuren: - visceraal oedeem, verminderde buikwandcompliantie, retractie wondranden - preventie of behandeling van abdominaal compartiment syndroom 2. Open behandeling abdominale sepsis 2nd look nodig 3. Partiële resectie van de buikwand: necrotiserende infecties, tumoren

18 Open abdomen = uitdaging! - bacteriële kolonisatie van de abdominale holte - risico op abcessen/fistels - overmatig vochtverlies - risico op verlengde beademing door atrofie van de buikspieren - retractie van de fasciaranden Oplossing: - bedekken van abdominale inhoud - draineren van collecties - compliance abdominale wand verbeteren - systemische en regionale doorbloeding verbeteren

19 Open abdomen VROEGER

20 Open abdomen NU: ABThera in combinatie met Whitmann patch = tijdelijk sluitsysteem met - gemakkelijke toegang tot abdomen - bescherming van IA organen - approximatie van fasciaranden

21

22 Open abdomen ABThera Voordelen: Vermindering van visceraal oedeem Verwijdering overtollig vocht ( exsudaat ) Vermindering van bacteriële load Octopus-design: drainage van paracolische collecties, gelijkmatige verdeling van negatieve druk Combinatie met Withmann-patch verhindert retractie van fasciaranden + progressieve sluiting mogelijk

23 Open abdomen ABThera + mesh: praktisch

24 Tweemaal per week ABThera-wissel + inkorten mesh

25 Open abdomen ABThera + mesh Resultaten UZ Gent 35 patienten Gemiddeld 3 wissels: range 1-17 Gemiddeld 10 dagen : range 0-46 Skin closure 14 dagen Complicaties: 2 nabloedingen 1 fistel ( op voorgaande fistel) 1 littekenbreuk

26 Conclusie Wondzorg = dynamisch gegeven Wondzorg is meer dan zorg voor de wonde alleen! Multidisciplinaire aanpak wenselijk Gezien groot aanbod aan wondzorgmaterialen, nood aan specialisten in wondzorgteam

27 Bedankt voor uw aandacht!!! Vragen???