Jouw Stad in de Klas Thema 'Pesten'

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jouw Stad in de Klas Thema 'Pesten'"

Transcriptie

1 1

2 Juw Stad in de Klas Thema 'Pesten' 2

3 Algemene inleiding Maak het nbespreekbare bespreekbaar met Juw Stad in de Klas Juw Stad in de Klas is een interactieve, educatieve tlkit die kant en klare, laagdrempelige, nline lespakketten biedt vr leerlingen van 10 tt en met 14 jaar (PO en VO). De thema's die aan bd kmen hebben alles te maken met burgerschapsvrming enerzijds en mediawijsheid anderzijds en wrden p een verfrissende en interactieve wijze aangebden. Met behulp van aansprekende, zrgvuldig gemnteerde filmpjes, het bijbehrende lesmateriaal en leuke pdrachten met nieuwe- en scial media, zijn lespakketten samengesteld waarmee u meilijke nderwerpen zals 'hmseksualiteit', 'discriminatie' f 'pesten' bespreekbaar maakt. Maak het nbespreekbare bespreekbaar. Leerlingen wrden p een vr hen aansprekende en bekende manier uitgedaagd buiten de klas p zek te gaan naar meningen, deze te respecteren en uiteindelijk zélf hun mening te vrmen en te frmuleren. Burgerschapsvrming Sinds februari 2006 zijn schlen wettelijk verplicht een bijdrage te leveren aan actief burgerschap en sciale integratie. Dit past in een bredere beweging m de verbanden in nze samenleving te verstevigen en de fundamenten van nze samenleving (zals demcratie, grndrechten, participatie en vrijheidsrechten) nadrukkelijker naar vren te brengen. De vraag vanuit het ministerie aan het nderwijs is aandacht te besteden aan actief burgerschap en sciale integratie. Centraal daarin staat de bereidheid en het vermgen m deel uit te maken van de gemeenschap en daar een actieve bijdrage aan te leveren. De kern van het beleid is jngeren in staat stellen deel te nemen aan nze samenleving en hen de kans p een gede tekmst bieden. Het ministerie van nderwijs benemt burgerschapsvrming binnen de kerndelen, maar deze aanwijzingen zijn niet altijd even cncreet. Juw Stad in de Klas biedt met de nline lespakketten cncrete handvatten m de basiskennis, vaardigheden en huding die ndig zijn m een actieve rl te kunnen spelen in de eigen leefmgeving en in de samenleving bij te brengen. Leerlingen maken kennis met begrippen als demcratie, grnd- en mensenrechten, duurzame ntwikkeling, cnflicthantering, sciale verantwrdelijkheid, gelijkwaardigheid en het mgaan met maatschappelijk diversiteit. Hiermee vldet u als dcent aan de inspanningsverplichting p het gebied van burgerschapsvrming. Bvendien vallen de thema's binnen de kerndelen van 'Oriëntatie p jezelf en de wereld' (PO) en 'Mens en Maatschappij' (VO). In de lespakketten van Juw Stad in de Klas staan drie dmeinen centraal zals bepaald dr het natinaal expertisecentrum leerplanntwikkeling SLO: demcratie - kennis ver de demcratische rechtstaat en plitieke besluitvrming; demcratisch handelen en de maatschappelijke basiswaarden participatie - kennis ver de basiswaarden en mgelijkheden vr inspraak en vaardigheden en hudingen die ndig zijn m p schl en in de samenleving actief mee te kunnen den identiteit - verkennen van de eigen identiteit en die van anderen; vr welke (levensbeschuwelijke) waarden sta ik en he maak ik die waar? 3

4 Mediawijsheid Naast burgerschapsvrming is een belangrijk del van Juw Stad in de Klas het verhgen van het mediabesef en de mediawijsheid van leerlingen. In een tijdperk waarin vrtdurend vanuit allerlei kanalen media n demand beschikbaar is, is het van belang dat kinderen leren he deze te interpreteren en he hier mee m te gaan. Wat is waar, wat is werkelijkheid en wanneer heb je te maken met een mening f juist een feit? De lespakketten van Juw Stad in de Klas helpen leerlingen p zek te gaan naar meningen van anderen, deze te respecteren en gedurende dit prces hun eigen mening vrm te geven. Opbuw lessen Elk lespakket binnen Juw Stad in de Klas mvat vier lessen van elk ngeveer een uur. De pzet van elk lespakket is m in de eerste les het nderwerp te verkennen vanuit een algemeen, breed perspectief. In de lessen die daarp vlgen wrdt het nderwerp steeds dichterbij de belevingswereld van de leerlingen gebracht. Na het nderwerp verkend te hebben in de eerste twee lessen wrdt in les drie de huiswerkpdracht uitgelegd, in les vier presenteren de leerlingen hun bevindingen en wrdt het thema afgeslten. Elk lespakket is vrzien van een uitgebreide dcentenhandleiding. In deze handleiding zijn de lessen telkens p eenzelfde manier pgebuwd en uitgewerkt: Del van de les Materiaal en vrbereiding Lespbuw Inleiding Lesdel bespreken Leeractiviteiten Evaluatie en vruitblik De lessen wrden altijd ingeleid en tussendr aangekleed met speciaal gemnteerde filmpjes. Deze filmpjes zijn geschikt vr digibrd en zijn beschikbaar p nder het betreffende thema. In de handleiding wrdt precies aangegeven wanneer de filmpjes bekeken meten wrden. Naar aanleiding van de filmpjes zijn vragen gefrmuleerd. De antwrden staan schuin gedrukt nder de vragen. Aan het eind van de handleiding wrden ng eventuele extra pdrachten vermeld. Digitale tls Per les wrden verschillende digitale tls genemd die gebruikt kunnen wrden tijdens de les f dr de leerlingen thuis. Van deze tls zijn lesbrieven tegevegd aan de lerarenhandleiding. Daarnaast zijn de links naar de nline tls terug te vinden p de betreffende lespagina p Op de website is k een deel van het Sciale Media ABC van Mijn Kind Online pgenmen waaruit de gebruikte tls kmen. De tls die in de lespakketten van Juw Stad in de Klas gebruikt wrden zijn gratis, maar vaak zijn er k betaalde/educatieve versies beschikbaar. Het is raadzaam m vr aanvang van elke les te bekijken welke tls er gebruikt wrden en te bepalen f u eventueel gebruik wilt maken van betaalde versies. 4

5 Scial Media Juw Stad in de Klas is een eigentijdse interactieve tlkit en maakt dan k graag gebruik van verschillende scial media. In de lespakketten wrden leraren en leerlingen aangesprd hun bevindingen en prjecten te delen via de speciaal aangemaakte Juw Stad in de Klas platfrms. De vlgende kanalen zijn beschikbaar: Hyves: Twitter: Twitter.cm/jsindeklas YuTube: Yutube.cm/juwstad Er zijn natuurlijk ng andere manieren m het prces van een klas digitaal te publiceren, zals dr middel van een blg (denk aan Blgger maar k Hyves) f via de schlwebsite. In de lespakketten van Juw Stad in de Klas draait het m het nderzeken van meningen en daarm vinden we het als makers leuk m terugkppeling te krijgen vanuit de klassen. Dit kan via de scial media platfrms maar k dr ns te mailen via inf@juwstad.nl. Juw Stad in de Klas is nauw verbnden aan het Schltv prgramma Basta en wie weet neemt de redactie wel cntact p vr een leuk prject. Privacy Wanneer u met uw klas gebruik maakt van de verschillende tls en scial media platfrms, hudt dan ged de privacy van uw leerlingen en anderen in de gaten. Het is ged m dit met uw klas te bespreken zdat leerlingen zich bewust wrden van de mgelijke gevlgen. Ok dit is mediawijsheid! Maak bijvrbeeld gezamenlijk een accunt aan en bespreek wat een gede nickname is (niet je vlledige naam) en wat een ged wachtwrd is. Bespreek k de eventuele leeftijdsgrenzen en laat leerlingen meedenken waarm dit z is. Presentaties die via gratis tls gemaakt wrden zijn vaak niet privé. Laat de leerlingen aan betrkken persnen bij eventuele interviews f filmpjes vragen f zij akkrd gaan met het penbaar maken van het gemaakte materiaal via (sciale) media. Daarbij is het van belang uw leerlingen te wijzen p hun verantwrdelijkheid bij het plaatsen van infrmatie en/f cmments p scial media. Bespreek dit k in de klas. He hr je je te gedragen p het internet? Partners Juw Stad in de Klas is een prject van AT5/ RTV N- H Prducties en is mede ntwikkeld dr de makers van Basta Schltv. Het prject wrdt gefinancierd dr de gemeente Amsterdam afdeling DMO en Mediawijzer.net. De lespakketten zijn ntwikkeld in samenwerking met Mijn Kind Online. De website is gerealiseerd dr Driebit. Het lespakket Pesten in mede tt stand gekmen met hulp van Reactif en Pestweb. 5

6 Inleiding Pesten Dit lespakket van Juw Stad in de Klas gaat ver het thema Pesten. Het thema heeft als del de vrming van burgerschap bij leerlingen te stimuleren. Dat gebeurt dr de klas in te zetten als efenplaats vr het uiten van demcratische principes, kinderen te helpen zich verantwrdelijk en practief te gedragen en het ntwikkelen van waarden en nrmen. Leren dr den! De drie dmeinen van burgerschapsvrming kmen aan bd: - Demcratie : Leerlingen leren verschillende pvattingen en belangen rndm het nderwerp. Dr het benaderen van het nderwerp vanuit verschillende perspectieven, leren zij zich in te leven in de ander en wrdt een kritisch nderzekende huding gestimuleerd. Zij vrmen p een respectvlle manier hun eigen mening ten aanzien van het nderwerp en accepteren de mening van een ander. - Participatie : Leerlingen leren verschijnselen te plaatsen in een breder perspectief. Ze nemen een betrkken en verantwrdelijke huding aan ten aanzien van het nderwerp. Kennis en inzicht rndm discriminatie, gelijkheid en ngelijkheid wrdt verwrven. - Identiteit : Leerlingen leren mgaan met diversiteit, ntwikkelen eigen pvattingen in discussie en debat en leren pvattingen vergelijken. Zij erkennen dat er verschillende pvattingen mgelijk zijn en ntwikkelen verdraagzaamheid, empathie, het gevel van gelijkwaardigheid van alle burgers. De leerlingen gaan p zek naar verhalen ver, en perspectieven p het nderwerp. Die zeken zij binnen verschillende generaties en culturen in hun eigen familie en leefmgeving. Ze leren dat het nderwerp Pesten verschillende kanten heeft en dat iedereen een rl speelt in dit prces, k als je zelf niet pest f gepest wrdt. De lessenreeks begint ver van de belevingswereld van de leerlingen en eindigt dichtbij hun belevingswereld. Les 1 mvat een algemeen inleidende les ver het nderwerp. In les 2 kmt het nderwerp iets dichterbij en wrdt van de leerlingen gevraagd een visie te vrmen. Tijdens les 3 gaan de leerlingen nadenken ver de meningen van anderen, en he zij die mening te weten kunnen kmen. In de afsluitende les zijn de leerlingen van dichtbij betrkken geraakt p het nderwerp. Ze hebben ervaring pgedaan met het nderwerp en de bevindingen wrden tijdens presentaties met elkaar gedeeld. In het lespakket wrden diverse digitale werkvrmen aangebden. Dr deze actief in te zetten en met de leerlingen samen het medium te leren kennen, vergrt u de technische digitale mediavaardigheden van de leerlingen. Ok kunnen zij via deze nieuwe technieken hun creativiteit kwijt. Naast deze werkvrmen, kunnen de leerlingen hun pdrachten k maken met traditinele media. Leerlingen leren gede mediabdschappen te maken en mediabdschappen te analyseren. Dr te reflecteren p mediaprducties leren ze de waarde zien van burgerrechten zals privacy, vrijheid van meningsuiting en mrele kwesties als nline respect en tlerantie. Ok wrden ze meer bewust van hun huding en gedrag via media. 6

