Risicom anagem ent bijlocatieontw ikkeling

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Risicom anagem ent bijlocatieontw ikkeling"

Frans de Ridder
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Risicom anagem ent bijlocatieontw ikkeling ir. H.A.T. Langendijk Assen december 2006 bij locatieontwikkeling 2

2 Risicom anagem ent bij locatieontwikkeling 4 Proces Risicom anagem ent Risico-invent arisat ie Risicoanalyse Risicobewaking Definiëren: - Infrastructuur & Milieu; - RO & St edenbouw - Vastgoed (markt) - Financieel / fiscaal / juridisch Modelleren: - Kosten /Baten / Exploitatie - Planning - Besturen: - Presenteren - Afwegen - Onderhandelen - Beslissen Evalueren: - Besteksramen - Tekenen - Onderzoeken - Toetsen

3 Proces Risicom anagem ent bij locatieontwikkeling 5 Risico-inventarisatie Risicoanalyse Risicobewaking Definiëren: Adviseurs - Infrastructuur & Milieu; - RO - Vastgoed (markt) - Financieel / fiscaal / juridisch Modelleren: Planeconoom - Kosten /Baten / Exploitatie - Planning - Besturen: Projectleider - Presenteren - Afwegen - Onderhandelen - Beslissen Evalueren: Iedereen Toetsen van uitgangspunten - Besteksraming - Ontwerp - Onderzoek en adviezen Proces Risicom anagem ent bij locatieontwikkeling 6 Project Risico-inventarisatie Project Risicoanalyse Project Project Risicobewaking Definiëren: Adviseurs - Infrastructuur & Milieu; - RO - Vastgoed (markt) - Financieel / fiscaal / juridisch Modelleren: Planeconoom - Kosten /Baten / Exploitatie - Planning - Besturen: Projectleider - Presenteren - Afwegen - Onderhandelen - Beslissen Evalueren: Iedereen Toetsen van uitgangspunten - Besteksraming - Ontwerp - Onderzoek en adviezen

4 Stelling bij locatieontwikkeling 7 Iedereen doetaltijd aan risicom anagem ent De com plexiteitvan hetprojecten de om vang van hetrisicoprofielis bepalend voorhetexpliciet benoem en van risicomanagementbinnen projecten Onderbuikgevoel Achterkant sigarendoosje Monte-carlo simulatie bij locatieontwikkeling W aarom expliciet maken van risico s 8 Grotere en com plexere projecten Integrale projecten en dus diverse disciplines M eerparticipatie doormarktpartijen Sam enw erking -> delen van kosten,opbrengsten en risico s Sam enw erking -> conflictsituaties -> claimcultuur& boeteclausules Toenam e projecten in kaderstedelijke vernieuw ing Gestegen grondprijzen Stagnerende vastgoedm arkt

5 En specifiek binnen gem eenten bij locatieontwikkeling 9 Financiële paragraafbestem mingsplan Uitvoeringsproces in de (nieuw e)w ro Dualisering binnen gem eenten CV 95 ging overin hetbbv (2004) Grondbeleid inclusiefrisico s Nieuw e grondexploitatiew et BBV = BesluitBegroting en Verantwoording provincies en gem eenten CV 95 = Com ptabiliteitsvoorschriften gem eenten Locatieontw ikkeling

6 Ruim telijke plannen bij locatieontwikkeling 11 Kosten en opbrengsten bij locatieontwikkeling 12 Kosten Grondaankoop Plankosten Saneringskosten Bouw rijp maken W oonrijp maken Bijdragen inflatie Rente Opbrengsten Kavels ofvastgoed Subsidie Inflatie

7 bij locatieontwikkeling 13 Planning en relaties Grondaankoop Bestemmingsplan richtinggevend Aanbesteding werken Kaveluitgifte of verkoop vastgoed bij locatieontwikkeling 14 Risico s in een exploitatie qua hoeveelheden en prijs

8 Risico s in een exploitatie bij locatieontwikkeling 15 qua hoeveelheden en prijs en qua tijd (rentekosten)! Stelling bij locatieontwikkeling 16 Hetis belangrijk om voorafde haalbaarheid van het projectin ZIJN GEHEEL te beschouw en. Optim alisatie van heteigen onderdeelzorgtvoor onrendabele onderdelen en brengthetprojectin gevaar. gemeente grondeigenaar markt ontwikkelaar Woningbouw corporatie

