Belangrijkste resultaten

Transcriptie

1 Belangrijkste resultaten

2 Schadelijkheid roken en meeroken algemeen Totale groep Nederlanders 12+ Rokers Roken Nagenoeg iedereen ziet de schadelijkheid in van roken op de gezondheid: 93% (waarvan 65% erg en 28% nogal schadelijk) Meeroken Schadelijkheid meeroken ligt iets lager met 83% (41% erg en 41% nogal schadelijk). De gepercipieerde schadelijkheid van meeroken ligt lager als men dit op de eigen gezondheid betrekt (72%). Hierbij geeft driekwart (75%) aan dat men zich ervan bewust is dat meeroken schadelijk is voor hun eigen gezondheid indien men zich in een ruimte bevindt waar gerookt wordt. Nagenoeg de helft (45%) maakt zich zorgen over de schadelijkheid van meeroken op de eigen gezondheid. Over de schadelijkheid van meeroken op de gezondheid van de kinderen maken de ouders zich meer zorgen (65%). Opvallend is dat hier geen significante verschillen zijn tussen rokers en nietrokers. Door rokers wordt de schadelijkheid van roken iets lager ingeschat (86%) dan gemiddeld. Daarbij geven zij ook minder vaak aan dan het algemeen publiek dat zij roken als erg schadelijk zien (46% versus 65%). Ook de gepercipieerde schadelijkheid van meeroken wordt lager ingeschat door de groep rokers (71%) (waarvan 30% erg en 41% nogal schadelijk). Eigen rookgedrag De schadelijkheid van het eigen rookgedrag op de eigen gezondheid wordt lager inschat (73%) dan als er over de schadelijkheid van roken in het algemeen wordt gesproken (86%). Meer dan de helft (54%) van de rokers geeft aan zich (enigszins) zorgen te maken over de invloed van hun rookgedrag op hun eigen gezondheid. 45% geeft dan ook aan de afgelopen maanden regelmatig tot vaak hierover te hebben nagedacht. Over de invloed van hun rookgedrag op de gezondheid van anderen maken rokers zich minder vaak zorgen (34% enigszins tot veel). Toch geven zes op de tien (59%) rokers aan dat ze zich ervan bewust zijn dat hun rookgedrag schadelijk is voor mensen die dan om hen heen staan. 2

3 Kennisniveau gevolgen van roken Spontaan: Welke gezondheidsklachten worden volgens u door roken veroorzaakt? Geholpen: Op welke gevolgen lopen rokers volgens u een groter risico dan niet-rokers? Eigen risico: Op welke gevolgen denkt u dat uzelf een groter risico loopt door uw eigen rookgedrag? Totaal 16+ Rokers Spontaan Geholpen Geholpen Eigen risico Longkanker 34% 94% 88% 72% Aandoeningen aan de luchtwegen (astma, copd)** 61% 93% 89% 74% Verminderde conditie 5% 93% 89% 73% Hart- en vaatziekten 16% 85% 83% 67% Afname geur en smaak 1% 82% 76% 60% Mond- en keelkanker 2% 79% 74% 61% Verstopte (slag)aderen 6% 79% 79% 62% Gebits- en tandvleesbeschadigingen 3% 75% 69% 55% Hartaanval - 74% 72% 59% Beroerte en handicaps - 60% 57% 46% Miskramen 1% 59% 50% 28% Onvruchtbaarheid / vergrote kans op impotentie 1% 54% 56% 33% Blaaskanker - 25% 23% 23% Blindheid - 11% 12% 14% Kanker (algemeen)* 27% Hoesten* 11% Kortademigheid* 9% Hartklachten* 7% Spontaan wordt er vooral gedacht aan gevolgen voor de longen en luchtwegen en minder aan hart- en vaatziekten. De eigen risicoperceptie als gevolg van het roken ligt lager dan wanneer er naar het risico in het algemeen wordt gevraagd. * Alleen spontaan genoemd **Voor de spontane bekendheid zijn de volgende gevolgen samengevoegd: Longklachten/ziekten/problemen + Longemfyseem + Schade aan/problemen met luchtwegen +Ademhalingsproblemen + COPD + Astma + Benauwdheid + Bronchitis 3