7 Inhudspgave Les 1: Pesten 9-14 Les 2: Juw Mening Les 3 & 4: It's up t yu 21 Extra pdracht Bijlage 1: Rllenspel 24 Bijlage 2: Glgster 25 Bijlage 3: Pinterest 26 Bijlage 4: Prezi Bijlage 5: Bitstrips Bijlage 6: Cllage 32 Bijlage 7: Filmpje maken 33 7

8 8

9 Les 1: Pesten Del van de les: Kennis en ervaringen inventariseren rndm het thema. Demcratisch denken stimuleren ten aanzien van het thema. De leerlingen hebben aan het einde van de les: Een beeld van verschillende manieren van pesten die er bestaan. Kernwrden verzameld ver het thema. Stf tt nadenken gekregen vr het vrmen van een eigen mening. Geleerd dat een verhaal meerdere kanten heeft. Materiaal en vrbereiding: Cmputer met internetverbinding, digitaal schlbrd f beeldscherm zichtbaar vr leerlingen. Filmpje: Pesten in het nieuws (1.25 minuut) Filmpje: Cyberpesten (2.47 minuut) Maak een keuze tussen de werkvrmen ABCya ( Pst- its. Zrg dat u het bendigde materiaal heeft. ABCya: Pst- its: Zet de webpagina klaar Zrg dat elke leerling en u zelf een eigen blkje en prbeer het uit: type een paar wrden en klik p de pijl. Pst- its heeft (minimaal 20 velletjes) en een stift. De Misschien met u eerst de gratis versie van Java steekwrden die p de Pst- its kmen, wrden dwnladen, klik dan p de link. aan het einde van de les per nderwerp geclusterd. U gebruikt tijdens de les k een tekstverwerker zals Hang ngeveer 10 grte vellen papier p in de klas. Micrsft Wrd. Hierin verzamelt u eerst alle kernwrden Hier plakt u later de Pst- its p. die tijdens de les genemd wrden, k herhalingen van wrden. Later verwerkt u die in ABCya tt een wrdenwlk. Lespbuw: Inleiding (8 minuten) Vraag de leerlingen naar hun algemene kennis ver het thema: Wat weet jij ver pesten? Wat betekent pesten? Ken jij mensen die pesten f gepest wrden? He wrdt er gepest? Lesdel bespreken (2 minuten) Benem het lesdel: Tijdens deze les leren we ver pesten. Iedereen plaagt wel eens een beetje, en sms wrdt je zelf geplaagd. Maar wanneer wrdt plagen nu pesten? Misschien ben je wel eens gepest, ken je iemand de werd gepest, f heb je zelf wel eens gepest. In Nederland wrdt 1 p de 10 kinderen gepest. Dat 9

10 betekent in elke klas 2 f 3 kinderen. Pesten kan heel vervelende gevlgen hebben en daarm is het belangrijk samen te bespreken wat we hier met zijn allen aan kunnen den m het te vrkmen in nze klas. Aan het eind van deze les hebben we met de klas wrden verzameld die te maken hebben met het nderwerp en weten we welke srten pesten er bestaan. Leeractiviteiten (45 minuten) Pesten in het nieuws (15 minuten) Bekijk klassikaal het filmpje: Pesten in het nieuws (1:25 minuut) en drlp de vlgende vragen ver dit filmpje. Wat betekent pesten? En plagen? en wat is het verschil? Bij plagen kun je elkaar aan. De ene keer wrdt je geplaagd en de andere keer plaag jij. Het is niet kwaad bedeld, maar meer als geintje. Je kunt er zelf m lachen. Bij pesten ben je niet meer gelijk aan elkaar. De pester heeft een grtere mnd, is sterker en anderen kijken tegen hem f haar p. Hij f zij met steeds ju hebben. De pester wil je expres kwetsen f pijn den. Plagen mag wel, pesten niet. In elke klas in Nederland wrden gemiddeld 1 tt 3 kinderen gepest. Kmt pesten in deze klas vr? Op welke manieren kun je pesten? In elke klas zit wel een kind dat een paar keer per week gepest wrdt. Pesten vindt niet alleen plaats in de klas, p het schlplein f p de sprtclub, maar k p internet en via sms. Pesten kan p allerlei manieren, ze kiezen je bijvrbeeld niet met gym, je mag niet meeden, niemand wil naast je zitten, er wrdt niet naar je geluisterd, ze maken je belachelijk, je krijgt duwen en prren, ze maken grapjes ver je, je wrdt uitgeschlden, ze nemen je hm f lesbisch, je wrdt uitgelachen, ze maken je spullen kapt, ze pakken je spullen af, ze rddelen ver je, je wrdt pgewacht f achtervlgd, ze discrimineren je, je wrdt bedreigd, je wrdt geslagen f geschpt, je wrdt aangeraakt f betast, je met meeden met seksspelletjes. Bij cyberpesten kunnen ze je bedreigen via sms, ze schelden je uit p msn, ze hacken je, ze zetten een naaktft met juw hfd erp p het internet f ze zetten je p een bangalijst. Wat is een anti- pestbeleid? Weten jullie f deze schl een anti- pestbeleid heeft? Wat hudt dit in denk je? Helpt dit tegen pesten? Schl met er vr zrgen dat alle kinderen veilig zijn in de klas en p het schlplein. Iedereen met beschermd wrden tegen agressie en geweld. Pesten is een vrm van agressie en geweld, daarm met elke schl een anti- pestbeleid hebben. Dit bestaat sms uit lessen f beken vr in de biblitheek. Ok met de schl pletten f er niet gepest wrdt, in de klas, in de pauze's en na de les. Wat wrdt er bedeld met 'pesten bespreekbaar maken'? Waarm is het belangrijk dat pesten bespreekbaar is? Met wie kun je praten ver pesten in de klas? Iets bespreekbaar maken betekent dat je er met elkaar ver kunt praten met elkaar. Praten ver pesten is pkmen vr jezelf en anderen. Het is de eerste stap die je kunt zetten m het pesten te den stppen. Het is dus juist heel ged m aan je vader f meder, aan je vriend f vriendin, je meester f juf te vertellen wat je dwars zit. Zij willen graag dat je je ged en veilig velt en 10

11 zullen je daarm steunen en helpen m een plssing vr het prbleem te vinden. Dan stpt het sneller. Ok samen praten ver pesten zals we nu in de klas den helpt m pesten te stppen drdat je leert van elkaar wat het betekent en samen bedenkt wat je er aan kunt den. ABCya: Terwijl een leerling de beurt heeft, typt u in Micrsft Wrd: Pst- its: Terwijl een leerling de beurt heeft, schrijft u p Pst- it briefjes: De kernwrden van het antwrd van de leerling, zwel psitief als negatief. Indien een antwrd meerdere keren vrkmt, typt u het k meerdere keren. Het is juist ged als er kernwrden meer vrkmen! In ABCya wrden deze kernwrden grter afgedrukt. De wrdenwlk in wrdt later gemaakt. Herhaal na elke beurt: Ik heb de kernwrden en getypt. Klpt het dat jij hier aan denkt? Z cntrleert u f u de leerling ged begrepen heeft én geeft u het vrbeeld vr de kinderen he zij kernwrden kunnen herkennen. Benem dat de leerlingen dit later in de les zelf gaan den. De kernwrden van het antwrd van de leerling, zwel psitief als negatief. Indien een antwrd meerdere keren vrkmt, schrijft u het k meerdere keren p. Het is juist ged als er kernwrden meer vrkmen! De pst- its plakt u vrlpig p de muur f p uw bureau, maar ng niet p een van de grte vellen papier. Herhaal na elke beurt: Ik heb de kernwrden en pgeschreven. Klpt het dat jij hier aan denkt? Z cntrleert u f u de leerling ged begrepen heeft én geeft u het vrbeeld vr de kinderen he zij kernwrden kunnen herkennen. Benem dat de leerlingen dit later in de les zelf gaan den. Cyberpesten (15 minuten) Bekijk klassikaal het filmpje: Cyberpesten (2.47 minuut) en drlp de vlgende vragen ver dit filmpje. Het nieuwsbericht gaat ver een meisje dat mishandeld is nadat er een ft van haar p Twitter stnd. Dit wrdt k wel digitaal pesten f cyberpesten genemd. Wat betekent dit? Bij digitaal pesten f cyberpesten wrdt er niet alleen in de klas f p het schlplein gepest maar k p sciale media. Het verschil is dat je elkaar dan niet kunt zien en daardr kun je sms misverstanden krijgen. Iets wat grappig bedeld is kan heel vervelend verkmen. Vaak zeggen mensen p sciale media k makkelijker dingen die ze in het 'echt' niet z snel zuden durven zeggen, vaak k negatieve dingen. Drdat pesten nu k nline gebeurt gaat het 24 uur per dag dr, k thuis waar je anders misschien veilig was. De directeur vindt scial media gevaarlijk. Ben je het hier mee eens? De directeur zegt dat 'kinderen zich niet realiseren wat ze aanrichten' als ze dingen p Twitter f Hyves zetten. Heb jij wel eens iets geks f dms p Twitter f Hyves gezet? Heb je wel eens gezien dat iemand anders dat deed? Wat gebeurde er ten? In het filmpje wrdt gesprken ver 'massahysterie', wat betekent dit? 11

12 Massahysterie betekent dat een grep mensen heel heftig reageert p een gebeurtenis die eigenlijk helemaal niet z erg is f misschien niet eens echt bestaat. Wat vind je er van dat het meisje mishandeld is dr deze ft? Mag je iemand schppen f slaan mdat ze iets den wat jij niet ged vindt? Denk je dat pesten strafbaar is? Er is ng geen fficiële wet tegen pesten, maar sms ben je tch strafbaar als je pest. Privacy schending, bedreiging f smaad is strafbaar, net als het gebruiken van geweld. Daders van (cyber)pesten kunnen een taakstraf krijgen en/f een geldbete. Een pester kan k verplicht wrden dr de fficier van justitie m ft's f andere infrmatie van internet af te halen. ABCya: Tijdens het drnemen van de vragen vegt u de kernwrden te in het Wrd dcument. Laat eventueel één f twee leerlingen p de cmputer f p het digibrd de kernwrden typen. Z raken zij langzaamaan bekend met deze Tl. Sla het dcument tussendr p. Pst- its: Laat de leerlingen kernwrden pschrijven tijdens het bekijken van het filmpje. Benem vr het bekijken van het filmpje duidelijk dat p elke Pst- it slechts één kern- f steekwrd mag kmen. Laat k tijdens het drnemen van de vragen de leerlingen kernwrden aanvullen p hun Pst- its. De leerlingen plakken de Pst- its vrlpig p hun tafel. 12