9 Risicoanalyse bijlocatieontw ikkeling bij locatieontwikkeling 18 Een stap van een proces Risico-inventarisatie Risicoanalyse Risicobewaking Definiëren: Adviseurs - Infrastructuur & Milieu; - RO - Vastgoed (markt) - Financieel / fiscaal / juridisch Modelleren: Planeconoom - Kosten /Baten / Exploitatie - Planning - Besturen: Projectleider - Presenteren - Afwegen - Onderhandelen - Beslissen Evalueren: Iedereen Toetsen van uitgangspunten - Besteksraming - Ontwerp - Onderzoek en adviezen

10 bij locatieontwikkeling Norm ale verdeling (Gauss-krom m e) 19 Bijvoorbeeld:Lengte van personen 50% 50% 1.50m Gemiddelde 2.20m Driehoeksverdeling bij locatieontwikkeling 20 Voorbeeld:eenheidsprijzen 50% 50% -10% budgetraming +10%

11 bij locatieontwikkeling 21 Scheve driehoeksverdeling Voorbeeld: duurvan procedures (bestem m ingsplan) 25% 75% 10 maanden 1jaar 2 jaar Uniform e verdeling bij locatieontwikkeling 22 Voorbeeld:hoeveelheden (woningdichtheid) 100% 20 won./ha. 25 won. /ha.

12 Monte-carlosimulatie bij locatieontwikkeling 23 eenheidsprijzen hoeveelheden Monte-Carlo simulatie proceduretijd Resultaat zowel tijd als geld Resultaat 1 bij locatieontwikkeling 24 Kansverdeling financieelresultaat(bijv.ncw ) 40% 60% - 10 mln mln.

13 bij locatieontwikkeling 25 Resultaat 2 Kansverdeling planning (bijv.einddatum ) 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar Resultaat 3 bij locatieontwikkeling 26 Kansverdeling Cashflow (bijv.financieringsbehoefte) 90% Betrouwbaarheid

14 Resultaat 4 bij locatieontwikkeling 27 Vastste ling m eestinvloedrijke risicofactoren proceduretijd -70% hoeveelheden + 50% eenheidsprijzen -20% std. β op basis van Regressie M ethodiek binnen projecten bij locatieontwikkeling 28 Project Kosten opbrengsten Risicoanalyse Monte Carlo Simulatie Planning Rapportage

15 Grontm ij Voordelen Grontm ijm odel bij locatieontwikkeling 30 Grond-,opstal-en vastgoed exploitatieberekening Geïntegreerde meteen inte ligente projectplanning Factortijd wordtm eegnom en als risico Prijzen en hoeveelheden als risico Ruimtegebruik als risico Rente en inflatie als risico M aatw erk vooriederproject(dus ook de risico s!) U krijgtinzichtin de belangrijkste (stuur-)variabelen van hetproject

16 bij locatieontwikkeling W aarom is het Grontm ijm odeluniek 31 Hetmodelcom bineert: I. Begrotingsm odule metkoppelingen naar besteksram ingen,ruim tegebruik en het vastgoedprogram m a I. Planningsm odule metde onderlinge relaties en afhankelijkheden volgend uitde projectplanning I. Cashflow m odule methetrendem entop basis van kosten,opbrengsten,rente en inflatie-invloed (dynam ische eindw aarde) De risicoanalyse metm ontecarlosimulatie,vindt integraalplaats overa le bovenstaande m odules W aarom Grontm ij? bij locatieontwikkeling 32 Praktische kennis overlocatieontw ikkeling Begrijptde afhankelijkheden tussen a le stappen Uitvoeringsgericht Kennis en ervaring in de sectoren GWW en vastgoed Kennis overgrondbeleid en grondexploitatie Bekendheid m etde locale situatie Contacten m etgem eenten en andere overheden Contacten m etde locale spelers in de m arktsector

17 Stelling bij locatieontwikkeling 33 Een gedegen en heldere risicoanalyse is de m eeste essentiële voorw aarde voorsuccesvol risicomanagement! Stuurt u daadwerkelijk of peddelt het project maar voort M eer inform atie bij locatieontwikkeling 34 Neem contactop metuw locale Grontm ijvestiging ModelRisicoanalyse ir.h.a.t.langendijk Herm.Langendijk@ grontmij.nl

Vergelijkbare documenten

Praktijkvoorbeeld grondexploitatiewet

Praktijkvoorbeeld grondexploitatiewet - op luchtige hoofdlijnen - ing. G.K. (Gerrit) Modderkolk dia 2 Even voorstellen: Procap management en advies bij ruimtelijke ontwikkelingen gebiedsontwikkeling, herstructurering,