F.1. vooviwn Tr Peel. Commissie van Toezicht,, Jaar ri 2015

Transcriptie

1 F.1. vooviwn Tr Peel Commissie van Toezicht,, 1 Jaar ri 2015

2 Wind tegen Vaak heeft onze doelgroep, gedetineerde vrouwen, de wind tegen gehad op diverse fronten in hun leven. Onze inzet en bijdrage is erop gericht dat aan het eind van de detentie, met opgeheven hoofd, de handen in de zij en met trots, uiteindelijk de wind kan keren. Daaraan hebben vele handen van personeel bijgedragen. Elke afdeling, elke ondersteunende dienst is erop gericht om de betreffende vrouw nooit mieer te ontmoeten in detentie. Hierin slagen we niet altijd de eerste keer, maar de tweede poging zal er niet minder om zijn. F.1. Zuid-Oost Directie, locatie Ter Peel 2

3 Inhoud 1.1 Inrichting De Commissie van Toezicht 5 2. Cijfers 5 3. De toezichthoudende taak 6 4. De adviestaak 7 5. De bemiddelingstaak 7 6. De rechtsprekende taak 8 7. Overige vermeldenswaardige gebeurtenis Algemene conclusie ten behoeve van NPM- jaarverslag 12 Bijlage: managementoverzicht uit KLAVER Ter Peel 13 3

4 1.1 Inrichting De Penitentiaire Inrichting Ter Peel vormt samen met de Penitentiaire Inrichting RoenTiond te Roermond de Penitentiaire Inrichtingen Zuid-Oost. De Penitentiaire Inrichting Ter Peel is oorspronkelijk een inrichting voor vrouwelijke gedetineerden. Sinds 26 mei 2014 verblijven er ook mannen. De vrouweninrichting heeft de volgende regimes: een Huis van Bewaring (HvB) met een capaciteit van 74 plaatsen; een gevangenis met 132 plaatsen; een Beperkt Beveiligde Inrichting met 7 plaatsen; een Zeer Beperkt Beveiligde Inrichting met 9 plaatsen; een voorziening voor Moeder en Kind met 5 plaatsen. In de FLEX zijn mannelijk gedetineerden geplaatst. Deze voorziening is een Zeer Beperkt Beveiligde Inrichting. In totaal kunnen 72 mannen geplaatst worden. In totaal kunnen in Ter Peel 299 gedetineerden worden gehuisvest. 4