13 Clusteren van kernwrden (15 minuten) Hierna heeft u geneg kernwrden verzameld en gaat u met de wrden een cluster maken. ABCya: U gaat klassikaal met de wrden uit het Wrd dcument een ABCya Wrdenwlk maken. Dat gaat als vlgt: Kpieer met de rechtermuisknp de kernwrden uit het tekstdcument. Ga naar de website Klik met de rechtermuisknp p het tekstvlak en kies vr plakken. De kernwrden staan nu in het tekstvlak. Klik vervlgens p de pijl. Van de kernwrden wrdt nu een wrdenwlk gemaakt. De wrden die veel zijn genemd wrden in de wrdenwlk grter afgedrukt. U kunt de pmaak van de afbeelding wijzigen. Klik p de knp Randmize vr een willekeurige nieuwe pmaak, f met de pties Fnt, Layut en Clr. Met de rechtermuisknp kunt u wrden verwijderen en nderaan kunt u het aantal wrden wijzigen. Klik p Print m de ABCya wrdenwlk af te drukken. Hang de afdruk p in klas, deze kunt u gebruiken vr de vlgende lessen van het thema Hmseksualiteit. Bewaar k het riginele tekstdcument vr de vlgende les. Als u de ABCya als een digitale afbeelding wilt bewaren, drukt u p Save en kiest u de juiste map en bestandsnaam. Pst- its: U gaat klassikaal de Pst- its clusteren. Dat gaat als vlgt: Vraag aan de klas: Wie wil één Pst- it vrlezen en het kernwrd krt telichten? Laat deze leerling de Pst- it p een grt vel papier plakken. Vervlgens vraag u: Wie heeft er een Pst- it die hier p lijkt? De leerling die de eerste Pst- it heeft pgeplakt (clustereigenaar) bepaalt f het daadwerkelijk aansluit p zijn kernwrd. De Pst- its die er bij passen, wrden tegevegd aan het grte vel. Als er meerdere dezelfde kernwrden zijn, laat ze dan p elkaar plakken. Als het kernwrd f de uitleg niet aansluit, f als het cluster klaar is, gaat u verder. Vraag de clustereigenaar m een naam te bedenken vr het cluster van kernwrden. Ga verder met een nieuw cluster dr vraag 1 pnieuw te stellen. Als alle clusters klaar zijn en er ng Pst- its ver zijn die niet pgeplakt zijn, kunt u gezamenlijk bekijken f het kernwrd tch ng ergens bij past. Z niet, dan kunt u een cluster verige tevegen en de Pst- its daar pplakken. Bewaar de vellen met Pst- its. U kunt ze tijdens de vlgende lessen weer gebruiken. Plak de Pst- its ged vast met plakband f lijm, zdat ze er niet afvallen. Maak een ft van de clusters vr de zekerheid. Evaluatie en vruitblik (5 minuten) Blik gezamenlijk krt terug p de ABCya f p het schrijven en clusteren van de Pst- its. Zijn jullie tevreden? Mist iemand ng iets? 13

14 Bespreek klassikaal krt f de delen zijn behaald. U kunt hiervr het lesdel herhalen: Aan het eind van deze les hebben jullie met de klas wrden verzameld die te maken hebben met het nderwerp en weten jullie welke verschillende meningen er zijn ver het thema. Zet de ABCya Wrdenwlk f enkele ft s van de Pst- it clusters p jullie sciale medium: tweet het, zet het p jullie blg f plaats een update p Hyves. De dat klassikaal en geef hiervr een aantal leerlingen de pdracht. Z leren jullie gezamenlijk he dit met. Hud in de gaten dat de privacy gewaarbrgd wrdt. Vruitblik vlgende les: In de vlgende les gaan we aan de slag met het vrmen van een mening f perspectief ver dit thema. Denk alvast na wat jij vindt van het nderwerp. Je kunt het er k thuis f met vrienden ver hebben. 14

15 Les 2: Juw mening Del van de les: Erkennen en vergelijken van verschillende pvattingen en het ntwikkelen van een eigen pvatting in discussie en debat. Bewustwrding bijbrengen dat het thema vanuit verschillende perspectieven gezien kan wrden, afhankelijk van ervaringen, cntext, cultuur. De leerlingen hebben aan het einde van de les: geleerd verschillende standpunten te (h)erkennen ten aanzien van het thema. ervaren dat hun mening persnlijk is en kan afwijken van andere meningen. gediscussieerd ver het thema en stelling genmen ten aanzien van dit nderwerp. geleerd hun mening respectvl te frmuleren waarmee ze anderen hun vrijheid van meningsuiting niet ntnemen. Materiaal en vrbereiding: Cmputer met internetverbinding, digitaal schlbrd f beeldscherm zichtbaar vr leerlingen ABCya Wrdenwlk f Pst- it clusters van Les 1 Filmpje: Snny werd gepest (4.08 minuut) kinderen ver het nderwerp Filmpje: Pesten, wat met je den (0.35 minuut) verschillende meningen Als u kiest vr de activiteit Rllenspel, pen f print dan de Bijlage Rllenspel Lespbuw: Inleiding (5 minuten) Bekijk de ABCya f Pst- it clusters van Les 1. Vraag de leerlingen krt te herhalen wat ze in Les 1 hebben geleerd. Kunnen ze ng enkele kernwrden benemen? Tijdens deze les kunt u de kernwrden weer aanvullen. Lesdel bespreken (2 minuten) Benem het lesdel: Tijdens deze les leer je p verschillende manieren te kijken naar het thema. Je neemt een standpunt in, denkt na ver je mening en bekijkt deze k kritisch. Je leert je mening p een respectvlle manier te benemen. Ok leer je respect te hebben vr de mening van anderen. Aan het einde van deze les ken je k een aantal gevlgen van pesten en begrijp je wat dit vr mensen betekent." Leeractiviteiten (45 minuten) Perspectieven p hmseksualiteit (15 minuten) Bekijk klassikaal het filmpje: Snny werd gepest (4.08 minuut) en drlp de vlgende vragen ver dit filmpje. Waarm werd Snny gepest? He gebeurde dit? He velde Snny zich hierver? 15

16 He vind je dat Snny het heeft aangepakt ten hij het zat was m gepest te wrden? He zu jij reageren als je gepest werd? Of als een vriend f vriendin van ju gepest werd? Pesten heeft grte gevlgen vr kinderen die gepest wrden, denk je dat het k gevlgen heeft vr de pester, f de rest van de klas? Wat dan? Pesten heeft gevlgen vr de pester, de gepeste en k vr de rest van de klas. Als je gepest bent kun je last hebben van het gevel dat je alles fut det, je sms heel alleen bent, anderen je misschien een beetje raar vinden, dat het niet ged gaat p schl, je bang bent m naar schl te gaan f liever helemaal niet naar schl gaat, je bent bang m nieuwe vrienden te maken, je kunt niet ged meer slapen mdat je ligt te denken aan het pesten, je velt je heel verdrietig en je gaat gelven wat de pesters ver je zeggen. Als je pest zijn andere kinderen misschien een beetje bang vr ju mdat jij pest. Je hebt niet veel echte vrienden f vriendinnen. Als er in de klas gepest wrdt kmt er een ngezellige sfeer in de klas. Smmige kinderen uit de klas den niet meer ged mee mdat ze het niet leuk meer vinden in de klas. Klasgentjes velen zich rt mdat ze vinden dat ze iets tegen het pesten zuden meten den, maar durven dit niet mdat ze bang zijn zelf gepest te wrden. Niet iedereen durft zals Snny de gede stappen te zetten m het pesten te stppen. He zu jij het vinden als je gepest wrdt en niemand helpt je f wil naar je luisteren? Wat vind jij van de scheldwrden 'krullebl' f 'nerd'? Gebruik je zelf k wel eens dit srt wrden tegen iemand, en wanneer? Denk je er bij na dat smmige mensen het kwetsend vinden als je z'n scheldwrd zegt? Heb je wel eens meegemaakt dat iemand z werd uitgeschlden? Wat vind je van de reactie van Snny: Je met je eigen gedrag k veranderen, want altijd als je er van weglpt is het eigenlijk alleen maar uitstel van executie. Als je vr jezelf pkmt kun je er ng wat aan den." Wat zu juw reactie zijn als je wrdt gepest? Geldt dit k als iemand anders wrdt gepest denk je? Veel meer mensen wrden gepest dan je denkt, en misschien jij zelf k wel eens. He je je hierver kunt velen zien we in het vlgende filmpje. Bekijk nu klassikaal het vlgende filmpje: Pesten, wat met je den (0.35 minuut) en drlp de vlgende vragen ver dit filmpje. 'Pesten det pijn', zegt een van de jngens in het filmpje, waarm det het pijn? Den wrden net z veel pijn als schppen f slaan? Heb jij wel eens gepest ndanks dat je weet he het velt? Aan de hand van de filmpjes hebben de leerlingen nagedacht ver wat hun mening is ten aanzien van het nderwerp. Nu gaan de leerlingen ng dieper nadenken ver hun mening en de gevlgen daarvan. Z wrdt deze meer genuanceerd en krijgen de leerlingen een cmpleter beeld van het nderwerp en de bijbehrende prblematieken. De twee werkvrmen waar u uit kunt kiezen zijn Meningen p een rij en Rllenspel. Let bij uw keuze p de tn van het gesprek dat tijdens de afgelpen lessen en activiteiten in de klas wrdt geverd. Zijn de meningen in uw klas al erg uitgesprken en is het belangrijk dat uw leerlingen leren vanuit een ander perspectief te kijken? Kies dan vr het Rllenspel. Uiten de leerlingen hun gedachten juist ng weinig en wilt u juist dat zij hun mening meer zichtbaar maken aan de klas en deze leren te verwrden? Kies dan vr Meningen p een 16

