Jaarverslag Commissie van toezicht bij Detentiecentrum Zeist

Transcriptie

1 Jaarverslag 2016 Commissie van toezicht bij Detentiecentrum Zeist Utrecht, juli

2 INHOUDSOPGAVE pagina Hoofdstuk 1 Inrichting De commissie van toezicht Deskundigheidsbevordering 3 Hoofdstuk 2 Cijfers 4 Hoofdstuk 3 Algemeen 4 Hoofdstuk 4 Activiteiten in het kader van de advies- en toezichthoudende taak 5 Hoofdstuk 5 Activiteiten in het kader van de bemiddeling- en rechtsprekende taak Bemiddelingstaak Rechtsprekende taak Doorlooptijden klachten Beroepszaken 8 Hoofdstuk 6 Management- en totaaloverzicht KLAVER 8 Bijlagen - Bijlage 1: Klachtenoverzicht

3 1. Inrichting Detentiecentrum Zeist Bestemming: Huis van Bewaring beperkte gemeenschap, tevens gevangenis. Bezoekadres: Richelleweg 1-13, 3769 AZ Soesterberg. 1.1 De commissie van toezicht - De commissie van toezicht houdt toezicht op de tenuitvoerlegging van de vrijheidsbeneming van de diverse ingeslotenen verblijvende in Detentiecentrum Zeist. - De samenstelling van de commissie van toezicht voldeed per 1 januari 2016 aan de in artikel 11 lid 3 van de Penitentiaire Maatregel gestelde eisen. - Van de commissie van toezicht maakten o.a. deel uit een met rechtspraak belast lid van de rechterlijke macht, een advocaat, een medicus en een deskundige uit de kring van het maatschappelijk werk. - In januari 2016 heeft de commissie van toezicht een nieuw lid verwelkomd. - In het verslagjaar is de commissie van toezicht ondersteund door een ambtelijk secretaris, die werkzaam is bij het Bureau Commissies van Toezicht binnen de Rechtbank Midden-Nederland te Utrecht. 1.2 Deskundigheidsbevordering In het kader van de deskundigheidsbevordering hebben de commissieleden en de secretaris in verschillende samenstellingen verscheidene bijeenkomsten bijgewoond: Op 13 oktober 2016 het RSJ congres Aansluiting gemist te Nieuwegein. Deze dag stond in het teken van de succesvolle terugkeer van personen in de samenleving. Op 14 november 2016 de Landelijke themadag voor commissies van toezicht te Amersfoort, met als thema Op weg naar buiten toezicht onmisbaar!. 3

4 2. Cijfers - Aantal beklagzittingen: 11 - Aantal bezette detentieplaatsen per 1 juli van het verslagjaar: 80 plaatsen - Aantal contacten met Gedeco/Bewonerscommissie: 0 - Aantal medische klachten: 7 klachten - Aantal medische klachten van organisatorische aard: 2 klachten - Aantal klachten van medisch-inhoudelijke aard: 5 klachten - Aantal bemiddelde/opgeloste medische zaken: 5 klachten die zijn afgehandeld en niet zijn doorgestuurd naar de CvT of medisch adviseur en waarin geen beroep is ingesteld bij de RSJ. Overzicht afdoening 2016 Ingetrokken 24 Ingetrokken na bemiddeling 41 Gegrond 3 Deels gegrond 11 Ongegrond 11 Niet ontvankelijk 4 Overgedragen 4 Rogatoir 6 Openstaand 9 Totaal 113 Overzicht in 2016 afgedane klachten van 2015 Deels gegrond 1 Afdoening na rogatoir 1 verzoek Totaal 2 3. Algemeen De commissie van toezicht is in de verslagperiode eenmaal per maand in vergadering bijeengekomen. De vergaderingen werden gehouden in het detentiecentrum en werden altijd bijgewoond door een of meerdere plaatsvervangend vestigingsdirecteuren en door één of meerdere afdelingshoofden. Met de directie is gedurende het verslagjaar constructief kritisch overleg gevoerd. De agenda van de reguliere vergadering bevat een aantal terugkomende agendapunten, waaronder ingekomen stukken en mededelingen voorzitter, mededelingen directie, notulen vorige vergadering, klachtenoverzicht, verslag maandcommissaris, verslag beklagrechter, strafregister, registratieformulier medische klachten, verslag bewonersoverleg en rondvraag. In het algemeen bestond de bijdrage van de directie aan de vergaderingen uit mededelingen over onder andere: - het functioneren van het detentiecentrum en haar (wisselende) populatie, die gaande het jaar nogal heeft gefluctueerd. Dit had grotendeels te maken met de overplaatsing van een grote groep vreemdelingen vanuit Detentiecentrum Rotterdam in oktober In verband hiermee is ook 4

