Jaarverslag Commissie van Toezicht FPC dr. S. van Mesdag 2016

Transcriptie

1 1 Jaarverslag Commissie van Toezicht FPC dr. S. van Mesdag 2016

2 Jaarverslag Commissie van Toezicht bij Het Forensisch Psychiatrisch Centrum FPC Dr. S. van Mesdag 2016 Inhoud: 1. Inrichting 2. Commissie van toezicht 3. Cijfers 4. De toezichthoudende en adviestaak 5. De bemiddelingstaak, werkwijze en werkzaamheden van de maandcommissaris 6. De rechtsprekende taak 7. Overige vermeldenswaardige activiteiten en gebeurtenissen Bijlagen: Overzicht leden Managementoverzicht uit Klaver 2016 Grafiek management overzicht 2015 en 2016 Aantal klachten per onderwerp 2015 en 2016 Grafieken ingestelde beroepen bij de RSJ 2015 en

3 1) Inrichting FPC Dr. S. Van Mesdag, Helperlinie 2 te Groningen De bezetting van de instelling op was al volgt: Verantwoordelijk voor onderstaande patiënten die de instelling zelf in zorg heeft: x tbs-dwangverpleging, onderverdeeld in: 177 patiënten op reguliere behandelafdelingen 11 patiënten met een RI-status (extreem beheers en/of vluchtgevaarlijk, op de ZISZ-units) 16 patiënten met transmuraal verlof die verblijven in de TMVvoorzieningen buiten de kliniek 4 patiënten met transmuraal verlof die verblijven in een huurwoning in de stad 2 x art x RM 2 x IBS 1 x tbs met voorwaarden 1 x bevel voorlopige verpleging 2 x patiënten met proefverlof of voorwaardelijke beëindiging die ter crisis zijn opgenomen (time-out FPT) Daarnaast verantwoordelijk voor de patiënten die elders verblijven: - 30 x tbs met transmuraal verlof in een andere instelling (FPA of RIBW) - 15 x Forensisch Psychiatrisch Toezicht (FPT) bij tbs-patiënten met proefverlof - 60 x Forensisch Psychiatrisch Toezicht (FPT) bij tbs-patiënten met een voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging In totaal: patiënten in de kliniek - 20 patiënten met transmuraal verlof in eigen voorziening buiten de kliniek - 30 patiënten met transmuraal verlof in andere instelling - 75 patiënten met FPT * *Patiënten die niet op basis van de tbs-dwangverpleging in de instelling verblijven kunnen zich met klachten richten tot de klachtencommissie van Lentis, bijvoorbeeld in het kader van de BOPZ. 3

4 2) De Commissie van toezicht - De heer M.A.M Wolters is voorzitter van de commissie en lid sinds 1 januari Er is (nog) geen plaatsvervangend voorzitter benoemd. - Er zijn elf CvT leden, inclusief de voorzitter. Zie voor alle namen, benoemingsdata en achtergrondgegevens bijlage 1 - Twee leden verlieten de commissie: Mevr. A.E van Melle (9 jaar lid) en mevr. M.A. Pasma (15 jaar lid) - Mevr. T.C. Heller is als ambtelijk secretaris aan de commissie verbonden - In het verslagjaar zijn vier nieuwe leden verwelkomd: Mevr. A.G.M. Abeln, mevr. M.Z. Bruining, mevr. G.B. Wijnmaalen en de heer F. Tholen. Werkwijze inzake ledenwerving: er is via netwerksearching gericht gezocht naar kandidaten met een psychologisch/psychiatrische opleiding. De verhouding aantal leden met een juridische opleiding vs. leden met een psychologisch/psychiatrische opleiding is nu 6:5. Deskundigheidsbevordering: er zijn in 2016 geen cursussen gevolgd. Wel wordt in elke vergadering van de CvT jurisprudentie besproken, zowel van de RSJ als van de eigen beklagcommissie. Ook zijn er regelmatig voorlichtingen aan de CvT leden, zoals b.v. van de Medische Dienst en de afdeling Digitaal. Een aantal leden heeft het RSJ-congres bezocht. 3) Cijfers Aantal door de maandcommissaris met de verpleegden gevoerde gesprekken: 123, waarvan 85 op grond van een ingeleverd verzoek om de maandcommissaris te spreken en 38 op grond van de toegezonden bemiddelingsverzoeken, waarbij het gesprek kan gaan over meerdere klachten. Aantal beklagzittingen: 26, waarvan 10 meervoudige en 16 enkelvoudige. Aantal contacten met de patiënten raad: twee CvT leden woonden tweemaal het Patiënten raad overleg bij. Aantal medische klachten van organisatorische aard: geen. 4