17 rij. Hudt u tijdens deze activiteiten het del van de les ged in de gaten; als een leerling zijn f haar mening p een kwetsende manier mschrijft, stimuleer de leerling dan deze mening p een respectvlle manier te frmuleren. Rllenspel (30 minuten) De activiteit Rllenspel heeft als del dat leerlingen meer inlevingsvermgen en wederzijds begrip ntwikkelen. Ze wrden geprikkeld hun eigen perspectief ls te laten en zich te verplaatsen in de rl en belangen van een ander. U gaat als vlgt te werk: Benem het del van de activiteit zals deze hierbven staat beschreven. Leg uit dat de leerlingen verschillende rllen krijgen en dat zij tijdens een discussie ver het thema argumenten meten geven die past bij hun rl. Zrg dat de rllen en de stellingen p het brd staan (als digitaal bestand f vergeschreven). Gebruik hiervr de nderstaande tabel. U kunt k zelf stellingen bedenken die wellicht beter bij de tn van het gesprek in de grep passen. Geef iedere leerling een rl en prbeer daarbij af te wijken van de rl die in het echt bij hem / haar past. Laat de leerlingen die dezelfde rl hebben bij elkaar zitten. Herhaal ngmaals het del: Leef je zveel mgelijk in in de rl die je speelt: wat is de mening van deze persn, wat is vr deze persn belangrijk?. Begin ng niet direct met de discussie maar geef de leerlingen eerst tijd m te verleggen ver de argumenten die bij hun rl passen. Open de discussie dr een stelling te benemen, geef beurten en laat de verschillende grepjes p elkaar reageren. Vervul zelf de rl als prcesbegeleider: vat tussendr de argumenten samen, nteer de punten in de tabel en vraag dr. Buw eventueel een Time- ut mment in, zdat de grepen weer even kunnen verleggen ver de vlgende stelling. U kunt ndertussen de argumenten pschrijven. Als u vier stellingen heeft behandeld, buwt u de discussie af. Zrg dat u tijd verhudt m de leerlingen uit hun rl te laten stappen en terug te laten kijken p de discussie. Vat de input samen en bespreek welke inzichten de discussie heeft gebracht en wat de leerlingen ervan vnden. 17

18 Tabel bij het Rllenspel Rllen: Stelling: Argumenten: 1. Slachtffer van pesten Af en te een keer pesten kan geen kwaad 2. Vrienden/familie van slachtffer 3. Pester 1. Slachtffer van pesten Je kunt best iemand vr de grap uitschelden p Twitter f Hyves 2. Vrienden/familie van slachtffer 3. Pester 1. Slachtffer van pesten Je kunt pesten stppen dr het bespreekbaar te maken 2. Vrienden/familie van slachtffer 3. Pester 1. Slachtffer van pesten Je mag geweld gebruiken als je iets 2. Vrienden/familie van slachtffer 3. Pester wat iemand det heel erg stm vindt Meningen p een rij (ngeveer 30 minuten, per stelling 10 minuten) De activiteit Meningen p een rij maakt meningen visueel. Deze activiteit is vral geschikt m de mening van de leerlingen in de klas aan te scherpen. De werkvrm is minder geschikt m het beeld dat de leerlingen ver het thema hebben, te veranderen. De leerlingen gaan tijdens de activiteit p een denkbeeldige lijn staan tussen Oneens en Eens waardr het duidelijk wrdt he de meningen zijn verdeeld. Ok stille leerlingen krijgen een stem, k znder dat zij hun standpunt hebben tegelicht. Deze werkvrm vereist duidelijke leiding. Drie vrdelen van deze werkvrm zijn: Niet iedereen heft het wrd te krijgen, je plek p de lijn zegt veel; De leerlingen kunnen zich minder laten leiden dr de mening van een ander. Het zeken van een plek p de lijn vindt namelijk plaats znder verleg. Ze meten vervlgens zelf verwrden waarm ze p die plek gaan staan; 18

19 Het is waarschijnlijker dat nieuwe standpunten eerder naar vren kmen, in plaats van de herhaling van (ngeveer) dezelfde standpunten. Drdat p een lijn staan meer energie kst, zal iemand die ngeveer hetzelfde wil vertellen eerder geneigd zijn m te gaan zitten, in plaats van hetzelfde standpunt ngmaals te vertellen. De discussie wrdt daardr krachtiger. U gaat als vlgt te werk: Vraag vrdat u de pdracht uitlegt ngeveer 10 leerlingen p te staan en vraag ze naar vren te kmen. Geef vervlgens aan dat er een denkbeeldige lijn lpt van de ene kant naar de andere kant van het lkaal, van Eens naar Oneens. Benem het del van de activiteit zals deze hierbven staat beschreven. Benem nu één stelling. U kunt daarvr de vlgende stellingen nemen, f er zelf enkele bedenken die passen bij de tn van het gesprek ver het thema in uw klas. Nteer de stelling p het brd. Af en te een keer pesten kan geen kwaad Je kunt best iemand vr de grap uitschelden p Twitter f Hyves Je kunt pesten stppen dr het bespreekbaar te maken Je mag geweld gebruiken als je iets wat iemand det heel erg stm vindt Vraag de leerlingen psitie in te nemen p de lijn: Ben je het er helemaal mee eens, een beetje, zit juw mening in het midden, ben je het er een beetje mee neens f helemaal mee neens? Geef een leerling die p de lijn staat de beurt en vraag m zijn standpunt te te lichten. Schrijf de argumenten p het brd nder de stelling. Geef een vlgende leerling p de lijn de beurt. Stel tussendr veel (reflectie)vragen en blijf de argumenten samenvatten. Vraag tt slt wie ng een standpunt heeft dat ng niet genemd is. Dat kan k een leerling zijn die ng niet p de lijn staat. Ndig de leerling dan uit psitie in te nemen p de lijn en zijn standpunt te verwrden. Leerlingen kunnen tussendr verschuiven p de lijn. Vraag eventueel waarm ze dat den. Hierna kunt u eventueel de stelling herfrmuleren p basis van de argumenten. Herhaal deze stappen met een nieuwe stelling. Laat leerlingen p de lijn staan die ng niet aan de beurt zijn geweest. Evaluatie en vruitblik (8 minuten) Blik gezamenlijk terug p de activiteit(en). Wat hebben de leerlingen geleerd? Is iemands mening veranderd, meer gespecificeerd f juist versterkt? Wat vnd je van de perspectieven f meningen van een ander? Bespreek klassikaal f de delen zijn behaald. U kunt hiervr het lesdel herhalen: Tijdens deze les leer je p verschillende manieren te kijken naar het thema. Je neemt een standpunt in, denkt na ver je mening en bekijkt deze k kritisch. Je leert je mening p een respectvlle manier te benemen. Ok leer je respect te hebben vr de mening van anderen. Aan het einde van deze les ken je k een aantal gevlgen van pesten en begrijp je wat dit vr mensen betekent." Zet enkele reacties f filmpjes f ft s van de lesactiviteit p jullie sciale medium: tweet het, zet het p jullie blg f plaats een update p Hyves. De dat klassikaal en geef hiervr een aantal leerlingen de pdracht. Z leren jullie gezamenlijk he dit met. Hud in de gaten dat de privacy gewaarbrgd wrdt. 19

20 Vruitblik vlgende les: In de vlgende les gaan we aan de slag met het vrbereiden van een interview. Dat interview gaat ver iemand anders ervaring f mening ver het thema. Denk alvast na f je iemand weet die je wilt interviewen, bijvrbeeld iemand heel erg bekend is met het thema f juist iemand er niets vanaf weet. Misschien kun je iemand vinden die een andere mening heeft dan jij zelf, iemand waar je van kunt leren waarm hij f zij z denkt. Dat betekent niet dat je het aan het einde met iemand eens heft te zijn. 20

21 Les 3 & 4: It's up t yu Inleiding: De interactieve film 'It's up t yu' en bijbehrende les maakt leerlingen in het primair en vrtgezet nderwijs bewust van hun eigen huding en invled p digitaal pesten. Aan de hand van een krte film (7 min) kruipen de leerlingen in de huid van een leeftijdsgent die als buitenstaander een aantal pestsituaties heeft meegemaakt. De leerlingen kmen tijdens het kijken naar de film vr keuzemmenten te staan waar ze beslissingen ver nemen: wrden ze medeplichtig aan het pesten, kiezen ze ervr actief acties te ndernemen tegen het pestgedrag f negeren ze wat ze zien? Aan de hand van de gemaakte keuzes wrdt het verhaal vervlgd, waardr iedere leerling zijn persnlijke verhaal creëert. Waar het verhaal eindigt, hangt af van de gemaakte keuzes: It's up t yu! De film is digitaal te bekijken via Hier is k de uitgebreide lesbrief vr deze les te vinden. NB De film 'It's up t yu' wrdt p vrijdag 19 april, de natinale dat tegen cyberpesten, gelanceerd. Tt die tijd kunt u deze pdracht ng niet uitveren. Del van de les: Bewustwrding creëren van de eigen huding en invled p pesten Bewustwrding bereiken ten aanzien van de verschillende keuzes die iedereen vr zich kan maken Bewustwrding bereiken ver de gevlgen van al dan niet ndernmen acties De leerlingen hebben aan het einde van de les: Geleerd wat vr gevlgen (nline) gedrag en handelen kan hebben Geleerd dat (nline) pesten strafbaar kan zijn Afspraken gemaakt ver het gebruik van sciale media Materiaal en vrbereiding: Vr iedere leerling een cmputer met internetverbinding, de film 'It's up t yu' is te vinden p gebruik van kptelefns is aan te raden. Grte vellen papier, dikke stiften De uitgebreide lesbrief is te dwnladen p 21

22 Extra pdracht Del van de les: Verbinding van de verschillende meningen p een creatieve manier Materiaal en vrbereiding: Divers, ligt aan de werkvrm Lespbuw: Inleiding (5 minuten) Laat leerlingen krt vertellen: wat ze hebben geleerd tijdens de lessenreeks, wat indruk p hen heeft gemaakt, wat hun beeld en mening is en wat zij vinden van de meningen en vrrdelen die er zijn ver het thema. Kunnen zij tt een srt gezamenlijke visie, mraal f les kmen? Een almvattende zin? Of kmen de kernwrden uit les 1 en 2 weer terug? Tijdens deze les gaat u met de klas p zek naar teksten, wrden, meldieën, bewegingen die vlgens jullie passen bij het nderwerp. U kunt bijvrbeeld een verhaal laten uitbeelden dat uit een van de interviews naar vren is gekmen. Of laat de leerlingen het prces uitbeelden wat zij hebben drgemaakt Lesdel bespreken (2 minuten) Benem het lesdel: Tijdens deze les gaan we alles wat we geleerd hebben ver het thema mzetten in iets creatiefs. We mgen allemaal een andere mening hebben, maar we kunnen wel van elkaar accepteren dat we anders denken en anders kijken naar het nderwerp. Dit gaan we allemaal samenbrengen tt één geheel ver wat het thema vr ns is en wat het vr ns betekent. Leeractiviteiten (45 minuten) Er zijn verschillende manieren m p een creatieve manier meningen, (leer)ervaringen en beelden samen te brengen. Het ligt geheel aan de mgelijkheden, interesse en talenten van u en uw klas welke activiteit u kiest. Let er tijdens het creatieve prces ged p dat het eindprduct een eenheid wrdt en de verschillende gedachten met elkaar wrden verbnden. Verschillende kanten kmen aan bd en geven een mraal f les mee. Tekenen: grt schilderij, rl behangpapier, Teken een smiley (vrbeeld smileys) die je gevel ten aanzien van het nderwerp uitdrukt. Als je niet de geschikte smiley vindt, mag je er zelf één bedenken. (bekijk bijv. samen smileys p Hyves, ter inleiding) Cllage: Vrbereiding: tijdschriften verzamelen. Maak een creatieve klassikale creatie waarbij iedereen een eigen rl heeft. Enkele leerlingen krijgen de pdracht m verbinding in de cllage te maken dr middel van tekenen, knippen/plakken, etc Kijk in de bijlage vr een handleiding. Muzikaal: Rap, lied, instrumentaal muziekstuk Pster maken ver grepsprces, dingen die de grep geleerd heeft, kijk in de bijlage vr een handleiding. Taal: Ieder kind maakt een gedicht f Elfje bij deze presentatie. (De pbuw van een Elfje: regel 1, 1 wrd; regel 2, 2 wrden; regel 3, 3 wrden; regel 4, 4 wrden; regel 5, 1 wrd. Samen 11 wrden.) 22

