Voorwoord 1 Inleidende begrippen 2 Criteria voor de diagnose van een wondinfectie 3 Risicofactoren voor een wondinfectie

Transcriptie

1 Voorwoord 9 1 Inleidende begrippen Besmetting en contaminatie Kolonisatie en dragerschap Kritische kolonisatie Infectie Ontsteking (inflammatie) Samenvatting 14 2 Criteria voor de diagnose van een wondinfectie Klinische tekens van wondontsteking en -infectie Klinische identificatie van een wondinfectie volgens de Delphi-benadering Laboresultaten Biochemisch Microbiologisch 19 3 Risicofactoren voor een wondinfectie Inleiding Hoge leeftijd Virulentiefactoren Productie van toxinen en enzymen Biofilmformatie Quorum sensing-mechanisme Andere virulentiefactoren Ischemie Neutropenie 33 4 Wondbemonstering (wondkweek) Indicaties voor een wondkweek Bij vermoeden van infectie Screening Aanvraag Werkwijze van de bemonstering Algemeen Werkwijze via spuit 37 3

2 Wondinfectie en wondhygiëne 3.3. Weefselbiopten Werkwijze via wattendrager (veger) 38 5 Een totaalvisie op de preventie van wondinfecties Inleiding Preventie van valpartijen Patiënt- of residentgebonden factoren Omgevingsfactoren Vroegtijdig opsporen van risico s op vallen Preventie van skin tears Definitie van een skin tear Preventie van skin tears 48 6 Toepassen van de standaardvoorzorgsmaatregelen Doel Specifieke maatregelen bij de wondzorg Handhygiëne Masker, oogbescherming en schort Preventie van prik- en snijongevallen Adequate reinigings- en ontsmettingsprocedures van de omgeving Adequate behandeling van linnen Adequate verwijdering van afval Preventie van contaminatie van antiseptica Bijkomende voorzorgsmaatregelen 56 7 Preventie van contaminatie van de omgeving tijdens de wondzorg Voorzorgsmaatregelen bij het werken met een frees Wat is een frees? Hygiënische problematiek Hygiënische aanbevelingen Voorzorgsmaatregelen bij het reinigen van wonden Verspreiding van kiemen met het Jetox -irrigatiesysteem Andere commerciële reinigingsproducten Sprays om de omgeving te reinigen 65 8 Preventie van postoperatieve wondinfecties (POWI s) Preoperatief wassen Preoperatief verwarmen en voorkomen van hypothermie Preoperatief ontharen Preoperatieve voedingssupplementen 72 4

3 5. Preoperatieve vochttoediening Preoperatieve huiddesinfectie Bacteriële immobilisatie Chirurgische handdesinfectie Chirurgische handontsmetting met handalcohol Steriele handschoenen Steriel afdekmateriaal en jassen Peroperatieve wondirrigatie met een antisepticum Peroperatieve gepulseerde reiniging («pulslavage») Luchtkwaliteit Antibioticaprofylaxis Postoperatieve wondverzorging Extra zuurstof 87 9 Reinigen en debrideren van wonden Definities Mechanische wondreiniging Baden (hydrotherapie) Schrobben Irrigatie/spoelen Chemisch of osmotisch wonddebridement Producten die vocht afgeven Producten met een hoge osmolariteit Producten die rechtstreeks wondbeslag oplossen Enzymatisch debridement Iruxol Mono Chirurgisch debridement Biochirurgisch debridement (larventherapie) Inleiding Historiek Eigenschappen Indicaties Contra-indicaties Wondzorg Complicaties Aandachtspunten Bestelling Autolytisch debridement «Wet-to-dry»-verband 105 5

4 Wondinfectie en wondhygiëne 10 Ontsmetting van wonden Definities Controversen Invloed van ontsmetting op de hoeveelheid kiemen Cytotoxische activiteit van ontsmettingsmiddelen Resistentie tegen ontsmettingsmiddelen (biocidenresistentie) Verhoogde vrijstelling van endotoxinen Indicaties voor ontsmetting Antimicrobiële activiteit van ontsmettingsmiddelen Polyvidonejodium (PVP-I) Chloorhexidine Chloorverbindingen Azijnzuur Zuurstofwater Ontsmettingsmiddelen met een zeer lage ontsmettende werking Naveldesinfectie Reiniging en ontsmetting van piercings Antimicrobiële wondbedekkers Polyvidonejodium Iso-Betadine Tule en Braunol Tule Braunol Zalf Inadine zalfgaas Cadexomeerjodium Iodoform Chloorhexidine Zilververbanden Geschiedenis De werking van zilver als desinfectans Het gebruik van zilver in de wondzorg Soorten zilververbanden Bacteriële resistentie tegen zilver Zilversulfadiazine Topische antibiotica Alginaatverbanden 132 6

5 12 Hyperbare zuurstoftherapie (HBOT) Vacuüm-assisted closure techniek (VAC ) Aanpak van een MRSA-geïnfecteerde wonde Algemeen Specifiek Contaminatie van de omgeving beperken Wondbehandeling Honing Inleiding Het osmotische effect Waterstofperoxide (zuurstofwater) Phytochemicaliën Alternatieve antimicrobiële therapieën Antimicrobiële peptiden (AMP s) Probiotica Lokaal verwarmen van wonden Ozon «Tea tree»-olie (TTO) 154 Bibliografie 157 7