5 1.2 De Commissie van Toezicht rnw. nir. A.M.G. Smit, raadsheer bij het gerechtshof in Den Bosch, voorzitter sinds 1 december 2003 dhr. J.H.A.M. van den Berg, maatschappelijk werker, lid sinds dhr. drs. P.L.M. Janssen, arts, lid sinds irnv. 1. van Kempen, directeur/eigenaar Kempen Communicatie, lid sinds dhr. drs. L.J.M. Hermkens, orthopedagoog, lid sinds mw. mr. A.J.D.D. Burhenne, advocaat, lid sinds De vacature van 2015 is gemeld in een plaatselijk weekblad en op de site van het kenniscentrum. Na een gesprek met de sollicitatiecommissie uit de commissie van toezicht is een kandidaat benoemd, namelijk mw. 1. van Kempen. In 2015 is na respectievelijk 15 en l4jaar trouwe dienst afscheid genomen van rnw. van M. Maanen-Peters en mw. W. Raedts. Het secretariaat bestaat uit dhr. H.C.W. Terpelle en mw. P. van Kaam-Wolfswinkel. De administratieve ondersteuning van de commissie van toezicht is verzorgd door mw. M.H.G.M. Grubben, mw. M.P.M. Defaux, mw. M.J.C. Graven en rnw. M.E.C.G. Veggelers. Het secretariaat van de Commissie van Toezicht is gevestigd in de rechtbank Limburg, locatie Roermond, Willem II Singel 67, 6041 HR, Postbus 950, 6040 AA Roermond. Deskundigheidsbevordering: üp 6januari 2015 is een bezoek gebracht aan de Pompestichting te Nijmegen, een kliniek voor forensische psychiatrie. Op 12 maart 2015 heeft de voorzitter, een lid en een secretaris het congres Kleur Erkennen! over culturele diversiteit in de strafrechtstoepassing georganiseerd door de Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) bijgewoond. Op 17 april 2015 is de regiobijeenkomst georganiseerd door de RSJ bijgewoond door enkele leden en een secretaris. Op 2 november 2015 hebben enkele leden van de Commissie van Toezicht deelgenomen aan de Landelijke Themadag van de Commissies van Toezicht deelgenomen. Op 1 december 2015 is een bezoek gebracht aan de Pl voor vrouwen in Nieuwersluis. De commissie heeft kennis genomen van de circulaire Toetsingscriteria voor CvT s gevangeniswezen van de RSJ (mei 2015). 2. Cijfers Aantal beklagzittingen: Aantal klachten: 15 (en 8 bij de Flex) 271 (waarvan 79 van de mannen) Aantal bezette detentieplaatsen per 1 juli 2015: (Z)BBI 5 Huis van Bewaring 59 Gevangenis 72 De Flexcapaciteit is vanaf 26 mei 2014 in gebruik genomen voor mannelijk gedetineerden. Deze voorziening is een Zeer Beperkt Beveiligde Inrichting. Per 1juli waren 72 gedetineerde mannen geplaatst. In 2015 zijn er 68 medische klachten ingediend, waarvan er vier gegrond zijn verklaard door het hoofd Medische dienst en één klacht gedeeltelijk gegrond verklaard is. Er zijn vier klachten doorgestuurd naar de Medisch Adviseur. 5

6 Aantal klachten in voorgaande jaren aantal beklagen in tijd oi I II RFlexmannen ITerPeel Ter Peel 1 Flex mannen 3. De toezichthoudende taak Overlegstructuur: De commissie heeft elke tweede maandag van de maand - met uitzondering van de maand juli - met de plaatsvervangend vestigingsdirecteur van de inrichting vergaderd. Van de zijde van de directie heeft steeds een van de plaatsvervangende vestgingsdirecteuren, te weten mw. S. Willems en de heren R. Platzbeecker en M. Meijer, de vergadering bijgewoond. De vergadering verloopt volgens een vaste agenda: Opening van de vergadering. Het verslag van de vorige vergadering. Bespreking actiepuntenlijst. Ingekomen post en mededelingen. Het verslag van de maandcominissarissen. Het verslag van de beklagcommissie. Het verslag van de directie. Rondvraag. S luit ing. Daarnaast is tijdens enkele van de vergaderingen een extra onderwerp besproken dat door een van de leden wordt voorbereid. In 2015 is de pastor uitgenodigd om over haar werkzaamheden in de penitentiaire inrichting te spreken. De onderlinge samenwerking binnen de commissie was goed. De samenwerking en communicatie met de directie was eveneens prettig, open en constructief, met behoud van ieders verantwoordelijkheid. 6