23 Drama/dans: krt tneelstuk bedenken, scenes en rllen uitspelen Kijk vr meer creatieve ideeën in de bijlagen f p media- abc Evaluatie (8 minuten) Bespreek het prces en het prduct. Blik terug p het lesdel en bespreek met de leerlingen wat ze hebben geleerd. Plaats het eindresultaat p jullie sciale medium en mail het naar de redactie van Juw Stad in de Klas inf@juwstad.nl. 23

24 Bijlage 1 : Rllenspel Tabel bij het Rllenspel Juw Stad in de Klas, Thema 3 les 2 Rllen: Stelling: Argumenten: 1. Slachtffer van pesten Af en te een keer pesten kan geen kwaad 2. Vrienden/familie van slachtffer 3. Pester 1. Slachtffer van pesten 2. Vrienden/familie van slachtffer Je kunt best iemand vr de grap uitschelden p Twitter f Hyves 3. Pester 1. Slachtffer van pesten 2. Vrienden/familie van slachtffer Je kunt pesten stppen dr het bespreekbaar te maken 3. Pester 1. Slachtffer van pesten 2. Vrienden/familie van slachtffer Je mag geweld gebruiken als je iets wat iemand det heel erg stm vindt 3. Pester 24

25 Bijlage 2 : Glgste Jullie gaan nu een Pster maken met de website Je hebt testemming van je uders ndig als je jnger bent dan 13 jaar. Ga naar de website en Lg in: bedenk een gebruikersnaam (niet je echte naam, maar een nickname) en wachtwrd. Klik p Create a Glg en kies Wide Glg. Ga eerst naar Wall m een achtergrnd vr je pster te kiezen. Met Text kun je teksten tevegen Met Image plaatjes f ft s upladen. Met Audi kun je muziek maar k geluidsfragmenten tevegen. Met Vide kun je filmpjes van jezelf f van Yutube er p zetten. Hiervr met het adres kpiëren en plakken. Met Preview (rechts in de hek) kun je kijken f de filmpjes het den. Geef de pster een duidelijke naam. Ben je klaar? Save r Publish de pster rechts in de hek. 25

26 Bijlage 3 : Printerest Jullie gaan nu een Pinterest maken met de website: pinterest.cm. Ga naar deze website en Lg in. Je met 13 jaar f uder zijn m gebruik te maken van Pinterest. Pinterest is een website met allemaal ft s die je bij elkaar kunt zetten. Kijk maar eens bij categrie naar een nderwerp dat je leuk lijkt. Kies nu vr Tevegen. En maak een brd. Geef dit de naam van je presentatie. Kies dan vr Brd maken. Je kunt nu gaan zeken naar afbeeldingen die bij het thema passen dr links p zeken te klikken. Je kunt Engelse en Nederlandse wrden invullen. Z kun je heel eenvudig afbeeldingen tevegen. Zek minimaal 10 afbeeldingen. Maak z ng 2 mdbarden ver de andere twee thema s Je kunt k plaatjes zelf upladen f tevegen dr de w website naam te knippen en te plakken. Vergeet niet uit te lggen als je klaar bent. 26

27 Bijlage 4 : Prezi Jullie gaan nu een Prezi maken met de website prezi.cm Ga naar deze website en Lg in met het accunt dat je hebt gekregen. Je gaat nu zelf aan de slag en kies vr New Prezi Geef de prezi een naam Kies dan vr New Prezi Je kmt hierna in het scherm m een template te kiezen, klik dit weg met het kruisje Kies hierna links vr Theme en kies een achtergrnd (f met theme wizzard kun je je kleuren zelf bepalen) Hierna kun je met insert en image plaatjes upladen f zeken p ggle en tevegen. Zet minimaal 10 afbeeldingen f ft s in je prezi. Als je p het plaatje klikt, kun je met het handje een plaatje verplaatsen. Met het buitenste wieltje een plaatje draaien en met het andere wieltje een plaatje grter f kleiner maken Je kunt met insert, Yutube filmpjes van yutube tevegen Je kunt met 2x klikken in het scherm tekst tevegen 27

28 Maak eventueel een path aan, m je prezi te presenteren. Je kunt je prezi bekijken dr p het pijltje rechts te klikken. Ben je klaar? Klik p Save (dit gebeurt k autmatisch) En klik p Exit en Lg uit. 28

29 Bijlage 5 : Bitstrips Je gaat een stripverhaal maken met Je met testemming aan je uders vragen als je jnger bent dan 13. Schrijf eerst 3 dingen p die zeker in het stripverhaal meten kmen Teken je stripverhaal in het klein. 29

30 Je maakt de strip met Bitstrips.cm/create/cmic Klik bij Create p Cmic en maak 6 (vakjes) Ga naar Art Library Kies nu eerst de achtergrnd bij Scene Sleep je achtergrnd p je strip Kies nu vr Characters Z sleep je je pppetjes in je strip Als je dubbelklikt p een persn kun je gezichten veranderen. Maar je kunt ze k laten lpen, rennen, zitten etc. Je kunt pppetjes en alle andere dingen grter en kleiner maken. Dit kan met de knppen nder de hkjes. En hierna laat je ze wat zeggen! Ga hiervr naar het tabblad Text Bubbles en kies de juiste balln. Typ de tekst in. Je kunt verschillende dingen in je strip zetten. Ga hiervr naar het tabblad Furniture. En als laatste kun je verschillende effecten tevegen met het tabblad effects. Z kun je het laten regenen f vuur in je strip zetten. 30

31 Een nderdeel verwijderen uit je strip gaat met het prullenbakje nderin je hkjes. Ben je helemaal klaar? Geef je strip een naam en klik hierna p save, geef een gebruikersnaam (niet je echte naam, maar een nickname) en wachtwrd p en vul het adres van je uders in. Vertel je uders dat ze een mailtje krijgen. Klik hierna ng een keer p save. Klik p Print this Bitstrip m juw strip te printen. 31

32 Bijlage 6 : Cllage Jullie gaan nu een cllage maken ver het thema dr het thema p een creatieve manier uit te beelden. Zek in tijdschriften naar plaatjes die vereenkmen met het thema f met het gevel dat het thema bij je prept. Scheur f knip deze uit Leg ze p jullie vellen papier. Net z lang tt jullie z n 10 afbeeldingen ver het thema gevnden hebben. Maak hier dan een mie cllage van en lijm jullie cllage vast. Schrijf (f type) eventueel teksten bij de afbeeldingen. Verbind de plaatjes en teksten eventueel met tekeningen, schilderingen, Maak een ft van de cllage. 32

33 Bijlage 7 : Filmpje maken Maak een filmpje van maximaal 5 minuten. Je kunt dit bijvrbeeld den met: : zie vr instructie: windws mviemaker : zie vr instructie: Stappenplan bij het maken van een filmpje: 1. Bedenk wat je wilt vertellen (de bdschap) 2. Bedenk he je dat wilt den (ideeën en verhaallijn) 3. Denk na he je dat wilt laten zien (scenes) 4. Waar ga je filmen? 5. Wie spelen er in de film en weten ze wat ze meten den? 6. Wat heb je ng meer ndig m de film te maken? 7. Wil je muziek gebruiken? Welke muziek past bij dit filmpje? 8. Heb je ergens hulp bij ndig? Wie zu je kunnen vragen? 33

Algemene inleiding. Maak het onbespreekbare bespreekbaar met Jouw Stad in de Klas. Burgerschapsvorming

Algemene inleiding. Maak het onbespreekbare bespreekbaar met Jouw Stad in de Klas. Burgerschapsvorming Algemene inleiding Maak het nbespreekbare bespreekbaar met Juw Stad in de Klas Juw Stad in de Klas is een interactieve, educatieve tlkit die kant en klare, laagdrempelige, nline lespakketten biedt vr leerlingen

Nadere informatie

Jouw Stad in de Klas Thema '4 en 5 mei'

Jouw Stad in de Klas Thema '4 en 5 mei' Thema 4 en 5 mei 1 Juw Stad in de Klas Thema '4 en 5 mei' 2 Algemene inleiding Maak het nbespreekbare bespreekbaar met Juw Stad in de Klas Juw Stad in de Klas is een interactieve, educatieve tlkit die

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten Pestprtcl basisschl Pieter Wijten Basisschl Pieter Wijten werkt aan een veilig schlklimaat waarin kinderen respectvl met elkaar mgaan. Ze hanteert drie principes: Ik zrg ged vr mezelf Ik zrg ged vr de

Nadere informatie

Aan de hand van deze 3 lessen ontdekken de leerlingen dat er techniek in en om de Schelde, dus in onze regio, een erg belangrijke rol speelt.

Aan de hand van deze 3 lessen ontdekken de leerlingen dat er techniek in en om de Schelde, dus in onze regio, een erg belangrijke rol speelt. Techniek & de Schelde Aan de hand van deze 3 lessen ntdekken de leerlingen dat er techniek in en m de Schelde, dus in nze regi, een erg belangrijke rl speelt. Gerelateerde kerndelen Vlaanderen, Primair

Nadere informatie

Actie keuze 5. a. Campagne rookvrij schoolplein. b. Hoofd- en deelvragen. Hoofdvraag: 1: Wat zijn de gevolgen en gevaren van roken?

Actie keuze 5. a. Campagne rookvrij schoolplein. b. Hoofd- en deelvragen. Hoofdvraag: 1: Wat zijn de gevolgen en gevaren van roken? Actie keuze 5 a. Campagne rkvrij schlplein Jullie Stappenplan hebben vr actie 5 gekzen: Maak het schlplein rkvrij grepjes Maak de twee gebruik nderzekspdracht psters: brnnenpagina Presenteer 1. argumenten

Nadere informatie

GBS HET KOMPAS ZEGT NEEN TEGEN PESTEN!