5 personeel uit Detentiecentrum Rotterdam in Detentiecentrum Zeist ingezet. Voor zowel de ingeslotenen als het personeel is dit met enige aanpassingsproblemen gepaard gegaan. Deze vreemdelingen zijn in mei 2016 teruggeplaatst naar Detentiecentrum Rotterdam. - gebouwelijke omstandigheden en de stand van zaken omtrent de diverse werkzaamheden op de verschillende afdelingen, interne verhuizingen, de bouw van de nieuwe GGV en de start van het avondprogramma; - de onzekerheid omtrent de eventuele sluiting van Detentiecentrum Zeist en de daarmee samenhangende personele veranderingen; - diverse wisselingen binnen de directie van DC Zeist, waaronder het vertrek van vestigingsdirecteur Theo Venrooij; - een integriteitsonderzoek naar twee medewerkers; - een Caloc onderzoek naar aanleiding van een Melding Bijzonder Voorval; - incidenten (geweldsincidenten, suïcidepogingen, onttrekkingen, brandstichting, honger- en dorststakingen e.d.); - onderzoeken en bezoeken met betrekking tot het detentiecentrum (bezoeken van de Kinderombudsman, NGO s, waaronder Amnesty International, div. delegaties waaronder Geen kind op Cel en St. LOS, verschillende politieke partijen, waaronder de VVD, PVV en CDA en een delegatie uit Servië); - onderzoeken en bezoeken met betrekking tot de GGV (diverse delegaties waaronder de coalitie Geen kind op cel Defence for Children, Unicef en Vluchtelingenwerk). - demonstratie van de organisatie Geen kind aan de kant. Deze demonstratie is rustig verlopen. 4. Activiteiten in het kader van de advies- en toezichthoudende taak De commissie van toezicht heeft in 2016 voor bepaalde onderwerpen aandacht gevraagd en in meer of minder directe wijze geadviseerd dan wel haar toezichtstaak uitgevoerd. - Op verzoek van de commissie en in overleg met de directie hebben het afgelopen jaar tijdens de vergaderingen enkele themabezoeken plaatsgevonden. Vanuit de inrichting zijn gastsprekers uitgenodigd waaronder de project officer van de Internationale Organisatie voor Migratie, waarbij o.a. is stilgestaan bij de werkzaamheden van het IOM en over de mogelijkheden die er voor migranten is die vrijwillig willen terugkeren naar het land van het herkomst. Tevens hebben de wachtcommandant en het hoofd medische dienst een voorlichting gegeven. Daarnaast is door de commissie de nieuwe GGV bezocht. - De CvT spoedprocedure voor de GGV is in de maand juli voor het eerst toegepast. Bij het vaststellen van deze procedure is afgesproken dat er voor deze ingeslotene(n) vanuit de commissie van toezicht etra aandacht zal zijn. De maandcommissaris is hier de eerst aangewezen persoon voor. - In het jaarverslag van 2015 is de problematiek ten aanzien van het gebruik van wel of niet beëdigde tolken aan de orde geweest samen de door de Klankgroep aangemerkte uitzonderingen op het uitgangspunt dat er altijd gebruik gemaakt dient te worden van een beëdigde tolk. Halverwege een beklagzitting bleek dat de gebruikte tolk niet was beëdigd. De beklagrechter heeft toen besloten om 5