5 Aantal klachten van medisch-inhoudelijke aard: In het verslagjaar zijn 15 klachten over dit onderwerp binnengekomen. Het merendeel van de klachten zien op de wijze van betrachten van de zorgplicht. OVERZICHT MEDISCHE KLACHTEN NIET- ONTVANKELIJK INGETROKKEN INGETROKKEN TER ZITTING INGETROKKEN TIJDENS BEMIDDELING NOG GEEN BESLISSING OVERZICHT KLACHTEN DWANGBEHANDELING

6 4) De toezichthoudende & de adviestaak Deze beide taken hangen nauw met elkaar samen. Eenmaal per maand vergadert de commissie van toezicht met vertegenwoordigers van de kliniek, dat wil zeggen een lid van de directie en een of meerdere juridisch medewerkers. Er worden dan problemen besproken waarop de maandcommissarissen bij hun spreekuren zijn gestuit. Voorts blijkt soms, bijvoorbeeld uit achtereenvolgende uitspraken van de beklagcommissie, dat er structureel zaken niet goed gaan. In dat geval vindt er een bespreking plaats en wordt de kliniek, zo nodig, van advies voorzien. Soms is er sprake van onduidelijkheden in de huisregels. In dat geval worden er suggesties gedaan voor verbetering. Zo kwamen in 2016 o.a. de volgende punten aan de orde: 1. Namens de CvT werd aangegeven dat het wijselijk kon zijn op het formulier urinecontrole aan te passen, zodanig dat ook de medicatie wordt vermeld van de ter beschikking gestelde. Het formulier werd aangepast. 2. Namens de CvT werd meermalen aangegeven dat er bij het toepassen van diverse (vrijheidsbeperkende) maatregelen veel fouten van formele aard worden gemaakt. Dit was een terugkerend thema op de diverse vergaderingen. Het heeft nog niet echt tot verbeteringen geleid. 3. Over verschillende onderwerpen zijn er presentaties geweest tijdens de vergaderingen van de CvT. Er was een presentatie van de medische dienst en verschillende CvT leden hebben een rondleiding bij de medische dienst gehad. Er is voorts een inleiding geweest over het (o.a. vanwege bezuinigingen) sluiten van afdelingen en de gevolgen daarvan voor de betrokken ter beschikking gestelden. De CvT heeft suggesties gedaan om die gevolgen zo beperkt mogelijk te houden. 4. Een maal per half jaar gaan leden van de CvT op bezoek bij de patiënten raad. De vragen en opmerkingen van patiënten worden genoteerd en eventueel besproken in het overleg van de CvT met de directie. Dat is meermalen voorgekomen. De notulen van de patiënten raad zijn onderdeel van de vergaderstukken. 5. Er werd in de loop van 2016 door de directie van FPC Van Mesdag nieuw beleid ontwikkeld ten aanzien van drugsgebruik en ten aanzien van het gebruik van digitale gegevensdragers. Over dit onderwerp is verschillende keren gesproken. Er zijn tevens presentaties geweest. Er zijn (vervolgens) beleidsregels tot stand gekomen, met input van de CvT. Met name de beleidsregels ten aanzien van het gebruik van digitale gegevensdragers bleken ingewikkeld te zijn geformuleerd. De CvT heeft geadviseerd een folder te maken met een verkorte en vereenvoudigde weergave. De directie heeft daaraan gevolg gegeven. 6. Er werd verschillende keren gesproken over bezuinigingen binnen de sector TBS en de gevolgen daarvan voor de wijze waarop de ter beschikking gestelden worden behandeld binnen het FPC. Met name over de insluittijden is meermalen gesproken. Verder is er gesproken over de sluiting van afdelingen en de gevolgen daarvan voor de ter beschikking gestelden. 7. De wijze waarop de A & B dwangbehandelingen worden toegepast was meermalen onderwerp van overleg. 8. Er is gesproken over de wijze, waarop de dagwaarde/afschrijvingswaarde van vernielde goederen ter beschikking gestelden door vertegenwoordigers van de kliniek werden berekend. Na suggesties van de CvT is de berekeningswijze aangepast. 6