GBS HET KOMPAS ZEGT NEEN TEGEN PESTEN! GBS HET KOMPAS ZEGT NEEN TEGEN PESTEN! Pstadres: GBS Het Kmpas, Kardinaal J. Cardijnstraat 1, 9170 Sint-Gillis-Waas, 03 727 17 70 1. Visie Als schl willen we extra aandacht geven aan het welbevinden van

Nadere informatie

Lesideeën. Hedendaagse Propaganda Analyseren. uitgewerkt door

Lesideeën. Hedendaagse Propaganda Analyseren. uitgewerkt door Lesideeën uitgewerkt dr Hedendaagse Prpaganda Analyseren Activiteiten als aanvulling p de leerervaring bij het nline Mind Over Media platfrm www.mindvermedia.be 1 Les 6 Maak je eigen prpaganda Klaslkaal:

Nadere informatie

Protocol: Pestprotocol

Protocol: Pestprotocol Prtcl: Pestprtcl Inleiding Pesten kmt p iedere schl in mindere f meerdere mate vr. Het is een prbleem dat vr de betrkkenen verstrekkende gevlgen kan hebben in de lp van hun levens. Uit nderzek blijkt dat

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie

Goede afspraken maken goede vrienden

Goede afspraken maken goede vrienden Dag van de demcratie Gede afspraken maken gede vrienden Delstellingen Kinderen verkennen eigen standpunt ver klasafspraken. Kinderen verkennen de standpunten van klasgenten ver klasafspraken. De kinderen

Nadere informatie

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND Les 2 Een pen gesprek ver psychische gezndheid Grepsvrmingspdrachten is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar k als vervlg p de MIND Yung

Nadere informatie

Pestprotocol Cazemierschool 2012

Pestprotocol Cazemierschool 2012 Pestprtcl Cazemierschl 2012 Vrwrd De Cazemierschl is een Prtestants Christelijke schl, die werkt vanuit de Jenaplanvisie. Dat betekent dat vr nze schl de algemeen menselijke waarden zals gemeenschapszin,

Nadere informatie

Monitor de Bibliotheek op school

Monitor de Bibliotheek op school Mnitr de Biblitheek p schl 2018-2019 Vragenlijst leerkracht Je vult deze vragenlijst in vr: - BRIN-cde van de schl - naam van de schl - plaats waar de schl staat - grep LEZEN 1. He vaak de je dit gemiddeld?

Nadere informatie

PESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen.

PESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen. PESTEN Deze flder is een hulpmiddel vr ju en je kind m samen te leren ver pesten en he je dit kan stppen. WAT IS PESTEN? Pesten is iemand anders bewust bedreigen, bang maken, uitdagen, uitschelden f pijn

Nadere informatie

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 Pestprtcl Onderwijs Pestprtcl Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 1 Achtergrnd 1.1 Uitgangspunt Beleid tegen pesten valt binnen het veiligheidsbeleid van Yulius Onderwijs. Ons uitgangspunt is dat nze schl een

Nadere informatie

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver

Nadere informatie

bal Waterpolo competitie

bal Waterpolo competitie Stappenplan spreekbeurt grep 6 Je gaat een spreekbeurt huden. Een gede vrbereiding is heel belangrijk. Neem daar de tijd vr. Dit kst meestal weken vrbereiding, wacht dus niet tt p het allerlaatste mment.

Nadere informatie

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om?

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om? Het Grte Geldnderzek: he ga je met je geld m? Natinaal Instituut vr Budgetvrlichting (Nibud) Tijdsduur: één les Werkvrm: individueel met een discussie in de klas Niveau: bedeld vr alle leerlingen van klas

Nadere informatie

PROJECTBESCHRIJVING HISTORISCHE PLEKKEN

PROJECTBESCHRIJVING HISTORISCHE PLEKKEN PROJECTBESCHRIJVING HISTORISCHE PLEKKEN Leerlijn Cultureel Erfged Thema Identiteit Grep 5 en 6 Maart 2016 Cultuurnderwijs p zijn Haags Leerlijn Cultureel Erfged Thema Identiteit Grep 5 en 6 Maart 2016

Nadere informatie

Stap 7. Deel Elkaar positief blijven versterken

Stap 7. Deel Elkaar positief blijven versterken Stap 7. Deel 2. 7.2 Elkaar psitief blijven versterken In het tweede deel ga jij je aandacht bewust richten p he je elkaar kunt versterken in het blijven den wat werkt. Dat ga je den dr p te schrijven wat

Nadere informatie

Rollenspel Jezus redt

Rollenspel Jezus redt Rllenspel Jezus redt Krte mschrijving prgrammanderdeel De leerlingen spelen samen een bestuursrechtzaak bij de Raad van State na. De Raad van State is de hgste bestuursrechter van Nederland. In deze rechtszaak

Nadere informatie

Vlaanderen: Primair onderwijs Brongebruik Kerndoel 7: De leerlingen kunnen op hun niveau verschillende informatiebronnen raadplegen.

Vlaanderen: Primair onderwijs Brongebruik Kerndoel 7: De leerlingen kunnen op hun niveau verschillende informatiebronnen raadplegen. Lesbeschrijving Brn vr Werk Aan de hand van deze 5 lessen ntdekken de leerlingen dat de Schelde veel mgelijkheden biedt vr werk. En daarmee van essentieel belang is vr nze regi. Relatie met kerndelen:

Nadere informatie

HANDLEIDING. Kom In Actie Rode Kruis

HANDLEIDING. Kom In Actie Rode Kruis HANDLEIDING Km In Actie Rde Kruis Inhudspgave Checklist vr het plannen van je actie... 3 Kminactie.rdekruis.nl... 4 Actie aanmaken... 4 Actie wijzigen/aanpassen... 4 Mede rganisatren tevegen... 4 Deelnemers

Nadere informatie

Sociaal veiligheidsprotocol VMBO Helicon Eindhoven

Sociaal veiligheidsprotocol VMBO Helicon Eindhoven Sciaal veiligheidsprtcl VMBO Helicn Eindhven Dit prtcl is een bijlage van het begeleidingsplan van nze schl. Standpunt In dit prtcl verklaren schl en uders tezamen, dat we grensverschrijdend gedrag en

Nadere informatie

Relatiegeschenk. Design en Maatschappij. ontwerpen

Relatiegeschenk. Design en Maatschappij. ontwerpen Relatiegeschenk Design en Maatschappij ntwerpen STAP 1 Wat is de pdracht? Ontwerp vr een winkel f bedrijf bij ju in de buurt een relatiegeschenk. Een relatiegeschenk geef je aan juw klanten m ze aan juw

Nadere informatie

Let op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur:

Let op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur: Let p!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg Vakgebied: Niveau: Tijdsduur: Bilgie, Aardrijkskunde klas 3 hav/vw ± 140 minuten Niet zwemmen i.v.m. blauwalg, we zien deze brden steeds vaker. Maar wat is blauwalg

Nadere informatie

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken : Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis

Nadere informatie

Groep 7 - Les 9: Pesten en plagen AANGEPASTE LES

Groep 7 - Les 9: Pesten en plagen AANGEPASTE LES Katern Werken aan Sciale Veiligheid Grep 7 Les 9 (aangepast) Grep 7 - Les 9: Pesten en plagen AANGEPASTE LES Del blk 1: Grepsvrming en een psitief sciaal klimaat, waar leerlingen zich mede verantwrdelijk

Nadere informatie

Lesbeschrijving. Historische bronnen - beeldmateriaal

Lesbeschrijving. Historische bronnen - beeldmateriaal Lesbeschrijving Histrische brnnen - beeldmateriaal Aan de hand van deze les ntdekken de leerlingen dat de Schelde niet alleen nu, maar k vreger al veelvuldig als nderwerp p ft s werd gezet en vrkwam p

Nadere informatie

Lesbeschrijving. Havens aan de Schelde. Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en om de Schelde leven

Lesbeschrijving. Havens aan de Schelde. Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en om de Schelde leven Lesbeschrijving Havens aan de Schelde Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en m de Schelde leven Relatie met kerndelen: Vlaanderen: Vlaanderen Nederland Primair

Nadere informatie

Tips Digiduif. 1. U logt in op digiduif met uw e-mail adres en wachtwoord.

Tips Digiduif. 1. U logt in op digiduif met uw e-mail adres en wachtwoord. Tips Digiduif 1. U lgt in p digiduif met uw e-mail adres en wachtwrd. 2. U kiest de knp instellingen. Op de vlgende pagina s kunt u allerlei zaken invullen en aanpassen die bij uw accunt hren. Tevens zit

Nadere informatie

Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden

Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden Delstellingen Diepgaand inzicht krijgen in infrmatiebehefte m.b.t. WOII persnlijke betekenis WOII ntstaan interesse in WOII beiende/interessante thema s gebruik en

Nadere informatie

Stap 1. Wat wil jij?

Stap 1. Wat wil jij? Stap 1. Hi Iemand heeft het idee dat jij wel wat supprt kunt gebruiken. Dat kunnen je uders zijn, een vriend/vriendin een therapeut f iemand anders die ju ged kent. Die iemand wil graag dat jij hulp krijgt

Nadere informatie

1. Gebruik van de online tekstverwerker op de schoolwebsite.

1. Gebruik van de online tekstverwerker op de schoolwebsite. 1. Gebruik van de nline tekstverwerker p de schlwebsite. Stap 1: aanmelden p de schlwebsite Gebruik je gebruikersnaam zals in Bingel. Stap 2: ga naar juw leerjaar in het menu bvenaan. Klik dan verder naar

Nadere informatie

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7 Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 2 van 7 Vergaderen Elke vergadering kent een vaste structuur en een vaste vlgrde. Deze structuur

Nadere informatie

5.2.1 Jezelf losmaken uit overtuigingen

5.2.1 Jezelf losmaken uit overtuigingen Stap 5 Deel 2 Je met niet alles gelven wat je denkt Lesje 5.2.1 Jezelf lsmaken uit vertuigingen Je hebt eerder al pgeschreven welke gedachtes zijn uitgegreid tt vertuigingen: de beelden ver jezelf en anderen

Nadere informatie

Planning. Week Les Thuis Af. Uitleg nieuwe opdracht Reclame en Campagnes Onderzoek Orange Baby s - NEE - -

Planning. Week Les Thuis Af. Uitleg nieuwe opdracht Reclame en Campagnes Onderzoek Orange Baby s - NEE - - Planning Week Les Thuis Af 4 Uitleg nieuwe pdracht Reclame en Campagnes Onderzek Orange Baby s - - - NEE 5 Afmaken nderzek Orange Babys Beginnen nderzek Plus supermarkten Afmaken nderzek Plus supermarkten

Nadere informatie

Pestprotocol. Uitleg van de petten van de Kanjertraining VOOR ALLE KINDEREN VOOR HET GEPESTE KIND

Pestprotocol. Uitleg van de petten van de Kanjertraining VOOR ALLE KINDEREN VOOR HET GEPESTE KIND Pestprtcl Dit pestprtcl bestaat uit 4 delen:vr alle kinderen, vr het gepeste kind, vr de pester en, vr de uders. Deze partijen zijn allemaal betrkken bij een situatie waarin gepest wrdt. Uitleg van de

Nadere informatie

PROJECTBESCHRIJVING DIT BEN IK

PROJECTBESCHRIJVING DIT BEN IK PROJECTBESCHRIJVING DIT BEN IK Leerlijn Theater Thema Identiteit Grep 3 en 4 Maart 2016 Cultuurnderwijs p zijn Haags Leerlijn Theater Thema Identiteit Grep 3 en 4 Maart 2016 Deze prjectbeschrijving wrdt

Nadere informatie

Lesbeschrijving. Historische bronnen - beeldmateriaal

Lesbeschrijving. Historische bronnen - beeldmateriaal Lesbeschrijving Histrische brnnen - beeldmateriaal Aan de hand van deze les ntdekken de leerlingen dat de Schelde niet alleen nu, maar k vreger al veelvuldig als nderwerp p ft s werd gezet en vrkwam p

Nadere informatie

Je weet nu op welke level je gaat lezen. Dit is wat je te doen staat: Kies een PENGUIN READER uit op jouw level, NIET lager!