7 4. De adviestaak De directie heeft verzocht om te adviseren met betrekking tot het verschil in uitvoering van het gevangenisregime in het kloostergebouw en in het hoofdgebouw. De gebouwelijke situatie zorgt er voor dat men meer vrijheden heeft in het kloostergebouw dan in het hoofdgebouw. Dit komt met name doordat in het kloostergebouw geen sanitaire voorzieningen op de cel zijn. De directie plaatst gevangenen in een groen regime over naar het kloostergebouw als extra stimulans. De commissie kan zich hierin vinden. 5. De bemiddelingstaak De leden van de Commissie van Toezicht (met uitzondering van de voorzitter) zijn volgens de indeling overeenkomstig het jaarrooster bij toerbeurt als maandcommissaris opgetreden. De gedetineerden kunnen via een verzoekbriefje kenbaar maken het spreekuur van de maandcommissaris te willen bezoeken. Naar aanleiding van de diverse gesprekken is er door de maandcornmissaris contact opgenomen met een medewerker van de desbetreffende discipline, een piw-er dan wel met de directie. Dit leidde tot een goed inzicht in de gepresenteerde problematiek. Van de afwikkeling van de bemiddeling of tussenkomst zijn alle betrokkenen zo spoedig mogelijk, al dan niet via tussenkomst van de directie en of de secretaris geïnformeerd. De maandcomrnissarissen hebben van hun bevindingen verslag gedaan tijdens de eerstvolgende commissievergadering met de directie. Daarnaast heeft het secretariaat meerdere keren de maandcommissaris verzocht een bemiddelingsgesprek met een gedetineerde te voeren naar aanleiding van ontvangen beklagen. Dit leidde in 10 van de gevallen tot intrekking van het beklag. Tijdens de vergaderingen van de Commissie van Toezicht hebben de maandcornmissarissen in 2015 over 102 gesprekken met gedetineerden verslag gedaan. De gesprekken waren deels informatief van aard en hadden deels betrekking over onderwerpen waarover ook klachten zijn ingediend. De gesprekken die hebben plaatsgevonden zijn niet in het klachtenregistratiesysteem geregistreerd, maar in een verslag weergegeven. Tijdens de gesprekken met de maandcomrnissaris zijn de volgende onderwerpen veelvuldig aan de orde gekomen: Lichamelijke klachten Medische dienst Bezoek Bejegening Onvoldoende televisiesignaal Toegang tot de tandarts Telefoneren Arbeidsaanbod 7

8 6. De rechtsprekende taak De zittingen van de beklagcornrnissie vinden plaats volgens een vooraf vastgesteld rooster, waarbij de rol van voorzitter wordt ingevuld door de voorzitter of de advocate als plaatsvervangend voorzitter van de Commissie van Toezicht. De leden van de Commissie van Toezicht fungeerden bij toerbeurt als lid van de beklagcomrnissie. De secretaris van de Commissie van Toezicht, dan wel haar plaatsvervanger, is tevens als secretaris van de beklagcommissie opgetreden. Het merendeel van de klachten wordt schriftelijk afgedaan na de zitting. De zaken die kennelijk niet-ontvankelijk of kennelijk ongegrond zijn worden vooral schriftelijk afgedaan door de secretaris en de voorzitter. Inmiddels worden ook met mate mondelinge uitspraken gedaan. De zittingen zijn bijna altijd meervoudig gedaan, dat wil zeggen dat naast de voorzitter twee leden van de commissie deel uitmaken van de beklagcommissie. Bij de zittingen van de beklagcommissie werd de directie ter zitting vertegenwoordigd dooi de (plaatsvervangend) directeur. Een aantal gedetineerden heeft zich bij de behandeling van hun beklag laten bijstaan door een advocaat. De 193 klachten die in 2015 zijn ontvangen van de dames, respectievelijk 80 van de heren, betreffen de volgende onderwerpen: beklag ;- ) 5 1) cl.) Activiteiten (arbeid) 16 1 Activiteiten (diversen) 12 0 Activiteiten (luchten) 5 0 Activiteiten (sport) 2 0 Behandeling 0 0 Bejegening 17 1 Bewegingsvrijheid 0 1 Compensatie 1 0 Contact buitenwereld bellen) 8 2 Contact buitenwereld (bezoek) Contact buitenwereld (post) 4 0 Controle 4 1 Dagprograrnma, beveiliging en toezicht op maat 3 3 Disciplinaire straf 23 5 Informatie/procedure 2 3 Nog onbekend 1 Ordemaatregel 3 12 Persoonlijke voorwerpen 7 3 Regime 28 2 Rekening courant/zak- en kleedgeld 1 4 Rogatoire verzoeken 0 30 Schadeverhaal 0 0 Selectie/overplaatsing (extern) 4 3 Selectie/overplaatsing (intern) 6 1 Toezicht 1 0 Transport 0 0 Verlaten inrichting 4 4 Verzorging (diversen) 4 8