7 5) De bemiddelingstaak en werkwijze en werkzaamheden van de maandcommissaris In het verslagjaar 2016 zijn er 123 gesprekken met de maandcommissaris geweest waarvan 85 naar aanleiding van een verzoek om de maandcommissaris te spreken en 38 naar aanleiding van toegezonden bemiddelingsverzoeken. CvT draagt de bemiddeling op aan de maandcommissaris. Bemiddeling wordt ingezet n.a.v. een grief die doorgaans door verpleegde wordt aangegeven op het formulier waarmee een gesprek wordt aangevraagd met de maandcommissaris. Bemiddeling wordt eveneens ingezet n.a.v. een reeds ingediende klacht. De bemiddeling wordt door de maandcommissaris afgesloten met de mededelingen van bevindingen aan betrokkenen. In geval van beklagwaardige beslissingen wordt de verpleegde gewezen op de mogelijkheid van beklag voor zover de klacht nog niet is ingediend. Daarnaast wordt verpleegde gewezen op de daarvoor geldende termijn. Indien de verpleegde ten tijde van de bemiddeling nog geen formele klacht heeft ingediend kan de grief die is ingevuld op het formulier waarmee het gesprek met de maandcommissaris is aangevraagd in overleg met de verpleegde worden aangemerkt als klaagschrift mits de grief voldoende duidelijk is omschreven. Hiertoe heeft de CvT besloten om de verpleegde niet onnodig te belasten met het nogmaals formuleren van zijn klacht. Dankzij bemiddeling na een al ingediende klacht zijn in het verslagjaar 11 klachten ingetrokken. De maandcommissaris geeft ruim van te voren aan wanneer hij/zij de kliniek zal bezoeken. Dit is minimaal twee keer per maand. Soms wordt de maandcommissaris tijdens de bezoeken vergezeld van een tweede lid van de CvT. De kliniek draagt er zorg voor dat op alle afdelingen duidelijk kenbaar wordt gemaakt wanneer de maandcommissaris de kliniek bezoekt. De maandcommissaris bezoekt de verpleegden die hebben aangegeven een gesprek met de maandcommissaris te willen alsmede de verpleegden die een klacht hebben ingediend en welke klacht door de CvT is opgedragen aan de maandcommissaris ter bemiddeling. De kliniek brengt de CvT onverwijld op de hoogte van mededelingen betreffende dwangbehandeling en separaties. Deze mededelingen stuurt de CvT direct door aan de dienstdoende maandcommissaris die de betrokkene een bezoek brengt tenzij betrokkene aangeeft hierop geen prijs te stellen. Desgewenst neemt de maandcommissaris contact op met de behandelaar voor een mondelinge toelichting. De maandcommissaris brengt iedere maand schriftelijk verslag uit van de gesprekkingen en bevindingen van de betreffende maand ten behoeve van de vergadering van de CvT en licht dit tijdens de vergadering toe. Alle verslagen van de maandcommissarissen over het jaar 2016 bevinden zich op het secretariaat van de CvT. 7