Je weet nu op welke level je gaat lezen. Dit is wat je te doen staat: Kies een PENGUIN READER uit op jouw level, NIET lager! Dear Student Je weet nu p welke level je gaat lezen. Dit is wat je te den staat: Kies een PENGUIN READER uit p juw level, NIET lager! Lees het bek Vul de Reading Recrd in. Als je de Reading Recrd naar

Nadere informatie

Godsdienstige stellingname collega

Godsdienstige stellingname collega Gdsdienstige stellingname cllega Je werkt p een penbare basisschl en hebt kinderen van verschillende natinaliteiten in je grep. Een van je cllega's draagt een hfddek. De kinderen uit haar grep scren ged

Nadere informatie

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014 Evaluatierapprt Scalda - Grep 3 29 januari 26 maart 2014 1. Inleiding, deelnemers en activiteiten In dit dcument wrden de bevindingen weergegeven van begeleiders en deelnemers die betrkken waren bij de

Nadere informatie

ACT in LOB. De informatietrechter. Werkbladen. Toolkit. Check je info-level! Level 1. Level 2. Level 3. Level 4

ACT in LOB. De informatietrechter. Werkbladen. Toolkit. Check je info-level! Level 1. Level 2. Level 3. Level 4 ACT in LOB Werkbladen Tlkit De infrmatietrechter Deze tl helpt je m de grte heveelheid infrmatie ver studiekeuze vr jezelf behapbaar te maken. Je kunt p verschillende niveaus met de infrmatie ver studies

Nadere informatie

HANDLEIDING PADLET UCLL. JOKE JORISSEN Informatica economie

HANDLEIDING PADLET UCLL. JOKE JORISSEN Informatica economie HANDLEIDING PADLET UCLL 2017 JOKE JORISSEN Infrmatica ecnmie Inhudspgave 1 Algemene infrmatie... 2 2 Een accunt aanmaken... 2 3 Een nieuw dcument aanmaken... 2 3.1 Lay-ut en instellingen aanpassen... 3

Nadere informatie

Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en om de Schelde leven

Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en om de Schelde leven Lesbeschrijving Dieren & de Schelde Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en m de Schelde leven Relatie met kerndelen: Vlaanderen: Wereldriëntatie Natuur Levende

Nadere informatie

Onze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen:

Onze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen: Graaf Jan van Mntfrtschl Beleid ter vrkming en/f regulering van pestgedrag 1. 1 Inleiding: Iedere schl heeft een veilig schlklimaat ndig. Op de Graaf Jan van Mntfrtschl zijn wij ns ervan bewust dat veiligheid

Nadere informatie

Handleiding voor de online PO wijzer

Handleiding voor de online PO wijzer Handleiding vr de nline PO wijzer Via de e-mail die u van ns gekregen heeft, kunt u inlggen p de site van de nline PO wijzer. Daar vindt u de pagina van uw schl die u drlpend kunt actualiseren. Inhudspgave

Nadere informatie

Kleerkastgriezels. Doelstellingen. Materiaal

Kleerkastgriezels. Doelstellingen. Materiaal Hallween Kleerkastgriezels Delstellingen De kinderen ervaren dat één gebeurtenis sms meerdere rzaken en gevlgen kan hebben. De kinderen ntdekken he vercnsumptie van kledij nefast is vr nze planeet. De

Nadere informatie

Ontdekken van talenten jouw woorden, jouw verhaal

Ontdekken van talenten jouw woorden, jouw verhaal Ontdekken van talenten juw wrden, juw verhaal Methdiek Omschrijving: Kunnen werken met je talenten geeft mensen energie, weerbaarheid en veerkracht. Via deze methdiek wrden teams uitgendigd m hun talenten

Nadere informatie

Hoe zet ik een tent op?

Hoe zet ik een tent op? He zet ik een tent p? 1. Een Gede plek vinden en vrbereiden Zek een plek die hger ligt dan de rest Ga als het mgelijk is niet nder lfbmen staan. Bij regen druppelen deze namelijk lang na. Hud rekening

Nadere informatie

Gedragsprotocol Samenwerkingsschool Balans. Wat is het gedragsprotocol? Uitgangspunt. Pesten of plagen?

Gedragsprotocol Samenwerkingsschool Balans. Wat is het gedragsprotocol? Uitgangspunt. Pesten of plagen? Gedragsprtcl Samenwerkingsschl Balans Wat is het gedragsprtcl? Het gedragsprtcl vrmt de verklaring van het schlbestuur, de directie, de leerkrachten, de leerlingen en de uders waarin is vastgelegd dat

Nadere informatie

BFF (Best Friends Forever)

BFF (Best Friends Forever) BFF (Best Friends Frever) Alle meiden kennen het: BFF. BFF staat vr Best Friends Frever! Je hartsvriendin. Het is de vriendin die altijd p de eerste plaats staat. Het is k de meest kwetsbare vriendschap,

Nadere informatie

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode Intervisiemethdes In andermans schenen methde Incidentenmethde Kernmdel intervisiemethde Rddelmethde Leren van elkaars succes methde Vijf stappen methde In andermans schenen methde Vrwaarden: Vrdelen:

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

Het Coole Kikkerplan Binnen twee weken een klas vol vet coole kikkers Groep 4 tot en met 8

Het Coole Kikkerplan Binnen twee weken een klas vol vet coole kikkers Groep 4 tot en met 8 Het Cle Kikkerplan Binnen twee weken een klas vl vet cle kikkers Grep 4 tt en met 8 Anne Kijman, Kinderpsychlg NIP/Gz BIG i.s.m Christine de Jngh en Yvnne van der Zanden, leerkrachten Jhannesschl Pijnacker

Nadere informatie

Les 1. Vergroten van kennis over psychische gezondheid. Zelfstandige verwerkingsles (achter de computer) is een project van Diversion en MIND

Les 1. Vergroten van kennis over psychische gezondheid. Zelfstandige verwerkingsles (achter de computer) is een project van Diversion en MIND Les 1 Vergrten van kennis ver psychische gezndheid Zelfstandige verwerkingsles (achter de cmputer) is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar

Nadere informatie

Anti Pestbeleid Uitgangspunt: Ieder kind heeft recht op een veilige omgeving en een plezierige schooltijd. Achtergrond

Anti Pestbeleid Uitgangspunt: Ieder kind heeft recht op een veilige omgeving en een plezierige schooltijd. Achtergrond Anti Pestbeleid Uitgangspunt: Ieder kind heeft recht p een veilige mgeving en een plezierige schltijd Achtergrnd - Wat is pesten? 'Iemand wrdt getreiterd f is het mikpunt van pesterijen als hij f zij herhaaldelijk

Nadere informatie

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa) PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en

Nadere informatie

Handleiding Inschrijven bedrijfsteam. Ride for the Roses

Handleiding Inschrijven bedrijfsteam. Ride for the Roses Handleiding Inschrijven bedrijfsteam Ride fr the Rses Hiernder tref je een handleiding vr het inschrijven van een bedrijfsteam. Vr wie? De persn die de inschrijving vr de Ride fr the Rses vr het bedrijf

Nadere informatie

HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK. Goese Lyceum, locatie Bergweg

HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK. Goese Lyceum, locatie Bergweg HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK Gese Lyceum, lcatie Bergweg 2018-2019 1 INHOUDSOPGAVE Het prfielwerkstuk algemeen pagina 3 Wat is een prfielwerkstuk? Waar met een prfielwerkstuk aan vlden? Algemene infrmatie

Nadere informatie

o Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

o Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Pestprtcl 1. Del Dit PESTPROTOCOL heeft als del: Alle kinderen meten zich in hun basisschlperide veilig kunnen velen, zdat zij zich ptimaal kunnen ntwikkelen Dr regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

Waterbeheer, kan jij het aan?

Waterbeheer, kan jij het aan? Waterbeheer, kan jij het aan? Een rllenspel ver waterbeheer in het beheergebied van een waterschap Vakgebied: Aardrijkskunde, Bilgie, Maatschappijleer Niveau: klas 3 HAVO en VWO Tijdsduur: 60 minuten Waterbeheer

Nadere informatie

Huiswerkgids. groep 5-6. Ranninkschool. Schooljaar

Huiswerkgids. groep 5-6. Ranninkschool. Schooljaar Huiswerkgids grep 5-6 Ranninkschl Schljaar 2014-2015 Huiswerkgids grep 5-6 In deze gids is alle infrmatie ver huiswerk in grep 5-6 te vinden! Inhud: Hfdstuk 1 Hfdstuk 2 Hfdstuk 3 Waarm huiswerk? Huiswerk

Nadere informatie

Onze groep bezoekt de voorstelling op: LESBRIEF

Onze groep bezoekt de voorstelling op: LESBRIEF Onze grep bezekt de vrstelling p: LESBRIEF 1 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Geachte leerkracht, Deze lesbrief is bedeld

Nadere informatie

Een verhaal schrijven

Een verhaal schrijven Een verhaal schrijven Taalhandeling: Fictie Fictie Fictie 1 Schrijftaak: Een verhaal schrijven Fictie 2 Lesdel: Leerlingen efenen in het schrijven van een ged verhaal. Fictie 3 Fictie 4 Nieuwsbegripnderwerp:

Nadere informatie

Doelgroepen Dit educatieve lespakket is bedoeld voor de groepen 5,6 en de groepen 7,8.