6 de behandeling van de zaak aan te houden. Tevens is er een terugkoppeling gegeven over de gang van zaken aan het tolkenbureau. - De commissie heeft in 2016 gesproken over klachten van ingeslotenen die zien op transport. Nu DV&O zelf nog geen eigen beklagcommissie heeft worden de klachten door de beklagcommissie van DC Zeist behandeld. Er wordt door de commissie vastgesteld dat de klachten voornamelijk zien op het geboeid vervoeren van de ingeslotenen. De commissie heeft besproken dat het geboeid vervoeren van vreemdelingen die niet strafrechtelijk zijn gedetineerd zonder kennelijke reden problematisch is. - De commissie heeft tevens aandacht gehad voor het bezoek zonder toezicht. In dit kader zijn twee uitspraken van de RSJ besproken (15/1412/GA en 15/1459/GA). DC Zeist is een Huis van Bewaring. In een Huis van Bewaring geldt het regime voor gevangenen. Door de directie is aangegeven dat er al het een en anders is uitgezet naar aanleiding van de BZT. Een verzoek hiertoe wordt niet direct afgewezen, er moet echter wel sprake zijn van een nauwe relatie. - Verder zijn de volgende documenten bij de vergaderstukken gevoegd en besproken: o.a. de jurisprudentiebulletins van de RSJ, het jaarverslag van de Klankbordgroep CvT s, binnengekomen Meldingen Bijzonder Voorval, de reactie van de Klankbordgroep op het jaarverslag van DC Zeist en het schrijven van de RSJ d.d. over een verkennend onderzoek ten aanzien van vreemdelingenbewaring en meer in het bijzonder de GGV. 5. Activiteiten in het kader van de bemiddelingstaak en de rechtsprekende taak 5.1 Bemiddelingstaak De commissie van toezicht acht haar taken in het kader van de klachtenbemiddeling van primair belang. Het maandcommissariaat wordt beurtelings door twee leden van de commissie van toezicht verzorgd. Gemiddeld wordt de inrichting minimaal een keer per week door een maandcommissaris bezocht teneinde zich op de hoogte te stellen van de sfeer en de gang van zaken in de inrichting, sprekersbriefjes met de ingeslotenen te behandelen en waar mogelijk te bemiddelen inzake klachten. Hiervan wordt schriftelijk verslag gedaan en deze verslaglegging wordt in de vergadering mondeling toegelicht. De werkzaamheden van de maandcommissaris zijn als zeer zinvol ervaren en leveren een bijdrage aan de oordeelsvorming van de commissie van toezicht over het klimaat in de inrichting en naar het oordeel van de maandcommissarissen is het ook gelukt in voorkomende gevallen een bijdrage te leveren aan de oplossing van problemen van ingeslotenen. In het jaar 2016 zijn er 113 klachten vanuit de inrichting bij het Bureau commissies van toezicht (het secretariaat) binnengekomen. Een overzicht van de binnengekomen klachten is als bijlage 1 bij dit verslag gevoegd. Daarop is te zien welke klachten door de maandcommissaris zijn behandeld. Regelmatig heeft de maandcommissaris kunnen bemiddelen (ingetrokken na bemiddeling). Het komt ook voor dat ingeslotenen hun klachten intrekken, al dan niet, wanneer zij met de maandcommissaris 6