8 6) De rechtsprekende taak De rechtsprekende taak is belegd bij de Beklagcommissie. De Beklagcommissie wordt wisselend voorgezeten. Er zijn enkelvoudige zittingen en meervoudige. De meer complexe klachten worden voorgelegd aan de meervoudige kamer. Zo worden klachten over de A of B dwangbehandeling zoveel mogelijk voorgelegd aan de meervoudige kamer. Alle leden van de Commissie van Toezicht maken bij toerbeurt deel uit van de beklagcommissie. De zittingen vinden altijd in de kliniek plaats. Soms, als er sprake is van een beveiligingsrisico, vindt de zitting plaats op de afdeling waar de ter beschikking gestelde verblijft. De bijlagen bij dit jaarverslag bevatten statistieken over het aantal ingekomen klachten. In 2016 hebben er 10 meervoudige en 16 enkelvoudige zittingen plaatsgevonden. Er zijn in klachten ingediend. Dat waren er in 2015 nog 402. De klachten in 2016 kwamen, overigens net als in 2015, voor een belangrijk deel voor rekening van een viertal klagers. Deze klagers namen 145 van de 322 klachten voor hun rekening. Als bijlage is een overzicht opgenomen van het aantal klachten per klachtsoort. Twee categorieën wil de commissie apart benoemen. De klachten welke samenhangen met de behandeling en de klachten betrekking hebbend op bewegingsvrijheid. Er werden 6 klachten behandeld in verband met de A dwangbehandeling en 5 in verband met de B dwangbehandeling. Bij klachten in verband met de bewegingsvrijheid gaat het o.a. om klachten na een separatie of na afzondering. Beide categorieën zijn in 2016 flink afgenomen. In 2015 waren er nog 71 klachten i.v.m. bewegingsvrijheid. In 2016 waren dat er 35. In 2015 waren er nog 34 klachten i.v.m. behandeling. In 2016 waren dat er 20. De Commissie van Toezicht heeft geen specifieke verklaring voor de afname van het totale aantal klachten en tevens de afname van enkele specifieke categorieën. Het zou kunnen dat de populatie van de kliniek enigszins verandert naar wat minder mondige bewoners. Het zou ook kunnen dat enkele veelklagers zijn vertrokken naar andere klinieken. De tevredenheid zou ook toegenomen kunnen zijn. Een punt van zorg betreft de doorlooptijd van de klachten. Aan het einde van het jaar 2015 was deze 133 dagen. Eind dagen. Dat is aanmerkelijk langer dan de termijn van vier weken welke staat beschreven in art. 65 lid 1 BvT. De administratieve ondersteuning van het secretariaat kende in 2016, evenals in 2015 hiaten. Vanuit de Rechtbank Noord Nederland wordt gewerkt aan extra ondersteuning. Verder acht de Commissie van Toezicht het denkbaar dat er, in het geval van enkelvoudige beklagzittingen, gewerkt zal gaan worden met mondelinge uitspraken. Deze zullen pas worden uitgewerkt in het geval van een beroep. In het jaar 2017 zal deze wijze van werken worden ingevoerd. In 2016 heeft de commissie van Toezicht, met het oog op de beklagzittingen een wrakingsprotocol ontworpen. 8