4 Kennisniveau gevolgen van meeroken Spontaan: Welke gezondheidsklachten worden volgens u door meeroken veroorzaakt? Geholpen: Op welke gevolgen lopen meerokers volgens u een groter risico dan mensen die niet meeroken? Eigen risico: Op welke gevolgen denkt u dat uzelf een groter risico loopt door het meeroken? Totaal 16+ Meerokers Rokers Spontaan Geholpen Eigen risico Geholpen Eigen risico Aandoeningen aan de luchtwegen (astma, copd)** 63% 84% 71% 72% 65% Longkanker 32% 77% 64% 62% 59% Hart- en vaatziekten 15% 62% 52% 54% 54% Hartaanval - 51% 44% 46% 48% Kanker (algemeen)* 27% Hoesten* 12% Kortademigheid* 9% Hartklachten* 7% Verstopte (slag)aderen* 6% Aandoeningen op hartziekten zijn ook minder bekend dan aandoeningen aan de longen, wanneer het gaat om de gevolgen van meeroken. Ook hier ligt de eigen risicoperceptie lager dan het risico dat andere lopen. Rokers schatten de risico s voor meerokers en meerokende kinderen lager in. Gevolgen voor meerokende kinderen Totaal Rokers Grotere kans om later te gaan roken 78% 61% Vroeggeboorte en laag geboortegewicht 70% 57% Leerproblemen en adhd 22% 20% Overgewicht 16% 14% Middenoorontstekingen 14% 15% * Alleen spontaan genoemd **Voor de spontane bekendheid zijn de volgende gevolgen samengevoegd: Longklachten/ziekten/problemen + Longemfyseem + Schade aan/problemen met luchtwegen + Ademhalingsproblemen + COPD + Astma + Benauwdheid + Bronchitis 4

5 Teksten en foto s op pakjes sigaretten Totaal Rokers Teksten Foto s Teksten Foto s Maken mij bewust van de schadelijkheid van roken 48% 21% 58% 14% 33% 38% 45% 26% Doen mij niets 34% 30% 20% 46% 53% 16% 35% 32% Schrikken mij af om te gaan roken 23% 40% 37% 25% 8% 70% 21% 47% Ga ik minder (snel) roken 19% 38% 32% 25% 6% 69% 17% 49% Denk ik dat andere mensen minder (snel) gaan roken 22% 42% 42% 23% 14% 48% 37% 27% De foto s op pakjes sigaretten maken meer indruk dan de teksten. De teksten en foto s hebben volgens de Nederlanders meer invloed op het rookgedrag van anderen dan op hun eigen rookgedrag. Dit verschil is voornamelijk te zien als er naar de invloed van de foto s op pakjes sigaretten wordt gevraagd. 5

6 Verschillen in doelgroepen Leeftijd 12 t/m 21-jarigen zijn vaker van mening dat roken en meeroken erg schadelijk is ten opzichte van de groep 55-plussers. De groep rokers tussen de 22 en 34 jaar maakt zich minder zorgen over de schadelijkheid van het eigen rookgedrag op de eigen gezondheid en om de gezondheid van de mensen om hen heen dan de 35-plussers. In vergelijking met de 55-plussers schat deze groep hun eigen gezondheidsrisico s door het meeroken lager in. De groep 55-plussers noemt spontaan minder vaak dan gemiddeld kanker als gevolg van roken en ook zijn zij geholpen minder vaak bekend met de soorten kanker (blaas en mond- en keelkanker) waar rokers een groter risico op lopen. Ook op de andere minder bekende gevolgen van roken (zoals impotentie en blindheid) geven 55-plussers vaker aan niet te weten of rokers hier een groter risico op lopen. De gevolgen van het meeroken bij kinderen worden ook vaker met weet niet beantwoord door de groep 55-plussers. De groep 22- t/m 54-jarigen zijn minder gevoelig voor de teksten en foto s op pakjes sigaretten. Deze lijken vooral van invloed te zijn op de jongeren en de oudere leeftijdsklasse. Sociale klasse In de lagere sociale klasse wordt vaker gerookt dan in de hogere sociale klasse. In de hogere sociale klasse is men er vaker van bewust dat roken en meeroken schadelijk zijn (in het algemeen en op de eigen gezondheid). In de lagere sociale klasse in men minder vaak bekend met het feit dat kinderen vaker gaan roken als mensen om hen heen roken. Over het algemeen is men in de hogere sociale klasse meer bekend met de gevolgen van roken. In de lagere sociale klasse geeft men vaker aan dit niet te weten. Dit geldt ook voor het risico wat men zelf loopt als roker zijnde. In de hogere sociale klasse denkt men vaker dat foto s op pakjes sigaretten erbij helpen om minder (snel) te gaan roken. 6

7 Onderzoeksverantwoording Methode De respondenten zijn ondervraagd door middel van CAWI - Computer Assisted Web Interviewing. De respondenten zijn geselecteerd uit TNS NIPObase, het online access panel van TNS NIPO met zo n leden. Veldwerk De meting liep van 10 t/m 17 mei Er is één reminder uitgezet. De vragenlijst duurde gemiddeld 10 minuten. Steekproef Het onderzoek is gehouden onder de doelgroepen: Algemeen Publiek van 12 jaar en ouder Respons en weging Bruto steekproef: n= Netto steekproef: n= Responspercentage: 67,2% De data zijn gewogen op de kenmerken geslacht, leeftijd, opleiding, regio, gezinsgrootte, sociale klasse, rookgedrag. De wegingscijfers voor het rookgedrag komen uit de leefstijlmonitor 2015 van het CBS. 7