7 hebben gesproken (ingetrokken). Daarnaast werden ook de sprekersbriefjes door de maandcommissaris afgehandeld, maar deze worden geen separaat klachtnummer toegekend. In 2016 zijn 41 klachten door de maandcommissaris bemiddeld. Van de 113 in 2016 ingediende klachten zijn 24 klachten ingetrokken. 5.2 Rechtsprekende taak De beklagcommissie heeft de klachten telkens zo spoedig mogelijk in behandeling genomen. De beklagcommissie wordt gevormd uit een aantal leden van de commissie van toezicht die bij toerbeurt als alleensprekende beklagrechter functioneren. In voorkomend geval werd een klacht door een driekoppige beklagcommissie afgehandeld. In principe wordt eenmaal per maand een beklagzitting gehouden. In 2016 hebben 11 beklagzittingen plaatsgevonden. De beklagzittingen vonden plaats in aanwezigheid van de (plaatsvervangend) vestigingsdirecteur en een afdelingshoofd. De procedure rond de behandeling van de klachten verliep over het algemeen goed. In de vergaderingen van de commissie van toezicht werd verslag uitgebracht van de werkzaamheden van de beklagcommissie. De beslissingen van de beklagcommissie worden maandelijks ter informatie en lering bij de vergaderstukken gevoegd. Zoals beschreven in hoofdstuk 4 zijn er in het jaar 2016 in totaal 113 klachten binnengekomen. Hiervan zijn 26 klachten behandeld door de beklagcommissie, waarvan er 7 buiten zitting zijn afgedaan. Deze klachten waren van zeer uiteenlopende aard. Onderwerpen die in de klachten aan de orde kwamen, waren onder andere bejegening, disciplinaire straffen, persoonlijke voorwerpen, medische en persoonlijke verzorging en contact met de buitenwereld. Het is de beklagcommissie opgevallen dat bij klachten over disciplinaire straffen en/of ordemaatregelen de betreffende formulieren, net als in het jaarverslag van 2015 al is aangekaart, niet altijd correct door de inrichting worden opgemaakt. Hierdoor zijn diverse klachten formeel gegrond verklaard en is aan de klagers een tegemoetkoming toegekend. Hiervoor werd ook in de vergadering met enige regelmaat aandacht gevraagd van de directie, maar het bleef het hele vergaderjaar wel eens voorkomen, De beklagcommissie heeft in één zaak aan klager een compensatie van 100,- toegekend. In deze zaak was aan klager een disciplinaire straf van 14 dagen opgelegd, waarvan hij 10 dagen werkelijk in een strafcel heeft gezeten, op grond van een schriftelijk verslag dat niet aan klager was aangezegd en tevens niet binnen 24 uur aan hem was uitgereikt. De beklagcommissie heeft het beroep in deze zaak formeel gegrond verklaard en aan klager een tegemoetkoming van 100,- toegekend. In 2016 zijn 3 klachten gegrond verklaard, 11 klachten zijn deels gegrond verklaard en 11 klachten zijn ongegrond verklaard. Verder zijn 4 klachten niet-ontvankelijk verklaard. Voorts zijn 4 klachten 7

8 overgedragen aan een andere instantie (te weten een andere beklagcommissie of de Medische Dienst). 6 klachten zijn afgedaan naar aanleiding van een rogatoir verzoek van een andere beklagcommissie. 5.3 Doorlooptijd klachten De doorlooptijd vanaf het moment van de ontvangst tot het afboeken van de klacht, bedraagt dit verslagjaar als volgt: 55 klachten binnen 10 dagen, 11 klachten tussen de 11 en 30 dagen, 4 klachten tussen de 31 en 40 dagen, 7 klachten tussen de 41 en 50 dagen, 6 klachten tussen de 51 en 60 dagen en 21 klachten langer dan 60 dagen. Dit levert een gemiddelde doorlooptijd op 39,55 dagen per klacht. Redenen voor het aantal klachten die langer dan 60 dagen hebben gewacht op afdoening zijn onder andere: het alsnog toevoegen van een raadsman, verhindering van de raadsman, verweer opvragen bij DV&O, het afwachten van de afhandeling van een aangifte jegens een medewerker en het wachten op terugkomst van een proces-verbaal bij rogatoir horen door een andere beklagcommissie. 5.4 Beroepszaken In het verslagjaar is in 5 klachten beroep ingesteld. Twee klachten zijn door de RSJ alsnog gegrond verklaard en twee klachten zijn ongegrond verklaard. 6. Het management- en totaaloverzicht uit Klaver Met ingang van 2012 verzoekt de Dienst Justitiële Inrichtingen aan de Commissie van Toezicht om bij haar jaarverslag het management- en totaaloverzicht uit KLAVER 1 te voegen. De commissie van toezicht zal aan dit verzoek tegemoetkomen maar plaatst daarbij wel een kanttekening. KLAVER baseert de berekeningen op alle klachten waarin enige activiteit is geweest in de verslagperiode. Dit betekent dat in de gevraagde overzichten ook gegevens worden meegenomen van klachten met een kenmerk uit het voorgaande jaar De commissie van toezicht baseert de berekeningen en gegevens in haar verslag uitsluitend op klachten die zijn aangemaakt in het verslagjaar. Dit betekent dat de verzochte overzichten aantoonbaar afwijkend zullen zijn van hetgeen in andere hoofdstukken van dit verslag is te lezen. 1 Staat voor KLAchten Verwerken En Rapporteren en is het klachtenregistratiesysteem van de commissies van toezicht. 8