9 _-- 1 Verzorging (godsdienst, levensovertuiging) 1 0 Verzorging (medische) 22 1 Verzorging (persoonlijk) 3 1 Totaal Het aantal klachten bij de dames is verminderd. Dit kan in relatie staan met de bezetting van het aantal detentieplaatsen in Daarnaast zijn bij de mannen meer klachten binnen gekomen dan in liet voorgaande jaar, omdat in 2015 de Flex capaciteit liet gehele jaar gebruikt is voor de heren in tegenstelling tot 2014, waarin de flex slechts 7 maanden in gebruik is geweest. Het aantal klachten over persoonlijke voorwerpen komt mede voort uit de aanscherping van de regels met ingang van 1 april Opvallend is liet aantal gegronde klachten. Een aantal van deze klachten betrof de slechte doorgifte van liet televisiesignaal. Daarnaast zijn er klachten betreffende liet dagprogramma, disciplinaire straf controle en verlaten van de inrichting gegrond verklaard. Irnichting H Doorloop termijnen in dacien 8esIissnoen 1 zi >60 i I I.I I I 5 I1I 2lo 0 I0IIIaIo ml ml ei 1 m.i 2 2 t l 1 1 i 1 2 i i i o o i l 1 m iziim 1 i -l -i -i ter Poel I ii ii ter Peel Flex W 68 j I l 121 I l ii I 1 32 In 2015 is de capaciteit van liet secretariaat uitgebreid oni de ontstane achterstanden in de uitwerking van uitspraken te verkorten. Om de doorhooptijden te bekorten worden de beklagen ingepland, ook wanneer liet verweer van de directie nog niet is ontvangen. In liet registratiesysteem Klaver dat door de Commissies van Toezicht wordt gehanteerd, worden de ingekomen verzoeken voor rogatoir horen ook als binnengekomen klacht geregistreerd. In liet verslagjaar zij ii er dat geen voor de danies en 30 voor de mannen geweest. Gelet op liet feit dat de heren in de Flex in de laatste fase van hun deteiitie zitten en daarvoor worden overgeplaatst naar Ter Peel is dit niet zo verwoiiderlij k. In 2015 heeft de Raad voor Strafrechitstoepassing en Jeugdbescherming 12 keer uitspraak gedaan naar aanleiding van een beroep dat werd ingediend tegen een beslissing van de bekhagcommissie (7 keer heeft een vromvehijke gedetineerde beroep ingesteld, 4 keer een niannelijke gedetineerde en 1 keer de directie. Op het beroep door de mannen is nog geen enkele uitspraak ontvangen. Het beroep van de dames werd 2 maal door de RSJ ongegrond verklaard en de beslissing van de beklagcornrnissie bekrachtigd, en 1 maal werd eeii beroep ingetrokken. In 4 beroepen wordt de uitspraak nog verwacht. Hieronder een voorbeeld van een gedeelte uit de beoordeling van een klacht door de klachtencommissie.. 9