Doelgroepen Dit educatieve lespakket is bedoeld voor de groepen 5,6 en de groepen 7,8. Dcentenhandleiding Beleef Het Verleden met Ltte Delgrepen Dit educatieve lespakket is bedeld vr de grepen 5,6 en de grepen 7,8. Middelen Data-DVD: Inzet van filmmateriaal via digibrd. 4 afleveringen met

Nadere informatie

Als uitgangspunt zijn er drie wensen waar jij uit kunt kiezen:

Als uitgangspunt zijn er drie wensen waar jij uit kunt kiezen: Stap 2 Wat ga je den? Je gaat een wens kiezen ver wat jij anders wilt in het met elkaar mgaan. Daarna kies je twee manieren waarp jullie die wens gaan waarmaken. Je schrijft k ng p welke kwaliteiten en

Nadere informatie

CBS DE VAART 2015-2016. Informatieboekje groep 5 en 6

CBS DE VAART 2015-2016. Informatieboekje groep 5 en 6 CBS DE VAART 2015-2016 Infrmatiebekje grep 5 en 6 De schlregels Op nze schl zijn 3 hfdregels. Alle andere afspraken zijn terug te leiden tt deze hfdregels 1. Ik accepteer en respecteer een ander 2. Ik

Nadere informatie

PESTPROTOCOL OBS Aan de Roer

PESTPROTOCOL OBS Aan de Roer PESTPROTOCOL OBS Aan de Rer Pestprtcl OBS Aan de Rer 1 Inleiding Vr u ligt het Pestprtcl OBS Aan de Rer. Het prtcl geeft leerkrachten van grep 1 tt en met 8 richtlijnen vr het vrkmen, signaleren en aanpakken

Nadere informatie

Presenteren met behulp van Microsoft PowerPoint

Presenteren met behulp van Microsoft PowerPoint 2018-2019 Datum: Leraren: F. Thmas, V. Schelkens, C. Kaivers Infrmatica Presenteren met behulp van Micrsft PwerPint Klas: 3 Naam: Nr.: De kmende 3 lessen ga je een PwerPintpresentatie maken ver een stad

Nadere informatie

1/3/2012 NIEUWSBRIEF ICT EKBM MAART 2012. Themanummer: Creatief Schrijven. ICT-coördinatie Eycker Katholieke Basisscholen Maasland Hermans Lucien

1/3/2012 NIEUWSBRIEF ICT EKBM MAART 2012. Themanummer: Creatief Schrijven. ICT-coördinatie Eycker Katholieke Basisscholen Maasland Hermans Lucien 1/3/2012 EKBM NIEUWSBRIEF ICT MAART 2012 Themanummer: Creatief Schrijven ICT-cördinatie Eycker Kathlieke Basisschlen Maasland Hermans Lucien SPROKKELS SPROKKELS SPROKKELS SPROKKELS SPROKKELS Creatief met

Nadere informatie

Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevoel

Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevoel Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevel Omgaan met pesten pagina 1 van 11 Inhudspgave 1. Vrwrd blz. 3 2. Van pesten naar.een wij-gevel blz. 4 3. Stappen bij structureel pestgedrag blz.

Nadere informatie

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Getallen 1 Getallen 1 is een prgramma vr het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Delgrep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt vr grep 7 en 8 van de basisschl en de eerste

Nadere informatie

Waarom is de zee zout? - Kijkersvraag voor het Klokhuis-

Waarom is de zee zout? - Kijkersvraag voor het Klokhuis- Waarm is de zee zut? - Kijkersvraag vr het Klkhuis- Vakgebied: Aardrijkskunde Niveau: Klas 3 vmb; Klas 2&3 hav/vw, zie verderp in dit dcument. Tijdsduur: +/- 3 uur, verschilt per niveau In deze pdracht

Nadere informatie

Pestprotocol ICBS De Trimaran. Pestprotocol. ICBS De Trimaran

Pestprotocol ICBS De Trimaran. Pestprotocol. ICBS De Trimaran Pestprtcl ICBS De Trimaran Pestprtcl ICBS De Trimaran 0 Pestprtcl ICBS De Trimaran Inhud Het pestprtcl... 2 Wat is pesten?... 3 Wat is de vijf sprenaanpak?... 5 He vlgt de schl de sciaal emtinele ntwikkeling?...

Nadere informatie

Kindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b

Kindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b Kindercach Jasmijn Krmhut Grep 8b Inhud Vrwrd 1 Hfdstuk 1 Wat is een kindercach? 2 Hfdstuk 2 Geschiedenis 3 Hfdstuk 3 De pleiding 4 Hfdstuk 4 De prblemen 5 Hfdstuk 5 Srten kindercaches 6 Interview 7 Nawrd

Nadere informatie

Uitleg Facebook. Account aanmaken. Startpagina

Uitleg Facebook. Account aanmaken. Startpagina Uitleg Facebk Accunt aanmaken Een uitgebreide uitleg ver he je een accunt aanmaakt p Facebk is te vinden in een handige e-learning mdule: www.marktimmermans.nl/facebk. Hier staat stap vr stap uitgelegd

Nadere informatie

2 Overgangen en tekstelementen toevoegen en opmaken

2 Overgangen en tekstelementen toevoegen en opmaken 2 Overgangen en tekstelementen tevegen en pmaken Stappen Uitleg Visueel Stap 1 Bestand penen pen Windws Live Mvie Maker; klik p prject penen; kies hier vr Ftvide; het bestand wrdt gepend. Stap 2 Titelblad

Nadere informatie

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden

Nadere informatie

Beschrijving S-Flex Orderimport

Beschrijving S-Flex Orderimport Beschrijving S-Flex Orderimprt --------------------------------------------------------------------------------------------------- Versie 2.3 januari 2014 Het prgramma S-Flex Orderimprt is een prgramma

Nadere informatie

Grondgebruik onder de loep!

Grondgebruik onder de loep! Hnger graad 3 Lesvrbereiding Grndgebruik nder de lep! Bij lesmateriaal, bij deze les p de site, vind je het ndige lesmateriaal vr deze les: Vrzie een drzichtige bkaal met zand in. Stp in de bkaal met 'grnd'

Nadere informatie

Instructie voor de PowerPointpresentatie voor Duits

Instructie voor de PowerPointpresentatie voor Duits 1 Werkuur klas 3 2014 2015 Instructie vr de PwerPintpresentatie vr Duits Blk 2 Eind ktber tt de kerstvakantie 2014. Duits Thematische pdracht: maak een PwerPintpresentatie ver een nderwerp uit de Duitse

Nadere informatie

KINDERRECHTEN 3 de graad

KINDERRECHTEN 3 de graad KINDERRECHTEN 3 de graad Bijlage krantenartikels + vragen bij pdracht 4 Kinderrechten uit het nieuws gegrepen Ter inf: per artikel wrden suggesties van vragen gegeven m de link met het kinderrecht te leggen.

Nadere informatie

Alle secundaire scholen, binnen de regio MidLim, met een klasgroep in de 2de of 3de graad waarin: o o o o o

Alle secundaire scholen, binnen de regio MidLim, met een klasgroep in de 2de of 3de graad waarin: o o o o o Klas-in-zicht Een negatieve grepsdynamiek, leerlingen die niet met elkaar vereen kunnen kmen, een vertrebelde relatie tussen leerlingen en leerkrachten, meilijk les kunnen geven dr strend gedrag, zijn

Nadere informatie

Rechtstaat in de school, omgaan met grensoverschrijdende opmerkingen in de klas

Rechtstaat in de school, omgaan met grensoverschrijdende opmerkingen in de klas Deelsessies cnferentie De meerwaarde van burgerschap Beleid maken vr burgerschap: een digitaal instrument (PO, VO). Han Nrdink en Chantal Blckhuis (SLO) Om te kmen tt een planmatige aanpak van burgerschapsnderwijs

Nadere informatie

Bedrijfspagina op noa.nl

Bedrijfspagina op noa.nl Bedrijfspagina p na.nl Als NOA-lid heb je een eigen bedrijfspagina p NOA.nl. Vanuit nze ledendatabase zijn alleen de NAW-gegevens p juw pagina ingevuld, maar je kunt de infrmatie uitbreiden met bedrijfsinfrmatie,

Nadere informatie

Presenteren met Impact:

Presenteren met Impact: Presenteren met Impact: Gelven Presenteren is geweldig! Ik geef te, de eerste keer dat ik vr een grep stnd had ik zweethanden en een rd hfd, maar de afgelpen jaren heb ik tientallen keren vr grepen gestaan

Nadere informatie

Algemene vragen. Beste leerlingen,

Algemene vragen. Beste leerlingen, Beste leerlingen, Ik ben een derdejaarsstudente van de PXL Hgeschl te Hasselt. Ik vlg de pleiding maatschappelijk werk. Mijn eindwerk gaat ver de mtivatie van leerlingen in het technisch secundair nderwijs.

Nadere informatie

Voorbeeld oefentypes online e-learningmodules CommArt Int.

Voorbeeld oefentypes online e-learningmodules CommArt Int. Vrbeeld efentypes nline e-learningmdules CmmArt Int. In dit dcument wrdt verwezen naar de specifieke inhud van een van nze e- learningmdules. De efentypes wrden echter gebruikt in alle e-learningmdules

Nadere informatie

Wegwijzer. Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Informatie voor kinderen en ouders

Wegwijzer. Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Informatie voor kinderen en ouders Wegwijzer Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Infrmatie vr kinderen en uders WELKOM! De kmende tijd kmen jij en je uders een dagbehandeling vlgen in Heideheuvel. In Heideheuvel werken we in een

Nadere informatie

Kleerkastgriezels. Doelstellingen. Materiaal

Kleerkastgriezels. Doelstellingen. Materiaal Hallween Kleerkastgriezels Delstellingen De kinderen ervaren dat één gebeurtenis sms meerdere rzaken en gevlgen kan hebben. De kinderen ntdekken he het leven van een kledingstuk er vaak uitziet. De kinderen

Nadere informatie

Maatschappelijke Stage

Maatschappelijke Stage Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier

Nadere informatie

CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014

CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 Inhud Respns... 1 Samenvatting van de resultaten... 1 Vragen ver de pleiding... 2 Vragen ver de stagiair... 3 Wat ziet u als sterke punten van de pleiding CMD?... 4 Wat

Nadere informatie

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke

Nadere informatie

Pestprotocol. Pestprotocol Stichting Allure januari 2012 1

Pestprotocol. Pestprotocol Stichting Allure januari 2012 1 Pestprtcl Elke schl bij Stichting Allure hanteert een Pestprtcl. Het schlspecifieke Pestprtcl is een afgeleide van dit algemeen Pestprtcl. 1. Del van het pestprtcl: Wij vinden dat elk kind dat bij ns naar

Nadere informatie

Evaluatie zorgleefplan met cliënt thuis en in het verzorgingshuis

Evaluatie zorgleefplan met cliënt thuis en in het verzorgingshuis Evaluatie zrgleefplan met cliënt thuis en in het verzrgingshuis Artikel: 2010-003 Datum: 30-11-2010 Auteur: Merel van Uden Prtcl vr halfjaarlijkse evaluatiegesprek ver zrgleefplan van een cliënt met een

Nadere informatie

Leer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:..

Leer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:.. Leer / ntwikkelingslijnen Opleiding Helpende Zrg en Welzijn BOL en BBL NAAM SUDEN:.. 1 2 Uitleg van het leerlijnenbekje Vr je ligt het leerlijnenbekje van je pleiding Helpende Zrg & Welzijn niveau 2. ijdens

Nadere informatie

Verkorte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013

Verkorte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013 Verkrte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013 Starten met OTIB-skillsmanager OTIB-skillsmanager is een instrument m het gesprek dat u gaat veren met uw leidinggevende vr te bereiden. U wrdt gevraagd

Nadere informatie