9 Managementoverzicht 2016 Totaaloverzicht 2016 Utrecht, juli 2017 De voorzitter, de secretaris, mw. mr. J.M. Willems mw. mr. J.C.M. Hardeman 9

10 Bijlage 1: Klachtenoverzicht 2016 Detentiecentrum Zeist Kl.nr. A Dat. Ontvangst Dat. Afdoening Dgn Categorie Beslissing S Beroep ingesteld DZ Transport Ingetrokken na bemiddeling DZ Controle Ingetrokken na bemiddeling DZ Disciplinaire straf Ongegrond Door klager Gegrond 10,- DZ Bejegening Ongegrond Door klager Ongegrond DZ Disciplinaire straf Ongegrond DZ Disciplinaire straf Ingetrokken DZ Bejegening Niet ontvankelijk DZ Verzorging (diversen) Ingetrokken na bemiddeling DZ Disciplinaire straf Ingetrokken DZ Activiteiten (luchten) Ongegrond DZ Bejegening Ingetrokken na bemiddeling DZ Bejegening Ingetrokken na bemiddeling DZ Activiteiten (diversen) Ingetrokken na bemiddeling DZ Verzorging (medische) Ingetrokken na bemiddeling DZ Disciplinaire straf Ongegrond DZ Contact buitenwereld (bellen) Deels gegrond DZ Persoonlijke voorwerpen Niet ontvankelijk DZ Verzorging (medische) Ingetrokken DZ Verzorging (diversen) Ingetrokken na bemiddeling DZ Bejegening Ingetrokken na bemiddeling DZ Verzorging (diversen) Ingetrokken na bemiddeling DZ Disciplinaire straf Deels gegrond Comp: 30 euro DZ Persoonlijke voorwerpen Ongegrond Door klager Gegrond DZ Controle Deels gegrond Comp: 10 euro DZ Disciplinaire straf Ingetrokken na bemiddeling DZ Transport Ingetrokken na bemiddeling 10

11 DZ Persoonlijke voorwerpen Ingetrokken DZ Disciplinaire straf Ingetrokken DZ Disciplinaire straf Niet ontvankelijk DZ Rogatoir verzoek Afdoening na rogatoir verzoek DZ Disciplinaire straf Gegrond Comp: 10 euro DZ Ordemaatregel Ingetrokken na bemiddeling DZ Persoonlijke voorwerpen Ingetrokken DZ Verzorging (medische) Ingetrokken DZ Disciplinaire straf Ingetrokken DZ Disciplinaire straf Gegrond Comp: 100 euro DZ Disciplinaire straf Gegrond Comp: 50 euro DZ Disciplinaire straf Ingetrokken DZ Selectie/overpl. (intern) Ingetrokken na bemiddeling DZ Informatie/procedure Ingetrokken na bemiddeling DZ Persoonlijke voorwerpen Ingetrokken na bemiddeling DZ Rekening courant/zak- en kleedgeld Ingetrokken na bemiddeling DZ Nog onbekend Ingetrokken na bemiddeling DZ Disciplinaire straf Ingetrokken na bemiddeling DZ Nog onbekend Ingetrokken na bemiddeling DZ Dienst terugkeer en vertrek Ingetrokken na bemiddeling DZ Dienst terugkeer en vertrek Overgedragen DV&T DZ Bejegening Ingetrokken na bemiddeling DZ Persoonlijke voorwerpen Ingetrokken na bemiddeling DZ Verzorging (medische) Ingetrokken na bemiddeling DZ Contact buitenwereld (post) Ingetrokken DZ Bejegening Deels gegrond Comp: 20 euro DZ Verzorging (diversen) Ingetrokken na bemiddeling DZ Nog onbekend Ingetrokken na bemiddeling DZ Disciplinaire straf Ongegrond DZ Activiteiten (sport) Ingetrokken na bemiddeling Door klager ongegrond 11