9 7) Overige vermeldenswaardige activiteiten en gebeurtenissen : - opvallend is, dat een viertal veelklagers in totaal 145 klachten heeft ingediend. Een enkele keer wordt een klacht ingediend op verzoek van het personeel, omdat het personeel net zo veel last heeft (b.v. van onderbezetting) als de patiënt. -bij veelklagers is, in de vergadering van de commissie van toezicht, afgesproken dat indien de klachten niet zijn onderbouwd, de klachten - zonder zitting- worden afgedaan met een korte schriftelijke beslissing, waarin klager in zijn klachten nietontvankelijk wordt verklaard. -het aantal formele fouten, die leiden tot een formele gegrondverklaring met de daarbij horende compensatie, blijft hoog. De commissie heeft aan de instelling verzocht hier de nodige aandacht aan te besteden. -verder heeft de commissie tijdens het verslagjaar aandacht gevraagd voor een betere overdracht van patiënten bij een interne overplaatsing in verband met de sluiting of andere bestemmingsaanwijzing van een afdeling. Uit gesprekken met de maandcommissarissen en/of klachten kwam te vaak naar voren dat de communicatie tussen de afdelingen te wensen overliet. Bijlagen: 1. Overzicht leden van de commissie op Managementoverzicht uit Klaver Grafiek management overzicht 2015 en Aantal klachten per onderwerp 2015 en Overzicht ingestelde beroepen 9

10 M.A.M. Wolters mr. Rechter-commissaris Voorzitter (per ) Lid sinds A.G. M. Abeln mr. advocaat Lid H.J. Bastin mr. rechter Lid M.Z. Bruining leerkracht Lid H.P. Eckert mr. advocaat Lid ste keer herbenoemd op L.W. Janssen mr. rechter Lid T.A.M. Louwe mr.drs. Psycholoog/jurist Lid J.G. Nijenhuis mr. jurist Lid ste keer herbenoemd op W-P.J. Ruifrok dr. Arts, cardioloog in Lid opleiding F. Tholen dr. psychiater Lid G.B. Wijnmaalen-De gedragsdeskundige Lid Groot drs T.C. Heller Secretaris 10

11 11

12 GRAFIEK MANAGEMENTOVERZICHT KLACHTEN

13 Aantal klachten per klachtsoort: Soort klacht Activiteiten (arbeid) 8 0 Activiteiten (div.) 4 4 Activiteiten (lucht) Activiteiten(sport) 1 0 Behandeling Bejegening Bewegingsvrijheid Compensatie 2 1 Contact buitenwereld (bellen) Contact buitenwereld(bezoek) Contact buitenwereld (media) 3 2 Contact buitenwereld (post) Controle * Disciplinaire straf 1 0 Eisen verblijfsruimte (geen onderwerp in? ) Geweld 3 0 Informatie/procedure

14 Ordemaatregel Persoonlijke voorwerpen Regime (geen onderwerp in 2015)? 1 Rekening-courant/ zak- en kleedgeld Rogatoir verzoek (geen onderwerp in? ) Schadeverhaal 3 9 Selectie/overplaatsing (extern) 2 2 Selectie/overplaatsing (intern) 9 7 Toezicht (onderwerp vervallen in 2016) 2 - Transport 1 2 Verlating inrichting Verzorging (div) Verzorging (godsdienst, 1 1 levensovertuiging) Verzorging (medische) 8 15 Verzorging (persoonlijke) *1 Onder dit onderwerp zijn in het verslagjaar 13 klachten opgenomen betreffende dwangbehandeling 6 klachten betreffende de a-dwangbehandeling; 5 klachten betreffende de b-dwangbehandeling 1 klacht op grond van artikel 26 Bvt en 1 klacht is doorverwezen naar de klachtencommissie, nu het hier een klacht betrof van een patiënt die op grond van de BOPZ in de instelling verbleef. 14

15 INGESTELDE BEROEPEN RSJ beroep door beroep door totaal klager directeur

16 afdoening beroep klager %3% 13% 5% 70% nog geen beslissing of onbekend gegrond deels gegrond niet-ontvankelijk ongegrond ingetrokken afdoening beroep instelling % 31% 7% 23% 8% nog geen beslissing of onbekend gegrond deels gegrond niet-ontvankelijk ongegrond ingetrokken 16

17 afdoening beroep klager %2% 21% 73% nog geen beslissing of onbekend gegrond deels gegrond niet-ontvankelijk ongegrond ingetrokken afdoening beroep instelling % 14% 72% nog geen beslissing of onbekend gegrond deels gegrond niet-ontvankelijk ongegrond ingetrokken 17