10 D. BEOORDELING De beklagcominissie overweegt het volgende. Uit de stukken, niet name het laatste schrijven van de raadsvrouw, komt naar voren dat de klacht zich richt tegen de beslissing van de directeur tot plaatsing in het basisprogrammna van klager. Onder de stukken bevindt zich inderdaad een beslissing van de directeur gedateerd 3juli 2015 waarin is opgenomen dat klager die verblijft in het plusprogramnma wordt teruggeplaatst naar het basisprogranima. Ten tijde van het nemen van deze beslissing bevond klager zich in de ZBBJ, een open inrichting waar een regime van algehele gemeenschap (behalve in de nachtelijke uren,) van toepassing is. De doelstelling van de ZBBJ is de voorbereiding van een gedetineerde op de terugkeer naar de maatschappij. Anders dan een gevangenis kent de ZBBI overdag geen regime van beperkte gein eenschap. Dit betekent dat in feite de beslissing als genomen door de directeur op 3juli2015 tot terugplaatsing naar liet basisprogrammna, u aartegen het beklag zich richt, overbodig is. De procedure die gevolgd wordt is inuners anders. Op voorstel (advies) van de directeur zal de selectiefunctionaris beslissen over herselectie van een gedetineerde. In afiiachting van deze beslissing wordt aan een gedetineerde een ordemaatregel opgelegd, die ten uitvoer wordt gelegd in de gevangenis. In casu heeft dit ook plaatsgevonden en klager is vanuit de ZBBI Ter Peel naar de gesloten inrichting in Roermnond teruggeplaatst. Uit de bestaandejurisprudentie van de beroepscommissie van de RSJ blijkt dat de beslissing tot herselectie voor een andere inrichting een beslissing is die exclusiefis voorbehouden aan de selectiefunctionaris. Bezii aren tegen het voorstel van de directeur en de beslissing van de selectiefunctionaris kunnen in de bezwaar- respectievelijk de beroepsprocedure naar voren worden gebracht. Uit het dossier blijkt dat deze procedures zijn doorlopen door klager. De beklagcomnmnissie kan niet anders dan vaststellen dan dat de thans bestreden beslissing geen m-echtsgevolgen heeft gehad voor klager. Uit de stukken komt immers naar voren dat klager zich gedurende zijn verbl(jf in de ZBBI niet heeft gehouden aan de regels. De directeur heeft naar aanleiding hiervan de selectiefunctionaris verzocht om verzoeker te selecteren voor plaats ing in een gesloten inrichting. In afivachting van die selectie en overplaatsing is aan klager op 3juli 2015, de ordemaatregel van plaatsing in afzondering in een afzonderingscel opgelegd voor de duur van veertien dagen. Welke ordemaatregel ten uitvoer is gelegd in een afzonderingscel van de gevangenis te Roermond. De selectiefunctionaris heeft op 7juli 2015 klager geselecteerd voor de gevangenis te Alphen aan de Rijn en klager is op 9juli 2015 overgeplaatst. Uit artikel 24, lid 2 van de Pbt blijkt dat gedurende het verbfl jf in afzondering de gedetineerde niet deelneemt aan activiteiten, voor zover de directeur niet anders bepaalt en behoudens het dagelijks verbiijf in de buitenlucht, bedoeld in artikel 49, derde lid van de Pbw. Klager heeft van 3juli tot 9juli 2015 in afzondering verbleven. De bestreden beslissing, terug plaatsing naar het basisregime, is niet ten uitvoer gelegd en heeft geen gevolgen gehad voor klager. Het beklag zal daarom ongegrond worden verklaard. Overigens is de beklagcomnmissie van oordeel dat indien er sprake geweest zou zijn geweest van ten uitvoer legging van de terugplaatsing van klager vanuit het plus- naar het basisprogramnnza, dit eveneens tot een ongegrondverklaring van het beklag zou hebben gele idt. Immers blijkt uit de stukken dat klager zich doelbewust onttrokken heeft aan het toezicht door zonder toestenuning herhaaldelijk niet aanwezig te zijn in de ZBBI op vrjdagmnorgen. Er is dan ook geen sprake van één incident dat ten grondslag heeft gelegen aan de beslissing you de directeur en dat bij de belangenafreging is betrokken. E. BESLISSING De beklagcommnissie verklaart het beklag ongegrond. 10