12 DZ Verzorging (persoonlijke) Ingetrokken DZ Verzorging (persoonlijke) Ingetrokken DZ Contact buitenwereld (post) Gegrond Comp: 2 telef.kaart 5 DZ Ordemaatregel Ongegrond DZ Rekening courant/zak- en kleedgeld Ingetrokken DZ Disciplinaire straf Ingetrokken DZ Disciplinaire straf Overgedragen CvT DC Schiphol DZ Disciplinaire straf Ongegrond DZ Persoonlijke voorwerpen Ingetrokken DZ Regime Ingetrokken DZ Selectie/overpl. (etern) Ingetrokken na bemiddeling DZ Verzorging (persoonlijke) Ingetrokken na bemiddeling DZ Verzorging (persoonlijke) Ingetrokken na bemiddeling DZ Verzorging (persoonlijke) Ingetrokken na bemiddeling DZ Verzorging (persoonlijke) Ingetrokken DZ Bejegening Ingetrokken na bemiddeling DZ Persoonlijke voorwerpen Niet ontvankelijk DZ Transport Ingetrokken DZ Ordemaatregel Deels gegrond Comp: 20 DZ Ordemaatregel Deels gegrond Comp: 47,50 euro DZ Verzorging (persoonlijke) Ongegrond DZ Disciplinaire straf Deels gegrond Comp: 30 DZ Disciplinaire straf Ingetrokken DZ Bejegening Ingetrokken na bemiddeling DZ Persoonlijke voorwerpen Ingetrokken DZ Disciplinaire straf Ingetrokken DZ Disciplinaire straf Ongegrond DZ Selectie/overpl. (etern) Overgedragen CvT DC Rotterdam DZ Ordemaatregel Ingetrokken na bemiddeling Comp: 12

13 DZ Activiteiten (luchten) Ingetrokken na bemiddeling Comp: DZ Disciplinaire straf Deels gegrond Comp: 7,50 euro DZ Verzorging (medische) Ingetrokken na bemiddeling DZ Schadeverhaal Ingetrokken na bemiddeling DZ Disciplinaire straf Deels gegrond DZ Rekening courant/zak- en kleedgeld Ingetrokken DZ Rogatoir verzoek Afdoening na rogatoir verzoek DZ Rogatoir verzoek Afdoening na rogatoir verzoek DZ Rogatoir verzoek Afdoening na rogatoir verzoek DZ Rogatoir verzoek Afdoening na rogatoir verzoek DZ Rogatoir verzoek Afdoening na rogatoir verzoek DZ Disciplinaire straf Deels gegrond DZ Disciplinaire straf Ongegrond DZ Disciplinaire straf Ongegrond DZ Transport Ingetrokken DZ Persoonlijke voorwerpen Ingetrokken DZ Bejegening Ongegrond DZ Disciplinaire straf Deels gegrond Comp: 80 euro DZ Transport Ingetrokken DZ Selectie/overpl. (etern) Ingetrokken na bemiddeling DZ Bejegening Ingetrokken na bemiddeling DZ Rogatoir verzoek Afdoening na rogatoir verzoek DZ Rogatoir verzoek Afdoening na rogatoir verzoek DZ Verzorging (medische) Ingetrokken na bemiddeling DZ Regime Ingetrokken na bemiddeling DZ Verzorging (diversen) Ingetrokken DZ Disciplinaire straf Deels gegrond Comp: 17,50 DZ Verzorging (medische) Overgedragen HMD Door klager Geen usp 13