11 Hierna na een andere passage uit een opvallende uitspraak. Uit de aangevoerde stukken en hetgeen over en weer is verklaard is de commissie gebleken dat klaagster met het phisdagprogranima van 48 uur wordt geschonden in haar rechten. Klaagster kan geen 80 minuten, maar slechts 40 minuten deelnemen aan het bibliotheekbezoek. Klaagster wordt de overige 40 minuten ingesloten, zodat deze tijd niet ineetelt in de telling van liet urenaantal aan activiteiten per week. Ditzelfde geldt ten aanzien van de 60 minuten in het dagprogramma die gereserveerd staan voor de geestelijke verzorging. Klaagster neemt hieraan niet deel, met als gevolg dat zij deze 60 minuten ingesloten ii ordt op haar cel. De beklagcommnissie concludeert dat klaagster niet in de gelegenheid wordt gesteld om activiteiten deel te nemen. Klaagster wordt in haar belangen geschonden. 48 uur per t eek aan J7oorts merkt de beklagconunissie op dat de primaire stelling van de directie dat men met 40 minuten bibliotheekbezoek per week voldoende biedt, niet conform de inhoud van de Huisregels bijlage 3 is, hierin staat imnmners opgenomen dat men nmini,naal in de gelegenheid gesteld dient te worden om 60 minuten per week naar de bibliotheek te gaan. Er is derhalve ook sprake van strjdigheid mmie! de Huisregels. Omdat de gevolgen van de door de directie gemaakte beslissing niet meer ongedaan kunnen worden gemaakt komt klaagster een tegemoetkoming toe van ê 75, Ten overvloede merkt de commissie op dat de directie de juiste toepassing van haar beleid met voortvarendheid ter hand dient te nemen en verzoekt ze de commissie van toezicht op de hoogte te houden van de genomen in aatregelen. De directie heeft hierna het dagprogramma voor wat betreft het bibliotheekbezoek aangepast. 11

12 7. Overige vermelclenswaardige gebeurtenis De ingang van penitentiaire inrichting Ter Peel in Foto: Google Streetview Een cellenblok met veertien gevangenen van vrouwengevangenis Ter Peel in Evertsoord is vrijdagmiddag vanwege brand ontruimd. Door een brandende deken in een van de cellen kwam het blok vol rook te staan. Luchten De brandweer werd even voor 15:00 uur gewaarschuwd voor de brand, en kwam met twee bluswagens en wat ondersteunende voertuigen naar de vrouwengevangenis. De brand was snel geblust, maar vanwege de rook moet het cellenblok wel nog goed gelucht worden. De geëvacueerde gevangenen hebben overigens geen misbruik kunnen maken van de situatie. Alleen hun cellenblok werd ontruimd, de dames bleven op het terrein van de penitentiaire inrichting. 8. Algemene conclusie ten behoeve van NPM- jaarverslag In het algemeen is de commissie van toezicht tevreden over de omstandigheden waarin de gedetineerden zich bevinden. De rechten van gedetineerden worden gewaarborgd. De commissie maakt zich echter zorgen over de voortdurende bezuinigingen en reorganisaties in het gevangeniswezen met de daaraan verbonden gevolgen voor de Pl. Ter Peel. Deze onrust binnen het gevangeniswezen heeft zowel effect op de gedetineerden als het personeel. Dit verslag is vastgesteld ter vergadering van de commissie van toezicht op 2 februari 2016 en ondertekend door de voorzitter en de secretaris. P. mr. A.M.G. Smit / _?P 12

13 Bijlage: managementoverzicht uit KLAVER Ter Peel CvT Bureau Roermond - P T. Zuid-Oost. locatie Ter Peel Uitstroom 2015 begin- nou Instroom uitstroom doorloop gegrond ongegrond deels overgedragen niet ingetrokken ingetrokken na ingetrokken Ier atdoening na eind rraad tjd gegrond ontvankelijk bemiddeing dttir.g rogstcir verzoek voorraad januari februari ii maart lekwaraal april mei juni ekwartaal juli augustus seplenrber 34 Ii ekwariaal S oktober november II S 27 december ekwartaal Totaal CvT Bureau Roermond - Pl. Zuid-Oost. locatie Ter Peel Flex Uitstroom 2015 begin- voo Instroom uitstroom doorloop gegrond ongegrond deels overgedragen niet ingetrokken ingetrokken na ingetrokken Ter aldooning na eind rrasd k1d gegmnd ontvunkeljk bemiddeling zitting rogatoir verzoek voorraad januari februari maart lekevarraal april mei juei elnvarlad juli augustus september skwurtaal oktober november december ekwurlad Totaal